jaloezie – HOOCHIEKOOCHIE

NACHTEN AAN DE KANT (8): ZONE

The Lost Weekend - Still #2

Op 1 januari van datzelfde jaar stond ik voor onze deur met een mondharmonica in mijn rechterhand. Dat was toch mijn huissleutel? Bezat ik magische krachten, wilde ik Sonny Boy Williamson – die tijdens het spelen zijn instrument min of meer inslikte – overtreffen? Een ding is zeker, ik raakte binnen en vond de weg naar mijn bed waar ik veel later met bevende handen wakker werd, een evenbeeld van Ray Milland in de film Lost Weekend. Melk, ik moest dringend melk drinken.

Na dat pijnlijke ontwaken herinnerde ik me nog maar weinig van mijn miserabele en wonderlijke eindejaarsnacht. Pas toen Senga mij over een paar voorvallen had verteld trok de mist wat op. Senga zei dat ik veel had gedanst en dat ik een voorkeur had gehad voor kleine meisjes. Ze bedoelde niet dat ik pedofiele neigingen had gehad, ze had het over de gestalte van de meisjes. Klein maar wel voldoende volwassen om tequila te mogen drinken. Ik had geen last gehad van mijn gebruikelijk schroom of terughoudendheid, zei ze. Voor Senga had ik maar weinig aandacht gehad, ging ze verder. Terwijl je er nochtans zo sexy uitzag, zei ik. Wat is dat met mij, dat ik zo’n mooie vrouw heb en me soms toch heel sterk aangetrokken voel tot andere meisjes? Tequila en peppillen werken die demonische begeerte dan ook nog eens in de hand.

Om middernacht of later vertrek ik naar de Zone. Als ik daar verblijf zie ik geen mensen meer, alleen schimmen in beweging, kleurenexplosies, lichtschakeringen. Ik hoor ritme, rumoer, lage tonen, gefluister dat als fluweel aanvoelt, gestamel. De contouren van een gezicht, handen die gesticuleren. Mijn blik gaat omlaag, ik zie witte enkels, rode laarsjes, dan gaat hij hoger, het oh yeah van de Junior Murvin tegemoet, tot aan de borsten, de hals, de kin van een meisje dicht bij me. Een seconde de blik in haar ogen. Fellere kleuren, veel wit. Altijd afstand tussen mij en het meisje. We komen elkaar niet nader. Een glimlach, misschien. En toch ook Eros die via de vloer aan de danspartner wordt doorgegeven, elektrische schokjes. Via klank dring je binnen in de andere. Je wordt er één mee.
Al na één glas tequila wordt mijn identiteit vloeibaar, etherisch. Ik ben niet langer mezelf maar word ook geen andere. Ik ben de Zone geworden. Dat geheel waar ik deel van uitmaak heeft evenmin een vaste vorm. Als iemand dan weggaat zie ik het niet. Mogelijk is het dat wat ik wil vermijden. Omdat ik niet verdraag dat iemand weggaat doe ik er veel voor om dat niet te zien.

Waar waren we? Het was een party met veel tequila. Waar waren we geweest, wat hadden we gedaan? Terwijl ik van de melk dronk vertelde Senga me dat ze naar me toe was gekomen om me te zeggen dat ze naar huis wilde. Ze was moe, het was al na middernacht. Maar ik heb Senga toen niet gezien en niet gehoord. Blijf jij nog hier, vroeg ze. Ja, ik blijf nog, zei ik, vertelde Senga me. Ga jij maar naar huis, ik vind het niet erg, zei ik, aldus Senga. Senga was teleurgesteld, boos. Ze had dezelfde tequila gedronken als ik. Ik herinner me niets van haar woorden, van mijn woorden.
Opeens zie ik een scène weer voor me. Ik hoor Guillaume en Renée zeggen dat ze goed voor me zullen zorgen en me heelhuids thuis zullen brengen. Het komt allemaal in orde. De tequila party, ik herinner me nu veel reggae, is afgelopen. De vrienden zakken af naar de stad, de kant zeggen ze in Antwerpen. We waren niet weggegaan uit Zurenborg, herinner ik me nu. Al leek alles erop dat ik in een ander land was geweest. Jamaica? Haïti? Ja, de vrienden gaan weg. Ik wil mee, maar moet dringend plassen. Al die tequila, er komt maar geen eind aan. Iedereen zal nu wel weg zijn. Ik blijf alleen achter. Gelukkig heb ik een vriendin met mededogen: Renée heeft op me gewacht. We lopen samen over de Dageraadplaats, waar Senga zich achter een boompje heeft verscholen. Ze is dan toch niet haar huis gegaan. Ze staat me te bespioneren… Het duurt even voor ik haar in het oog krijg. Ze zal willen nagaan hoe trouw ik wel ben. Woedend loop ik naar haar toe. Midden op de Dageraadplaats maken we een scène. Zo’n ruzie tussen twee geliefden duurt wel wat: inmiddels zijn de vrienden vertrokken. Ga maar naar de Cereus, zegt Senga. Renée en Ria zitten daar. Ik geloof er geen woord van maar loop er toch naartoe. Daar, in ons stamcafé, bel ik alle taximaatschappijen op die Antwerpen rijk is. Niet een taxichauffeur is bereid om tot Zurenborg te komen. Het is oudejaarsnacht. Daar is Johnny Pappas. Ik vraag hem of hij niet meegaat naar de stad. Nee, dat wil hij niet. Hij gaat nooit meer naar de stad. Nooit ofte nooit meer, zegt hij. De kant, zegt Johnny Pappas. De duistere kant, dat zeggen ze er in Antwerpen niet bij. Johnny Pappas had eerder op de avond bij Guillaume en Renée thuis margarita’s voor ons gemixt, vertelt Senga me.
Als er geen taxi komt ga ik te voet, zeg ik. Ik loop door de Rolwagenstraat. In deze toestand zal ik niet ver komen, besef ik. En geen enkele taxi te zien. Ik ga in het midden van de straat lopen om een auto tegen te houden. Die zak rijdt gewoonweg door. Geen genade. Op het laatste moment spring ik opzij. Net niet omver gereden. Dat spel herhaal ik een drietal keer, tot er dan toch een taxi voor me stopt.

Get into the car
We’ll be the passenger
We’ll ride through the city tonight
See the city’s ripped backsides
We’ll see the bright and hollow sky
We’ll see the stars that shine so bright
The sky was made for us tonight

Ik neem nog een flinke slok heerlijk koele melk en zucht eens diep. Je ziet er niet gezond uit, zegt Senga. Nee, dat geloof ik best, zeg ik, maar ik heb toch zin om lekker met je te vrijen. Ik voel me zo geil. Ik ook, zegt Senga, ik heb ook zin. Ik herinner me dat ik in de Wolstraat uit de taxi stap. De plaats waar ik moest zijn, maar dat dringt niet meteen tot me door. Ik loop een andere straat in en dan nog een en nog een. Onderweg haal ik mijn mondharmonica uit mijn jaszak en beeld me in dat ik Sonny Boy Williamson ben en ik Nine Below Zero kan spelen, niet beter dan hij maar ik kom in de buurt. Dan sta ik pal voor De Gnoe, het café dat ik zocht, toch? Guillaume omhelst me als eerste: hij is zo blij dat ik toch nog gekomen ben. Renée zit te slapen, haar blonde hoofd op een grote ronde tafel. Ria staat kringetjes te dansen.
Nu ben ik ook aan het dansen. Af en toe haal ik bier en praat dan even met de twee barmannen. De ene heet Rudi, zegt Rudi, de andere daar dat is Jan. Ik begrijp dat Rudi niet veel tijd heeft, het is druk in De Gnoe. Guillaume, die nu naast me aan de toog staat, gaat die twee grieten daar versieren zegt hij. Grieten, dat wordt in Antwerpen gezegd, het is niet denigrerend bedoeld geloof ik. In het begin dacht ik dat ze het over vis hadden.
Weer op de dansvloer met Ria. We proberen rock-‘n-‘roll te dansen, wat door mijn gebrek aan ervaring geen sinecure is. Vlot, dat wel, maar het probleem is dat ik in de ene richting draai en Ria in de andere. Wil jij niet liever leiden, Ria? Vanaf dan gaat het beter, gaat het zelfs goed: ondanks de drank, de vermoeidheid, het late uur dansen we als… dansers. Dat was goed hé, zegt Ria. Nu kan er dit jaar niets meer mis gaan, zeg ik. 1978, zegt Ria.

Ach, die bitterzoete kroegen vroeg in de ochtend, de toog, de tafels, de stoelen, de vloer, de mouwen van mijn jas nat van het bier. Mijn dwaze dronkenmanspraat. Zwijgen zou beter zijn. Er gewoon maar zijn. Vind je niet? Niets tegen je zeggen. Met wie sta ik te praten? Wie ben je ook alweer? Renée schrikt wakker. Zouden we niet eens naar huis gaan, zegt ze.
Met zijn vijven, Renée, Guillaume, Ludo Mich en Frieda – die boven de Unic aan de Dageraadplaats wonen – nemen we een taxi. Zul je je weg wel vinden vraagt Frieda als we uitstappen. Natuurlijk, de Dolfijnstraat is maar een boogscheut van hier, een worp met een dobbelsteen. In de Dolfijnstaat, daar zoek ik de dolfijnen op. In nog te schrijven woordenboeken. Morgen, overmorgen, als de tijd gekomen is. Als Ludo en Frieda de deur achter zich toetrekken haal ik mijn mondharmonica uit mijn jaszak. Natte mouw verdomme. Een solsleutel. Daar is de zon. Gedaan met de nacht.

Afbeeldingen: Ray Milland in The Lost Weekend van Billy Wilder; Senga in 1977 of 1978.

Titel: ik heb de titel gewijzigd omdat deze verhalen niet alleen maar over café Het Pannenhuis gaan, wat aanvankelijk wel de bedoeling was. En het blijft mijn intentie om over de mensen die ik daar ontmoette te schrijven. Dat ga ik zeker doen, ze verdienen dat. Maar wat daaraan voorafging had meer aandacht nodig dan ik dacht. Zodoende.

The Passenger is een song van Iggy Pop en Ricky Gardiner uit de elpee Lust For Life, verschenen in 1977.

DE IDIOOT

Odilon Redon, David & Goliath

Een man die ik niet meteen herkende kwam na een concert van The Walkabouts naast me aan de bar staan. Het gebeurt wel vaker dat ik de gezichten van oppervlakkige kennissen niet kan thuisbrengen. En als ze mij hun namen dan noemen zeggen die me ook niets. Vervelend, maar er is weinig aan te doen. Wellicht is het een gevolg van de epilepsieaanvallen die ik in mijn jeugd heb gehad. Je denkt er natuurlijk wel over na: wie is dit in godsnaam toch, van waar ken ik die man of vrouw? Ondertussen, terwijl jij nog diep in jezelf bent aan het graven, zijn ze al in gang geschoten, ze hebben geen geduld, je moet hun impressies horen, of een of ander onbelangrijk voorval, zoals ook die avond weer.

‘Ik ben verliefd geworden op een vrouw die je wellicht kent’, zei de onbekende, wat bleke man.
‘Welke vrouw bedoel je’, vroeg ik.
‘Nastásja, uit de Terlindendreef’, zei hij.
‘Terlindendreef’, zei ik.
‘In Bonheiden’, zei hij.
‘Nooit van gehoord’, zei ik.
‘Van Bonheiden’, vroeg hij.
‘Van een vrouw in Bonheiden’, zei ik.
‘Ze heeft me nochtans verteld dat jullie elkaar kennen’, zei hij.
‘Verliefd’, vroeg ik.
‘Ja’, zei hij, ‘want Nastásja is een bijzonder mooie en intelligente vrouw’.
‘Als je het zelf zegt’, zei ik.
‘Ik moet toegeven dat ik daar een wat onbehaaglijk gevoel bij heb’, zei hij.
‘Bij Nastásja uit de Terlindendreef’, vroeg ik.
‘Nee’, zei hij, ‘Nastásja is een wijze madam’.
‘Waar heb je dan een onbehaaglijk gevoel bij’, vroeg ik.
‘Wel’, zei hij, ‘ik heb van haar al gehoord, en ook van andere mensen die je kennen, dat je een vrij wijze vent bent, en jullie hebben ooit een relatie gehad…”
“Iemand die wijs is kan niet wijs zijn’, zei ik, ‘en ik heb geen relatie gehad met een vrouw uit de Terlindendreef in Bonheiden.’
‘Stel je nu niet aan’, zei hij.
‘Jij hebt misschien een relatie, ik zeker niet. Ik geloof niet in relaties, tenzij in de wiskunde of de logica’, zei ik.
‘Het staat nochtans op facebook’, zei hij, ‘whatever’.
‘Hoe weet je dat’, vroeg ik.
‘Ik ben een facebookvriend van je’, zei hij.
‘Ach zo’, zei ik, ‘een uit de duizenden.’
‘Ik volg je al lang’, zei hij, ‘je hebt een vrij wijze muzieksmaak’.
‘Relaties, dat is een uitvinding van facebook’, zei ik. ‘Facebook is een relatiebureau. Een zakenrelatiebureau op de koop toe. Maar op de beurs doet Zuckerberg het niet zo goed.’
‘Het maakt je duidelijk niet vrolijk dat ik iets voor Nastásja voel’, zei hij.
‘Er is helemaal niets om vrolijk over te zijn, en het ergste moet nog komen’, zei ik.
‘Hang niet zo de pseudo-filosoof uit’, zei de facebookvriend.
‘Ooit, zei je toch? Ooit, dat betekent in het verre verleden of in de verre toekomst’ zei ik.
‘Ik beheers de Nederlandse taal best goed’, zei hij.
‘ Best goed? Goed voor jou’, zei ik.
‘Whatever’, zei hij, ‘ik onmoet Nastásja nu regelmatig live.’
‘Live’, vroeg ik, ‘zo goed ken ik die vrouw dan toch niet. Ik wist niet eens dat ze voor een publiek optrad.’
‘Stel je niet aan, man’, zei hij, ‘of denk je misschien dat je de wijsheid in pacht hebt?’
Ik zweeg even, stelde mij Nastásja voor als stripteaseuse, of als een performanceartieste. Als, als, als.
‘Als je met “relatie” “neuken” bedoelt dan zit het zo. Nastásja en ik hebben een maand geleden een hele nacht lang hartstochtelijk geneukt. En ik treed niet in details’, zei ik.
‘Je bent een echte smeerlap, een aansteller, een pathetische leugenaar’, zei hij.
‘Nee’, zei ik, ‘weet je wat ik ben? Een belachelijk figuur’.
‘Klootzak’, zei hij.
‘Nee, geen belachelijk figuur. Een idioot ben ik, dat ben ik, ten voeten uit.’
De facebookvriend met erg blanke huidskleur gooide twee euro op de toog voor zijn pils en maakte zich – duidelijk erg boos om iets – uit de voeten.

Wie was toch die man en wie in godsnaam was de echte Nastásja uit de Terlindendreef in Bonheiden? Er wachtte mij veel werk die nacht. Al mijn facebookvrienden checken – gaandeweg kon ik al degenen met een onaangenaam voorkomen ontvrienden, zeker degenen die ertoe in staat leken me een onbekende, mooie en intelligente vrouw als Nastásja af te nemen.

Zonder ook maar iemand te hebben kunnen schrappen viel ik in slaap. In een nachtmerrie zag ik de man die me had aangesproken met dreigende tred op me af komen. Heel dicht nu. Zijn grote hoofd, zonder romp, met daarin donkere, lege ogen. De lege ogen van een seriemoordenaar. Ik huiverde, gilde. Achter zijn hoofd zag ik Nastásja nu op een vermolmd podium een perverse vruchtbaarheidsdans uitvoeren. Haar eens zo stralende huid had een doffe, groene kleur gekregen. Het hoofd van de man veranderde in de kop van een slang, de ogen nog giftiger dan de bek. De dansende vrouw lachte me uit, bezeten door de geest van het kwaad zelf. Ondanks haar wellustige bezetenheid leek het of ze achteloos over een slagveld liep, haar slanke voeten in het verse bloed.

Badend in het zweet werd ik wakker. Ik was ternauwernood aan de dood ontsnapt. Ik nam me voor nooit meer onder de mensen te komen. Of op zijn minst te verhuizen naar een verre streek, ver weg van elk slagveld.

CHINESE DOODT GELIEFDE MET EEN GIFKUS

“Een Chinese vrouw die haar geliefde heeft vermoord via een kus waarmee ze hem gif toediende, is ter dood veroordeeld. Xia Xinfeng bracht tijdens een zoen een capsule met rattengif over van haar mond naar de mond van haar vriend. De vriend slikte de capsule in en overleed korte tijd later. Het stel had besproken dat als een van hen vreemd zou gaan, hij of zij dood moest. Xia had ontdekt dat haar geliefde met een andere vrouw had gepraat en ze vond dat hij daarmee zijn belofte had gebroken.”

Dat staat zwart op wit in De Standaard. Daar kan ik niets meer aan toevoegen. Nu moet ik eerbiedig zwijgen.

EEN OUD EINDE EN EEN NIEUW BEGIN

art brussels,shangri-las,graham greene,mary weiss,catherine walston,boeken,lente,2000,wijn,film

Donderdagavond, op ‘ontdekkingsreis’ in het circus genaamd Art Brussels, waar ik heel wat fake extravagante – oranje shirt, groene broek, purperen sokken – en talloze gestropdaste heren, die ongetwijfeld net hun Lamborghini’s hadden geparkeerd, zag rondwaren (de dames laat ik even buiten beschouwing, al zagen zij er voor het merendeel even lachwekkend uit), dacht ik bij het drinken van een glas wijn opeens terug aan een andere avond in april, zeven jaar geleden. We hadden op dat ogenblik de schrik voor de milleniumbug al behoorlijk verwerkt, een lachertje in vergelijking met de hindernissen die we nu op ons pad vinden.

Het was al avond toen we buitenkwamen en tot onze verrassing was de lente begonnen. We namen de metro tot aan de Naamse Poort, dronken een glas bier op een terrasje, maakten een wandeling en gingen daarna naar The End Of The Affair met Julianne Moore, Ralph Fiennes en Stephen Rea. Ik heb destijds erg genoten van Graham Greene’s The End Of The Affair, evenals van zijn andere romans; ik geloof dat ik ze allemaal heb gelezen, en het zijn er veel. De film had zijn eigen kwaliteiten, maar iedereen weet dat de film nooit beter is dan het boek. Voor de roman The End Of The Affair baseerde Greene zich op zijn verhouding met Catherine Walston, die een “Marie-Antoinette in blue jeans” werd genoemd. Over het stel werd geschreven dat ze overspel pleegden “behind every high altar in Italy”. Ik weet niet goed hoe Graham Greene dat aan zijn biechtvader opbiechtte. Overigens heb ik nooit goed begrepen waarom de schrijver zich tot het katholicisme heeft bekeerd. Normaal gezien doet een intelligent man zoiets niet. Het moet zo’n typische Britse excentriciteit geweest zijn. Ik kan het alleen op die manier begrijpen. Ik houd wel van excentrieke mensen, maar niet van fake extravagante schatrijke ‘kunstminnaars’ zoals hierboven beschreven.

De hoofdthema’s van het boek en de film zijn jaloezie en haat. De schrijver Maurice Bendrix is jaloers op Sarah. Hij verdenkt haar van ontrouw aan haar echtgenoot Harry en ‘dus’ ook aan Bendrix zelf. Uit haar dagboek blijkt echter dat ze altijd van Bendrix is blijven houden. Zijn enige rivaal is God, die hij dan ook hartsgrondig haat. Na haar dood zorgt hij ervoor dat Sarah wordt gecremeerd. Op die manier zal God het wel heel moeilijk hebben met haar verrijzenis. Waarom ik dit nu noteer weet ik niet goed. Misschien heb ik er vorige nacht over gedroomd, of verdenk ik mijn vrouw – een minnares heb ik helaas niet, of moet ik ‘gelukkig’ zeggen? –onbewust van overspel? Het zijn herinneringen die zich opdringen, zoals die aan mijn uren met Else, waar ik zeker nog meer over ga schrijven.

Deze morgen las ik een interview met Mary Weiss, leadzangeres van de beste girl-group ooit, the Shangri-Las. Naar hen heb ik destijds mijn radioprogramma genoemd en als eindtune gebruikte ik altijd hun song ‘Past, Present and Future’. Na veertig jaar stilte heeft Mary Weiss nu een nieuwe cd uitgebracht, op een klein label, waardoor het schijfje hier waarschijnlijk nooit in de rekken zal belanden. De wereld zit vreemd in elkaar. George ‘Shadow’ Morton, de door velen zeer bewonderde producer van the Shangri-Las en later van the New York Dolls, was eerst een ijsjesverkoper. Een beetje zoals Colonel Tom Parker, die voor hij manager van Elvis werd kippen deed ‘dansen’ op elektrisch verwarmde platen. Gaia bestond toen nog niet. Hoe het ook zij, ik ben blij dat Mary Weiss haar muze opnieuw ontmoet heeft.

art brussels,shangri-las,graham greene,mary weiss,catherine walston,boeken,lente,2000,wijn,film