americana – HOOCHIEKOOCHIE

ZERO DE CONDUITE: DOMINO

Zéro de conduite is in essentie een muziekprogramma waarin songs uit de popcultuur in het keurslijf van thema’s worden ingerijgd. Woekerende chaos wordt met liefde en toewijding overzichtelijk gemaakt. Alle zogeheten populaire genres komen aan bod, al ligt de nadruk op Amerikaanse folk, blues, country, soul en rock-‘n-roll. Sommige muziekliefhebbers noemen het allemaal pop. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds kan je ernaar luisteren op Radio Centraal 106.7 fm en streaming. Meer informatie over de zender en zijn medewerkers en programma’s vind je hier. Het motto van deze aflevering is: Hangin’ out in L.A. / And there’s nowhere to go / It ain’t Christmas if there ain’t no snow / Listening to Sheena on the radio / Oh-ho oh-ho.

Deze episode van Zéro de conduite is een hommage aan het roemruchte en mogelijk beste Nederlandstalige rockprogramma uit de jaren tachtig, Domino. Vanavond besteden we aandacht aan het eerste deel van die radioshow. Arnold Rypens stelde dat op ingenieuze wijze en met kennis van zaken samen en Guy De Pré was er de gepaste presentator van. (Er was natuurlijk ook het tweede deel, van Luc Janssen, zeker niet onverdienstelijk, wel integendeel. Maar dat zetten we, vanavond althans, tussen haakjes).
Voor Domino bleven we met plezier een paar uur langer thuis en ontdekten op die manier dat er zelfs in de ellendige jaren tachtig nog boeiende en springlevende rock-‘n-roll muziek werd gespeeld en op plaat gezet. Er werd zelfs op echte instrumenten gespeeld. Als beginnende radiomaker van het wekelijks programma Shangri-La, op Radio Centraal, vond ik veel inspiratie in Domino. In het programma van Arnold Rypens, mogelijk meer bekend van zijn boek en website The Originals, leerde ik vooral jonge Amerikaanse bands kennen. Wat we te horen kregen was een genre dat later americana en alt.country zou worden genoemden. Veel van de bands die in Domino de revue passeerden grepen terug naar de wortels van rock-‘n-roll: blues, country en de sound van de Sun records in Memphis. Het was deze muzikanten evenwel niet om een nostalgietrip te doen, het ging niet om slaafse reconstructies. De songs die ze opnamen sprankelden van leven en drukten net zo goed de tijdsgeest uit als de prefab van groepjes als Haircut 100, Duran Duran en Spandau Ballet. Er werd niet alleen opgekeken naar de Sun sound – en niet te vergeten: the Velvet Underground – en dergelijke meer, er was tegelijk een revival van psychedelische pop van de sixties aan de gang, vaak geïnjecteerd met een flinke dosis punk. Ook de powerpop van groepen als Big Star kwam aan bod. Ongeveer alles wat we in Domino hoorden (ook in deel twee), schudde ons wakker uit onze muzikale winterslaap. De opera’s van Wagner konden weer de kast in.

Veel luister- en dansplezier!

Domino – Cramps – Off The Bone – Sam Phillips

Rock And Roll Till The Cows Come Home – The Tail Gators – Swamp Rock – Tail Gators

If I Had Possession Over Judgement Day – Rainer & Das Combo – Barefoot Rock With Rainer & Das Combo – Robert Johnson

Take It Off – Alex Chilton – High Priest – Eve Darby

Little Honey – The Blasters – Testament: The Complete Slash Recordings – John Doe/Dave Alvin

Saint Behind The Glass – Los Lobos – Kiko – David Hidalgo/Louie Pérez

Sweet Misery Blues – Violent Femmes – Hallowed Ground – Gordon Gano

Still Holding On To You – Dream Syndicate – Medicine Show – Steve Wynn

Here Comes A Regular – The Replacements – Tim – Paul Westerberg

Don’t Toss Us Away – Lone Justice – Lone Justice – Lone Justice/Bryan Maclean

Still Tied – Jason & The Scorchers – Are You Ready For The Country – Jason Ringenberg

They’ll Never Take Her Love From Me – The Coward Brothers – King Of America – Leon Payne

Sad Lovers Waltz – Camper Van Beethoven – II & III – Chris Molla/David Lowery/Greg Lisher/Jonathan Segel/Victor Krummenacher

Change Is Now – Giant Sand – Selections Circa 1990-2000 – Chris Hillman/Roger McGuinn

Tried So Hard – Yo La Tengo – Fakebook – Gene Clark

Still Get By – Long Ryders – Native Sons – Stephen McCarthy

Where Were You When I Needed You – The Bangles – Eternal Flame: The Best Of The Bangles – P.F. Sloan/Steve Barri

Danny Says – The Ramones – End Of The Century – Ramones

She’s a Diamond – Opal – Happy Nightmare Baby – David Roback/Kendra Smith

Talking In My Sleep – The Rain Parade – Emergency Third Rail Power Trip – David Roback/Matti Piucci

Halah – Mazzy Star – She Hangs Brightly – Roback/Sandoval

Stars Are in Your Eyes – Kendra Smith – The Guild of Temporal Adventurers – Liqueure/Corey

Raining Pleasure – The Triffids – Beautiful Waste And Other Songs – D. McComb/J. Patterson

Dream Lover – Big Star – Third/Sister Lovers – Alex Chilton

Mother Of Earth – The Gun Club – Miami – Jeffrey Lee Pierce

Commodore Peter – The Silos – The Silos – Salas-Humara

Drive – R.E.M. – Automatic For The People – R.E.M.

Bad Karma – Warren Zevon ft. R.E.M. – Sentimental Hygiene – Warren Zevon

I’m Sorry (But So Is Brenda Lee) – Marshall Crenshaw ft. T-Bone Burnett – Downtown – Ben Vaughn

Hey Jack Kerouac – 10,000 Maniacs – In My Tribe – Buck/Merchant

Let’s Go – The Feelies – The Good Earth – Bill Million/Glenn Mercer

Can’t Go On This Way – The Windbreakers – Terminal – Bobby Sutliff

This I Know – Green On Red – Gas Food Lodging – Green On Red

Send Me A Postcard – Danny & Dusty – The Lost Weekend – Daniel Gordon Stuart

Train Around The Bend – True Believers – Hard Road – Lou Reed

Samenstelling en research: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: GOLD RUSH

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal (106.7 FM) in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Het motto van deze show is: Keep all your crows away / Hold skinny wolves at bay / In silver piles of smiles / May all your days be gold my child.
Je kan dit programma via streaming beluisteren. (En hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers).

Voor vanavond koos ik 38 songs over goud, de schat van de Sierra Madre. Waarom goud? Dat weet ik niet zo meteen. Mogelijk omdat goud de kleur van de herfst is. Mogelijk omdat goud ongeveer al het waardevolle symboliseert dat we vandaag moeten missen. Zelden gaan deze songs over het echte goud, de stof waar sommige mensen moorden voor plegen, oorlogen voor voeren, hele continenten voor veroveren. Goud is een metafoor voor alles wat mooi en aantrekkelijk is, voor liefde, harmonie, welvaart, voor alles wat voor altijd onbereikbaar moet blijven. Denk aan de talloze pogingen van even talloze alchemisten om goud te maken.
Als ik aan goud denk, denk ik ook aan boeken over de goldrush (Californië, Klondike), die ik als kind met zoveel gretigheid las. Met mijn oudere broer wilde ik in een klein bootje de Amazone opvaren om in Mato Grosso goud en diamant te gaan zoeken. Goud is de bouwstof van talloze dromen. Goud is een gevaarlijk goedje.

Deze aflevering van Zéro de conduite draag ik op aan Martin Overheul, een goede vriend in muziek en literatuur. Op 26 oktober heeft hij ons voorgoed verlaten. In getuigenissen en in memoriams lees ik alleen maar bevestigingen van wat ik al sterk vermoedde: Martin had een hart van goud.

Toch veel luisterplezier.

Down The River Of Golden Dreams – Okkervil River – Down The River Of Golden Dreams – Will Sheff – 1:16
Gold Day – Sparklehorse – It’s A Wonderful Life – Mark Linkous – 4:15
The Golden Age – Beck – Sea Change – Beck – 4:37
Blue Bucket Of Gold – Sufjan Stevens – Carrie & Lowell – Sufjan Stevens – 4:44
Golden Cattle – The Low Anthem – Smart Flesh – The Low Anthem – 3:10
Montezuma – Fleet Foxes – Helplessness Blues – Robin Pecknold – 3:37
St. Ann’s Gold – Daniel Lanois – Acadie – Daniel Lanois/Malcolm Burn – 3:31
Fool’s Gold – Israel Nash Gripka – Barn Doors And Concrete Floors – Israel Nash Gripka – 4:04
Golden Rope – 16 Horsepower – Low Estate – David Eugene Edwards/Jean-Yves Tola/Keven Soll – 4:17
Gold Watch and Chain – Emmylou Harris – Roses In The Snow – A.P. Carter – 3:16
Golden Ring – Tammy Wynette & George Jones – Tears Of Fire: The 25th Anniversary Collection – Rafe VanHoy/Bobby Braddock – 3:06
The Golden Rocket – Hank Snow – The Essential Hank Snow – Clarence E. Snow – 2:47
City of Gold – Pearls Before Swine – City of Gold – Thomas Rapp – 2:57
Golden – My Morning Jacket – It Still Moves – Jim James – 4:39
Gold Rush Brides – 10,000 Maniacs – Our Time In Eden – Dennis Drew/Natalie Merchant – 3:26
Gold – Sol Seppy – The Bells Of 1 2 – Sophie Michalitsianos – 2:22
The All Golden – Van Dyke Parks – Song Cycle – Van Dyke Parks – 3:46
Golden Birdies – Captain Beefheart & The Magic Band – Clear Spot – Don Van Vliet – 1:39
Idol With The Golden Head – The Coasters – The Coasters’ Greatest Hits – Jerry Lieber/Mike Stoller – 2:23
The Legend Of The Golden Arches – Frank Zappa & The Mothers of Invention – Uncle Meat – Frank Zappa – 3:28
Diamonds & Gold – Tom Waits – Rain Dogs – Tom Waits – 2:33
Man With Golden Helmet – Radio Birdman – Radios Appear – S. Kambly – 5:40
Silver And Gold – Country Joe & the Fish – C.J. Fish – Joe McDonald – 2:47
Gold And Silver – Quicksilver Messenger Service – Live At The Summer Of Love – Duncan/Schuster- 2:18
Scarlet And Gold – 13th Floor Elevators – Bull of the Woods – Sutherland – 5:02
Voyage Into The Golden Screen – Donovan – A Gift From A Flower To A Garden – Donovan Leitch – 3:16
Golden Hair – Syd Barrett – The Madcap Laughs – Syd Barrett/James Joyce – 2:00
Golden Earrings – Gandalf – Gandalf – J. Livingston/R. Evans/V. Young – 2:48
Solid Gold – Ry Cooder – Trespass [OST] – Ry Cooder – 0:58
Golden Loom – Bob Dylan – The Bootleg Series, Vol. 1-3: – Bob Dylan/Jeff Rosen – 4:27
After The Gold Rush – Neil Young – The Archives Vol. 1: 1963-1972 [Disc 6] – Neil Young – 3:49
You Got the Silver – The Rolling Stones – Let It Bleed – Keith Richards/Mick Jagger – 2:51
Golden Years – David Bowie – Station To Station – David Bowie – 4:01
No Golden Throat – Lizzy Mercier Descloux – Press Color – Mercier Descloux – 2:38
Glitter (And not Gold) – Big Joe – Creation Rockers Vols 1 & 2 – A. Rollins – 2:26
Heart Of Gold – Bettye LaVette – Souvenirs – Neil Young – 2:22
Prophecy For the Golden Age – Cotton Mather – Kontiki – Robert Harrison/Whit Williams, Dana Myzer/Josh Gravelin – 0:56
Five Golden Sections – David Byrne – The Complete Score From “The Catherine Wheel” – Byrne – 2:53

Samenstelling en research: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: EMMYLOU HARRIS’ JUKEBOX

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM: uniek in een universum met een schrikbarende toename van het aantal zwarte gaten. Het motto van deze show is I hear the sound of sorrow in the wind / Blowing down from every mile I’ve ever been.

Je kunt dit programma ook via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere radiomakers.

Emmylou Harris is op enkele uitzonderingen na pas laat in haar carrière zelf songs gaan schrijven. Van in het prille begin, nog voor Chris Hillman – van the Byrds en the Flying Burrito Brothers – de jonge folkie ontdekte en Gram Parsons haar vroeg voor de vrouwelijke samenzang op zijn solodebuut GP (1973), was zij al geïnteresseerd in songs die sterke emoties uitdrukten. Vanaf haar debuut, het album Gliding Bird uit 1970, heeft de zangeres op de composities van een groot aantal bekende en vooral minder bekende artiesten de onmiskenbare Emmylou-stempel gedrukt. Feit is dat de zangeres met de engelenstem, vaak overvol tristesse maar soms ook bijna ruig rockend, een voortreffelijke smaak heeft. Dat blijkt alleen al uit de grote hoeveelheid liedjes die ze doorheen de jaren op haar albums en live heeft gecoverd en uit haar talloze onovertroffen duetten. Al moet worden toegegeven dat ze in de keuze van haar repertoire vaak werd bijgestaan door partners als Brian Ahern en Rodney Crowell.
Vanavond luisteren we naar de achtendertig beste songs van de tweehonderd op de Wurlitzer 2000 jukebox van Emmylou Harris, al mag er over mijn keuze, liefst achteraf, worden getwist. In sommige gevallen laat ik de originele versie horen, soms zijn het ook weer covers. Tussendoor mag de songbird zelf wat zingen, evenals haar eerste muzikale liefde, Gram Parsons.

Veel luisterplezier!

The Sweetheart Of The Rodeo – Emmylou Harris – The Ballad Of Sally Rose – Emmylou Harris/Paul Kennerley

Hickory Wind – The Byrds – Sweetheart Of The Rodeo – Gram Parsons/Bob Buchanan

Wheels – The Flying Burrito Brothers – The Gilded Palace Of Sin – Parsons/Hillman

Luxury Liner – Emmylou Harris – Luxury Liner – Gram Parsons

Mystery Train – Elvis Presley – Sunrise: The Complete Sun Masters – Parker/Phillips

I’m Moving On – Taste – Taste – Hank Snow

Restless – Carl Perkins – Restless: The Columbia Recordings – Carl Perkins

Together Again – Richard & Linda Thompson – In Concert, November 1975 – Buck Owens

Cry One More Time – J. Geils Band – The Morning After – Peter Wolf

We’ll Sweep Out The Ashes In The Morning – Gram Parsons – GP – Joyce Allsup

Rough and Rocky – Gene Clark – Roadmaster – Flatt/Scruggs

Here, There And Everywhere – The Beatles – Revolver – McCartney

Love Hurts – The Everly Brothers – A Date With The Everly Brothers – Boudleaux Bryant

Tennessee Waltz – Otis Redding – Sweet Dreams: Where Country Meets Soul Vol. 2 – Redd Stewart/Pee Wee King

Save The Last Dance For Me – The Drifters – Save The Last Dance For Me – Pomus/Shuman

You Never Can Tell (1964 Single Version, Mono) – Chuck Berry – Gold: Chuck Berry – Chuck Berry

Lodi – Creedence Clearwater Revival – Green River 40th Anniversary Edition – John Fogerty

Evangeline – Emmylou Harris & The Band – Duets – Robbie Robertson

Ooh Las Vegas – Cowboy Junkies – Return Of The Grievous Angel: A Tribute to Gram Parsons – Gram Parsons/Rik Grech

Christine’s Tune – The Flying Burrito Brothers – The Gilded Palace Of Sin – Parsons/Hillman

The Price I Pay – Emmylou Harris & Desert Rose Band – Duets – Bill Wilds/Chris Hillman

Didn’t Leave Nobody But The Baby – Emmylou Harris, Alison Krauss & Gillian Welch – O Brother, Where Art Thou? – Traditional

Miss The Mississippi And You – Jimmie Rodgers – Jimmie Rodgers 1932: No Hard Times – Halley

Blue Kentucky Girl – Loretta Lynn – Blue Kentucky Girl – Johnny Mullins

Coat of Many Colors – Dolly Parton – Coat Of Many Colors – Dolly Parton

You’re Learning – The Louvin Brothers – Encore – Ira & Charlie Louvin

The Bottle Let Me Down – Merle Haggard & the Strangers – Swinging Doors (And The Bottle Let Me Down) – Merle Haggard

Beneath Still Waters – George Jones – My Country – Dallas Frazier

Darkest Hour Is Just Before Dawn – Emmylou Harris – Roses In The Snow – Ralph Stanley

Wayfaring Stranger – 16 Horsepower – Secret South – 16 Horsepower/Edwards

Mansion On The Hill – Bruce Springsteen – Nebraska – Bruce Springsteen

I Don’t Love You Much Do I – Guy Clark – Boats To Build – Guy Clark/Richard Leigh

Pancho & Lefty – Townes Van Zandt – The Late Great Townes Van Zandt – Van Zandt

Orphan Girl – Gillian Welch – Revival – Gillian Welch

Sweet Old World – Lucinda Williams – Sweet Old World – Williams, Lucinda

Goodbye – Steve Earle – Train A Comin’ – Steve Earle

May This Be Love – Jimi Hendrix Experience – Are You Experienced? – Jimi Hendrix

It’s Only Rock ‘n’ Roll – Emmylou Harris – White Shoes – Billy Swan

Research & samenstelling: Martin Pulaski

Boeiende lectuur: Geert Henderickx, De derde stem

NACHTMERRIE EN MUZIEK

dylan-parijs

Bob Dylan lijkt in zijn nieuw werk, Murder Most Foul, muziek als een mogelijkheid te zien om uit de nachtmerrie van de recente geschiedenis te kunnen ontwaken. Die hypothese roept bij mij nogal wat denkbeelden en associaties op. Ik laat ze hier als toevallig opgeraapte steentjes en schelpen op dit geschreven pad neervallen, als een Klein Duimpje verloren gelopen in de bloedhete straten van Laredo. Of was het Nuevo Laredo? Een Klein Duimpje onderhevig aan de blues.

In een nachtmerrie kijken duizenden toe op een tragische gebeurtenis, maar geen stervende ziel ziet iets. Alleman, Jan zonder Vrees, Judge Priest, Julia Dixon en Rhett Butler waren erbij; ze stonden dicht bij het podium, maar niemand onder hen ving van wat dan ook een glimp op. Het leek of deze toeschouwers – en wij met zijn allen, die het van ver maar op de voet volgden – blind geboren waren. In zekere zin doofstom. Niet moeilijk om zo je weg te verliezen. Te verdwalen, strompelend van paradijs naar hel, als in de nachtmerrie van een kamer vol donkere spiegels.

Uit enkele akkoorden en een eenvoudige melodie komen handen tevoorschijn; het zijn die van John, Paul, George en Ringo. Kijk hoe ze je nu vasthouden, meisje, hoe ze je de zo gemiste warmte schenken. Komm gib mir, gib mir. Een lang ogenblik lang omhelzen de vier jongens je. Nee, niet zijzelf, hun stemmen doen dat.

Een heel eind daarvandaan, in het verre Amerika, waar de paarden in onze dromen veel ruimte vinden voor hun galop, verandert een akelige lange zwarte limousine in een troostende melodie, vanuit de ziel in de richting van de hemel gezongen. Het geluid van de fatale schoten op de president wordt een zotte dans van Junior Walker & the All Stars. Shoot ‘em ‘fore he run now do the jerk baby do the jerk now. Vrijheid is niet langer iets om na te streven, als het dat al ooit was. Vrijheid is bedrog, mijn zoon. De enige echte vrijheid is de dood, verklaart Bob Dylan in zijn lied. Dat wisten de joden in de concentratiekampen maar al te goed. Rook naar de hemel. Another word for nothing left to lose, jongen.

De dag dat John Fitzgerald Kennedy stierf overleed ook de New Frontier. Talking stopped, someone shouted, what / I ran out to the street. Wat kun je in deze nachtmerrie nog doen voor je land? Heb je nog wel een land? Tenzij een land van duizend deuntjes en duizend dansen. Het land dat Patti Smith al bezong toen zij nog maar een wat schriele rijzende ster was. Het zorgeloze land dat Christophe Kenner in New Orleans aan de vooravond van de koningsmoord bedacht. New Orleans, het enige koninkrijk dat de Amerika heeft gekend, met de Zulu King dansend in de straten genaamd St. Claude en Dumaine, met de Voodoo Queen Marie Laveau en met de lekkere Lady Marmalade. Getcha, getcha ya, ya, da, da. Getcha, getcha ya, ya, here. Het land waar je in goede en kwade dagen over de grond rolt van het lachen. New Orleans, een heel ander rijk dan dat van de eenzame ster en de onheilspellende olievelden. Waar Lyndon B. Johnson het daglicht en JFK de ultieme duisternis zag. Waar Bob Wills nog steeds de koning is.

Met kleine Susanna in de cinema genaamd Texas Theatre in Dallas vind je maar tijdelijk vermaak. Het is niet veel meer dan een vlucht in een camera obscura, zoals die van Lee Harvey Oswald. Wat je nodig hebt zijn liedjes, gekke liedjes, mooie liedjes, wonderlijke liedjes. Ook al duren ze niet lang. Kijk maar naar het levenslied genaamd Patsy Cline. Een korte wandeling na middernacht, een beetje gek gedoe, maar de ochtend haalt ze niet. Buddy Holly, Otis Redding, zovele anderen. Ze halen de dageraad niet. Zij brachten soelaas maar redden het zelf niet. Jimi Hendrix, Duane Allman, Janis Joplin, Alan Wilson. Je kent de namen. Mozart, Schubert. Brandon DeWilde, die van Shane, vriend van de cowboy engel Gram Parsons. Luister nog een keer naar In My Hour Of Darkness.
Tommy is doof, stom en blind. Hij hoort je niet en ziet je niet. Nog zo een. Een andere koningin, mishandeld, niet uit New Orleans afkomstig, zit aan de acid. Haar door Pete Towshend aangereikt. De man in de witte katoenen overall, uitvinder van muzikaal gestotter, erfgenaam van de vuilnismannen, van surfende vogels. Het zijn maar woorden, mijn vriend, wees gerust. Het is nog altijd geen echte muziek. Nu hoor je opeens het wild geraas van Shots, opnieuw en opnieuw, in een oud lied van Neil Young. De aarde is nu bijna een wilde hemel. Bif Bang Pow!

Niemand bevindt zich ver van het graf. Het einde is altijd in zicht. Veel verder dan zes mijl is het niet. Zo dacht Hank Williams erover. Misschien nog een geluk dat een dode Kennedy geen gedachten heeft. Als hij die toch had, zouden het er wellicht over vers fruit en rotte groenten zijn, wormen, pulpfictie.

Wat dacht je van de dithyramben van Nietzsche, van zijn antichrist, zijn Dionysos, zijn geboorte van de tragedie uit de geest van de muziek? Hem is het niet om de zuivere schoonheid te doen maar om kunst die onthult. Zie je de naakte waarheid? Onmogelijk, dat kan niet. Nu gaat alles zo hard trillen dat het zwart voor de ogen wordt. Zie je Nietzsches Mansion on the Hill? Je hebt niet goed gekeken. Het is een gesticht in Bazel. Hoor je de leugens die zijn zuster Elisabeth over hem vertelt? Luister er niet naar. Luister naar zijn muziek. Hoe hij zijn piano te lijf gaat. Het lijkt wel John Cale, John Cage, John Lennon, een Beatle. Heeft een piano een lijf? Een lijf dat met zijn zwarte en witte vingers naar de eeuwigheid reikt.

Mooie liedjes duren niet lang? Bob Dylan denkt daar, geloof ik, anders over. De moderne ridder Wolfman Jack, de Ideale DJ, wijst de weg. Elke single die hij zinderend en sidderend de aardedonkere of vollemaanverlichte nacht instuurt biedt troost. Zelfs het eenvoudigste akkoord heft de tijd op en schudt het hart wakker.

In Junior Parker’s Mystery Train zien we nog steeds de betreurde doden zitten; zie je ze naar ons wuiven, Martin Luther King, Robert Kennedy, Malcolm X, Curtis Mayfield, Frances Farmer, Sister Rosetta Tharpe en Casey Jones? Er zitten nog veel meer reizigers in deze trein. Hobo’s, zwervers, swingende troubadours, componisten, parels van zangeressen, prinselijke zangers, muzikanten, hun koffertjes vol tekstvellen en partituren, vol demo’s en dromen. De mysterieuze trein die we zo goed herkennen is de trein van de lust die eeuwigheid wil. Kopen we een kaartje om daarmee samen aan deze nachtmerrie te ontkomen?

jimmorrison-graf

Foto’s: Martin Pulaski, Parijs. Boven: Bob Dylan, onder Jim Morrisons graf.

ZERO DE CONDUITE: SONGS OF THE SOUTH

Zéro de conduite is een POPprogramma op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 ’s avonds. Een muzikaal evenement voor allen en voor niemand. Uniek in het universum. Stem af op 106.7 FM.
Je kunt Zéro via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over de radio.

Vooreerst wensen we alle luisteraars van Zéro de conduite een gelukkig, voorspoedig en gezond 2016.

Ook dit jaar zal in Zéro veel aandacht gaan naar populaire muziek uit de Verenigde Staten en naar wat wij Americana noemen. Vandaag, in het putje van de winter, maken wij een reis naar het Zuiden, naar Dixieland, in het bijzonder naar Memphis in Tennessee, naar Alabama en naar Georgia.
Zoals zo vaak was het weer moeilijk om een evenwichtige en relevantie selectie te maken, zeker voor Memphis, bakermat van blues, rock & roll (Sun) en soul (Stax). Alleen al de twee muzikale koningen uit Memphis, Elvis en B.B. King, verdienen eigenlijk een afzonderlijke aflevering. Dat is voor later. Ook andere Zuidelijke staten komen de volgende maanden aan bod. Denk aan Mississippi, Louisiana, Arkansas, Florida, North-Carolina, South-Carolina en Texas. En natuulijk zullen we ook Nashville in Tennessee niet vergeten.

De voor vandaag geselecteerde songs hebben Tennessee (Memphis), Alabama en Georgia als onderwerp of zijn er opgenomen of worden uitgevoerd door muzikanten uit de regio. Een groot deel van de soulliedjes die we vanavond draaien komt uit de voortreffelijke nieuwe box ‘Back To The River – More Southern Soul Stories 1961-1978’, op het Kent Soul-label.

Veel luisterplezier!

Dixieland

Dixie Lullaby – Leon Russell – Leon Russell

Clyde – J.J. Cale – Naturally

Down Along The Dixie Line – Gillian Welch – The Harrow & The Harvest

I Sang Dixie – Dwight Yoakam – Buenas Noches from a Lonely Room

Daybreak In Dixie – The Stanley Brothers – Riding That Midnight Train
Tennessee / Memphis

Going To Memphis – Johnny Cash – Murder

Night Train to Memphis – Jerry Lee Lewis – Jerry Lee’s Greatest!

Memphis Shakedown – The Memphis Jug Band – Harry Smith’s Anthology Of American Folk Music

Memphis, Tennessee – Chuck Berry – Gold: Chuck Berry

Catfish Blues – B.B. King – My Kind of Blues

Free Me – Otis Redding – Back To The River – More Southern Soul Stories

This Love Won’t Run Out – Dee Dee Sharp – Back To The River – More Southern Soul Stories

Private Number – Judy Clay & William Bell – Back To The River – More Southern Soul Stories

Memphis in June – Nina Simone – Forbidden Fruit

Tuesday Night in Memphis – John Lurie – Mystery Train Soundtrack

Raining in Memphis – Dan Penn – Nobody’s Fool

After Loving You – Elvis Presley – From Elvis In Memphis

Memphis Train – Buddy Miles – Them Changes

Memphis Flu – The Felice Brothers – Yonder Is The Clock

Alabama

Alambama Bound – The Charlatans – The Amazing Charlatans

You Gotta Move – The Rolling Stones – Sticky Fingers

Angel From Montgomery – Bonnie Raitt ft. John Prine – Bonnie Raitt Collection

Sure As Sin – Jeanie Greene – Back To The River – More Southern Soul Stories

Give Me Back The Man I Love – Barbara West – Back To The River – More Southern Soul Stories

Think I’ll Go Somewhere And Cry Myself To Sleep – Joe Perkins – Back To The River – More Southern Soul Stories

The Road Of Love – Clarence Carter – The Fame Singles Volume 1: 1966-70

Alabama – Neil Young – Harvest

Birmingham Sunday – Richard Fariña – Singer Songwriter Project

Alabama Pines – Jason Isbell And The 400 Unit – Here We Rest

Mobile Blue – Dave Alvin & The Guilty Men – Frisco Mabel Joy Revisited

It’s Hard To Be Humble (When You’re From Alabama) – Phosphorescent – Here’s To Taking It Easy

Georgia

Maps And Legends – R.E.M. – Fables Of The Reconstruction

Hot Nights In Georgia – Jason & The Scorchers – Fervor

Georgia Pines – Link Wray – Beans And Fatback

Miller’s Cave – International Submarine Band – Safe At Home

Oh Atlanta – Emmylou Harris – Evangeline

Please Call Home – The Allman Brothers Band – Idlewild South

Georgia Morning Dew – Johnny Adams – Heart & Soul

Gonna Send You Back To Georgia – James Carr – Complete Goldwax Singles Vol. 3

I Washed My Hands in Muddy Water – Charlie Rich – The Complete Smash Sessions

Georgia Stomp – Andrew & Jim Baxter – Anthology Of American Folk Music

Georgia Crawl – Henry Williams & Eddie Anthony – The Story Of The Blues

Rainy Night In Georgia – Brook Benton – Back To The River – More Southern Soul Stories

Georgia On My Mind – Ray Charles – Definitive Ray Charles

The Night They Drove Old Dixie Down – The Band – Live At The Academy Of Music 1971

♣

Research & presentatie: Martin Pulaski
DJ: Sofie Sap

ZERO DE CONDUITE: CALIFORNIË

dav

Reizen lijkt me een van de fijnste manieren om tijd te verdrijven. Maar reizen is niet voor iedereen weggelegd en het is zeker niet altijd mogelijk. Veel mensen zitten vastgekluisterd aan hun woning, velen hebben niet eens een woning. Velen moeten vluchten voor oorlog en geweld. Dat is het tegenovergestelde van reizen.
Een groot geluk dan dat er het soelaas van films, boeken en muziek is. Zeker muziek heeft de deugdelijke eigenschap ons mee te kunnen nemen naar andere oorden, verre regio’s, opwindende steden; zij laat ons met ons innerlijk oog pittoreske landschappen zien, gevaarlijke donkere straten in achterbuurten (en toch zo veilig), bemoste oevers van rivieren en kanalen; in haar melodieën horen we de oceaan en ontdekken we Venus en Aldebaran. Reizen, dus. Maar in deze aflevering van Zéro de conduite gaan we het niet zo ver zoeken. Hoewel Californië toch ook niet om de hoek is. Voor mij is het altijd het beloofde land geweest. Van de allermooiste muziek komt er vandaan. En Hollywood met al zijn dromen en illusies: Californië.
Mijn Californië is er een van de geest. In werkelijkheid ben ik er maar één keer geweest. Dat mag volstaan. Want is wat zich in de geest voordoet, geholpen door inspirerende kunst, zoals de popmuziek die we vanavond laten horen, niet veel rijker dan een echt landschap onder de echte zon? Des Esseintes in Huysmans’ ‘A Rebours’ zou hier ongetwijfeld ‘ja’ op antwoorden.

Hoewel het thema Californië is komen er nogal wat songs aan bod die daar niet rechtstreeks over gaan. In dat geval zijn het liedjes die er zijn opgenomen of die werden uitgevoerd door Californische muzikanten. Eigenlijk is het onbegonnen werk, dat thema. Alleen al over surfmuziek kun je een tiental programma’s maken. En hoeveel over de duizenden schrijvers, singer-songwriters, bands en producers die daar actief waren en zijn? Komen bijvoorbeeld niet aan bod: Jackson Browne, Phil Spector, Harry Nilsson, Warren Zevon, Quicksilver Messenger Service, Jefferson Airplane, Jan & Dean en Annette Funicello (bekend van meesterlijke films als Beach Party (1963), Muscle Beach Party (1964), Bikini Beach (1964) en How to Stuff a Wild Bikini (1965). Maar de playlist is desondanks goed gevuld. De titels op het einde zijn bonustracks, om je de kans te geven nog een tijdje met het thema door te gaan.

Veel luisterplezier!

California Blues (Blue Yodel #4) – Merle Haggard – Down Every Road 1962-1994 – Jimmie Rodgers

California – Rick Nelson – Rick Sings Nelson – Rick Nelson

Wheels – The Flying Burrito Brothers – The Gilded Palace Of Sin – Parsons, Hillman

Back To California – Carole King – Music – Carole King

Luv N’ Haight – Sly & The Family Stone – There’s A Riot Going On – Sly Stone (Sylvester Stewart)

Gimme Shelter – Merry Clayton – Merry Clayton – Jagger, Richards

California Soul – Marlena Shaw – Chess Chartbusters Vol. 3 – Nickolas Ashford, Valerie Simpson

California Dreamin’ – Bobby Womack – The Minit Records Story – Michelle Gilliam, John Phillips

Laurel Canyon Home – John Mayall – Blues From Laurel Canyon – John Mayall

Los Angeles – Gene Clark – Flying High – Gene Clark

Bad Night At The Whiskey – The Byrds – Dr. Byrds & Mr. Hyde – Joey Richards, Roger McGuinn

California Saga/Big Sur – The Beach Boys – Holland / Mt. Vernon And Fairway (A Fairy Tale In Several Parts) – Mike Love

The Warmth Of The Sun – Gary Usher – Add Some Music To Your Day (A Symphonic Tribute To Brian Wilson – Brian Wilson

How Many Days Have Passed – Clear Light – Clear Light – Bob Seal

Hollywood – Michael Nesmith – Magnetic South – Michael Nesmith

Bless You California – The Beau Brummels – Bradley’s Barn – Randy Newman

First Train To California – The Cryan’ Shames – Synthesis – James Fairs

San Francisco (Be Sure To Wear Some Flowers In Your Hair) – Scott McKenzie – Lou Adler: A Musical History

Twelve Thirty (Young Girls Are Coming To The Canyon) – The Mamas & The Papas – All The Leaves Are Brown: The Golden Era Collection – John Phillips

Transparent Day – West Coast Pop Art Experimental Band – Part One – Markley, Harris

Maybe The People Would Be The Times Or Between Clark And Hilldale – Love – Forever Changes – Arthur Lee

Riot On Sunset Strip – The Standells – Where The Action Is!: Los Angeles Nuggets 1965-1968 [Disc 1] – Various Artists – John Fleck, Tony Valentino

Are You Gonna Be There (At The Love In) – Chocolate Watchband – Melts In Your Brain…Not On Your Wrist! – Don Bennett, Ethan McElroy

California Earthquake – Mama Cass Elliot – Dream A Little Dream Of Me: The Music Of Mama Cass Elliot – John Hartford

California – Joni Mitchell – Blue – Joni Mitchell

Pretty Girl Why – Buffalo Springfield – Buffalo Springfield Box Set – Stephen Stills

The Old Laughing Lady – Neil Young – Neil Young – Neil Young

Helplessly Hoping – Crosby, Stills & Nash – Crosby, Stills & Nash – Crosby, Nash, Stills

Laurel Canyon – Jackie DeShannon – Laurel Canyon – Jackie DeShannon

Venice U.S.A. – Van Morrison – Wavelength – Van Morrison

San Diego Serenade – Tom Waits – The Heart Of Saturday Night – Tom Waits

Goodnight, Hollywood Blvd. – Ryan Adams – Gold – Richard Causon

In California – Neko Case – Canadian Amp – Lisa Marr

California Bloodlines – Dave Alvin – West of the West – John Stewart

California On My Mind (LP Version) – Tony Joe White – Homemade Ice-Cream – Tony Joe White

Hollywood – Guy Clark – Somedays The Song Writes You – Guy Clark

Los Angeles – Phosphorescent – Here’s To Taking It Easy – Matthew Houck

California – Mazzy Star – Seasons of Your Day – David Roback, Hope Sandoval

California Stars – Billy Bragg & Wilco – Mermaid Avenue – Woody Guthrie, Jay Bennett, Jeff Tweedy

(Postcard From California) – Richmond Fontaine – Post To Wire – Willy Vlautin

I Remember California – R.E.M. – Green – Berry, Stipe, Mills, Buck

∞

Techniek: Sofie Sap
Research & presentatie: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: AMERICANA

taos1993-4 001

Opgedragen aan Joost Zwagerman.

De term ‘Americana’ heeft meerdere betekenissen. Deze vond ik in de Wikipedia:
“Americana refers to artifacts, or a collection of artifacts, related to the history, geography, folklore and cultural heritage of the United States. Many kinds of material fall within the definition of Americana: paintings, prints and drawings; license plates or entire vehicles, household objects, tools and weapons; flags, plaques and statues, and so on. Patriotism and nostalgia play defining roles in the subject. The things involved need not be old, but need to have the appropriate associations. The Atlantic described the term as “slang for the comforting, middle-class ephemera at your average antique store — things like needle-pointed pillows, Civil War daguerreotypes, and engraved silverware sets.” The term may be used to describe the theme of a museum or collection, or of goods for sale.

The term can also be used to describe studies of American culture, especially studies based in other countries. Americana music is contemporary music that incorporates elements of various American roots music styles, including country, roots-rock, folk, bluegrass and blues, resulting in a distinctive roots-oriented sound.” In Zéro de conduite hanteren we de tweede betekenis, maar niet op een orthodoxe manier. Voor ons is Americana namelijk niet alleen maar hedendaagse muziek die elementen uit Amerikaanse rootsmuziek overneemt. Waarom zouden we ons daartoe beperken als die rootsmuziek zelf ook door en door Amerikaans is? Waarbij we er altijd rekening mee houden dat Amerikaanse cultuurfenomenen altijd onzuiver zijn, een mengelmoes van diverse culturen en stijlen. Wanda Jackson, David Bowie, the Rolling Stones, the United States of America, Frank Zappa en Furry Lewis zijn net zo goed Americana, maar niet altijd. Het hangt in de eerste plaats af van de songs, hun thema, hun stijl, hun geschiedenis. Voor ons is Americana geenszins begonnen met de band Uncle Tupelo, zoals vaak wordt beweerd. Americana is niet hetzelfde als alt.country en No Depression. Het is een veel rijkere vorm en sluit wat dat betreft meer aan bij pop art en de geschriften van onder meer Cormac McCarty, Flannery O’Connor, Gilles Leroy (een Fransman) en – uiteraard – Jack Kerouac, William Burroughs en Allen Ginsberg. De grootste Americana-kunstenaar is Bob Dylan, maar hij is veel meer dan dat. Terwijl Merle Haggard, Ry Cooder en Van Dyke Parks bijna samenvallen met het genre.

De lijst hieronder is niet zomaar een playlist. Het is een voorzichtig experiment. Ongevaarlijk grensoverschrijdend gedrag. Het is mogelijk dat niet alles wordt gedraaid, of in een enigszins gewijzigde volgorde. Onder aan de lijst staan enkele titels voor jullie eigen gebruik. Twee uur zendtijd is weinig, maar het zou moeten volstaan. De lijst lees je als volgt: titel, artiest, titel elpee of cd, componist.

Veel luisterplezier!

Once Upon A Time In America – Ennio Morricone – Movie Masterpieces – Ennio Morricone

Only In America – Jay & The Americans – The Leiber & Stoller Story – Volume 3 – Leiber & Stoller

Born A Woman – Sandy Posey – A Single Girl: The Very Best of the MGM Recordings – Martha Sharp

U.S. Male – Elvis Presley – Tomorrow Is A Long Time – Jerry Reed

Tupelo Blues – John Lee Hooker – The Country Blues Of John Lee Hooker – John Lee Hooker

Casey Jones – Furry Lewis – Fourth And Beale – Traditional

Strange Fruit – Nina Simone – Pastel Blues – Lewis Allan

March! For Martin Luther King – John Fahey – Best Of The Vanguard Years – John Fahey

Huntsville – Merle Haggard – Down Every Road 1962-1994 – Merle Haggard, Red Simpson

Dixie [Bob Dylan] – Bob Dylan – Masked & Anonymous [OST] – Traditional

Small Town Heroes – Hurray For The Riff Raff – Small Town Heroes – Alynda Lee Segarra

Guitar Town – Emmylou Harris – At The Ryman – Steve Earle

Born In The U.S.A. – Bruce Springsteen – 18 Tracks – Bruce Springsteen

Fourth Of July – Dave Alvin – Romeo’s Escape – Dave Alvin

Highway 61 – The Blasters – Testament: The Complete Slash Recordings – Traditional

Back In The USA (Single Version) – Chuck Berry – Gold: Chuck Berry – Chuck Berry

Route 66 – The Rolling Stones – England’s Newest Hit Makers – Robert William Troup Jr.

Psycho – The Sonics – Here Are the Sonics – Gerry Roslie

Riot In Cell Block #9 – Wanda Jackson – Queen Of Rockabilly – Jerry Leiber, Mike Stoller

The All American Boy – Bobby Bare – Essential Bobby Bare – Bobby Bare

Amusement Parks U.S.A. – The Beach Boys – Summer Days (And Summer Nights!!) – Brian Wilson/Mike Love

House Un-American Blues Activity Dream – Richard & Mimi Fariña – Reflections in a Crystal Wind – Richard Fariña

Living In The U.S.A. – The Steve Miller Band – Sailor – Steve Miller

The American Metaphysical Circus – The United States Of America – The United States Of America – Joseph Byrd

American Is Waiting – Brian Eno & David Byrne – My Life In The Bush Of Ghosts – Brian Eno, David Byrne

The Message – Grandmaster Flash & Melle Mel – A Retrospective Garage: Volume 2 – J. Chase, E. Fletcher, M. Glover, S. Robinson

Young Americans – David Bowie – Young Americans – David Bowie

Ashes Of American Flags – Wilco – Yankee Hotel Foxtrot – Jay Bennett

Flint (For The Unemployed And Underpaid) – Sufjan Stevens – Greetings From Michigan: The Great Lake State – Sufjan Stevens

Trucker’s Atlas – Sun Kil Moon – Tiny Cities – Modest Mouse

On the Banks of the Old Kishwaukee – Ryley Walker – Primrose Green – Ryley Walker

Thrice All American – Neko Case & Her Boyfriends – Furnace Room Lullabye – B. Connelly, J. Trueblood, N. Case, S. Betts

I’m So Lonesome I Could Cry – Yo La Tengo – Stuff Like That There – Hank Williams

Lost Highway – Hank Williams – Lost Highway December 1948 – March 1949 – Leon Payne

I’m A Honky Tonk Girl – Loretta Lynn – Gold – Loretta Lynn

This Land Is Your Land – Woody Guthrie – Smithsonian Folkways: American Roots Collection – Woody Guthrie

Days Before Custer – Link Wray – Mordicai Jones – Link Wray, Steve Verroca

Checkout Time In Vegas – Drive-By Truckers – Brighter Than Creation’s Dark – Drive-By Truckers

America! – Bill Callahan – Apocalypse – Bill Callahan

America Drinks And Goes Home – Frank Zappa & The Mothers Of Invention – Absolutely Free – Frank Zappa

Jack & Neal/California Here I Come – Tom Waits – Foreign Affairs – Tom Waits

Camptown Races – Ry Cooder – Primary Colors – Stephen Foster/Ry Cooder

An American Trilogy (An American Trilogy – Frisco Mabel Joy 1971) – Mickey Newbury – Frisco Mabel Joy – Traditional

American Without Tears – Elvis Costello – The King Of America – Elvis Costello

Rockin’ Shopping Center – Jonathan Richman & The Modern Lovers – Home Of The Hits: The Best Of Jonathan Richman & The Modern Lovers – Jonathan Richman

Bing Crosby – Van Dyke Parks – Discover America – Van Dyke Parks

winslow arizona 1993-09-14

Research & presentatie: Martin Pulaski
DJ: Sofie Sap

Foto’s: Martin Pulaski

IRIS DEMENT SINGS THE DELTA

iris dement,muziek,soul,gospel,south,vertellen,country,songs,missouri,arkansas,rivier,familie,mensen,empathie,mededogen,schoonheid

Gisteravond voor het slapengaan luisterde ik nog even naar ‘Sings the Delta’ van Iris DeMent. Ik was verbluft. De plaat ligt hier al een tweetal jaren – aangeschaft ergens in 2012 – en nu pas hoor ik wat een schitterende verzameling songs dat is. Honderd procent oprechte muziek, spiritueel en lichamelijk tegelijk, gezongen met passie én berusting in het lot, met compassie, met mededogen. In de teksten veel aandacht voor waar mensen vandaan komen, voor het land en het landschap, voor de eenvoudige dingen van het leven, voor wat de mensen ermee doe, voor de manieren waarop ze vechten tegen hun lot, hoe ze weigeren erin te berusten. Ze zingt over god, een belangrijk personage in het Zuiden van de Verenigde Staten; hoe begrijpelijk maar ook dwaas het is te bidden. Begrijpelijk omdat de mensen daar opgegroeid zijn in dat geloof en omdat ze vaak eenzaam zijn en zich met hun zorgen en spijt vaak tot niemand anders kunnen richten. Dwaas omdat hij toch niet luistert en van zich laten horen doet hij evenmin.

Iris DeMent verwijst naar de negro spiritual ‘I shall not be moved’: “Like a tree planted by the water, I shall not be moved.” Op de hoes prijkt een foto, gemaakt door haar dochter Dasha, waarop twee cipressen midden in de rivier staan. Tussen de twee bomen door loopt de grens tussen de staten Missouri en Arkansas. De vader van Iris DeMent is van Missouri afkomstig en wel van het eilandje in de rivier dat je achter op de foto ziet. Haar moeder komt uit Arkansas, net niet zichtbaar op de foto. Op de andere beelden ziet Iris Dement er vermoeid uit en in zekere zin even verweerd als de witte houten deur waar ze met de rug tegen leunt. Al is ze nog niet zo oud. Ze zit op een houten vloer, niet aantrekkelijk, onderhevig aan de zwaartekracht en je ziet dat de hitte haar het bewegen bemoeilijkt. Ze heeft een soort witte trouwjurk aan, maar van ‘normale’ lengte, en helemaal nieuw is hij niet. De blik in haar ogen heeft iets verslagens, haar mondhoeken iets verbitterds, maar in haar wat omhooggestoken rechterbovenarm met de vingers die haar kaak lichtjes raken zie ik, hoewel de elleboog op haar linkerknie steunt, trots en bevalligheid. Iris DeMent is een aantrekkelijke onaantrekkelijke vrouw. Zoals ze daar zit, sloom, met een schoen uitgeschopt, ziet ze er sexy uit. Al die eigenschappen zijn ook aanwezig in haar stem, in de manier waarop ze zingt. En de band die haar begeleidt voelt haar zo goed aan dat je niet anders kan dan besluiten dat die begaafde muzikanten haar beste vrienden zijn.

iris dement 001.jpg

HOTELS & MOTELS: DE LIJST

Traveling Alone – Tift Merritt – Traveling Alone

Lone Star Hotel – Guy Clark – The South Coast Of Texas

Blue Hotel – Chris Isaak – Wicked Game

Hotel Room – Richard Hawley – Coles Corner

Elevator – Tindersticks – Les Salauds (soundtrack, film van Claire Denis)

Hotel – Mark Lanegan – Scraps At Midnight

Moonlight Motel – The Gun Club – The Las Vegas Story

On The Couch – Ry Cooder – Paris, Texas (soundtrack, film van Wim Wenders)

Entella Hotel – Peter Case – The Man with the Blue Post-Modern Fragmented Neo-Traditionalist Guitar

Sitting in My Hotel – The Kinks – Everybody’s in Showbiz—Everybody’s a Star

Hotel Arizona – Wilco – Being There

Hotel Chelsea Nights – Ryan Adams – Love Is Hell, Part 2 [EP]

Chelsea Hotel No. 2 – Leonard Cohen – New Skin For The Old Ceremony

Third Week In The Chelsea – Jefferson Airplane – Bark!

Chelsea Girls – Nico – Chelsea Girl

Memory Motel – The Rolling Stones – Black And Blue

Blue Motel Room – Joni Mitchell – Hejira

A House Is Not A Motel – Love – Forever Changes

Roadhouse Blues – The Doors – Morrison Hotel

Heartbreak Hotel – Elvis Presley – The King Of Rock ‘n’ Roll: The Complete 50s Masters [Disc 1]

Apartment #9 – Tammy Wynette – Tears Of Fire: The 25th Anniversary Collection

I Don’t Care Anymore – Doris Duke – I’m A Loser: The Swamp Dog Sessions & More

Motel Matches – Elvis Costello & The Attractions – Get Happy!!

Hot Rod Hotel – Billy Bragg & Wilco – Mermaid Avenue, Vol. 2

Bell Boy – The Who – Quadrophenia

Hotel Chambermaid – Graham Parker & The Rumour – Heat Treatment

Sam Wong Hotel – Sun Kil Moon – Admiral Fell Promises

Grand Hotel – Procol Harum – Grand Hotel

Hotel Hell – Eric Burdon & The Animals – Winds Of Change

Constant Traveler – Leo Kottke – Dreams And All That Stuff

JEAN SEBERG: EEN AMERIKAANSE TRAGEDIE

Gisteravond zag ik een magnifieke documentaire over Jean Seberg, ‘Eternelle Jean Seberg’ van Anne Andreu. Hoewel ik haar levensverhaal ken was ik opnieuw verontwaardigd. Een geweldige actrice, een voorvechtster voor gelijke rechten, voor individuele en artistieke vrijheid, een idealistische vrouw die iedereen zou moeten bewonderen – kapot gemaakt door de paranoïde J. Edgar Hoover en zijn FBI-agenten en, ook dat verhaal klinkt vertrouwd, de gewillige media. Een vrouw die voor ons allen een voorbeeld had kunnen zijn, de ‘heldin’ van ‘A bout de souffle’, het eerste meesterwerk van Jean-Luc Godard, werd door hypocriete moraalridders zo lang opgejaagd en geïntimideerd dat er voor haar maar een uitweg meer bleef: zelfmoord. (Als het al zelfmoord was, want de mogelijkheid dat ze vermoord werd is nog altijd niet uitgesloten.)

Ik wil haar levensverhaal hier niet nog eens herhalen. Probeer de documentaire te zien, en zeker een aantal van haar films. Hieronder een kort stuk uit Wikipedia over de methodes van de FBI om iemand te ‘neutraliseren’.

“During the late 1960s, Seberg provided financial support to various groups supporting civil rights, such as the NAACP and Native American school groups such as the Meskwaki Bucks at the Tama settlement near her home town of Marshalltown, for whom she purchased US$500 worth of basketball uniforms. The FBI was upset about several gifts to the Black Panther Party, totalling US$10,500 (estimated) in contributions; these were noted among a list of other celebrities in FBI internal documents later declassified and released to the public under FOIA requests. The financial support and alleged interracial love affairs or friendships are thought to have been triggers to a large-scale FBI program deployment in her direction.

The FBI operation against Seberg used COINTELPRO program techniques to harass, intimidate, defame, and discredit Seberg.The FBI’s stated goal was an unspecified “neutralization” of Seberg with a subsidiary objective to “cause her embarrassment and serve to cheapen her image with the public”, while taking the “usual precautions to avoid identification of the Bureau”. FBI strategy and modalities can be found in FBI inter-office memos.

In 1970, the FBI created the false story, from a San Francisco-based informant, that the child Seberg was carrying was not fathered by her husband Romain Gary but by Raymond Hewitt, a member of the Black Panther Party.The story was reported by gossip columnist Joyce Haber of The Los Angeles Times and was also printed by Newsweek magazine. Seberg went into premature labor and, on August 23, 1970, gave birth to a 1.8 kg baby girl. The child died two days later. She held a funeral in her hometown with an open-casket that allowed reporters to see the infant’s white skin which disproved the rumors. Seberg and Gary later sued Newsweek for libel and defamation and asked for US$200,000 in damages. Seberg contended she became so upset after reading the story, that she went into premature labor, which resulted in the death of her daughter. A Paris court ordered Newsweek to pay the couple US$10,800 in damages and also ordered Newsweek to print the judgement in their publication plus eight other newspapers.

The investigation of Seberg went far beyond the publishing of defamatory articles. According to her friends interviewed after her death, Seberg experienced years of aggressive in-person surveillance (constant stalking), as well as break-ins and other intimidation-oriented activity. These newspaper reports make clear, that Seberg was well aware of the surveillance. FBI files show that she was wiretapped, and in 1980, The Los Angeles Times published logs of her Swiss wiretapped phone calls. U.S. surveillance was deployed while she was residing in France and while travelling in Switzerland and Italy. Per FBI files the FBI cross-contacted the “FBI Legat” (legal attachés) in U.S. Embassies in Paris and Rome and provided files on Seberg to the CIA, U.S. Secret Service and U.S. Military intelligence to assist monitoring while she was abroad.

FBI records show that J. Edgar Hoover kept U.S. President Richard Nixon informed of FBI activities related to the Jean Seberg case via President Nixon’s domestic affairs chief John Ehrlichman. John Mitchell, then Attorney General, and Deputy Attorney General Richard Kleindienst were also kept informed of FBI activities related to Jean Seberg.”

Jean Seberg was een unieke en moedige, maar soms ook wanhopige en rusteloze vrouw; over haar zou ongeveer hetzelfde kunnen geschreven worden als wat Antonin Artaud opmerkte in zijn ‘Van Gogh le suicidé de la société’: “Il y a dans tout dément un génie incompris dont l’idée qui luisait dans sa tête fit peur, et qui n’a pu trouver que dans le délire une issue aux étranglements que lui avait préparés la vie.”

SANTA FE

santa fe 003.jpg

Voetnoot bij ‘Winter In Antwerpen’.

Ja, die Santa Fe Railway staat daar niet zomaar. Begin jaren negentig, ongeveer tien jaar na de periode waarin ‘Winter In Antwerpen’ gesitueerd is, zag ik die legendarische trein voor het eerst, ik geloof in Flagstaff. In die stad, niet ver van de Grand Canyon, bevindt zich een knap treinstation, dat in nogal wat films voorkomt, onder meer in ‘The Getaway’ van Sam Peckinpah. De treinen in de VS zijn vaak traag, ik vermoed ook de Santa Fe. Precies vanwege die dubbelzinnigheid (traag-snel) heb ik ervoor gekozen. De snelheid van de nacht is ook zo dubbelzinnig. Als je in zo’n roesachtige toestand zit zoals de personages in mijn verhaal gaat alles snel en traag tegelijk. Maar Santa Fe heeft ook iets onvatbaars, zoals een winternacht. En tegelijk is het een verwijzing naar Americana, zoals bijna alles in het verhaal. ‘Winter in Antwerpen’ is mijn poging om een Amerikaans verhaal te schrijven, maar dan wel op z’n Antwerps. Al gaat het over Limburgse immigranten die in Brussel bevriend zijn geraakt.

…

Foto: Martin Pulaski – Santa Fe-treinen, Flagstaff, Arizona, 14 september 1993.

ZAND, ZOUT EN ZEEP

Kijk uit, zei hij.
Ze gooien met zand, zei hij. Fijn zand, in alle richtingen.
Gooien ze dat zand met opzet, denk je en komt het ook in hun eigen ogen terecht en zien ze dan nog meer niet meer, vroeg ze.
Het is wellicht de woestijnwind van de werkelijkheid die het zand doet opwaaien, zei hij. Hij had zijn stem teruggevonden. Kon niet meer zwijgen opeens. Een sprekend hoofd.
En ’s avonds komt zijn vertegenwoordiger veel te vroeg aankloppen, zei hij.
Wie bedoel je, vroeg zij.
De handelsreiziger uit de werkelijkheid, zei hij.

Zout is dan weer een heel andere zaak, zei hij. En dan hebben we het nog niet eens over zeep. Weet je dat er mensen bestaan die niet eens weten wat zeep is?
Zeep kan net zo goed een illusie zijn als al de rest, zei zij.
Er zijn illusies die je nodig hebt om te kunnen leven, zei hij. Zie Nietszche en Freud. Of kijk naar je eigen leven.Niet dat ik de illusie koester dat het beeld van zand, zout of zeep de werkelijkheid representeert, zei hij. Net zomin als de handelsreiziger.
Die is trouwens dood, zei zij.

Neem nu Amerika, zei hij. Eerst had je een Amerika dat iedereen min of meer kende. Coca Cola, Cowboys, Hamburgers, atoombommen, de Grand Canyon, Hollywood. Maar dan dook Wim Wenders op met zijn Paris, Texas. Een nieuw Amerika, een Amerika van zand en eenzaamheid. Van zwijgende mannen en vrouwen.
En Raymond Carver, zei zij.
Precies, zei hij. En nu bestaat Amerika gewoonweg niet meer.
Wat je nog ziet zijn mensen met zand, zei hij. Ze gooien met zand.
Ik heb je gewaarschuwd, zei hij.

IN MY HEART I’M AN AMERICAN: FOR BARACK OBAMA

coney island 2
With my friends in Coney Island. September 2002. Photo taken by Inge Vande Walle.

In my heart I’m an American. Since I was a child I lived in an America of the mind. Some part of me stayed in Europe and loved it. But the fire burning in me was always American. For me there was and is no difference between whites, Afro-Americans, hispanics, natives – in my mind they were always one, even though reality contradicted that ideal. Maybe now the time has come to start making the dream come true. I wish I was a real American today. Well, I’ll be with you, anyway. Time for a change.

ZERO DE CONDUITE: DANCE TO THE BOP!

cof

Eén november, eerste zaterdag van de maand: tijd voor Zéro de conduite op radio centraal, zoals altijd van 18 uur tot 20 uur live beluisterbaar op 106.7 FM en op internet via de website van radio centraal. Vanavond geen afgebakend thema, wel een rode draad, die van de Amerikaanse alternatieve muziek, waartoe ik ook country en soul reken, omdat het genres van minderheden zijn, misschien niet echt cool, maar dat maakt niet uit. De weinige Britse muziek die aan bod komt is sterk beïnvloed door Amerikaanse punk rock, iets wat iemand als Joe Strummer heel goed wist, ook al zong the Clash ‘I’m So Bored With The USA’.

Een tweede draad is de emotie: als populaire muziek al een waarde heeft, behalve dat je er meestal op kunt dansen, is het die van het emotionele. Zangers, zangeressen, muzikanten drukken op min of meer eenvoudige wijze hun verdriet en hun vreugde uit, en alles wat daar tussen ligt. Als ze je niet ergens diep in de vezels van je ‘ziel’ raken, zijn ze fake. Dan gaat het waarschijnlijk alleen maar om roem en geld. Zero de conduite is een programma dat gekant is tegen muziek als middel voor het verwerven van roem en geld. ‘Sheena Is A Punk Rocker’ van The Ramones is een van de beste popsongs ooit gemaakt. Je moet het nummer heel luid draaien. Een goed idee voor vanavond, na acht uur?

Het eerste deel van het programma is toegespitst op elpees verschenen in 2008; het tweede deel gaat een heel stuk terug in de tijd. Veel luistergenot op deze sombere dag van de heiligen.

National Talk Like A Pirate Day – OH (Ohio) – Lambchop

Faraway From Cars – Snowflake Midnight – Mercury Rev

Tiger Mountain Peasant Song – Fleet Foxes – Fleet Foxes

For Emma – For Emma, Forever Ago – Bon Iver

The Great Deceiver – Pilgrim Road – Willard Grant Conspiracy

I Don’t Want To Die (In A Hospital) – Conor Oberst – Conor Oberst

Calling And Not Calling My Ex – The Stand Ins – Okkervil River

We Won’t Have To Be Lonesome – Micah P. Hinson & The Red Emire Orchestra – Micah P. Hinson

Jailhouse Tears ft. Elvis Costello – Little Honey – Lucinda Williams

Slowness – Carried To Dust – Calexico

Kern River – All I Intended To Be – Emmylou Harris

What Do You Do When You’re Lonesome – The Good Life – Justin Townes Earle

Steel Guitar Heaven – I, Flathead – Ry Cooder

High Desert – Slider – Ambient Excursions For Pedal Steel Guitar – Bruce Kaphan

Forever She’ll Be My Surfer Girl – That Lucky Old Sun – Brian Wilson

Only A Girl – Harps And Angels – Randy Newman

To Be Loved – To Survive – Joas As Police Woman

Drum And Bone – Momofuku – Elvis Costello & the Imposters

On Up The Mountain – Seeing Things – Jakob Dylan

Most Of The Time – The Bootleg Series, Vol. 8: Tell Tale Signs – Bob Dylan

Change Partners – Live In Brussels – Stephen Stills

Laughing – If I Could Only Remember My Name – David Crosby

Blue Water Blue – The Moonstone – Tommy Flanders

Tried So Hard – Sometimes You Eat The Bear – Ian Matthews

Can’t You Hear Me Calling – The Flying Burrit Brothers III – The Flying Burrito Brothers

Lookin’ Out My Back Door – Cosmo’s Factory – Creedence Clearwater Revival

$ 1000 Wedding – Songbird – Willie Nelson (with Ryan Adams & The Cardinals)

Lonesome, On’ry And Mean – Lonesome, On’ry And Mean – Waylon Jennings

After The Fire Is Gone – Duets – Tammy Wynette & George Jones

Hobo Bill’s Last Ride – The Songs Of Jimmie Rodgers: A Tribute – Iris Dement

Lonesome Hearted Blues – Sweethearts in Heaven: The Complete Dot Recordings – Don Reno & Red Smiley

Born To Be Wild – Juke Joint Boogie (Bear Family) – Jimmie Skinner

Mister Fire Eyes – Juke Joint Boogie (Bear Family) – Bonnie Guitar

Hard Time Ahead – Juke Joint Boogie (Bear Family) – Janis Martin

Dance To The Bop – Golden Age Of American Rock & Roll: Follow Up Hits – Gene Vincent

Betty Lou Got A New Pair Of Shoes – Golden Age Of American Rock & Roll: Follow Up Hits – Bobby Freeman

Some Kinda Fun – Golden Age Of American Rock & Roll: Follow Up Hits – Chris Montez

Kick Out The Jams – Joe Strummer: The Future Is Unwritten Soundtrack – MC5

White Riot (Alternate Demo Mix) – Joe Strummer: The Future Is Unwritten Soundtrack – The Clash

Teenage Kicks – An Anthology – The Undertones

Without People You’re Nothing – Joe Strummer: The Future Is Unwritten Soundtrack – Joe Strummer

That’s all folks!

LIEFDE IS VOOR DWAZEN : DE NIEUWE POPULAIRE MUZIEK IS VOOR IEDEREEN

ironwine

Het gaat goed met de jonge populaire muziek. Ik hoor geregeld mooie nieuwe songs, en luister op MySpace vaak verbaasd en verwonderd naar opnames van bands, zangers en zangeressen waarvan ik nooit eerder had gehoord. De echte ‘Americana’ (een term waar ik niet echt gek op ben, evenmin houd ik van de benaming alt.country) van bands als Drive-By Truckers, Gillian Welch & Dave Rawlings, Calexico en zo meer is nog altijd springlevend. Een band als Willard Grant Conspiracy wordt almaar beter door met nieuwe vormen te experimenteren. Dat kan ook wel eens tegenvallen, zoals bij Wilco (‘a ghost is born’) en Calexico (‘Garden Ruin’) in het verleden: wellicht kreeg het experiment meer aandacht dan de traditie, en zorgde dat voor een wanverhouding. Het is nu eenmaal een regel dat alle vormen van populaire muziek, ook jazz, op traditie zijn gebaseerd. Als daar te gretig van wordt afgeweken, zoals in bepaalde extreme vormen van Free Jazz, dan valt de spanning uit de muziek weg en haakt de luisteraar af. Het is dan alleen maar experiment, er is geen vaste grond, de luisteraar voelt zich duizelig worden of krijgt plotseling hevige hoofdpijn, zonder familiale voorgeschiedenis. Maar hoe dan ook moet populaire muziek het van experiment, van vernieuwing hebben om levendig te blijven en aan te spreken. Als je altijd maar hetzelfde herhaalt bloed je dood. Dat lijkt me voor alle kunstvormen een geldige analyse. Bij iemand als Dwight Yoakam lijkt me dat het geval te zijn.

Veel van wat ik op MySpace hoor en echt fascinerend vind lijkt me een verzoening te zijn van diverse soorten populaire muziek (folk, blues, country) en avant-garde. Junkie XL had het vorige zondag in Zomergasten nog over het belang van een avant-garde componist als Stockhausen. Frank Zappa verwees heel vaak naar Edgar Varèse. Je stuit ook vaak op John Cage, Gyorgy Ligeti en Luigi Nono. Allerlei experimenten met oude instrumenten gecombineerd met elektronica en meestal voorzien van een beat klinken nu vaak bijzonder boeiend. Experimenten met elektronica voor allerlei obscure soundtracks spelen een belangrijke rol, maar ook mainstreamfilmcomponisten als Henry Mancini, Ennio Morricone en Bernard Hermann leveren vruchtbare grondtonen. Er wordt bovendien weer veel aandacht aan de stem gegeven. Men zegt dan: die of die band grijpt terug naar Crosby, Stills & Nash. Maar heel wat van de jongere zangers en zangeressen zijn klassiek geschoold en kennen heel wat meer dan de pop en folk uit de jaren zestig en zeventig. De stemmen van Fleet Foxes bijvoorbeeld zijn even mooi als die van de Beach Boys, maar je hebt de indruk dat de Foxes ook goed naar Gregoriaanse muziek hebben geluisterd.

Om een kort verhaal kort te houden: ik heb op dit ogenblik de indruk dat 2008 een vruchtbaar jaar is voor de popmuziek, vergelijkbaar met 1956, 1965, 1977 en 1991. Ik hoop later dit jaar wat meer berichten uit de chaos van mijn muzikale microcosmos de wereld in te kunnen sturen. Muziek is tenslotte een van de weinige menselijke verwezenlijkingen die mij nog kunnen ontroeren en op die manier in leven houden.

Hieronder Bon Iver (een alias voor Justin Vernon) begeleid door the Bowerbirds met ‘Love’s For Fools’, live in the Bowery Ballroom in New York, een erg fijne concertzaal. Bon Iver treedt op in de Brusselse Botanique op 3 oktober later dit jaar.

RAINER PTACEK: HET INTEGERE HART VAN DE MUZIEK

Ik dank Sezaar voor het ontdekken van deze clip. Het leek mij onmogelijk dat er van Rainer Ptacek degelijke beelden te vinden waren, ook niet op YouTube. Rainer Ptacek was een van de beste gitaristen die ik ooit heb gehoord, jammer genoeg nooit live. Samen met mijn vriend Pat ontdekte ik Rainers magische muziek in 1986 op de elpee ‘Barefoot Rock With Rainer And Das Combo’. Dat ‘das’ staat niet zomaar in de titel. Rainer Ptacek kwam oorspronkelijk uit Berllijn maar emigreerde op vijfjarige leeftijd met zijn ouders naar Chicago. Later vestigde hij zich in Tucson, waar hij bevriend raakte met Howe Gelb en in plaatselijke scene van zogeheten woestijnrockers werd opgenomen. Iedereen kent nu Giant Sand en Calexico, maar aanvankelijk waren dat undergroundfenomenen. Calexico was in het begin een hobbygroepje.

Toen Pat en ik die elpee voor de eerste keer hoorden, waren we met verstomming geslagen. In de jaren ’80 kreeg je niet vaak muziek van de duivel te horen, maar hier was hij dan… De duivel hoorde je zowel in Rainers stem als in zijn gitaarspel. Zijn covers van Robert Johnsons ‘If I Had Possession over Judgment Day’ en ‘Last Fair Deal’ waren bijna even intens als die van de meester. Ik gebruik het woord ‘duivel’ natuurlijk als een metafoor. Duivelse muziek is vurig, maar de mens Ptacek had meer van een engel dan van Satan, daar twijfel ik niet aan. Dat engelachtige kun je trouwens op al zijn latere platen horen, waarop hij vaak alleen en soms met ‘das combo’ te horen was. Een zeer menselijke engel, met een hevig brandend innerlijk vuur, dat was Rainer. Platen als ‘Nocturnes’, ‘Alpaca Lips’ en ‘Live At the Performance Center’ worden hier nog vaak uit het rek genomen.
Overigens valt het ook op dat Howe Gelb zijn oude vriend niet vergeet, geregeld neemt hij nog songs van hem op.
Rainer Ptacek was net als ik een tweeling (ik weet niet waarom ik dat vermeld, want ik geloof niet in astrologie), een jaar jonger dan ik. Hij stierf in 1997. Kort voor Rainers dood verscheen een mooie tribute-cd, ‘The Inner Flame’, met bijdragen van onder meer PJ Harvey, Robert Plant, Evan Dando, Emmylou Harris, Victoria Williams en Mark Olson.
Bekijk vooral deze buitengewoon ontroerende performance uit 1993.

LISTEN TO THE RADIO

Dit zijn de songs die ik vorige zaterdag draaide in Zéro de conduite. Deze keer was er geen thema; ik wilde een aantal recente releases aan bod laten komen en dat valt moeilijk te combineren met een thematisch programma. Er was wel bijzondere aandacht voor een aantal muzikanten en singer-songwriters: de veel te jong gestorven Rainer Ptacek, met enkele nummers uit de tribute-cd ‘The Inner Flame’, de soundtrack van de Dylan-film ‘I’m not there’, waar heel wat juweeltjes op staan, de producer T-bone Burnett, die al zo lang aan de weg van rootsmuziek timmert, de singer-songwriter Gene Clark, die eindelijk weer wat herkenning krijgt door de twee covers op ‘Raising Sand’ van Robert Plant en Alison Krauss, en de verrukkelijke Songbird-box van Emmylou Harris. Tot mijn spijt was er niet meer tijd om meerdere tracks van Bettye Lavette te draaien. Aan elk programma komt een einde. En niet alleen aan elk programma.

Winter – The Rolling Stones – Goats Head Soup
Child Of The Moon – Blanche – Little Amber Bottles
The Inner Flame – Giant Sand & Rainer – The Inner Flame
I Am A Sinner – Rainer & Das Combo – The Texas Tapes
Rudy With A Flashlight – Evan Dando – The Inner Flame
Tired Eyes – Cowboy Junkies – Like A Hurricane: A Tribute to Neil Young
Beautiful Bluebird – Neil Young – Chrome Dreams II
Señor (Tales Of Yankee Power) – Willie Nelson & Calexico – I’m Not There
The Man In The Long Black Coat – Mark Lanegan – I’m Not There
Goin’ To Acapulco – Jim James & Calexico – I’m Not There
Just Like A Woman – Calexico & Charlotte Gainsbourg – I’m Not There
A Sunday Smile – Beirut – The Flying Club Cup
Sky Blue Sky – Wilco – Sky Blue Sky
5-22-02 – Golden Smog – Another Fine Day
When The Night Falls – T-Bone Burnett – Twenty Twenty: The Essential T Bone Burnett
Gone Gone Gone (Done Moved On) – Robert Plant & Alison Krauss – Raising Sand
Through The Morning, Through The Night – Robert Plant & Alison Krauss – Raising Sand
Polly – The Walkabouts – Satisfied Mind
One In a Hundred – Gene Clark – White Light
The Radio Song – Doug Dillard & Gene Clark – The Fantastic Expedition Of Dillard & Clark
Buckskin Stallion Blues – Townes Van Zandt – At My Window
Snake Song – Emmylou Harris – Songbird
Snowin’ On Raton – Emmylou Harris – Songbird
Immigrant Eyes – Emmylou Harris – Songbird
The Better Part Of Life – Dolly Parton – My Tennessee Mountain Home
Cold Grey Ground – Diana Jones – My Remembrance of You
Turn Me Around – Mavis Staples – We’ll Never Turn Back
Still Want To Be Your Baby (Take Me Like I Am) – Bettye Lavette – The Scene Of The Crime
The Day John Henry Died – Drive-By Truckers – The Dirty South

ALS DE GODEN ZWIJGEN MOETEN WIJ DE VREDE STICHTEN

Elke keer als je uit je bed komt ’s morgens (of op een ander moment van de dag) stap je in een vreemde, chaotische wereld. Wetenschappers en filosofen hebben er logica en orde proberen aan op te leggen, maar je kan je alleen maar afvragen of ze daar enigszins in zijn geslaagd. Ze hebben zich vaak volledig ingezet, elk voor hun project, vaak in dialoog met andere wetenschappers en filosofen, maar de wereld is een chaos gebleven. Ook de wetgeving, waarover zo lang is nagedacht, door zoveel deskundigen, stelt weinig voor. Iemand stapt ’s morgens uit zijn bed, koopt een geweer en kogels, rijdt naar een school, en schiet er een tiental kinderen neer. Waarom? Hoe kan dat gebeuren? Waarom zijn er geweren? Hoe komt het dat je zomaar kogels kunt kopen? Hoe komt het dat mensen liever wapens hanteren dan muziekinstrumenten? Omdat het gemakkelijker is een mens te doden dan een lied te spelen? Waarom verandert een land van kameraden, zoals Joegoslavië, van de weeromstuit in een land van aartsvijanden? (Ik weet dat ik simplificeer, maar toch komt het daar op neer.) Wat is een vaderland? Moet je dat vaderland – de democratie, de vrijheid van meningsuiting, enzovoort – toch verdedigen, ook als je geweten bezwaren aantekent tegen het gebruik van wapens? Of moet je je familie en vrienden laten vermoorden, verkrachten en folteren door de vijand? Waarom is er überhaupt een vijand? Waarom ben ik zo boos op het Vlaams Blok? Waarom zijn Vlaams Blokkers zo boos op meisjes met hoofddoekjes op en bepaalde mannen met baarden. Weet jij het? Heb jij antwoorden? Waarom is er iets en niet niets?

Geef me water, geef me brood, geef me liefde, anders ga ik dood. Ik droomde de vorige nacht van tedere omhelzingen. Ik zwierf door Istanbul met twee van de mooiste meisjes van de wereld. Ik zag slangenbezweerders, grote diamanten, vervallen paleizen. Ik liep op een houten brug over een overstroomd kerkhof, waar tientallen lijken lagen te rotten. De tweede wereldoorlog heeft aan 25 miljoen inwoners van de Sovjet-Unie het leven gekost. Vijf miljoen Duitsers zijn omgekomen. Om maar iets te zeggen. Ik houd van Duitsland. Maar tijdens de tweede wereldoorlog was de mof de vijand van mijn vader. Mijn vader heeft tegen de Duitsers gevochten. Zij hebben hem gevangen genomen en op een boerderij in Oostenrijk doen werken. Daarna kwamen de Amerikanen chocolade uitdelen. Ik ontwaakte met hun rock & roll. Nog steeds luister ik bijna uitsluitend naar Amerikaanse muziek. Veel Texaanse blues, country en soul. T-Bone Walker, Janis Joplin, Townes Van Zandt. In Texas wonen bijzonder veel immigranten uit Duitsland afkomstig. Doug Sahm, veel te jong gestorven, een van mijn geliefde muzikanten, had Duitse wortels. Zie je, ik kom altijd bij de muziek terecht. Zo ben ik. Maar ik ben ook anders. Ik ben met zovelen. Probeer dat maar eens uit te leggen. Je est un autre. Et maintenant?

AMERIKAANSE INVLOEDEN

Mijn zin om over het Amerika van de geest te schrijven is groot, schreef ik enkele dagen geleden. Terwijl ik nu naar Hank Williams zit te luisteren bedenk ik dat ik bijna altijd over het Amerika van de geest schrijf. Ik was me daar niet zo bewust van, toen ik die zin noteerde. Maar nu denk ik dat het zo is. Als ik tijd heb en er niet voor terugdeins om mijn eigen recent verleden onder de loep te nemen, zal ik het er eens op nalezen. Er zijn ongetwijfeld uitzonderingen, excursies als het ware, naar andere landen, echte en verzonnen, reële en kunstmatige. Want het is waar, ik converseer niet alleen maar met cowboys en indianen, maar ook met mezelf en mijn geschiedenis en met mijn vrienden, kennissen, collega’s, met toevallige passanten (in cafés, op recepties) en hun geschiedenissen en van die gesprekken blijven sporen achter in mijn zinnen.

(Ook van de stille dialogen met andere webloggers, vooral van ‘andere woorden’ of ‘evy’, ‘pam’, en van snelle intermezzo’s met flickers zoals Gary, John, Cristina, Agata, Rochelle, Seacater blijven sporen achter in mijn zinnen en in mijn beelden.)

AMERIKAANSE IKONEN

Sitting_Bull_and_Family_while_at_Fort_Randall_summer_or_fall_1881

Mijn zin om uitgebreid te schrijven over het Amerika van de geest is groot. Want eigenlijk ben ik daar opgegroeid: bijna voortdurend heb ik geleefd in een Amerika van de geest. Als kind was ik een pionier, een Amerikaan van de eerste generatie, die zijn grens bleef verleggen in de richting van het Westen, tot hij de Stille Oceaan bereikte. (Overigens is de Stille Oceaan helemaal niet stil, Jack Kerouac heeft zeer mooie pagina’s gewijd aan het geluid van die oceaan in Big Sur…). Als kleine jongen vocht ik samen met Davy Crockett tegen de onverbiddelijke natuur, tegen de vreemde machten van dat onpeilbare, moeilijk toegankelijke, immense land, en natuurlijk tegen de oorspronkelijke bewoners, de Indianen. Soms was ik zelf de Indiaan, op het jachtveld of in een reservaat: Crazy Horse, Sitting Bull, Geronimo, vooral Geronimo. En natuurlijk werd ik ook verliefd op Pocahontas, en op Grace Kelly in High Noon. Maar veel vaker was ik de onverschrokken blanke held: Kit Carson (in werkelijkheid een smeerlap, maar dat wist ik hoegenaamd niet), Buffalo Bill Cody, Wyatt Earp, Billy the Kid, Jesse James, enzovoort. Ik stelde mij deze helden en antihelden, deze sheriffs en outlaws, voor met de gezichten van Alan Ladd en Gary Cooper, met de lijzige stem en altijd wat verbaasde blik van James Stewart of met de onschuld van Gregory Peck. Nooit was ik – in mijn gedachten – een booswicht, bijvoorbeeld een veedief. Een psychopathische moordenaar als Billy the Kid was voor mij een held die de rijken beroofde en zijn buit onder de armen verdeelde, een ‘Robin Hood’. Heel uitzonderlijk was ik een Noordelijke soldaat. Ik hield echter niet zo van die uniformen. John Wayne kon me nauwelijks bekoren. Later, toen ik westerns beter begon te ‘begrijpen’, door bijna dagelijks naar het Filmmuseum te gaan en erover te lezen in Cahiers du Cinéma, werd the Duke voor mij een van de grootste acteurs, los van zijn politieke overtuiging natuurlijk. De beste western is zonder twijfel The Searchers van John Ford.

Het Amerika van de geest dus. En ik heb het nu alleen nog maar over de ‘cowboys’ en de ‘Indianen’ gehad, niet over al de rest, die immense cultuur die me nog dagelijks bezighoudt, en waar ook onze cultuur deel van uitmaakt. Zo beschouw ik Andy Warhol als een echte Europese kunstenaar en Paul Auster als een echte Europese auteur. Ik moet deze beschouwing nu beëindigen wegens de opkomende vermoeidheid. Het eeuwige gevecht, niet tegen de Indianen, maar tegen de ziekte. Ach ja, het verlangen Indiaan te worden…

Foto: Sitting Bull & familie