TEPELS, EEN GEVAAR VOOR DE MENSHEID

Gisteren zag ik de eerste twee afleveringen van de miniserie Sharp Objects van Jean-Marc Vallée, met de geweldige actrice Amy Adams in de hoofdrol. Goed gemaakte serie lijkt me, qua stijl enigszins verwant aan de films van Nicolas Roeg. Maar Roeg maakte Britse films en Sharp Objects is Amerikaans, en dat is een groot verschil. Amerikanen zijn namelijk bang voor naakt, zelfs een (vrouwen)tepel bezorgt die mensen nachtmerries of erger. Al wil ik niet veralgemenen. Er bestaan gelukkig ook normale Amerikanen, ik kan het weten, ik heb er meerdere ontmoet. Maar niet op televisie en niet in de bioscoop.
Om een voorbeeld te geven. Als Camille Preaker, het personage van Amy Adams, in bad gaat wordt zij zo gefilmd dat je “niets ziet”. Dat is toch extreem ziekelijk. Wat later wordt dan wel een gruwelijk verminkt jong meisje uitvoerig in beeld gebracht. Oorlogswapens, drugs, alcohol, verkrachting, noem maar op, allemaal geen probleem voor de normale Amerikanen, maar een tepel, ho maar. En dan heb ik het nog niet over de oorsprong van de wereld, om het even heel zedelijk uit te drukken.

Mogelijk ben ik wat te voorbarig en krijg ik in de volgende afleveringen toch een blote Amy Adams te zien, dansend op Good Times, Bad Times van Led Zeppelin. Maar ik vrees ervoor. 

Afbeelding: Martin Pulaski

VERLANGEN NAAR MARRAKECH

marrakech - café de france 2 (2)

Een zekere Inspektor G becommentarieerde deze foto vandaag op flickr. Hij herkende deze plek omdat ze voorkomt in een sequens in Nicolas Roegs ‘Bad Timing’, een van mijn favoriete films. Het is zonder meer een meesterwerk. Door die foto terug te zien heb ik grote zin gekregen om weer naar Marrakesh te gaan, een magische stad, waar ik zeer waarschijnlijk tot mijn laatste snik naar zal terug willen keren. Om weer in café de France te zitten, met uitzicht op het unieke plein Djemaa el Fna.

De schoonheid van Marrakesh zie je natuurlijk niet op de foto. Dit is gewoon een kiekje van toeristen. Ze is denk ik moeilijk in beelden en zeker niet in woorden te vatten. Het is een geheel van mensen, gezang, gebed, meer aardse stemmen, chaotische drukte, bedwelmende geuren van planten, vruchten en aarde, intense en zoete smaken, bezwerende muziek, ezels en paarden, slangenbezweerders, toeristen, avonturiers, bedelaars, gidsen, terrassen, bier drinken op de zevende verdieping van een hotel, of diep in een kelder, schoenen, tamboerijnen, gewaden, juwelen, hemelsblauw van de hemel, diep rood van de zonsondergang, schoenpoetsers, kelners, bedriegers, mannen met eerlijke, gloeiende ogen, spiegels van de ziel, voor mij onbegrijpelijke straatnamen waardoor je gemakkelijk verdwaalt, ogenschijnlijk ongenummerde huizen, fonteinen, sinaasappelbomen, palmbomen, kleine groene taxi’s, aftandse bussen, met bestemmingen als Tilburg of Groene Hoek, en thee, altijd weer thee. Januari is de maand om naar Marrakesh te gaan en je winterhuid van je af te schudden. Maar januari is bijna opgebruikt: bad timing!

BAD TIMING

Je ziet plotseling iemand door de muur je kamer binnenkomen. Je ziet meteen dat het je andere helft is. Je vriend, je vriendin, je toekomstige geliefde. Een ander zelf. In een ogenblik word je verliefd. Koorts overmant je, je lippen barsten van de hitte in je mond. Je lichaam tintelt. Je zweet van opwinding, maar dat heeft niet de geur van ziekte, eerder van appelbloesem. Je weet niets meer. De elektrische verbindingen in je hersens laten het afweten. Smelten als staal in de hitte van honderd zonnen.

Je zat in je kamer, alleen. De wereld te overschouwen. Een oude kaart van de Red Star Line had je aandacht getrokken. Je blik gleed over landen die al lang niet meer bestaan. Revoluties, burgeroorlogen, verdragen, tirannen – met veel volk dat achter hen aan door de modder en het bloed ploeterde – hebben grenzen uitgewist, naties van de kaart geveegd, volkeren verjaagd, namen doen vergeten. Je dacht daar zo nog jaren te zullen zitten op die stoel, met die kaart voor je, en links van je het raam met daarachter de altijdgroene sierspar. Zou het pijn doen als hij wordt gesnoeid? Het slagveld Europa laat hem onverschillig. Onverschilligheid en cynisme zijn de grootste schandalen. Maar kun je een spar onverschilligheid verwijten?

Deze vrouw – want ze was een vrouw – echter, was je wederhelft. Je vergat de kaart, de wereld, de bestaande en vergeten naties. Je luisterde niet meer naar de radio, vergat tijdschriften en kranten. In die tijd bestond internet nog niet, maar iedereen weet dat staal sterker is.
Appelbloesem. Zij was kersenbloesem. We benaderden elkaar voorzichtig. In het midden stond een eeuwenoude eik. Weer een boom. Jij kwam van de linkerzijde, ik van de rechterzijde. Aan de andere kant van de boom, de schaduwzijde, vielen we elkaar in de armen. De ene was over een brug gekomen, over een grens. De andere was naar de brug toegegaan, in zijn eigen land gebleven. Zoals Art Garfunkel en de mooie, altijd wat perverse Theresa Russel in ‘Bad Timing’.

Heel snel begon hun leven op die film van Nicolas Roeg te lijken. Enkele woorden, enkele muzikale thema’s of leidmotieven, vatten vele jaren samen. De stemmen van Billie Holiday en Tom Waits. Muziek van Gustav Mahler, van Hector Berlioz. Een mengeling van melodrama, obsessies, bezitsdrang, jaloezie (zelfs op het verleden), decadentie, theater, alcohol, amfetamine, zenuwinzinkingen, psychoanalyses, wellust, zelfvernietiging, zijnsvergetelheid. Het volledig en absoluut willen bezitten van de andere. Zich de andere willen toe-eigenen. En als een lokroep waren er de steden Boedapest en Wenen, vooral Wenen. Dat was hun stad vonden zij, de stad van ‘Bad Timing’, van de pyschoanalyse, van Egon Schiele, van Otto Weininger, van Arthur Schnitzler, schrijver van Reigen, Traumnovelle, van Fräulein Else vooral. Wenen, de naam ‘Wenen’.

Zo zie je iemand plotseling door de muur je kamer binnenkomen. Is het een schim? Een dagdroom? Is het een herinnering? Speelt je verbeelding je parten? Werk je aan een autobiografie? Vertel je iets over een film? Laat je de lezers binnen in je laboratorium?