EEN MEXICO VAN HET HART

nuevo laredo, mexico II (2).jpg

“Solitude is the profoundest fact of the human condition. Man is the only being who knows he is alone, and the only one who seeks out another. His nature – if that word can be used in reference to man, who has ‘invented’ himself by saying ‘no’ to nature – consists in his longing to realize himself in another. Man is nostalgia and a search for communion. Therefore, when he is aware of himself he is aware of his lack of another, that is, of his solitude.”
Octavio Paz, The Labyrinth Of Solitude.

Ik herinner mij een rit met de Greyhound van San Antonio in Texas naar Laredo, een stadje gelegen op de Noordelijke oever van de Rio Grande. Aan de overkant, in Mexico, ligt Nuevo Laredo, dat ik kende van een Tex Mex-liedje van the Sir Douglas Quintet. In Laredo vluchtte ik vanwege de verzengende hitte meteen een hotel in waar de koelte van de lobby mij voor een gewisse dood behoedde. Ik dacht aan The Streets 0f Laredo van Johnny Cash, voor mij een van zijn mooiste songs, hoewel hij het niet zelf heeft geschreven. I spied a young cowboy all dressed in white linen. Daarna te voet de streng bewaakte grens over. Bedelaars, dealers, hoeren, tandartsen, slechte tequila. Nuevo Laredo, Mexico.

Ik herinner mij de films van Sam Peckinpah, Pat Garrett and Billy the Kid, The Wild Bunch en vooral The Getaway, waarin  Steve McQueen en Ali McGraw, met de hulp van Slim Pickens, kunnen ontsnappen naar Mexico. In weinig films loopt het met misdadigers  zo goed af. Het is niet toevallig dat Dan Stuart van de rockgroep Green On Red Slim Pickens in een van zijn songs bij naam noemt. Dan Stuart heeft het wel vaker over zulke karakteracteurs, ook over Warren Oates, hoofdrolspeler in Bring Me The Head Of Alfredo Garcia, ook van Peckinpah. Oates doorkruist in die film Mexico, met het bewuste hoofd in een vuile linnen zak, bebloed, vol vliegen. Hijzelf ook stinkend van het zweet, bebloed, onder de vliegen. Zijn van de Mexicaanse hitte en moordlust op hol geslagen blik.

Ik herinner mij de Border Trilogy van Cormac McCarthy. All The Pretty Horses, The Crossing, Cities of the Plain. Tragische liefdesavonturen in het woeste Noorden van Mexico. Paarden, vacqueros (in enkele Noord-Amerikaanse staten heten ze buckaroos), bandieten. De mythische deelstaten Sonora, Chihuahua, Durango. Bob Dylan’s Romance In Durango, gedeeltelijk geïnspireerd door zijn samenwerking met Peckinpah. En net als Elvis trekt Dylan naar Acapulco, om er fun te beleven. Op zoek naar goedkope cocaïne, hoeren, pokerpartners?

Tientallen films herinner ik mij over het labyrint van de eenzaamheid, zoals begenadigd dichter Octavio Paz het land noemt. John Hustons The Treasure Of The Sierra Madre. Met Walter Huston en Humphrey Bogart. Hebzucht stort de goudzoekende antihelden in de afgrond. Niet alleen koorts leidt naar het inferno. “Hell is my natural habitat,” zijn de woorden van Geoffrey Firmin, de aan alcohol verslaafde Consul uit Quauhnahuac (Cuernavaca), in Mexico – uit de sublieme roman Under The Vulcano van Malcolm Lowry, een auteur die zich heeft doodgedronken in Mexico en elders. John Huston heeft het boek verfilmd, een moeilijke opdracht, ook al kon hij over Albert Finney beschikken voor de rol van de Consul. Een indrukwekkende Canadese documentaire uit 1976: Volcano: An Inquiry Into the Life and Death of Malcolm Lowry, van Donald Brittain en John Kramer. Met Richard Burtons stem als hoofdacteur.

Ik vermeld terloops nog John Sayles’ kleine maar sterke film Lone Star, gesitueerd in het grensstadje Frontera in Texas. Een originele en kritische kijk op de problemen van zo’n melting pot. Met een prima soundtrack, die mij vertrouwd maakte met de liederen van Lydia Mendoza.

Mexico is tegelijk reëel en een verzinsel. Alleen al de muziek uit en over dat land zit barstensvol stof waar je dromen van gemaakt zijn. Of verhalen. Je ontmoet er bizarre mensen, engelen, duivels, uit de echt gescheiden gokkers; je gaat op uitstap naar Laredo, Ciudad Juarez, Acapulco, Tijuana; er is Amor en de taal van de liefde, extase, uitputting, hitte, seks, verdovende middelen, moordlust, wanhoop, eenzaamheid.  Je zwerft door grensstadjes in Arizona, Californië en Texas. Slangen, woestijn, tequila, mezcal, zwetende paarden, macho’s met gevaarlijke messen en machinegeweren. De hel en de hemel op aarde. Mexico City Blues van Jack Kerouac. Neonlicht. Lost highways. Mexicaanse country & western. Een Mexico van de verbeelding. Een Mexico van het hart.

MALCOLM LOWRY.jpg

Afbeeldingen: Nuevo Laredo (Martin Pulaski); Malcolm Lowry

GOING TO MEXICO: ZERO DE CONDUITE

‘Solitude is the profoundest fact of the human condition. Man is the only being who knows he is alone, and the only one who seeks out another. His nature -if that word can be used in reference to man, who has ‘invented’ himself by saying ‘no’ to nature- consists in his longing to realize himself in another. Man is nostalgia and a search for communion. Therefore, when he is aware of himself he is aware of his lack of another, that is, of his solitude.’ Octavio Paz, The Labyrinth Of Solitude.

Een imaginaire reis naar Mexico. Ik herinner mij een rit met de Greyhound van San Antonio in Texas naar Laredo, een stadje gelegen op de Noordelijke oever van de Rio Grande. Aan de overkant, in Mexico, ligt Nuevo Laredo, een beetje bekend door een Tex-Mex song van the Sir Douglas Quintet. In Laredo vluchtte ik vanwege de dodelijke hitte meteen een hotel in, voor de koelte van de lobby. Ik dacht aan The Streets 0f Laredo van Johnny Cash, voor mij zijn mooiste lied. John Cale, Mercury Rev, Snakefarm. I spied a young cowboy all dressed in white line. Daarna te voet de streng bewaakte grens over. Bedelaars, dealers, hoeren, tandartsen, slechte tequila. Nuevo Laredo, Mexico.

Ik herinner mij de films van Sam Peckinpah, Pat Garrett and Billy the Kid, The Wild Bunch en vooral The Getaway, waarin  Steve McQueen en Ali McGraw, met de hulp van Slim Pickens, echt kunnen ontsnappen naar Mexico. Het is niet toevallig dat Dan Stuart van Green On Red Slim Pickens noemt in een van zijn songs. Dan Stuart heeft het wel vaker over zulke karakteracteurs, zoals Warren Oates, hoofdrolspeler in Bring Me The Head Of Alfredo Garcia, ook van Peckinpah. Oates doorkruist er Mexico met het bewuste hoofd in een vuile linnen zak, bebloed, vol vliegen. Zelf ook stinkend van het zweet, bebloed, onder de vliegen. Zijn van de Mexicaanse hitte en moordlust op hol geslagen blik.

Ik herinner me de Border Trilogy van Cormac McCarthy.  All The Pretty Horses. Een tragisch liefdesavontuur in het woeste Noorden van Mexico. Paarden, vacqueros, bandieten. De mythische deelstaten, Sonora, Chihuahua, Durango. Bob Dylan’s Romance In Durango, gedeeltelijk geïnspireerd door zijn samenwerking met Peckinpah. En net als Elvis trekt Dylan naar Acapulco, om er fun te beleven. Op zoek naar goedkope cocaïne, hoeren, pokerpartners?

Tientallen films herinner ik me over het labyrint van de eenzaamheid, zoals begenadigd dichter Octavio Paz het land noemt. John Hustons The Treasure Of The Sierra Madre. Met Walter Huston en Humphrey Bogart. Hebzucht stort de goudzoekende anti-helden in de afgrond. Niet alleen koorts leidt naar het inferno. “Hell is my natural habitat,” zijn de woorden van Geoffrey Firmin, de aan alcohol verslaafde Consul uit Quauhnahuac (Cuernavaca), in Mexico – uit de sublieme roman Under The Vulcano van Malcolm Lowry, een auteur die zich heeft doodgedronken, in Mexico en elders. John Huston heeft het boek verfilmd, een moeilijke opdracht, ook al kon hij over Albert Finney beschikken voor de rol van de Consul. Een indrukwekkende Canadese documentaire uit 1976: Volcano: An Inquiry Into the Life and Death of Malcolm Lowry, van Donald Brittain en John Kramer. Met Richard Burtons stem als hoofdacteur.

Ik vermeld nog gauw John Sayles’ kleine maar sterke film Lone Star, gesitueerd in het grensstadje Frontera in Texas. Een originele en kritische kijk op de problemen van zo’n melting pot. Met een prima soundtrack, die mij vertrouwd gemaakt heeft met de liederen van Lydia Mendoza.

Toch is het geen boek- of filmprogramma dat ik maak. Zéro de conduite is nog altijd een populaire muziek-programma, en vandaag is dat niet anders. Maar deze muziek over en vanuit Mexico opent landschappen, laat je instappen in treinen en bussen; je ontmoet bizarre mensen, engelen, duivels, uit de echt gescheiden gokkers; je gaat mee op uitstap naar Laredo, Juarez, Acapulco, Tijunana; er is Amor en de taal van de liefde, extase, uitputting, verzengende hitte, seks, voodoo, wanhoop, eenzaamheid…  Je zwerft door grensstadjes in Arizona, Californië en Texas. Slangen, woestijn, tequila, mezcal, zwetende paarden, macho’s met gevaarlijke messen en machinegeweren. De hel en de hemel op aarde. Mexico City Blues. Neon-licht. Lost highways. Mexico country & western. Een Mexico van de verbeelding.

 

Captain Beefheart & The Magic Band – Sure Nuff ’N Yes I Do – Safe As Milk

Crazy Horse – Gone Dead Train – Crazy Horse

Steve Miller Band – Going To Mexico – Number Five

Lee Hazlewood/Ann-Margret – Greyhound Bus Depot – The Cowboy And The Lady

Tim Buckley – Mexicali Voodoo – Look At The Fool

Bob Dylan – Spanish Is The Loving Tongue – Masterpieces

Rosie & The Originals – Angel Baby – Angel Baby Revisited

Nat King Cole – Aquello Ojos Verdes – In The Mood For Love

The Drifters – Mexican Divorce – The Look Of Love: Burt Bacharach Collection

The Coasters – Down In Mexico – Atlantic Rhythm & Blues Vol. 3 

Jim James & Calexico – Going To Acapulco – I’m Not There

Band Of Horses – Laredo – Infinite Arms

David Eugene Edwards & Crippled Black Phoenix – Just Like A Mexican Love – We Are Only Riders / The Jeffrey Lee Pierce Project

Townes Van Zandt – Pancho & Lefty – The Late Great Townes Van Zandt

Los Lobos – Bella Maria De Mi Alma – Just Another Band From L.A.

Ry Cooder – Corrido De Boxeo – Chávez Ravine

Kronos Quartet – Briseno: El Sinaloense – Nuevo

Freddy Fender – Desde Que Conosco – Lone Star OST

Lydia Mendoza – Tres Cartas – La Alondra de la Frontera

Charles Mingus – Tijuana Gift Shop – Tijuana Moods

Art Pepper – Besame Mucho – Les Incontournables

Mercury Rev – The Streets Of Laredo – The Essential Mercury Rev: Stillness Breathes

Neville Brothers – Falling Rain – Brother’s Keeper

American Music Club – Bad Liquor – California

The Cramps / Alex Chilton – Drug Train – Off The Bone

Quicksilver Messenger Service / John Cipollina – Cobra – Just For Love

Jimi Hendrix Experience – Hey Joe – Are You Experienced?

Calexico – Hot Rail – Hot Rail

Steve Earle – Goodbye – Train A’ Comin

Φ

Research, presentatie en techniek: Martin Pulaski

OVER DE EENZAAMHEID VAN HET BESTAAN

Is eenzaamheid een goede zaak? Waarschijnlijk is de mens het enige wezen dat het gevoel van eenzaamheid kent. De eenzaamheid is de ballingschap uit het paradijs. Je vertoeft niet langer in de buik van de moeder. De navelstreng is doorgeknipt. Je kinderjaren, doorgebracht in tuinen en boomgaarden waar je je veilig voelde, dicht bij klaprozen en zachte merries, of hele dagen in de bomen dromend, zijn voorbij. Ook je adolescentie, toen je een held was, een genie; de gelukzalige dagen waarop vanuit de spiegel Narcissus je in de ogen keek, heb je achter de rug.

Je bent op zoek gegaan naar een vrouw, hebt een geschikt huis gevonden, bomen geplant voor je kinderen, een boek geschreven. Je bent ouder geworden, eenzamer. Op een dag zat je alleen in je kamer te mijmeren. Plotseling hoorde je iemand zingen: “my book is closed, I read no more”. Die stem van een waanzinnige greep je naar de keel, maar tranen kwamen er niet. Je kunt niet huilen als je alleen bent. Je dweept niet met melancholie.

Wat Octavio Paz zegt is waar: “Wij zijn gedoemd om alleen te leven maar ook om onze eenzaamheid te boven te komen en de banden die ons in een paradijselijke verleden met het leven verbonden weer te herstellen. Heel ons streven is erop gericht om onze eenzaamheid te doorbreken.”
Je wilt jezelf zijn, jezelf beter leren kennen, maar je wilt ook uit jezelf treden, de extase omhelzen. Je hele leven lang zoek je de andere. De verloren helft die naar je weet ergens op de wereld moet te vinden zijn. Je vindt geen rust. Ergens bevindt zich een verborgen schat, een zin in een boek, een reeks noten in een muzikale compositie. Hereniging brengt rust en geluk. Maar welke hereniging?“Geboren worden en sterven zijn ervaringen van eenzaamheid”, schrijft Octavio Paz. “Wij worden alleen geboren en wij sterven alleen. Niets is zo ernstig als de eerste onderdompeling in de eenzaamheid, tenzij die andere val in het onbekend die de dood is.”

In alle tijden hebben schrijvers benadrukt dat het leven op aarde geen pretje is; beter is het zoals Job klagend uitroept, nooit geboren te zijn:

“En ach waarom hebt Gij mij uit de baarmoeder voortgebracht? Ach, dat ik de geest gegeven hadde, en geen oog mij gezien hadde! Ik zoude zijn alsof ik niet geweest ware, van moeders buik zoude ik tot het graf gebracht zijn geweest.”
(Job, X, 18-19).

Waarvan we de echo horen bij Sophocles:

Niet geboren zijn is het allerbeste,
Dan, als tweede dat wie in het licht verscheen
Snel weer daarheen weer keert vanwaar hij kwam,
Want wanneer jeugd verdwijnt met haar onbezonnenheid,
Wat plaag van smart is ’s mensen lot dan vreemd?
(Sophocles, Oedipus in Colonus, 1225-1229)

En in Miltons Paradise Lost:

Did I request thee, Maker, from my clay
To mold me man, did I solicit thee
From darkness to promote me, or here place
In this delicious garden? As my will
Concurred not to my being, it were but right
And equal to reduce me to my dust,
Desirous to resign and render back
All I received, unable to perform
Thy terms too hard, by which I was to hold
The good I sought not.
(Milton, Paradise Lost, X, 743-752)

En bij Lamartine:

Quel crime avons-nous fait pour mériter de naître?
(Lamartine, Le désespoir).

Voor Schopenhauer is de wereld een boeteoord, een strafkolonie, net als voor de échte christenen. Schopenhauers epigoon, Sigmund Freud, is niet minder fatalistisch: het levenloze was eerder aanwezig dan het levende en al wat leeft neigt naar een herstel van deze oorspronkelijke toestand. Met andere woorden: het doel van het leven is de dood.

Fatalisme, pessimisme, een tragisch leven waarin elk plezier wordt overschaduwd door de dood. Lijnrecht tegenover deze ellende staat de liefde, stralend en licht, die in Dantes Paradiso kernpunt is van het leven en er de kosmos doet bewegen (“l”amor che muove il sole e l’altre stelle.”) Volgens Octavio Paz heft de liefde de tegenstelling van leven en dood op. Schepping en vernietiging versmelten in de liefdesdaad. Maar is liefde mogelijk? “Om zich te kunnen verwezenlijken is liefde genoodzaakt de wetten van de wereld te breken. In onze tijd is liefde schandaal en wanorde, overtreding: die van twee hemellichamen die de noodlottigheid van hun banen doorbreken om elkaar midden in de ruimte te ontmoeten”, schrijft Octavio Paz.De liefde (‘amour fou’ bij André Breton) is onverzoenlijk en gevaarlijk. Zich aan de liefde overgeven is zich overgeven aan de waanzin.

Kijk waar ik ben uitgekomen. Ik wilde over de eenzaamheid schrijven, met in mijn achterhoofd de mogelijkheden van internet om aan de eenzaamheid te ontsnappen, een middel om troost te zoeken bij vreemden, ver weg of dichtbij in de cyberwereld. Maar ik ben afgedwaald en bij geboorte, dood en liefde aanbeland. Alle wegen leiden daar naartoe. Ik ben weer aan land.