ZERO DE CONDUITE: OVER AARDE

Zéro de conduite is een muziekprogramma waarin songs uit de popcultuur met zachte hand in het keurslijf van thema’s worden ingerijgd. Woekerende chaos wordt met liefde en toewijding overzichtelijk gemaakt. Alle zogeheten populaire genres komen aan bod, al ligt de nadruk op Angelsaksische folk, blues, country, soul en rock-‘n-roll. Onbevooroordeelde muziekliefhebbers noemen het allemaal pop. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds kan je ernaar luisteren op Radio Centraal 106.7 fm en streaming. Meer informatie over de zender en zijn medewerkers en programma’s vind je hier. Het motto van deze aflevering is: Late in the heavens / That are already bought / Sleeps a red planet / In the galaxy of a lion’s thoughts.

In memoriam Jerry Lee Lewis en Pierre Soulages

In deze aflevering verlaten we de innerlijke ruimte: we gaan naar buiten. Hier is de aarde, onze blauwe en groene en beschadigde planeet. Meer dan ooit in de geschiedenis vraagt zij onze aandacht.

De zon werpt licht op landen en landschappen. Op het gras en de rozen en de platanen. De dagen staan ons toe te werken, te denken, te rekenen, te beminnen. Soepele dagen, die we zo graag indelen in wiskundige eenheden, terwijl de tijd vliegt. Waar is de nacht gebleven? Alle straten, alle paden, alle holle wegen zijn verlicht. Alle streng bewaakte parken zijn verlicht. Moeilijk om van onder de dennen, van tussen de rotsen de sterren te zien. Zelfs de lumineuze wolken onttrekken zich aan het oog. Maar we spannen ons in om toch iets te ontwaren. We luisteren. Niet naar ons hart, maar naar de ziel van wat ons omgeeft. Op een bergtop neemt de helderheid toe. In de valleien branden vuren. Angstig zoeken overblijvende dieren een schuilplaats in de schaduw van olmen, paardenkastanjes en beuken. Alsof ook zij bang zijn geworden stromen rivieren donker naar de zee. Hun water is tegelijk woest en moe. De hele aarde kreunt onder ons afval.
Altijd is er een groter vuur mogelijk. Altijd weer sluiten naties hun grenzen, om oorlog te kunnen voeren en zo vijandelijke steden, dorpen, gehuchten en wat overblijft van de wouden te verwoesten. Vijanden. Zijn niet alle naties elkaars vijanden? Is niet elke mens stilaan een vijand geworden van wat deze aarde doet bewegen? Met de rug naar de onzichtbare sterren gekeerd en daardoor blind voor zichzelf en zijn liefde? Zou alleen een goede superman ons nog kunnen redden? Of is dat alleen maar een droom uit Hollywood? Desondanks veel luisterplezier. Muziek kan helpen…

Planets – Bill Callahan – YTI⅃AƎЯ – Bill Callahan – 6:11

Mornin’ Glory – Iris DeMent – Sing The Delta – Iris DeMent – 4:47

The Morning Light – Ron Sexsmith – Forever Endeavour – Ron Sexsmith – 2:53

Friday Night – Beth Orton – Weather Alive – Beth Orton – 5:34

Where Did The Night Go – Gil Scott-Heron – I’m New Here – Gil Scott-Heron – 1:14

Air – Talking Heads – Fear Of Music – Talking Heads – 3:34

Fractured Air (Tornado Watch) – Calexico – Carried To Dust – Joey Burns – 3:15

Blue Clouds – Mercury Rev – The Late Great Daniel Johnston: Discovered Covers – Daniel Johnston – 4:43

Mountain In The Clouds – Miroslav Vitouš – Infinite Search – Miroslav Vitouš – 1:52

Falling Down a Mountain – Tindersticks – Falling Down A Mountain – Stuart A. Staples – 6:32

Adouagh Chegren (At The Top Of The Mountain) – Bombino – Deran – Abdallah Oumbadougou – 5:01

High On The Mountain – Joan Shelley – Like The River Loves The Sea – Joan Shelley  – 3:49

Summer Dream – Bonny Light Horsemen – Rolling Golden Holy – Bonny Light Horseman – 5:20

Into The Woods – My Morning Jacket – Z – Jim James – 5:21

The Black Oak – Emily Jane White – Ode to Sentience – Emily Jane White – 3:03

Fire Of Unknown Origin – Patti Smith Group – Wave – Patti Smith, Lenny Kaye – 2:09

The Fire – Television – Adventure – Tom Verlaine – 5:57

Blue River – Eric Andersen – Blue River – Eric Andersen – 4:46

By The Rivers Dark – Leonard Cohen – Ten New Songs – Leonard Cohen/Sharon Robinson – 5:21

The Sea Calls – Richard Hawley – Lady’s Bridge – Richard Hawley – 5:54

Last Lion Of Albion – Neko Case – Hell-On – Neko Case – 3:38

The Eagle And Me – Van Dyke Parks – Song Cycle – Arlen/Harburg – 2:30

Animal Farm – The Kinks – The Kinks Are The Village Green Preservation Society – Ray Davies – 3:01

All The Things [Alternate Version] – The Byrds – (Untitled) / (Unissued) – Roger McGuinn/Jacques Levy – 4:58

Fantastic Voyage – David Bowie – Lodger – David Bowie/Brian Eno – 2:59

Icarus Or Blériot – Brian Eno – Foreverandevernomore – Brian Eno – 4:24

Orange Crush – R.E.M. – Green –  R.E.M. – 3:52

Waitin’ For A Superman (Mokran Mix) – The Flaming Lips – Soft Bulletin – The Flaming Lips – 4:20


Samenstelling, research en foto’s: Martin Pulaski

LICHT IN DE CAMERA OBSCURA

0CHARULATA1.jpg

Hoewel ik nog maar een drietal films van Satyajit Ray heb gezien weet ik nu al dat hij tot mijn uitverkoren regisseurs behoort. Om een of andere reden kwam ik er maar niet toe om zijn werk te bekijken, met uitzondering van ‘Jalsaghar (The Music Room)’ uit 1958, die ik zonder enige overdrijving geniaal vond. De voorbije dagen had ik het grote genoegen ‘Mahanagar’ (The Big City) uit 1963 en ‘Charulata (The Lonely Wife)’ uit 1964 te kunnen bekijken.

‘Jalsaghar’, ‘Mahanagar’ en ‘Charulata’ zijn serene vertellingen, traag en meeslepend, groots en eenvoudig, verheven en banaal, beschouwend en impulsief. Satyajit Ray speelt het klaar om op twee uur tijd een problematische microkosmos – bijvoorbeeld een groot gezin – begrijpelijk te maken, om personages die het zoals de meeste mensen moeilijk hebben met zichzelf, met elkaar en met de wereld levensecht en tot in het diepste van hun gedachten (zichtbaar in hun gebaren, gelaatsuitdrukkingen en blikken) voor de toeschouwer toegankelijk, ‘voelbaar’ te maken. Rijk geschakeerd in hun zwartwit, helder in hun melancholie, verward in hun vrolijkheid – zo zijn de eenzame vrouwen en mannen in deze verhalen met een universele zeggingskracht en een impliciete humanistische ‘boodschap’.

Ik prijs me gelukkig dat ik tijdens de voorbije donkere dagen troost heb kunnen vinden in het licht van twee grootmeesters van de film. Dank zij kunstenaars als Robert Bresson en Satyajit Ray wordt het in de camera obscura die mijn hoofd maar al te vaak is niet zonnig, dat zou onnozel zijn, maar toch helder. Elke vorm van verlichting die tastbaar, voelbaar wordt maakt het leven draaglijker en rijker.

0THEBIGCITY-MAHANAGAR.jpg

Stills: Charulata; Mahanagar

 

OP REIS GAAN NAAR HET ZUIDEN IS NIET GOED VOOR JE

hemelsblauw

In november zijn de dagen hier van een trieste eentonigheid. Met moeite raak je uit je bed, met tegenzin sta je onder de douche, poets je je tanden. Zelfs de koffie smaakt niet. Je vroegere gezwindheid heeft plaats gemaakt voor stramme leden. Eer je de ingang van metrostation Bizet hebt bereikt lijkt er een uur verstreken. In de metro lees je niet meer. Je wacht tot je er bent. Er. Op je werk zit je te werken, te geeuwen en te wachten op de avond. Om je heen hoor je gepraat, maar je begrijpt er niets van. Waar hebben ze het over? Michelangelo, warme woonkamers, de prijs van aardgas, kleine wijzigingen aan adviezen en rapporten? Je vreest dat je doof wordt, wat vreselijk zou zijn, want stemmen van zangers en zangeressen zijn je enige troost. Als je thuiskomt leg je meteen een plaat op. Je zou de volumeknop naar rechts willen draaien, maar dat past niet meer bij je leeftijd. En wil je de jonge benedenburen storen? Maar luide muziek zou heerlijk zijn, zou je even met dit donkere novemberland kunnen verzoenen. Led Zeppelin, the Who, Jimi Hendrix Experience, the Gun Club, the Clash.

Op reis gaan naar het Zuiden is niet goed voor je. Wat mis je, elke keer meer, het zinderende licht. Het blind en doof makende licht. Het licht dat liefde aan je onttrekt en ze aan de aarde schenkt. Je mist het zo erg dat je hier niet meer kan wennen, niet meer kan wonen.

Ω

Foto: Martin Pulaski.

THEOLOGIE VAN DE AFBEELDING

"do not forsake me, oh my darlin' "

“Het is eigenlijk doodsimpel. Elke afbeelding die de ene mens tot de andere brengt is verheven en mysterieus. En elke afbeelding die met welk ander doel dan ook getoond wordt, is een vorm van afgoderij en heiligschennis. In culturen waar het afbeelden van een mens stelselmatig verboden is, wordt iets als probleem ervaren waarvoor wij inmiddels, worstelend tussen afgoderij en mysterie, onze schouders ophalen.”

 

Uit: Péter Nádas, Een zweem van licht. Foto: Martin Pulaski