TE WREED IS ELKE MAAN, TE BITTER ELKE ZON

Foto: Martin Pulaski

[Antwerpse Nachten 69]

Lange tijd lag ik die avond wakker, beklemd als ik mij voelde, mij hyperbewust van mijn hartslag en mijn ademhaling.

Bij Isabelle werd feest gevierd. Iedereen die toegang had gevonden tot de tragikomische microkosmos die ik helemaal zelf had ontworpen, een plaats en tegelijk geen plaats, was present. Waren deze romantische ruïnes wat overbleef van De Gnoe in de Wolstraat? Al van ver, onder het maanlicht boven een kleine parking waar twee mannen stonden te plassen, hoorde ik uitbundig gelach en gepraat en brutale muziek. IJsbrekers op een zomernacht. Binnen zag ik hoe bierglazen gulzig aan de lippen werden gebracht, hoe tabak en wiet werd geïnhaleerd.

Ik herinnerde mij niet hoe ik hier naartoe was gekomen, met wie, hoe ik binnen was geraakt. Had mijn chauffeur me geblinddoekt naar De Gnoe gevoerd? In een donkere hoek werd nogal stuntelig gedanst. Opgewonden, sensueel? Het was smoorheet, bedompt in de kroeg. Niemand had veel om het lijf. Ik voelde me misplaatst. Isabelles party liep trouwens bijna ten einde. Isabelle, op verwijtende toon: Maar jij bent helemaal niet dronken! Dat besefte ik nu zelf ook, ik was broodnuchter. Het probleem is, Isabelle, zei ik, dat ik moeilijk kan ademhalen met al die rookontwikkeling. Ik voel me hier niet thuis. Maar iedereen is hier, al je vrienden zijn gekomen, zei Isabelle.

Ze had die woorden nog maar net uitgesproken of er stond een groepje vermoeide feestvierders in een kring rond mij. Ik lag uitgeteld op de lege dansvloer. Ze droegen me naar buiten, waar het donker was. Waar was de maan naartoe? Henry legde me in zijn oude Renault en reed met me naar huis. Daar stopte mijn zoontje mij een piepklein, bruin flesje in de handen. Het is wel leeg, zei hij. Wat zat daar eigenlijk in? Voor ik zijn vraag kon beantwoorden, dat het waarschijnlijk cortisone was geweest, was hij al de deur uit. Met een buurjongen gaan spelen, zei Henry. Je bent wel erg ziek geworden op Isabelles party. Zo jammer. Je hebt niet eens gedanst op Two Sevens Clash. I take a ride sometimes / On Penn Overland and Bronx / And sometimes I ride on bus X82 / Say what! We hebben dokter Leukens gebeld. Je was er erg aan toe, jongen, je had de huidskleur van een dode ziel. Kijk, daar hebben we Alice, zei hij. Spuit hem maar een dosis cortisone in, zei hij. Dan zal hij wel beter worden. Al gauw kon ik inderdaad rustiger en dieper ademhalen.

We zaten aan onze grote tafel in de betegelde keuken. Aan de wand hing een immens schilderij, in de stijl van Giorgio de Chirico. Melancholie van een mooie dag? We wachtten af. Zou ik volledig genezen? Het verbaasde me niet eens dat Alice verpleegster was geworden. Maar waarom had ze geen witte schort aan? Waarom was ze naakt? Toch wat misplaatst, hier aan onze keukentafel. Ik vroeg haar of ik haar identiteitskaart mocht zien. Het is waar, het stond er zwart op groen: verpleegster. Waar blijft dokter Leukens, vroeg ik. We dachten niet dat hij nog moest komen, zei Alice.

Ik geloofde niets van dit alles. Wie waren deze mensen die zich als mijn vrienden voordeden? Wat wilden ze van me? Het waren ongetwijfeld oplichters en bedriegers. Weet je wat het belangrijkste is, ik leef nog, ik ben genezen, riep ik uit. Ik moet van mijn eigen wereld het centrum worden, eenzame kapitein van een droomschip op een zee van tijd.

Ω

De titel is ontleend aan de vertaling van Paul Claes van deze versregels van Arthur Rimbaud uit zijn gedicht Le bateau ivre: Toute lune est atroce et tout soleil amer: / L’âcre amour m’a gonflé de torpeurs enivrantes. / Ô que ma quille éclate ! Ô que j’aille à la mer! [Te wreed is elke maan, te bitter elke zon: / De wrange liefde liet mijn loom bedwelmen zwellen. / O kraakte maar mijn kiel! O dat ik zinken kon!]. Arthur Rimbaud, Gedichten, Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam, 1998

ZERO DE CONDUITE: 68 KICKS

2018-06-03-nice-lyon 229

Zéro de conduite is een sfeervol, (meestal) thematisch programma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 ’s avonds. Een muzikaal evenement heel specifiek voor tweeëntwintig panklare bakvissen, achtenzestig Barbarellas, eenenveertig Pygars en een dozijn volgelingen van Tito Puente  – en voorts voor iedereen die het maar horen wil. Stem af op 106.7 FM: uniek in het zich steeds verder uitdijende universum.
Je kunt Zéro via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere radiomakers.

Gisteren thuisgekomen na een lange, vermoeiende en verrukkelijke reis per trein door Frankrijk. Aangekomen in en weer vertrokken uit Nice, Vence, Menton, Arles, Saintes-Maries-de-la-Mer, Saint-Maurice-de-Beynost en Lyon. Zoveel indrukken die nu op uitdrukking wachten (wat de volgende weken moet gebeuren).
Kort na de thuiskomst meteen aan de voorbereiding van Zéro de conduite van vandaag begonnen, als je dat al zo mag noemen. Een soort van verjaardagsprogramma moet en zal het worden, want het is vandaag alweer mijn verjaardag. Vrij willekeurig heb ik een aantal songs gekozen die ofwel iets vrolijks uitdrukken, ofwel verband houden met het leven dat ik nu leid ofwel associaties zijn met wat ik in Frankrijk heb gezien, gedacht en gevoeld. Ik heb het ’68 kicks’ genoemd. Met mei ’68 heeft dat niets te maken noch met enige andere maand van dat op dit ogenblik bijna onvermijdelijk jaar.

Ik wil met die titel zeggen, geloof ik, dat elke leeftijd zijn charmes heeft, zijn komische en tragische momenten, zijn ogenblikken van geluk en verdriet – dat je op je achtenzestigste net zo goed kicks kunt beleven als op je achttiende (dat was voor mij in 1968). Deze aflevering van zéro de conduite had ik ook ‘68 tears’ kunnen noemen, maar dat past niet zo goed bij een verjaardag.

Laat je verrassen door mijn keuze & get some kicks! Een playlist volgt een van de volgende dagen.

Research, techniek en presentatie: Martin Pulaski

EEN AVOND IN ANTWERPEN

the birthday party

Vorige zaterdag was er mijn maandelijks programma op radio centraal in Antwerpen. Dat is altijd een feest, maar nu in de letterlijke betekenis van het woord: ik had sommige van mijn vrienden in de studio uitgenodigd om mijn verjaardag te vieren. Er was lekkere cava en witte wijn uit Australië en er waren eenvoudige hapjes. Meteen een warme sfeer.

Wegens het feest had ik het mij qua muziek draaien enigszins gemakkelijk gemaakt door te kiezen voor langere songs. Een echt thema was er niet, maar in zekere zin toch weer wel, met name de lengte, de duur en daarmee gepaard gaand de improvisatie en de fusie van verschillende genres. Zo is East West van the Butterfield Blues Band een combinatie van blues, Oosterse invloeden (raga) en John Coltrane jazz. Op het nummer spelen Mike Bloomfield en Elvin Bishop zeer geïnspireerd gitaar. Deze muziek had veel invloed op de westcoast / acid rock. The Train van Tim Buckley komt uit zijn mooiste elpee, Blue Afternoon. Het is een combinatie van folk en jazz. Loan Me A Dime is uitgesponnen blues, met veel ruimte voor improvisatie, vooral voor gitarist Duane Allman. Op Nico’s It Was A Pleasure Then, doomrock avant la lettre, kan John Cale bezeten tekeer gaan op zijn free jazz viool. Joni Mitchells autobiografische Song For Sharon is sterk beïnvloed door de flow van jazz. Hejira was een breuk met haar vroegere meer folk-geörienteerde werk. De baanbrekende, geniale elpee Astral Weeks van Van Morrison is een genre op zich, maar er zitten eveneens jazz-elementen in. Cypress Avenue is een hoogtepunt. Waltz For Debby van Bill Evans is sprankelende melancholische jazz, die soms aan Debussy doet denken. Albert Ayler zocht voor zijn free jazz inspiratie in de volksmuziek. De titel Water Music is ongewild ironisch. Albert Aylers levenloze lichaam werd in 1970 opgevist uit de Hudson rivier in New York. Niemand schijnt te weten wat er precies met de saxofonist is gebeurd. Compared To What van Les McCann & Eddie Harris is een aanstekelijke mix van rhythm & blues, soul en jazz. Een prachtige Atlantic opname. Archie Shepps versie van The Girl From Ipanema is bossa nova in free jazz stijl. Archie Shepp is een van de grondleggers van de free jazz. Los Mariachis van Charles Mingus is, zoals de titel laat vermoeden, sterk beïnvloed door Mexicaanse blazersmuziek. En Desafinado, tenslotte, is een bossa nova klassieker van Antonio Carlos Jobim in een coole jazzverpakking van Art Pepper. Veel van de muzikanten die op mijn verjaardagsfeestje voor de background mochten zorgen (en in de huiskamer voor de voorgrond) zaten helaas aan de zware drugs. Een aantal onder hen, zoals Tim Buckley, Mike Bloomfield, Paul Butterfield, Jimi Hendrix en vermoedelijk ook Albert Ayler zijn eraan ten onder gegaan. Bij die droevige voetnoot hebben we zaterdagavond echter niet stil gestaan.

Er was veel vrolijk geroezemoes in de studio. En na afloop van zéro de conduite kon de avond niet meer stuk. Soms mag een mens gelukkig zijn.

Dit is de playlist:

Birthday – The Beatles – The White Album
East West – The Butterfield Blues Band – The Elektra Years
Moon, Turn the Tides… Gently, Gently – The Jimi Hendrix Experience – Electric Ladyland
The Train – Tim Bukcley – Blue Afternoon
Loan Me A Dime – Boz Scaggs – My Time: A Boz Scaggs Anthology
It Was A Pleasure Then – Nico – Chelsea Girl
Song For Sharon – Joni Mitchell – Hejira
Cypress Avenue – Van Morrison – Astral Weeks
Waltz For Debby (Take 1) – Bill Evans – Waltz For Debby
Water Music – Albert Ayler – The Impulse Story
Compared To What – Les McCann & Eddie Harris – Atlantic Rhythm & Blues Vol. 7
The Girl From Ipanema – Archie Shepp – Fire Music
Los Mariachis (The Street Musicians) – Charles Mingus – Tijuana Moods
Desafinado – Art Pepper – Les Incontournables