Tag: live

ZERO DE CONDUITE: VERGETEN

Foto: Martin Pulaski, Op zee, februari 2023

Zéro de conduite is een muziekprogramma waarin songs uit de popcultuur met zachte hand in het keurslijf van thema’s worden ingerijgd. Woekerende chaos wordt met liefde en toewijding overzichtelijk gemaakt. Alle zogeheten populaire genres komen aan bod, al ligt de nadruk op Angelsaksische folk, blues, country, soul en rock-‘n-roll. Onbevooroordeelde muziekliefhebbers noemen het allemaal pop. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds kan je ernaar luisteren op Radio Centraal 106.7 fm en streaming. Meer informatie over de zender en zijn medewerkers en programma’s vind je hier.

Ik weet niet wat ik van deze uitzending kan of moet verwachten. Na drie jaar zal ik, als alles meevalt, vandaag opnieuw de trein naar Antwerpen nemen en in levenden lijve in de studio aanwezig zijn. Als ik er tegen dan nog een heb zal mijn stem opnieuw te horen zijn. Na drie jaar stilte, of liever: na drie jaar alleen maar muziek.
Het thema voor deze aflevering is vergeten. Eigenlijk is het meer een rode draad, of een leidmotief. Niet alle geselecteerde songs gaan letterlijk over vergeten. Maar ze komen in de buurt. Er passeren nogal wat doden de revue, zij die niet mogen vergeten worden. De voorbije maanden zijn er te veel geliefden gestorven. Ik noem nu alleen maar Nanci Griffith, Tom Verlaine, Wayne Shorter, David Lindley, Johan Leysen en Keith Reid.

Bijna altijd als ik aan vergeten denk, denk ik aan herinneren. Zonder herinneringen ben je niets. En heel zeker schrijf je zonder herinneringen geen verhalen of gedichten, of wat dan ook. Een erg mooie autobiografie van de actrice Bulle Ogier, nog steeds onder ons, heet J’ai oublié. Daarin beschrijft ze zeer gedetailleerd personen die ze in haar lange leven heeft gekend en plaatsen die ze heeft bezocht. Dat mag paradoxaal klinken maar is het niet. Wat je je herinnert is niet wat en hoe het was. De ervaringen zijn onder lagen zand of modder van de tijd bedolven. Ze hebben nog kleur maar tegelijk zijn ze flets geworden. Er is het verhaal van Borges over Ireneo Funes, de man die alles onthoudt. Dat onthouden van hem is eerder een vloek dan een zegen. “Denken is verschillen vergeten”, schrijft Borges, “is generaliseren, abstraheren. In de stampvolle wereld van Funes bestonden alleen maar details, die elkaar bijna verdrongen.”
In ‘Over nut en nadeel van de geschiedenis voor het leven’, schrijft Nietzsche dat alleen dieren gelukkig zijn omdat zijn meteen alles vergeten. Maar een pleidooi voor vergetelheid is die beschouwing niet. De geschiedenis mag evenwel niet te zwaar door gaan wegen. Je moet kunnen vergeten om het nieuwe mogelijk te maken. Wie zich blindstaart op de grote voorbeelden uit het verleden wordt passief en onvruchtbaar.

Zoals zowat iedereen uit ervaring weet is kunnen vergeten vaak heilzaam. Het gaat dan niet over definitief vergeten, maar over tijdelijk loslaten. Liefdesverdriet lost alleen maar op als je de vroegere geliefde kunt vergeten. Anderzijds wil degene die liefheeft dat zijn of haar geliefde altijd aan hem of haar denkt. Of in de woorden van Fred Neil en Tim Buckley (en vele anderen): And sometimes I wonder / Do you ever think of me?

Veel luisterplezier.

Billie Holiday, 1947

I Forgot More Than You’ll Ever Know – The Davis Sisters -Nashville Classics: The 50’s – Cecil Null – RCA 1953

Am I That Easy To Forget? – Leon Russell – Hank Wilson’s Back – Stevenson/Carl Belew – 1973

I Forgot To Remember To Forget – Elvis Presley – Sunrise: The Sun Recordings – Charlie Feathers/Stan Kesler – 1955

I’m Beginning To Forget You – Elvis Presley – Platinum:  A Life In Music – W. Phelps – 1959

Frank Forgets – Leo Kottke – Burnt Lips – Leo Kottke – 1978

Sometimes She Forgets – Steve Earle – Train A Comin’ – Steve Earle – 1995

Goodbye – Emmylou Harris – Wrecking Ball – Steve Earle – 1995

Don’t Forget About Me – Nanci Griffith – Flyer – James Hooker/Nanci Griffith – 1994

Don’t Forget About Me – Dusty Springfield – Dusty In Memphis – Gerry Goffin/Carole King – 1969

There’s Always Something There To Remind Me – Dionne Warwick – The Windows Of The World – Bacharach/David – 1967

I’m Gonna Forget About You – Arthur Conley – I’m Living Good – Arthur Conley – 1966

Red Red Wine – Tony Tribe – A Solitary Man: The Early Songs of Neil Diamond – Neil Diamond – 1968

Do Re Mi (Forget About The Do And Think About Me) – Georgie Fame & The Blue Flames – 20 Beat Classics – Earl King – 1964

Find ‘em, Fool ‘em And Forget ‘em – George Jackson – The Fame Studio Story 1961-1973: Home Of The Muscle Shoals Sound  – Rick Hall/George Jackson – 1969

Know What I Mean? – Cannonball Adderley With Bill Evans – Know What I Mean? – Bill Evans – 1961

Footprints – Wayne Shorter – Adam’s Apple [Rudy Van Gelder Edition] – Wayne Shorter – 1966

I Didn’t Know What Time It Was – Billie Holiday – Songs For Distingué Lovers – Richard Rodgers – 1957

Don’t Forget Me – Harry Nilsson – Pussy Cats – Harry Nilsson – 1974

Forget Marie – Lee Hazlewood – Love And Other Crimes – Lee Hazlewood – 1968

I Went To Sleep – The Beach Boys – 20/20 – Brian Wilson/Carl Wilson – 1969

Teach Me To Forget – The Outsiders – Outsiders – Splinter/Tax – 1967

Oh Death – Kaleidoscope – Side Trips –  J. Reedy – 1967

Don’t You Forget It – Allah-Las – Allah-Las – Dunham/Siadatian/Michaud/Correia/Waterhouse – 2012

Forget The Flowers (Remastered) – Wilco – Being There (Deluxe Edition) – Jeff Tweedy  – 1996

True Love Tends To Forget – Bob Dylan – Street Legal – Bob Dylan/Dylan – 1978

Don’t Forget Me – Neko Case – Middle Cyclone – Neko Case – 2009

Souvenir From A Dream – Tom Verlaine – Tom Verlaine – Tom Verlaine – 1979

Can’t Forget – Yo La Tengo – Fakebook –  Ira Kaplan – 1990

Once In A Lifetime – Talking Heads – Remain In Light – Brian Eno/Chris Frantz/David Byrne/Jerry Harrison/Tina Weymouth – 1980

I Remember Nothing – Joy Division – Unknown Pleasures – Ian Curtis/Stephen Morris/Bernard Sumner/Peter Hook – 1979

Memories – Public Image Ltd. – Metal Box – Richard Dudanski – 1979

Don’t Forget Me – Mark Lanegan – Field Songs – Mark Lanegan – 2001

The Pianos Part II: Do Not Forget… – John Cale – N’Oublie Pas Que Tu Vas Mourir (Bande Originale du Film) – John Cale – 1995

Am I That Easy To Forget? – Charlie Feathers – Wild Side Of Life: Rare And Unissued Recordings Vol. 1 -Stevenson/Carl Belew – 2008

Chiara Mastroianni in N’oublie pas que tu vas mourir

Research en samenstelling: Martin Pulaski
Techniek: Istvan Leel-Össy

MET RYLEY WALKER NAAR EEN ANDERE DIMENSIE

IMG_9245.JPG

TIEN DAGEN DIE MIJN WERELD DEDEN WANKELEN
(hoofdstuk 12)

Dag 9: 10 november 2016

Waar waren we bijna verdronken? In Patti Smith’s zee van mogelijkheden? Goed mogelijk want in een imaginaire zee kun je niet echt verdrinken, tenzij je zoals Alice een denkbeeldig bestaan leidt. Vandaag hebben we nog natte voeten, maar we staan als alle echte stuurlui weer aan wal. Ja, we lopen op wankele benen, onze geest is beneveld, in onze kamers hangt een dikke mist, ook al schijnt daarbuiten de zon. Inmiddels is het 10 november. Onze nood aan een escapade is groot. Anywhere out of the world, schreef Baudelaire. Maar hoe wankel ons bestaan ook mag wezen, toch willen we hier blijven, willen we doorgaan met een intellectuele strijd tegen onszelf, tegen het negatieve in ons, en tegen alles wat ons slaafs maakt, alles wat ons onderdrukt en verblindt. Patti Smith alleen zal ons daar niet bij kunnen helpen, hoewel ik weinig mensen ken die zo moedig als zij volharden in hun levenswerk. In hun opdracht. Lees haar boeken om te vernemen hoe ze die gevonden heeft. Maar net als ik – en mijn generatiegenoten uit de sixties – wordt Patti Smith ouder. Heel wat van onze idolen, gidsen, bewonderde kunstenaars en ja, helaas, ook vrienden, zijn al vertrokken naar het donkere land waar nooit iemand van terugkeert. Er is jong bloed nodig, jonge verbeelding, nieuwe ideeën. Een nieuwe geest van verzet zal onze wereld moeten redden. Dat hij al aan het ontstaan is voel ik in mijn vingertoppen, hij is al aan het werk. Zoniet zou ik afreizen naar het Noorden en me daar voor altijd neervlijen in de sneeuw.

Hier wil ik dit onderdeel van mijn kroniek even onderbreken met een mededeling van Nietzsche:
“Ik wil steeds meer leren, het noodzakelijke aan de dingen als het schone beschouwen – zo zal ik een van diegenen zijn die de dingen schoonheid verlenen. Amor fati: dat zij van nu af aan mijn liefde! Ik wil geen oorlog voeren tegen al wat lelijk is. Ik wil niet aanklagen, ik wil niet eens de aanklagers aanklagen. Wegkijken zij mijn enige ontkenning! En, alles bij elkaar en in het groot: ooit wil ik nog eens uitsluitend iemand zijn die ja zegt!”*

Aan mijn therapeute doe ik verslag van de heerlijke momenten van de voorbije dagen (een avond met Irina, mijn radioprogramma in Antwerpen, een etentje en een vrolijke treinreis met mijn geliefde Laura), maar zeker ook van de dingen die me weerom terneerdrukken, nog los van de ellendige politieke gebeurtenissen. Als zo vaak in het verleden kom ik terug op mijn schuldgevoelens. Zo voel ik me vandaag schuldig omdat ik zelfbehoud laat voorgaan op zorg en altruïsme. Of beeld ik me dat schuldgevoel maar in? Schuldig voel ik me eveneens omdat ik te weinig doe. Mijn therapeute stelt me voor om een dag per week aan vrijwilligerswerk te gaan doen. Ik zou bijvoorbeeld bij bejaarde mensen kunnen langsgaan; zij zijn als al onze soortgenoten reservoirs van verhalen, ze beleven er plezier aan hun herinneringen met een aandachtige toehoorder te kunnen delen. Wat voor mij dan weer een inspiratiebron zou kunnen zijn. Maar dat kan ik toch niet, roep ik voor de misschien wel honderdste keer uit. Ik kan mensen die ik niet ken niet onder ogen komen, zeg ik. Ik ben mensenschuw. Als ik onder de mensen kom moet ik drinken en ik wil niet drinken. Want als ik drink kan ik niet schrijven. Nee, ik wil vooral niet drinken. Veel liever zou ik in mijn kamer blijven en werken, nu het nog kan, nu ik nog enigszins helder ben. Mijn tijd van veel buitenkomen is voorbij. Je weet toch dat ik nu al wankel als ik naar de metro loop. Dat komt door mijn voeten. Die doen vaak zo’n pijn en je weet dat ik liever geen zware pijnstillers neem, want dan kan ik niet helder denken. Helder denken is zonder drank of pillen al moeilijk. Ze kijkt me enigszins berustend aan. Het is jouw leven, zegt ze, maar als je je meer en meer gaat afzonderen zal je wel heel snel oud worden. Maar goed, het is weer tijd, tot volgende week en houd je sterk.

Die avond ga ik met Laura naar de AB Club voor een andere held van deze tijd: Ryley Walker. In de populaire muziek beschouw ik hem als een van de grote beloften. Enkele jaren geleden was hij nog een epigoon, nu geldt hij al als een voorbeeld voor andere muzikanten en kunstenaars (en gewone mensen). Laura en ik hebben vanmorgen bij het lang uitgesponnen ontbijt zijn twee recentste platen beluisterd, ‘Primrose Green’ (2015) en ‘Golden Sings that Have Been Sung’ (2016). Zijn eerste elpee, ‘All Kinds Of You’ (2014), bezit ik niet, omdat Ryley Walker zelf dat jeugdwerk als een mislukking beschouwt.
In de AB Club weet ik nog voor het concert begint dat het een bijzondere avond zal worden. Ja, soms voel je dat aan, soms weet je het wel zeker. We hebben vlak voor het kleine podium plaats gevat. De jonge singer-songwriter uit Chicago balanceert op het randje van de dronkenschap, maar wankelen doet hij (nog) niet.. Ik zie dat hij stevig op zijn benen staat. Hij kan tegen een stootje. En zijn muzikanten beschermen hem tegen overdaad. Als hij even wegkijkt geven ze elkaar zijn fles whisky door en nemen zelf een slok. En tijdens het concert vraagt een luisteraar of hij eens mag proeven. Dat is goed: het schept een band met het publiek en er zit alweer wat minder in die verduivelde fles. Ryley heeft al de hele namiddag bier zitten drinken in de Bonnefooi. You guys have 3000 kinds of beer and I want to try them all, zegt hij. Het lijkt of hij het meent. Zeker, hij mag zijn zintuigen ontregelen, maar vergeten dat hij voor een geïnteresseerd publiek staat, dat mag hij niet. En dat doet hij niet. Het concert van Ryley Walker en zijn band, dat begint met de kreet ‘Fuck Trump!!!!’, wordt een lange, chaotische – maar door de ritmesectie stevig in toom gehouden – trip. Daar staat hij voor me met zijn gitaar, zijn zoekende stem, een duiveluitdrijver, een sjamaan. Ja, de muziek die hij met zijn begeleidende band ten gehore brengt helpt ons de wereld daarbuiten te vergeten. Er ontstaat een ander, een magisch universum. Een net nog herkenbare song – een skelet – is voor hem en zijn band een muzikaal thema waarop langdurig geïmproviseerd wordt. Ik herken vier van die skeletten: ‘The Halfwit In Me’, ‘Funny Thing She Said To Me’, ‘Sullen Mind’ en ‘The Roundabout’. Ik hoor en zie zoektochten, in cirkels draaiend of spiraalvorming, op de elektrische en de twaalfsnarige akoestische gitaar. Ik ontwaar sporen van jazz, acid rock, folk, rembetica, Tim Buckley, John Coltrane, Jerry Garcia, John Martyn, Van Morrison en nog veel meer – Ryley Walker heeft het allemaal verwerkt in zijn freewheeling songs. Hij heeft zich al die invloeden toegeëigend – en nu staat er een eigen, sterke muzikale persoonlijkheid voor ons. Voortaan gaat hij zijn eigen weg, al weet ik niet waar die naartoe leidt en er zijn veel gevaren. Denk alleen nog maar aan Tim Buckley en zijn zoon. Vanavond heeft hij  ons alvast uit een boze droom wakker geschud en in een andere dimensie binnengeloodst.

Laura en ik en mijn vrienden Wolf en Dirk en Ivo beseffen dat we iets bijzonders hebben meegemaakt. Tijd voor lange, bezielde gesprekken en voldoende drank. Morgen zal ik niet schrijven. Morgen is het wapenstiltand. Taxi!

Ω

* Friedrich Nietzsche, De vrolijke wetenschap, 276

 

BRUCE SPRINGSTEEN 26 APRIL 1981

Ik zag Bruce Springsteen & the E-Street Band maar één keer, op zondag 26 april 1981. Samen met mijn levensgezellin, mijn beste vriend Jos Dorissen, zijn broer Luc en zijn vriend. Onderweg van Antwerpen naar Brussel, op ongeveer twintig kilometer van onze bestemming, kregen we pech met de auto. We moesten hem achterlaten en in de gietende regen liftend Vorst zien te bereiken. We hadden al gauw een lift tot het Meiserplein en van daar namen we de taxi. Zo kwamen we nog net op tijd voor het begin, om stipt half negen. Natuurlijk waren we zeer onder de indruk. Een van de beste optredens die we ooit hadden meegemaakt, vonden we. Hoogtepunten waren ‘This Land Is Your Land’, ‘Badlands’ en ‘Independence Day’. (Dat laatste vind ik in mijn dagboeknotities terug.)

Na het concert was het te laat voor de laatste trein. Jos, Agnes en ik brachten de nacht door in De Dolle Mol in de Spoormakersstraat. Helemaal niet moe, integendeel, boordevol energie van het wellicht meest geestdriftige concert dat ik ooit bijwoonde.

Vandaag vond ik de setlist terug.

Follow That Dream
Prove It All Night
Out in the Street
The Ties That Bind
Darkness on the Edge of Town
Independence Day
Who’ll Stop the Rain
Two Hearts
The Promised Land
This Land Is Your Land
The River
Badlands
Thunder Road
Cadillac Ranch
Sherry Darling
Hungry Heart
Because the Night
You Can Look (But You Better Not Touch)
Fire
Stolen Car
Racing in the Street
Backstreets
Ramrod
Rosalita (Come Out Tonight)

Encore:
Born to Run
Detroit Medley
Rockin’ All Over the World

Nu verbaast mijn toenmalige opwinding me helemaal niet meer. If I could turn back the hands of time…

 

EMMYLOU HARRIS EN DANIEL LANOIS IN ANTWERPEN

emmylou2

Gisteren Daniel Lanois en Emmylou Harris in Antwerpen. In tegenstelling tot wat Bart Steenhaut beweert was het een memorabel dubbelconcert. Lanois bespeelt zijn steelgitaar op heel eigen wijze, ik kan hem met niemand vergelijken tenzij eventueel met Bruce Kaphan en BJ Cole. Als je geen gevoel hebt voor subtiliteit is het mogelijk dat je bij die weemoedige klanken in slaap valt. Over de stem van Emmylou Harris valt veel te zeggen. Dat ze zingt als een vogel of een engel is afgezaagd en klopt ook niet (meer), al lang niet meer. In 1995, op ‘Wrecking Ball’, is haar zangstem veranderd, wat ruiger, wat meer doorleefd geworden. Na negentien jaar is dat nog meer het geval. Niet dat haar stem even toegetakeld is als die van Dylan, maar toch… De eerste twee nummers lieten het ergste vermoeden, ze leek haar ‘draai’ niet te kunnen vinden, er was iets mis met de frasering. Bart Steenhaut heeft gelijk als hij zegt dat de vertolking van ‘Goodbye’ niet goed uit de verf kwam. Wat hij daarna schrijft vind ik zeer overdreven. Vanaf ‘All My Tears’, het derde nummer, was de zangeres vertrokken. Wat daarna volgde bestond uit niets dan hoogtepunten. Onmogelijk er één uit te kiezen. Of het zou ‘Going Back To Harlan’ moeten zijn. Als je een voorkeur hebt voor de jonge Emmylou was het laatste gedeelte het meest genietbare, met als hoogtepunt ‘Calling My Children Home’.

Maar mogen artiesten veranderen of moeten ze zich tot het einde der dagen blijven herhalen, zich blijven herhalen zoals ze op hun vijfentwintigste waren? Bovendien waren we daar in de Stadsschouwburg bijeengekomen om een stevige uitvoering van ‘Wrecking Ball’ te horen, bijna twintig jaar na het verschijnen van deze mijlpaal in de populaire muziek, en niet voor Emmylou Harris de perfecte zangvogel. Perfectie bestaat niet, wel beschadigde schoonheid. Mij ontroert het bijzonder als ik op zulke sublieme manier herinnerd word aan onze aftakeling op weg naar het einde. Ik hoop dat dat einde voor Emmylou Harris nog lang op zich zal laten wachten en ben daar sinds gisteravond eigenlijk gerust in.

Foto: Martin Pulaski

 

JASON ISBELL & AMANDA SHIRES

Ik had al een tijdje het gevoel dat Americana dood was. Maar ik zal me vergist hebben. Gisteren zag ik de toekomst van Americana, en tegelijk veel meer dan dat – want zelfs al mocht Americana dood zijn, dan zou Jason Isbell nog altijd een van de beste songschrijvers van zijn generatie zijn. Dat bewees hij gisteren met zijn no-nonsense concert in de ongezellige Witloof Bar van de Botanique, waar de helft van het publiek tegen bakstenen zuilen moet opkijken. Isbells Texaanse vriendin (of echtgenote, mocht je dat liever horen) Amanda Shires speelde het mooie openingsconcertje, zichzelf begeleidend op ukulele en viool. In de metro naar huis las ik haar teksten: helemaal anders dan die van haar vriend, minder verhalend, maar erg goed geschreven. Het poëtische en prozaïsche vullen elkaar hier uitstekend aan. Dat hoor je ook in het felle gitaarspel van Jason Isbell en de lyrische viool van Amanda Shires. Ik ben voor altijd gewonnen.

THAT TEENAGE FEELING: NEKO CASE

Gisteren in de AB Club heb ik nog eens een popconcert meegemaakt dat me werkelijk heeft kunnen ontroeren. Niet dat alles wat ik de voorbije maanden heb gezien/gehoord me onverschillig heeft gelaten. Matthew Houck’s Phosphorescent, Rosanne Cash in de Roma en Low in het Koninklijk Circus waren bijvoorbeeld uitstekend. Maar wat ik gisteravond hoorde kwam uit de ziel en ging naar de ziel. Alleszins naar die duivelse & ziekelijke ziel van mij. Na een lange periode van bijna passief, cerebraal muziek ondergaan heb ik weer echte emoties gevoeld en heb ik zelfs nog een paar keer gedanst (op ‘Hold On, Hold On’, ‘That Teenage Feeling’ en vooral op de prachtige cover van ‘The Train From Kansas City’ van mijn geliefde Shangri-Las).  En wat een verrukkelijke cover van Harry Nilsson’s ‘Don’t Forget Me’ was dat! En dan die onmetelijke Canadese ruimte in haar zo pure sirenenstem en in de melancholische tonen van John Rauhouse’s pedal steel.

Ik heb het over Neko Case. Maar dat wist je waarschijnlijk al.

 

BEACH BOYS IN LOKEREN

Gisteren was ik met mijn vriend Eddie bij the Beach Boys in Lokeren. De band is op tournee vanwege zijn vijftigjarig bestaan. De vorige keer dat ik hen zag optreden was tweeënveertig jaar geleden: op 21 december 1970 in zaal Henri Leboeuf van het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel.  Dat is de enige informatie die ik over dat concert heb teruggevonden. Ik herinner me dat ik er hevig door aangegrepen werd en dat ‘Good Vibrations’ een hoogtepunt was. En ik zie Al Jardine nog door de inkomhal lopen. Natuurlijk durfde ik hem niet aanspreken. Er werd flink wat rock gespeeld, dat weet ik ook nog. De band bestond uit Carl Wilson, Dennis Wilson, Al Jardine, Bruce Johnston, Blondie Chaplin en Ricky Fataar. The Beach Boys werden in die dagen als absoluut onhip beschouwd. Alleen al hun naam uitspreken was taboe: je riskeerde uitgesloten te worden uit de kring van ruimdenkende hippies. Ik geloof dat de meeste aanwezigen in zaal Henri Leboeuf Amerikaanse militairen en spionnen waren, en conservatieve, CVP- en PSC-stemmende burgers in maatpak. Nu is dat enigszins anders: iedereen die er iets over te zeggen heeft is van mening dat ‘Pet Sounds’ de beste popplaat allertijden is en dat the Beach Boys zelfs beter waren dan the Beatles.

Voor het concert begon vroeg ik me af of ze in Lokeren even goed zouden zijn als op die lang vervlogen avond. Omdat ik een optimist ben had ik me voorbereid op het ergste. Wat bleek?  The Beach Boys waren op 7 augustus 2012 tegelijk beter en minder goed dan in 1970. Beter omdat er veel meer stemmen te horen waren, en omdat die stemmen nu veel beter klonken, omdat er veel beter gemusiceerd werd en zeker ook omdat Brian Wilson er (enigszins) bij was. Minder goed omdat Carl en Dennis Wilson helaas niet meer onder ons zijn, en omdat Mike Love veel te vaak en te lang de leider van de band mocht spelen. The Beach Boys waren gisteren helemaal echt en tegelijk ook weer niet: op de voorgrond zag je Mike Love, Brian Wilson, Alan Jardine, Bruce Johnston en David Marks; achter hen bevonden zich van de beste popmuzikanten en vocalisten van de wereld. Twee groepen, één geweldige sound. Ik heb zelden live zo mooi veelstemmig horen zingen, en hoegenaamd nooit vals (behalve als Brian zong, maar dat was eigenlijk nog mooier, zeker zijn ‘Sail On Sailor’, waarbij zijn armen aan de vleugels van een zieke vogel deden denken).

Het eerste halfuur heb ik mij nogal geërgerd, vooral omdat de groep zich scheen te gaan beperken tot de meezingers uit de beginperiode (more songs about surfing, hot rod racing & California girls). Mike Love gedroeg zich als de über-Beach Boy, het brein, dé man, een vreselijke Bush-achtige kerel, met een afschuwelijk podiumgedrag – een kerel die helaas nog een uitstekende stem heeft. Na een half uur zweeg Mike Love even en mocht Brian alsnog een liedje zingen (samen met de muzikant die bijna dezelfde falsetto stem heeft als de heel jonge Brian, Jeffrey Foskett heet hij, als ik me niet vergis). Dat was zo bedwelmend mooi: ‘You’re So Good To Me’, het hoogtepunt van de show en een van de mooiste muzikale momenten van mijn leven. Ook al omdat het net na het afschuwelijke nieuwe nummer kwam, ‘That’s Why God Created Radio’. God heeft helemaal geen radio geschapen. Het staat niet eens in de bijbel.

Daarna werden wat moeilijkere songs gespeeld en gezongen, zoals ‘Heroes & Villains’,  ‘God Only Knows’, en ‘Woulnd’t It Be Nice’, met veel tempowisselingen, waarbij het publiek uiteraard rumoerig werd: niet simplisties genoeg voor de massa. In weerwil van het getater en het gedoe met mobiele telefoons bleef het toch erg mooi en ontroerend. Je moest je alleen wat meer concentreren. ‘Then She Kissed Me’, gezongen door Alan Jardine, was een ander hoogtepunt. En, net als in 1970, ‘Good Vibrations’, ondanks Mike Love. Zo lang ik kon doen alsof die man er niet echt was klonken the Beach Boys bijna perfect. Ja, op zijn minst even goed als tweeënveertig jaar geleden.

beach-boys-pet-sounds.jpg

 

 

NEIL YOUNG IN BRUSSEL (1976)

Op 25 maart 1976 zag ik in Vorst Nationaal in Brussel voor het eerst Neil Young. Ik denk dat ik op muzikaal gebied nooit iets intensers en ontroerenders heb meegemaakt. Dit is de setlist:

Tell Me Why

Mellow My Mind

After The Gold Rush

Too Far Gone

The Needle And The Damage Done

A Man Needs A Maid

No One Seems To Know

Heart of Gold

Encore:

Country Home

Don’t Cry No Tears

Down by the River

The Losing End

Like a Hurricane

Lotta Love

Drive Back

Southern Man

Encore 2:
Cortez the Killer

Cinnamon Girl

STEALING TOMORROW FROM TODAY

redstar

Voor Bernard Dewulf

Hoe vind je de weg terug naar de woorden? Hoe vind ik de weg terug naar jou? Vertel ik je gewoonweg de waarheid over mijn dagen, over mijn tijd, over mijn leven? Dat was toch van in het begin al de bedoeling? Hoe komt het dan dat ik stil ben gevallen? Dat deze droogte blijft voortduren? Een dagboek dan maar? Alles opnieuw leren, duidelijke taal spreken, nuances, subtekst, stijl, ritme – het vermijden van fait divers en banaliteiten. Van overbodige banaliteiten, want het banale kan soms interessant zijn. Je zou bijvoorbeeld kunnen beweren dat er niets opmerkelijks is aan het ontslag van enkele medewerkers van een krant. Er worden alle dagen mensen ontslagen. Inderdaad een banaliteit, maar in dit geval een waar dieper op in moet worden gegaan. En dat gebeurt. Op Facebook is al een groep opgericht om te protesteren tegen het ontslag van Bernard Dewulf en de andere medewerkers van De Morgen. Net zoals de financiële en de economische crisis wijzen deze ontslagen op een kapitalisme dat niet blind is, zoals soms wordt beweerd, maar doelgericht bepaalde mensen – en instellingen – vernietigt, of dat alleszins probeert. Een zeer doelgerichte machine, in handen van enkele machtige en wrede geldwolven. Of is dit weer zo’n paranoïde samenzweringstheorie?

Er is op Facebook een groep opgericht… Maar wanneer kranten het zwijgen wordt opgelegd is de tijd rijp voor verstrekkendere,meer  ingrijpende acties. Je denkt dan al gauw aan opstand, staking, sabotage, revolutie. Maar dat is natuurlijk gemakkelijker gezegd dan gedaan. Voor mij zeker, omdat ik zwak ben en ten prooi aan – opnieuw – een zware aanval van donkere melancholie. Het is alsof mijn hoofd vol modder zit, mijn hele lichaam zit in de modder, ik kan amper ademhalen, amper bewegen. Elke poging tot een gedachte doet pijn. Ik wil echter niet klagen. Ik probeer te ontsnappen aan deze toestand door bijvoorbeeld naar een concert te gaan, zoals gisteren naar de sublieme Great Lake Swimmers in de Botanique. Maar hoe mooi het concert ook was, de pijn ging niet weg. Ja, even, toen ik aan de bar stond om een pils te bestellen en in gesprek raakte met enkele jonge mannen. Ze hadden mijn communistisch insigne gezien, in mijn knoopsgat – een kleinood dat ik ooit in Berlijn op een rommelmarkt heb gekocht. Is dat nu ernstig of is het ironie, vroegen ze (in het Frans). Ik zei dat het zowel het ene als het andere was. We lachten. Niemand van deze mensen gelooft nog in de traditionele partijen, zelfs Ecolo en Groen! gaan niet ver genoeg.  En toch lachten we. We bleven wat staan praten. We waren echte Belgen; een jongen kwam uit Antwerpen, maar sprak Frans, een andere uit Brussel, nog iemand uit Eupen en was drietalig. Niemand van ons wilde dat aan België werd geraakt: ik niet, Laura niet, en die jonge mensen nog veel minder. Maar welke doordeweekse politicus springt in de bres voor België?

Later, toen de taxi voor onze deur stopte vroeg ik aan de taxichauffeur hoeveel het was. Negentien euro, zei hij. Ik vond het nogal veel, maar was blij dat ik thuis was en gaf hem een briefje van twintig. De man reed al tweeëntwintig jaar met een taxi, ongeveer zo lang als ik voor de overheid werk. Nu het licht was in de taxi zag hij mijn communistisch insigne. Dat is wel iets bijzonders, wat jij daar je in je knoopsgat hebt zitten, zei hij. Ik wist niet goed hoe ik moest reageren… Een communist die twintig euro betaalt voor een taxirit? Hij gaf me vijf euro terug. Twintig is veel te veel, zei hij. Waarna hij uitstapte en naar zijn koffer ging. Kom, zei hij, ik heb iets voor je. Het was een pamflet van de Pvda+: “Stop het politieke circus” las ik.

En zo ben ik weer in gang geschoten. Zo kom ik weer dichter bij jou. Schrijven is geen tijdverdrijf voor gecultiveerde mensen. Schrijven is een zaak van leven en dood. Schrijven is een vorm van haat en een vorm van liefde.

De titel verwijst naar de song ‘Stealing Tomorrow’ van Great Lake Swimmers.

BOB DYLAN IN BRUSSEL

cof

Dit schreef ik gisteren omstreeks middernacht op facebook: I enjoyed Bob Dylan so much tonight. A young man in an old man’s clothes. An eternal voice I heard once more. It will be forever among our children and their children. Bob Dylan, Bob Dylan, Bob Dylan, they will sing. And they will sing Masters Of War, and Like A Rolling Stone. In the 22nd century and on and on.

Laat dat mijn recensie van het werkelijk onvergetelijke concert van Bob Dylan & Band in Vorst op 22 april 2009 zijn. Uitgebreide analyses en ander gezeur kun je morgen in de kranten lezen (meestal steeds dezelfde nonsens) en vandaag wellicht op de blogs van Dylan-fans en Dylan-haters. Niet dat het allemaal slecht is, wat ze schrijven. Maar hoe evoceer je een mystieke ervaring? Alleen iemand als Tarkovski was daartoe in staat, zij het niet met woorden. Een goed idee: als je wil weten hoe een Bob Dylan-concert ‘overkomt’, wat het voor de aanwezigen betekent, kijk dan een keer naar Tarkovski’s Andrej Rublev.

Dit is de setlist:

s

1. The Wicked Messenger
2. It’s All Over Now, Baby Blue
3. Man In The Long Black Coat
4. Stuck Inside Of Mobile With The Memphis Blues Again
5. Blind Willie McTell
6. Desolation Row
7. Honest With Me
8. Sugar Baby
9. Highway 61 Revisited
10. Ballad Of A Thin Man
11. I Don’t Believe You (She Acts Like We Never Have Met)
12. Ain’t Talkin’
13. Thunder On The Mountain
14. Like A Rolling Stone
 Encore
15. All Along The Watchtower
16. Spirit On The Water
17. Blowin’ In The Wind

 

 

“Dylan’s public, his fans and followers, create him in their own image. They expect him to be who they interpret him to be. The very mention of his name invokes his myth and unleashes an insurmountable amount of minutae about the meaning of every word he ever uttered, wrote or sang.”
Suze Rotolo, A Freewheelin’ Time.

 

 

MERCURY REV : IN MY DREAMS I’M ALWAYS STRONG

Wie – zoals ik – vindt dat hij in de jaren zestig the Velvet Underground live heeft gemist had er goed aan gedaan zich gisteravond door de kou naar de AB te spoeden. Daar speelde Mercury Rev, een Amerikaanse  experimentele rockgroep die in haar huidige incarnatie alleen maar met de band van Lou Reed en John Cale kan worden vergeleken. Mercury Rev is the Velvet Underground van nu en van morgen, maar veel luider. Ik was al gedeeltelijk doof, onder meer door concerten van the Who en Mott The Hoople, en door nachtenlang dansen op luide punkmuziek in Cinderella’s Ballroom. Ik vrees dat mijn gehoor sinds gisteren nog ernstiger beschadigd is. Maar wat geeft het, voor het merendeel hoor ik toch alleen maar onzin. Slechts muziek wil ik blijven horen en dialogen in films als The Hustler en Down By Law. Al het andere gelul en gebral, de wijsheden, grollen en bedreigingen, hoef ik niet meer te horen. Leve de gedeeltelijke, selectieve doofheid! Als dan een fundamentalistische moslim een bom op mijn hoofd terecht laat komen in plaats van op dat van de minister van landsverdediging, zal ik het niet geweten hebben. Niet dat ik vind dat de minister een bom op zijn hoofd moet krijgen. Dat zou ik niet durven beweren. Primo ben ik Cicatris niet, secundo ben ik een pacifist en gewetensbezwaarde. De minister mag ten hoogste in een asiel worden opgesloten, maar of dat echt nodig is, laat ik aan de weloverwogen beslissing van een commissie van asielzoekers over.

Mercury Rev heeft iets fascistisch maar dat is slecht een (verkeerde) indruk. De groep lijkt soms enigszins op Joy Division, maar met een wat minder verkrampte zanger. Ik bedoel dat ze je met hun ‘lawaai’ de mond snoeren, ze leggen je gedachten aan banden, het enige wat je nog kan is voelen. Het wonderlijke lawaai dat ze voortbrengen voel je in alle vezels van je lichaam, in je zenuwen, in je hart, in je oogballen, in je tenen, in je geslacht. Er is geen enkele andere hedendaagse band die enigszins op Mercury Rev lijkt: zulke op hol geslagen poëzie, zulke oorverdovende sprookjes, zulke fabrieksdromen hoor je nergens. Voelen, bedoel ik. Je voelt voortdurend een intense elektrische stroom die, mede door de geprojecteerde beelden, uit het centrum van je lichaam en uit het centrum van het universum lijkt te komen. Jonathan Donahue en zijn vrienden nemen je mee op een muzikale reis naar het middelpunt der aarde en de kern van het creatieve muzikantenhart. Als gekwetste dieren, als verloren schapen, gaat het publiek op de dreun af die uit de kern van de wereld opstijgt. Dieren met een sterke verbeelding en een vrije wil: je mag Jonathan Donahue volgen in zijn microkosmos, maar je mag ook buiten gaan, aan de bar een pils drinken, of zelfs een glas rode wijn van 4,40 euro.

Begin juni 2005 zag ik Mercury Rev in het Koninklijk Circus. Toen was alles nog een mooie droom, een lieftallige trip. Het leek wel of de band begeleid werd door een jonge, ongeschonden Timothy Leary. Nu lijkt de droom soms op een nachtmerrie, en de psychedelische Gene Pitney – zo noemde ik Jonathan Donahue drie jaar geleden – lijkt meer op een duivel dan op een gewone sterveling. Een duivel die kan dichten en soms zingt als een engel. Maar ja, duivels zijn sowieso gevallen engelen. Jonathan Donahue lijkt inderdaad ook gevallen. Hij schijnt niet meer hip te zijn. De AB was kil en half leeg. Sommige aanwezigen zagen er gevaarlijk uit. Je moest niet te kort bij hen gaan staan. Grote jonge mannen, met petten op hun kortgeknipte schedels,  namen recht voor me plaats, zodat ik niets meer zag van de arme Jonathan en zijn vrienden. Ik zweeg en liet mij bezweren door de dreun, en ergens zwevend in de dreun de stem van de duivelse, alternatieve Gene Pitney. “In my dreams I’m always strong”, zong hij. Maar hij moest het meermaals beklemtonen, waardoor hij er nog veel zwakker uitzag dan destijds in de rode gloed van het Koninklijk Circus. Ik hoop dat hij geen te zware kater heeft van de rode wijn: vanavond speelt Mercury Rev in Parijs.

FLEET FOXES IN DE AB: ZINGENDE ENGELEN

Gisteren woonde ik samen met een paar duizend andere muziekliefhebbers het concert van the Fleet Foxes in de AB bij, een van de mooiste muzikale momenten van mijn leven. En ik ga al naar concerten sinds 1966. Ik vind geen woorden om uit te drukken wat ik hoorde en wat ik voelde en voel. Voor een keer moet ik gebruik maken van het cliché “je moet er zelf bij geweest zijn”. Als je er niet bij bent geweest geloof je niet een van mijn jubelende adjectieven. Ze zouden bovendien hol klinken, omdat ze al veel te vaak zijn gebruikt en geen enkele overtuigingskracht meer hebben. Alleszins zit ik hier nu nog te beven, niet van de kou, maar van dat onnoemelijke waar ik gisteren getuige van mocht zijn. Samen met een publiek dat één leek te worden met het gebeuren, een publiek dat ervoor zorgde dat de tijd ophield te bestaan. Samen werden wij Het Lied.

Als de mensen engelen zouden zijn zouden ze zingen en musiceren als the Fleet Foxes.

Een magisch moment tijdens een magisch concert: Robin Pecknold, leadzanger van the Fleet Foxes, solo en unplugged in een volledig verstilde AB. Met dank aan Roen Het Zwoen, die me op het spoor van deze clip bracht, en met dank aan de maker ervan, PhilBe. Katie Cruel is een traditional, maar zou net zo goed een song van the Fleet Foxes kunnen zijn.

NA LAMBCHOP DE VAL

Ik ben uitgeput en ik weet niet van wat. Zondagavond was ik in de AB en zag er Lambchop, met Kurt Wagner, een van de meest originele, soulvolle gitaristen en zangers van deze tijd. Graag had ik een verslag geschreven van het mooie concert, maar de inhoud van de eerste zin weerhield me ervan. En ook het volgende. Gisteren, toen ik van de psychiater kwam – een maandelijks uurtje therapie – struikelde ik en viel op het trottoir, recht voor de bouwwerf van metrostation West. Gelukkig had ik mijn handen niet in mijn zakken en waren mijn reflexen goed. Ik viel maar bezeerde me nauwelijks: mijn handen braken de val. Alleen wat schrammetjes en een wat geschaafde rechterknie. Rondom mij terugwijkende stedelingen. Reken er maar niet op dat je weer recht wordt geholpen. Vreemd is dat ik met dezelfde jeans aan nog een keer viel, een jaar of drie geleden – ja, sommige van mijn jeans gaan lang mee – op de Antwerpse Meir. Toen schaafde ik mijn linkerknie en bloedden mijn handen. Ik heb vandaag alvast een andere broek aangetrokken.

Als ik wel iets had geschreven over het concert van Lambchop zou het evenwel zeker niet beter, juister of interessanter geweest zijn dan het verslag van Mister Shake. Bovendien heeft hij erg mooie foto’s van Lambchop gemaakt.

CALEXICO IN DE AB: MUCHAS GRACIAS!

calexico - feast of wire

Calexico gisteravond in de AB was overweldigend. Muzikaal uitstekend, alle nummers mooi en juist uitgevoerd, met aandacht voor elk detail. Het was een subliem esthetisch-muzikaal avontuur, met geen enkele valse noot: honderd procent eerlijk. De eerlijkheid van poëzie en echt engagement, ik verwijs naar het lied ‘Victor Jara’s Hands’ als voorbeeld. Maar ik zou net zo goed ‘The News About William’ kunnen noemen, over de verwoesting die de orkaan Katrina (‘Cathy’) heeft aangericht in New Orleans, en de zware verantwoordelijkheid van de politici voor de gevolgen van die natuurramp. Maar vergis je niet, geen moment was de somberheid of de weemoed troef. Er werd feest gevierd, gedanst, meegezongen, zelfs mijn ouder wordende hart klopte vaak heftig.

De muzikanten die Calexico bevolken – het is eerder een gehucht dan een stadje – worden almaar beter; Joey Burns’ stem gaat er op vooruit, zingt nu al bijna soulvoller dan Gram Parsons, en John Convertino lijkt mij een van de allerbeste drummers in de hedendaagse populaire muziek. Die ‘oude’ kern omringt zich met voortreffelijke muzikanten, waarvan een deel op hun laatste elpee, ‘Carried To Dust’, is te horen. Gastzangeressen als Amparo Sanchez voegen de nodige kruiden toe aan de mix.

Zoals ik al zei was het publiek – alle leeftijden waren vertegenwoordigd – razend enthousiast. Ik zat op de tweede rij van het balkon. Van daar heb je een goed zicht op de mensen beneden en de muzikanten op het podium. Op het balkon kun je eveneens het intens plezier beleven van een staande ovatie.

Een paar dagen geleden heb ik Steve Stills verdedigd, niet alleen omdat ik hem echt goed vond, maar eveneens vanwege de legende en de daarmee gepaard gaande kwetsbaarheid van de man. Daarom kon en mocht ik er niets negatiefs over zeggen. Maar in dit geval is het anders. Deze lofzang is voor Calexico zelf, Calexico nu, los van legende of kwetsbaarheid of wat dan ook, deze lofzang is voor Calexico’s muziek zonder meer, de levendigheid van hun performance, voor hun betrokkenheid bij wat er in de wereld gebeurt. (Meer dan eens heb ik vol bewondering zitten kijken naar de bescheiden maar meesterlijke steelgitarist, Paul Niehaus.) Viva Calexico!

STEPHEN STILLS IN BRUSSEL II

Het is nooit mijn bedoeling geweest een recensie te schrijven over het concert van Stephen Stills in de AB eergisteren. Daarvoor ben ik te zeer bevooroordeeld. Ondanks mijn leeftijd ben ik nog steeds een fan van Stills. Dat schreef ik vorige maandag al. Misschien niet letterlijk, maar het zal toch duidelijk geweest zijn.

In de commentaren bij mijn vorig stuk over Stephen Stills is willens nillens toch recensieachtig materiaal binnengeslopen, zij het minimaal en in stukken en brokken. Voor degenen die de commentaren – die soms interessanter zijn dan de tekst erboven – niet lezen: mijn standpunt kwam erop neer dat ik de eerste, akoestische helft van het optreden schitterend vond. Prachtige songs, bevlogen gespeeld, met veel expressie en intensiteit gezongen. De cover van Dylans ‘Girl From the North Country’ raakte me in mijn ziel. Het tweede, elekrische gedeelte kon mij minder bekoren. Stephen Stills wilde teveel bewijzen dat hij een echte bluesman was. Maar slecht, laat staan vervelend, was hij nooit.

In de hierboven genoemde commentaren zijn kritische opmerkingen te lezen over de heren en dames recensenten. Waarom doen ze er niet het zwijgen toe, als ze iets niet goed vinden dat toch goed IS? Ik moet daar nu eerlijkheidshalve aan toevoegen dat ik de recensie van Dirk Steenhaut in De Morgen over het optreden van Stephen Stills heel juist vind. Ik kan er mij volledig in herkennen: hij beschrijft het concert dat ik heb bijgewoond. Geen pretentieus geleuter, geen gelul over vals zingen, of slecht gitaarspelen, maar een eerlijke beschrijving van een concert zoals er veel te weinig te zien en te horen zijn.

STEPHEN STILLS IN BRUSSEL

Ongeduldig wacht ik op het optreden vanavond in de AB van een van mijn jeugdhelden, Stephen Stills. De man is een monument, maar een monument waar vaak achteloos aan voorbij wordt gelopen. Het is waar dat Stills minder tot de verbeelding spreekt dan zijn compaan / rivaal Neil Young. Hij heeft evenmin meesterwerken gemaakt als ‘Everybody Knows This Is Nowhere’, ‘After the Goldrush’ en ‘Comes A Time’. Maar ten tijde van Buffalo Springfield schreef hij wellicht de meer gedenkwaardige songs, waaronder de hit ‘For What It’s Worth’, ‘Rock & Roll Woman’, ‘Everydays’, ‘Bluebird’, ‘Hung Upside Down’, ‘Special Care’ en een van mijn uitveroren Buffalo Springfield-nummers, ‘Four Days Gone’ (met die typische Stephen Stills gitaarsound). Ik ben ook zeer verslingerd aan mijn exemplaar van Super Session, waarop niet alleen Mike Bloomfield (kant 1) maar ook Stephen Stills huiveringwekkend gitaar speelt (kant 2, vooral op Donovan’s ‘Season Of the Witch’). De eerste elpee van Crosby, Stills & Nash was grotendeels het werk van Stills. De mooiste track op ‘Déjà Vu’, ‘Helpless’, is van Neil Young, maar Stills’ ‘4+20’ is bijna net zo mooi. Daarnaast zijn er de eerste twee sublieme solo-elpees van Stephen Stills op het Atlantic label, waarvan vooral de eerste een meesterwerk mag worden genoemd. De eerste Manassas-dubbelelpee, waar Stills gezelschap kreeg van onder meer Chris Hillman draai ik nog heel regelmatig. Voor mij is het een soort tijdscapsule: in elke song van die plaat zitten een onbekend aantal herinneringen. Mijn favoriete Stephen Stills-nummers zijn Sit Yourself Down (met de regels: “When I get restless / what can I do?”) en het romantische ‘To A Flame’ (met Ringo op drums).

Het is onbegonnen werk mijn bewondering voor Stephen Stills goed te verwoorden, en al evenmin kan ik u laten voelen wat ik nu voel en nog voelen zal in afwachting van het moment dat de man op het podium van de AB verschijnt. In zulke gevallen schieten woorden te kort.

De clip boven dit artikel is een stukje live-concert van Manassas, de clip onderaan is Stephen Stills solo live met het nummer Treetop Flyer. Tot straks!

JOHN CALE: VUILEKONTENROCKANDROLL IN HET PALEIS

johncale5

Vorige week zag ik Paul Auster in zaal Henry Le Boeuf  van het Paleis voor Schone Kunsten ( ik weiger de kinderachtige naam Bozar te gebruiken).  Gisteravond keerde ik er terug om een concert van John Cale bij te wonen. Ook al heb ik kritiek op de naam van de instelling en het overwegend Franstalig aanbod van boeken en dvd’s in de artshop, moet ik toegeven dat de bar heerlijk is. Wat een verschil met bijvoorbeeld die van de AB! Je krijgt er je drankjes in echte glazen, de wijn is er lekker en niet te duur. Een pils kost er maar twee euro. Maar foto’s maken mag je er niet. Daarom moet je zelf maar eens gaan kijken.

Wat  verwachtte ik van het concert? Een eigenzinnige vorm van melancholische akoestisch-elektronische kamermuziek, enigszins storend, maar toch passend bij de beau monde van de beaux arts. Oh la la! Et une coupe de champagne, please. Ik zou dat mooi hebben gevonden, denk ik. Ik zou geen kippenvel hebben gekregen, koud noch warm hebben gezweet, maar ik zou hebben genoten van die zoete, wat verwrongen melodieën die alleen John Cale kan bedenken.

Wat kregen we echter? Dirty Ass Rock And Roll, ladies and gentlemen! Echte laagbijdegrondse vuilekontenrockandroll. Maar werd John Cale ooit een asshole genoemd? Never! Dit was een concert waar jonge kereltjes – als ze er al bij waren geweest – veel genoegen aan hadden kunnen beleven en bovendien hadden ze er nog iets van kunnen opsteken. Bijvoorbeeld: hoe speel ik een power chord, hoe speel ik een riff, zonder banaal of volstrekt overbodig te klinken. John Cale ging tegen de geest van de beaux arts in, het paleis dat verkondigt dat het niet alleen maar rock and roll is. (John Cale trad op in het kader van ‘It’s NOT only rock and roll’.) Wel, beste Paul Dujardin, het is wel only rock and roll. Als je het over rock and roll wilt hebben en je nodigt John Cale uit dan kun je zulke dingen verwachten: the real thing, sex and drugs and rock and roll. Alles wat je lichaam nodig heeft, om het nog niet te hebben over je geest. De schitterende gitaarduetten die naar de seventies verwezen (denk daarbij aan the Allman Brothers) van John Cale met zijn – mij onbekende – gitarist gingen nooit zweven dank zij het uitstekende laagbijdegrondse en toch hoogvliegende gedrum van, ja, van de drummer natuurlijk. De basspeler hield zich wat op de achtergrond, maar hij verloor het ritme en de plots opduikende tempowisselingen niet uit het oor. Ergens links op het podium zat iemand de klanken te behandelen. John Cale greep vooral terug naar zijn composities uit zijn beginperiode, nadat hij de Velvet Underground had verlaten: ‘Helen Of Troy’, ‘Gun’, ‘Paris 1919’, ‘Pablo Picasso’ (van Jonathan Richman , of: John Cale speelt Modern Lovers die Velvet Underground spelen ), ‘Fear Is A Man’s Best Friend’, ‘Ship Of Fools’, ‘Big White Cloud’ (voor mij het hoogtepunt), ‘The Ballad Of Cable Hogue’ – allemaal even mooi en ontroerend. Vanop plaats D17 in de corbeille zag ik de Welshman plotseling heel jong worden. Hij zong en speelde ‘Things’, een recentere compositie, uit HoboSapiens (“the things you do in Denver when you’re dead”, een mooie hommage aan Warren Zevon). Daar stond hij, zeventien of achttien, met een elektrische gitaar, voor altijd jong, zich lavend aan Belgisch water, water uit Spa. Het beste water van de wereld voor de meest verrassende avant-garde rock and roll componist van de wereld. Ik vraag me af wat de champagneheren en –dames gevoeld hebben bij deze reëel bestaande punkrock.  En de ‘fans’ die nog altijd denken dat Cale zijn hoogtepunt bereikte met zijn postmoderne versie van Elvis’ ‘Heartbreak Hotel’, dat gisteravond als openingsnummer werd vermorzeld.
Toen John Cale en zijn band terugkwamen voor een encore dacht ik heel even dat zij de hele set opnieuw zouden spelen, en daarna nog eens en zo 840 keer.

Oh, wat ben ik blij dat ik bij dit concert aanwezig was, en dat ik me goed voelde. Ik had mijn lichtgrijs pak aangetrokken. Maar ik zag veel mannen in jeans. Onze kansen zijn nog niet verkeken. De verbeelding heeft nog wat in de pap te brokken. Hier en daar zie ik zelfs een gek het gekkenhuis besturen.

Later zaten we met Mister Koen en Mister Shaketown en nog enkele van hun vrienden in de Ravenstein, die vroeger aan de ambtenaren toebehoorde, maar nu een soort niemandsland is geworden, een plaats waar niemand zich echt thuis voelt, maar die wel uitnodigt om jezelf te worden, om je aanwezigheid bekend te maken aan de ruimte. We dronken er koud bier, zagen verloren gelopen ‘punks’ voorbijstrompelen en stelden vast dat de Turken van de Duitsers hadden verloren. En we vroegen ons af welke plaat van John Cale de beste is, ‘Paris 1919’ of ‘Music For a New Society’? De wedstrijd John Cale-Lou Reed bleef onbeslist.

WE SHALL NOT BE MOVED: MAVIS STAPLES

Gisteren hoorde ook ik Amerika zingen. Ik hoorde het verleden en de toekomst van Amerika zingen met een grootse, trotse, eeuwenoude stem. Het verleden van Amerika was wat het waard was. Maar de echte waarde, de verwezenlijkte droom, die zou nog komen, gisteravond. Bij elk lied van Mavis Staples verloor ik mezelf, mijn zuchten en mijn pijn, en ging ik terwijl haar stem mijn ziel binnendrong binnen in de droom van Martin Luther King.  “Just like the tree standing by the water, we shall not be moved” zong Mavis Staples, en zongen wij allen mee. En nu ik deze woorden hier neerschrijf zie ik dat mijn woorden van gisteren al een echo waren van dat lied. Dit was geen concert, dit was een viering, een mis, een feest van de heidense ziel. Ik hoor in de gospel van Mavis Staples geen verlangen naar de eeuwigheid, naar het hiernamaals, maar wel een strijd tegen onrechtvaardigheid en verdrukking. De god van Mavis Staples is een vonk die ons de kracht geeft om elkaar de hand te reiken, om onze stem te verheffen, en te zeggen, de betere wereld is er nog niet, er is nog veel werk te doen, geef de moed niet op, elke stap is een stap vooruit, wat de doemdenkers ook mogen beweren. “We shall not be moved, like a tree standing by the water.”

Mavis is niet alleen een buitengewone zangeres, ze heeft ook magische gaven. Zo mocht ik voor de eerste en laatste keer Rick Danko en Richard Manuel op het podium zien verschijnen. Samen met Levon Helm en Mavis en Pops zongen ze deze sinds 1968 in het geheugen gegrifte woorden:

Go down, Miss Moses, there’s nothin’ you can say
It’s just ol’ Luke, and Luke’s waitin’ on the Judgement Day.
“Well, Luke, my friend, what about young Anna Lee?”
He said, “Do me a favor, son, woncha stay an’ keep Anna Lee company?”

Mavis was begonnen met de hele Buffalo Springfield op te roepen, Aretha Franklin kwam even ‘Respect’ zingen, Pops Staples had de gedaante van een blanke gitarist aangenomen,Martin Luther King verkondigde nog een keer zijn noodzakelijke droom, heel even zag ik Steve Miller op het podium klimmen, don’t let nobody turn you around, zei hij, zelfs Sam Cooke liet zich even zien, en natuurlijk was Barack Obama aanwezig. Ook hoorde ik Eddie Hinton en een zestal andere Muscle Shoals sessiemuzikanten hun instrumenten stemmen. Vervolgens werd het aanstekelijke ‘I’ll take you there’ ingezet. Nog veel meer volk passeerde de revue, geen eigen volk, maar het andere, dat ons de weg kan wijzen naar een betere wereld. Ik weet het dat dit belachelijk klinkt in deze cynische tijd. Maar desondanks is het zo. En de uitspraak “waardig ouder worden” klinkt voor mij niet langer belachelijk.

Het concert van Mavis Staples staat voortaan in de lange top-10 van het beste wat ik ooit heb gezien, gehoord en gevoeld. Ja, gisteren hoorde ook ik, zo lang na Walt Whitman, Amerika zingen.

WILCO EN DE NIEUWE POLITIEKE CULTUUR

Zou zo’n kerel als Bart De Wever, vervloekt zij zijn naam, nooit eens een keer kijken naar een film als ‘Alphaville’ van Jean-Luc Godard? Om bijvoorbeeld te weten te komen wat liefde is. Anna Karina zou het hem zeggen… ‘Dichter, dichter’, zegt de liefde. ‘Verder, verder’, zegt de haat. Het zou al volstaan als hij alleen maar naar dat fragment hier beneden zou kijken. Een fragment van een ‘discours amoureux’. Geen gezeur aan mijn hoofd, zeg ik maar. Maanden lang is die vent nu al bezig ons land te gijzelen. Een niemendal als hij. Wie heeft eigenlijk voor Bart De Wever gestemd? Hij betekent niets, en toch krijgt hij zoveel aandacht, zelfs van mij nu. Frank Vandenbroucke heeft gelijk: De Wever maakt van Vlaanderen een karikatuur, hij zorgt ervoor dat Vlamingen een verschrikkelijk imago krijgen, in Brussel, in Wallonië en in het buitenland. Ik schaam mij er nu al voor om in winkels hier in Brussel nog Nederlands te spreken. De mensen denken wellicht al dat wij Nederlandstaligen allemaal een soort Bart De Wevers zijn, kleinzielige nationalisten, separatisten en antisemieten. Het is walgelijk. Intelligente mensen als Verhofstadt, Vandenbroucke, Dewael (van wie ik onlangs een uitstekend opiniestuk las, in De Standaard, of was het De Morgen?) moeten die man tegenhouden, hij hoort niet thuis in een democratie. Stuur hem terug naar zijn dorp! En Olivier Maingain hoort evenmin thuis in deze democratie, maar dat zijn mijn zaken niet, ik ben geen Franstalige, daar moeten de Franstalige democraten zich mee bezighouden.‘Verder, verder’, zegt de haat. Verwijder je. Ga weg. Ik luister niet naar je. Zwijg. Ga uit het licht, je staat in de weg.

En dan was er Wilco. De absolute troost van muziek. De volledige overgave. De ontploffing van het verlangen. Ik schrijf korte zinnetjes omdat ik buiten adem ben en geen geduld heb. (Op dit ogenblik wordt valse geschiedenis geschreven.) Wilco, alleen maar vergelijkbaar met het allerbeste. Als the Beatles nog zouden bestaan en ze zouden live spelen, zouden ze met dezelfde intensiteit, schoonheid, gewelddadige liefde en muzikale perfectie spelen als Wilco gisteren in het Koninklijk Circus. Ik hoorde gisteravond de hele geschiedenis van de rock & roll, maar niet in flarden, niet ironisch, niet post-modern, maar in een bezielde synthese. Het eerste lied, ‘Sunken Treasure’, bevatte een intentieverklaring:

“Music is my savior, and I was maimed by rock and roll.
I was maimed by rock and roll.
I was tamed by rock and roll.
I got my name from rock and roll.”

En daar werd niet meer op teruggekomen. Twee uur later werd met enkele verwijzingen naar the Kinks en vooral the Who een punt gezet achter een concert dat, denk ik, bij iedereen die erbij was in de ziel zit opgeborgen als een unieke schat. Voor de details, lees de recensies. En nu ga ik opnieuw wat walgen van de nieuwe politieke cultuur.