Popcultuur – HOOCHIEKOOCHIE

LA BANDIDO

Kathy: What are you rebelling against, Johnny?
Johnny: What do you got?
The Wild One, László Benedek

Saintes-Maries-de-la-Mer, vrijdag 20 juli 1979

De hitte blijft en met de hitte de lethargie. Niet lang meer en we leven als kikkers. ’s Nachts zal je van mij dan alleen nog wat gekwaak horen. Al is in deze schrale moerassen wat lekkere vochtige en koele modder ver te zoeken. Mijn gekwaak zal alvast minder luid zijn dan dat van de Helse Engelen, de Teutoonse Rebels Motorcycle Club. Hun nachtlawaai stoort me niet langer, ik geniet al ietwat van hun gebrom, het enige vermaak tijdens een grotendeels slapeloze nacht. Mogelijk is hun stoere look alleen maar een code. Is hun voorkomen niet veeleer een uiting van bijna frivole speelsheid dan van adolescente ernst? Maar opgepast toch, want hun cool is dat van een dorre heide tijdens een hittegolf. In hun nabijheid speel je best niet met lucifers. Jack Kerouacs Desolation Angels zijn die jongens en meisjes alvast niet.

Het zou hier heerlijk kunnen zijn mocht er maar wat schaduw vallen en een koele zeebries opsteken. Maar er valt geen schaduw, er is alleen maar zand en steen. Na zonsondergang is het beter. Gisteravond was het zelfs goed, zo goed als het maar zijn kan. Ik zal me die kosmische ervaring van desolaatheid en eenwording, van diep vergeten, zeker nog lang herinneren. Vanwege de tropische hitte kun je overdag niets anders doen dan wat rondhangen en wachten. Ik schreef gisteren al over het koude water van de Middellandse Zee en daarbovenop de praktische problemen die samen zwemmen onmogelijk maken.

Daarom hebben we beslist om morgen te vertrekken. Als het weer ons toelaat om onze tent op te breken en met onze rugzakken tot aan de bushalte te lopen. We weten ook nog altijd niet waar naartoe. Waarschijnlijk wordt Aix-en-Provence onze bestemming. De vraag is of we die reis zullen kunnen betalen. Liften is uitgesloten. Hier in Frankrijk is een ware hetze tegen lifters aan de gang. Een lifter zou een Belgisch stel uit Gent hebben vermoord. Weinig automobilisten zullen geneigd zijn te stoppen voor twee – niet eens surfende – rare vogels. Mogelijk hebben we nog net voldoende geld voor de trein naar Aix-en-Provence en voor de treinreis naar Antwerpen. Maar dan hebben we thuis niets meer tot het einde van de maand.

Hadden we – zo arm als we waren – wel mogen vertrekken? Was dat geen vergissing? We hebben zo weinig armslag. Maar goed, we zijn hier nu en we moeten er maar het beste van zien te maken. Op dit ogenblik snak ik naar muziek, maar die hoor je hier nauwelijks, tenzij die hardrock van de gang van onze Johnny Strabler. Deze middag wel een flard Idiot Wind gehoord. Enkele vlijmscherpe woorden kwamen me uit een voorbijrijdende auto toegewaaid. Opeens voelde ik heimwee. Kon ik nu maar een elpee van Bob Dylan of Elvis Costello opleggen, dacht ik. Blood on the Tracks, This Year’s Model. Was ik maar in de Cinderella, op de dansvloer, mijn hoofd in de giftige rook. Ik heb genoeg van gezondheid en zon. Tegelijk mis ik de stilte en de roerloosheid van mijn kamer.

Waarom heb ik zo de pest in? Omdat we niet eens kunnen wandelen. Er is geen schaduw en geen eenzaamheid. Vandaag haat ik deze omgeving van verschroeid gras, uitgedroogde moerassen, flamingo’s, stieren en paarden. Alle schoonheid is verschrikkelijk. Ook die van de vrouwen op het strand, wellustig copulerend met hemel en aarde. Het lijkt wel of ze zich met elke porie overgeven aan een obscene zonnegod. Als ik hen voorbijloop voel ik geen opwinding als mijn blik op hun borsten of hun billen valt. Heel even schiet me de venijnige song Peaches van the Stranglers te binnen. Maar die is me te agressief en te misogyn. Onbewogen vervolg ik mijn moeizame passage. Dan kijk ik om en zie Senga achter me drentelen. De beweging van haar borsten in harmonie met haar voorzichtige tred. Opeens verlang ik heel intens naar haar, wil ik haar dicht tegen me aan, wil ik op haar, onder haar, in haar zijn. Spelen de vrouwen die zich hier op het strand met hun verhitte lichamen overgeven aan de elementen dan toch een rol in die plotse opflakkering van mijn lustgevoelens? Het is nog een heel eind lopen naar ons tentje.

Als ik op reis ga zoek ik vooraf hoogstzelden iets op over de streek waar ik naartoe ga. Ik wil niets weten, ik wil overal onbevangen aankomen. Geen reisgidsen voor mij. [1] Zo had ik thuis al kunnen lezen over de vogels die hier leven, hoe ze eruitzien, welke namen ze van God hebben gekregen en zo meer. Maar dan zou ik niet verrast geweest zijn door hun kleuren en hun vlucht. Mogelijk zou mij dan ook de schoonheid van de naamloos gebleven bomen zijn ontgaan, die hier in weerwil van de hitte nog weelderig bloeien. Mijn wandelingen zouden vooral oefeningen geweest zijn om mijn nog abstracte woorden in overeenstemming te brengen met de concrete dingen.

Wel wist ik dat Saintes-Maries-de-la-Mer het belangrijkste Europese bedevaartsoord is van de Roma. Ik las er wat over in een toeristische folder en daarna in een reisgids in een boekenwinkel in Arles. Elk jaar in mei komen Zigeuners uit heel Europa naar Saintes-Maries. Op 24 mei wordt het feest van hun patroonheilige, Sara, gevierd. Ze wordt Kali Sara genoemd, wat Zwarte Sara betekent. Sara, aldus de legende, was een zwarte Opper-Egyptische dienstbode van Lazarus en van zijn zussen, de drie Maria’s (Maria Magdalena, Maria van Klopas en Maria Salomé). Op de vlucht voor de Romeinen, die alle christelijke sekteleden genadeloos vervolgden, kwam Zwarte Sara hier samen met de drie Maria’s in het jaar 42 in een kleine vissersboot aan. Als aandenken aan die gebeurtenis wordt op 24 mei het beeld van de Zwarte Sara uit de crypte van de Notre-Dame-de-la-Mer gehaald en naar de Middellandse Zee gedragen. [2]

Bob Dylan, geboren op 24 mei 1941, bracht vijf jaar geleden in het gezelschap van zijn toenmalige vriend, de schilder David Oppenheim, enkele dagen in Saintes-Maries door. Er werd veel gedronken en gezongen en muziek gespeeld. Op het strand zou hij met Manitas De Plata – “l’homme aux petites mains d’argent” – hebben gejamd. Mogelijk vond Dylan hier inspiratie voor zijn song One More Cup Of Coffee (Valley Below). Maar met deze anonieme, gemaskerde en geniale kunstenaar kun je nooit zeker zijn. Dylans echtgenote, Sara Lownds, was thuisgebleven. Het huwelijk van Bob en Sara viel niet meer te redden. [3]

Ik zit te schrijven op het terras van café La Bandido. Het wordt stilaan donker. Bandieten zie ik hier niet, Zigeuners evenmin. Wel hoor ik, gelukkig niet al te luid, Radio Monte Carlo verkondigen dat je helemaal niets te verliezen hebt. Je kunt alleen maar winnen. En als je niet wint word je onzichtbaar. Kijk, dan kies ik voor onzichtbaarheid. Overigens is de zee van hieruit niet zichtbaar, wel de Arena, waar ’s avonds stierengevechten plaatsvinden. Corrida sans mise à mort, het wordt hier vijf keer per dag wordt omgeroepen vanuit een reclame-auto. De Arena, nog een plaats die we niet hebben bezocht. Ooit komen we terug, in de lente, in mei, als er schaduw valt en af en toe een koele zeebries opsteekt. [4]

[Nachten aan de Kant 51. Zomer 1979]

[1] Daarin ben ik wel erg veranderd. Weken op voorhand al begin ik nu – en al vele jaren doe ik dat – aan mijn reisvoorbereidingen.

[2] “Een andere overlevering beschrijft Sara als stamhoofd van een Roma-gemeenschap die aan de monding van de Rhône leefde. Eens per jaar haalde de gemeenschap tijdens een religieuze ceremonie het beeld van Ishtari (Astarte) uit de tempel waarna het in processie naar de zee werd gedragen en gebaad werd. Op een dag had Sara een visioen, waarin ze de boodschap kreeg dat de heiligen die aanwezig waren bij Jezus’ dood zouden komen en dat zij hen moest helpen. Sara zag hen daarop aankomen in een boot over een onstuimige zee, waardoor de boot niet kon aanmeren. Maria Salomé wierp haar omslagdoek op de golven en Sara kwam erover naar hen toe. Ze hielp de opvarenden vervolgens door middel van gebed aan land te komen.”
Wikipedia
Veel dank aan Ben Joosten voor bijkomende informatie in dit verband.

[3] Meer over de context van One More Cup of Coffee (Valley Below): “Dylan reveals the inspiration for the rest of the lyrics during the concerts between 14 November and 16 December 1978 and also in interviews (with Paul Zollo, SongTalk, 1991, with Shelton in ’78, Jonathan Cott in ’77 and in Australia with Karen Hughes in ’78).
The heart is a visit to a gypsy king in southern France. (…) Every year in Saintes-Maries-de-la-Mer a religious pilgrimage for gypsies takes place, which Dylan visited on his thirty-fourth birthday, together with his host David Oppenheim, the painter. Dylan wraps his memories of that visit in picturesque, sheer cinematic terms:
“A few years ago I went over the South of France when the gypsies have their festival. It happens to be their high holy holiday, like Christmas time. Anyway, that particular day happens to be the day I was born on. It’s my birthday also. I’d heard about that for years and I went over to check it out. Just like that, I did.
“So I arrived, over a town on the ocean, in the south of France. And all the gypsies were there. They were there from Hungary, Romania, France, England, Germany, all them countries. Just all along the beach. What they do for their holiday is just party for a week. So, I managed to meet the king of the gypsies over there. I don’t know how old he was, he was wearing a derby hat when I met him. He had 16 wives and 125 children. And I was very impressed of that.
“Anyway, I stayed around and partied for a week, I didn’t sleep, did everything there was to do at least twice. And when it was time to leave he said, “What you want, Bob, now when our ways are gonna part?” All I needed was just to stay up one more day, just to get back to the North of France, so I asked for just please give me one more cup of coffee for the road. So they give it to me in a bag, I took it and headed off down.””
https://bob-dylan.org.uk/archives/9249

[4] Op 24 mei 2018 was ik even terug in Saintes-Maries-de-la-Mer. Van de woeste schoonheid van destijds was weinig overgebleven. Het bedevaartsoord was een consumptiehel geworden, zoals zoveel andere mooie plekken in de wereld. Van mensen in Arles hoorde ik echter dat het er in de winter nog aangenaam kan zijn. Na een uurtje walgen in de overvolle straatjes liepen we terug naar de bushalte aan de rand van het stadje. Terug naar het nog altijd lieflijke Arles.

OPBREKEN

Arles, dinsdag 17 juli 1979

Vanmorgen zag ik pas goed hoe erg Senga verbrand is; vooral haar nek is vuurrood maar ze heeft ook zonnebrandwonden op armen en benen. Mogelijk heeft ze koorts. Aan een thermometer hebben we niet gedacht toen we bij het vertrek onze rugzakken vulden. Aan boeken daarentegen… Ons kleine tentje biedt maar weinig comfort. We kunnen er nauwelijks in bewegen. In plaats van hoofdkussens gebruiken we onze rugzakken. Zelfs matjes hebben we niet, we liggen zo op de grond, met alleen een dun laagje bruin plastic – de onderzijde van de tent – tussen onze lichamen en de harde aarde.
We hebben het nu wel begrepen: vijftien kilometer blootshoofds in de genadeloze zon van de Camargue lopen, dat doe je niet ongestraft. Om de pijn wat te verdoven en toch wat te kunnen slapen hebben we, voor ons tentje gezeten, op korte tijd twee flessen rode wijn leeggedronken. In onze roes kwamen onze tongen los en praatten we niet alleen over deze betoverende streek maar rakelden we ook herinneringen op aan ingrijpende gebeurtenissen in ons leven. Zo bleek ook dat we onze vrienden in Antwerpen toch nog niet helemaal vergeten waren. Leken we niet op personages uit de beatromans van Jack Kerouac, maar dan wel met een voorliefde voor Dante, Thomas De Quincey, Rilke en Peter Handke in plaats van boeddhisme en jazz? Ja, in die tijd waren we nog echte Europeanen.

Nu zit ik opnieuw heerlijke koffie te drinken en te schrijven op het terras van het hotel in Pont de Crau, vooral omdat het hier zo koel en rustig is en op een steenworp van de camping gelegen. Over een half uur breken we onze tent op. We gaan voor een paar dagen naar Saintes-Maries-de-la-Mer. We willen een tijdje aan zee doorbrengen. Voor de rest hebben we geen welomlijnde plannen. Mogelijk gaan we daarna nog naar Aix-en-Provence, vooral omdat we het werk van Cézanne bewonderen en zijn inspiratiebron Montagne Sainte-Victoire daar in de buurt is. Op Arles zijn we alvast wat uitgekeken, hoe pittoresk het stadje ook mag wezen. We denken dat we hier alles gezien hebben wat we wilden zien. Het antieke theater, de arena, kerken en kloosters hebben we alleen maar aan de buitenkant bezichtigd. Antieke stenen boeien mij slechts matig. Indrukwekkend is echter de begraafplaats van de gelukzaligen, Alyscamps geheten. Een heerlijke necropolis waar een mooie met bomen omzoomde laan, met aan weerszijden sarcofagen, doorloopt. Alyscamps (van Elisii Campi, Elysese velden) kreeg een plaats in Dante’s Inferno. [1]

Ik vraag me af hoe Dante’s stem zou geklonken hebben? Zacht, beheerst, streng, zalvend, teder, helder, zangerig? Een beetje zoals die van Marlon Brando in Last Tango in Paris misschien? Van stemmen gesproken. Aan het onophoudelijk gepraat van de Fransen, toch van die van deze regio, ben ik me gaan ergeren. Deze mensensoort lijkt geen ogenblik te kunnen zwijgen. Onophoudelijk dat getater zonder ook maar iets wezenlijks mee te delen. Op Radio Monte Carlo valt het nog meer op dan in het echte leven. Gisteren in de bus van Port-Saint-Louis terug naar Arles had ik vooral behoefte aan rust en stilte maar de buschauffeur gunde mij die niet. Ging hij ervan uit dat alle passagiers van dat geleuter hielden, van die dwaze spelletjes en quizzen, van het winnen en nog eens winnen? Inderdaad lijkt niemand te verliezen op Radio Monte Carlo. Het holle gepraat wordt af en toe onderbroken met Franse bombastische melodramapop, genre Michel Delpech (“Pour un flirt”, “Fais un bébé”) en Eric Charden (“L’été s’ra chaud”). De échte warme muziek van Bizet, L’Arlésienne om maar een compositie te noemen, zou me mogelijk niet hebben gestoord, maar dit pandemonium veranderde mij bijkans in een moordlustige gek. Toch kan ik niet geloven dat alle Fransen zo zijn, al kunnen Parijse intellectuelen ook flink uit hun nek lullen. Ach, mijn gezeur zal ook wel wat met vakantieverveling te maken hebben. Ik mag de mensheid zeker niet in groepen gaan indelen, in volkeren of naties bijvoorbeeld. Nationalisme is een vorm van collectieve waanzin. Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is. Met al te onverdraagzaam te gaan denken en me te gaan ergeren aan de ‘eigenaardigheden’ van de autochtonen zou ik de schoonheid van deze streek nog vergeten. En niet alleen de schoonheid van de Camargue maar ook van de mensen van hier. Van Gogh heeft die letterlijk in de verf gezet.

[Nachten aan de Kant 49. Zomer 1979]

Kwitantie Camping City, Arles, 17 juli 1979

[1] Dante, De Goddelijke Komedie, Inferno Canto IX:106-133.

Dante beschrijft hier de plek waar de ketters van alle sekten en hun volgelingen begraven liggen. De leden van Schild en vriend, anti-vaxxers en aanhangers van samenzweringstheorieën van hun tijd, zeg maar.

“Zodra ik binnen was, liet ik, verlangend om de toestand in die vesting te zien, mijn ogen rondgaan. En aan beide kanten zag ik toen een uitgestrekte vlakte vol droefenis en zware folteringen. Zoals in Arles, waar de Rhône tot stilstand komt, en in Pola, waar de Golf van Quarnero Italië’s grenzen bespoelt, allerlei graven het terrein oneffen maken, zo was dat ook daar aan alle kanten het geval, maar de manier waarop was veel gruwelijker. Want overal verspreid flikkerden vlammen, die de graftomben zo met hun gloed zengden dat geen smid ooit het ijzer gloeiender wil hebben.”
Vertaald door Frans van Dooren.

ZERO DE CONDUITE: GOLD RUSH

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal (106.7 FM) in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Het motto van deze show is: Keep all your crows away / Hold skinny wolves at bay / In silver piles of smiles / May all your days be gold my child.
Je kan dit programma via streaming beluisteren. (En hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers).

Voor vanavond koos ik 38 songs over goud, de schat van de Sierra Madre. Waarom goud? Dat weet ik niet zo meteen. Mogelijk omdat goud de kleur van de herfst is. Mogelijk omdat goud ongeveer al het waardevolle symboliseert dat we vandaag moeten missen. Zelden gaan deze songs over het echte goud, de stof waar sommige mensen moorden voor plegen, oorlogen voor voeren, hele continenten voor veroveren. Goud is een metafoor voor alles wat mooi en aantrekkelijk is, voor liefde, harmonie, welvaart, voor alles wat voor altijd onbereikbaar moet blijven. Denk aan de talloze pogingen van even talloze alchemisten om goud te maken.
Als ik aan goud denk, denk ik ook aan boeken over de goldrush (Californië, Klondike), die ik als kind met zoveel gretigheid las. Met mijn oudere broer wilde ik in een klein bootje de Amazone opvaren om in Mato Grosso goud en diamant te gaan zoeken. Goud is de bouwstof van talloze dromen. Goud is een gevaarlijk goedje.

Deze aflevering van Zéro de conduite draag ik op aan Martin Overheul, een goede vriend in muziek en literatuur. Op 26 oktober heeft hij ons voorgoed verlaten. In getuigenissen en in memoriams lees ik alleen maar bevestigingen van wat ik al sterk vermoedde: Martin had een hart van goud.

Toch veel luisterplezier.

Down The River Of Golden Dreams – Okkervil River – Down The River Of Golden Dreams – Will Sheff – 1:16
Gold Day – Sparklehorse – It’s A Wonderful Life – Mark Linkous – 4:15
The Golden Age – Beck – Sea Change – Beck – 4:37
Blue Bucket Of Gold – Sufjan Stevens – Carrie & Lowell – Sufjan Stevens – 4:44
Golden Cattle – The Low Anthem – Smart Flesh – The Low Anthem – 3:10
Montezuma – Fleet Foxes – Helplessness Blues – Robin Pecknold – 3:37
St. Ann’s Gold – Daniel Lanois – Acadie – Daniel Lanois/Malcolm Burn – 3:31
Fool’s Gold – Israel Nash Gripka – Barn Doors And Concrete Floors – Israel Nash Gripka – 4:04
Golden Rope – 16 Horsepower – Low Estate – David Eugene Edwards/Jean-Yves Tola/Keven Soll – 4:17
Gold Watch and Chain – Emmylou Harris – Roses In The Snow – A.P. Carter – 3:16
Golden Ring – Tammy Wynette & George Jones – Tears Of Fire: The 25th Anniversary Collection – Rafe VanHoy/Bobby Braddock – 3:06
The Golden Rocket – Hank Snow – The Essential Hank Snow – Clarence E. Snow – 2:47
City of Gold – Pearls Before Swine – City of Gold – Thomas Rapp – 2:57
Golden – My Morning Jacket – It Still Moves – Jim James – 4:39
Gold Rush Brides – 10,000 Maniacs – Our Time In Eden – Dennis Drew/Natalie Merchant – 3:26
Gold – Sol Seppy – The Bells Of 1 2 – Sophie Michalitsianos – 2:22
The All Golden – Van Dyke Parks – Song Cycle – Van Dyke Parks – 3:46
Golden Birdies – Captain Beefheart & The Magic Band – Clear Spot – Don Van Vliet – 1:39
Idol With The Golden Head – The Coasters – The Coasters’ Greatest Hits – Jerry Lieber/Mike Stoller – 2:23
The Legend Of The Golden Arches – Frank Zappa & The Mothers of Invention – Uncle Meat – Frank Zappa – 3:28
Diamonds & Gold – Tom Waits – Rain Dogs – Tom Waits – 2:33
Man With Golden Helmet – Radio Birdman – Radios Appear – S. Kambly – 5:40
Silver And Gold – Country Joe & the Fish – C.J. Fish – Joe McDonald – 2:47
Gold And Silver – Quicksilver Messenger Service – Live At The Summer Of Love – Duncan/Schuster- 2:18
Scarlet And Gold – 13th Floor Elevators – Bull of the Woods – Sutherland – 5:02
Voyage Into The Golden Screen – Donovan – A Gift From A Flower To A Garden – Donovan Leitch – 3:16
Golden Hair – Syd Barrett – The Madcap Laughs – Syd Barrett/James Joyce – 2:00
Golden Earrings – Gandalf – Gandalf – J. Livingston/R. Evans/V. Young – 2:48
Solid Gold – Ry Cooder – Trespass [OST] – Ry Cooder – 0:58
Golden Loom – Bob Dylan – The Bootleg Series, Vol. 1-3: – Bob Dylan/Jeff Rosen – 4:27
After The Gold Rush – Neil Young – The Archives Vol. 1: 1963-1972 [Disc 6] – Neil Young – 3:49
You Got the Silver – The Rolling Stones – Let It Bleed – Keith Richards/Mick Jagger – 2:51
Golden Years – David Bowie – Station To Station – David Bowie – 4:01
No Golden Throat – Lizzy Mercier Descloux – Press Color – Mercier Descloux – 2:38
Glitter (And not Gold) – Big Joe – Creation Rockers Vols 1 & 2 – A. Rollins – 2:26
Heart Of Gold – Bettye LaVette – Souvenirs – Neil Young – 2:22
Prophecy For the Golden Age – Cotton Mather – Kontiki – Robert Harrison/Whit Williams, Dana Myzer/Josh Gravelin – 0:56
Five Golden Sections – David Byrne – The Complete Score From “The Catherine Wheel” – Byrne – 2:53

Samenstelling en research: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: SLOW BONES

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal (106.7 FM) in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Het motto van deze show is: Your dreams among my dreams / Our blue seas amongst sunbeams / Shades of yellow, shades of green / These are your dreams among my dreams / Fine, fine sparrow and a fine horseman.
Je kan dit programma via streaming beluisteren. (En hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers).

Met deze aflevering keer ik terug naar sferen, een tijdelijk concept van enkele jaren geleden. Ik laat de thema’s los – wellicht niet voor altijd – en kies voor toeval en associatie. Ik selecteerde songs die uitdrukking geven aan recente, uitzonderlijke ervaringen, aan momenten van geluk, verdriet en pijn. Aan kunstwerken en gelezen boeken. Songs die verhalen vertellen, dromen, mythen en sprookjes. Muziek die ademt als het leven en even grillig is en zich niet in afgebakende stijlen laat onderbrengen. Als er al een thema zou zijn is dat muzikaal, een ritme. Het ritme van de ziel misschien, al zijn weinigen het eens over de betekenis van dat woord.

Deze aflevering van Zéro de conduite draag ik op aan Lee ‘Scratch’ Perry, Melvin Van Peebles, Michael Chapman, Commander Cody (George Frayne) en Jean-Paul Belmondo.

Veel luisterplezier.

Ain’t Gonna Let Them Turn Us Round – Marc Ribot, Steve Earle & Tift Merritt – Songs Of Resistance: 1942 – 2018 – Marc Ribot

Abraham, Martin And John (Rehearsal) – Bob Dylan – Springtime In New York: The Bootleg Series, Vol. 16 (1980-1985) [Deluxe Edition] – Dick Holler

Cheer Up Charley – The Delines – The Imperial – Willy Vlautin

Yeah Man – Eddie Hinton – Very Extremely Dangerous – Eddie Hinton

Security – Otis Redding – Pain In My Heart (US Release) – Berry

I Got You Babe – Etta James – Call My Name – Bono

Emotional Rescue – The Rolling Stones – Emotional Rescue – Jagger, Richards

Soul Fire – Lee “Scratch” Perry – Soul Fire – An Introduction To Lee “Scratch” Perry – Lee “Scratch” Perry

Zion’s Blood – The Upsetters – Soul Fire – An Introduction To Lee “Scratch” Perry – Lee “Scratch” Perry

Mojo Woman – Melvin Van Peebles – Sweet Sweetback’s Baadasssss Song (An Opera) – Melvin Van Peebles

Slow Bones – Tony Allen & Hugh Masekela – Rejoice – Hugh Masekela/Allen

Get Happy – Sonny Rollins – A Night At The Village Vanguard – Arlen/Koehler

The Joker – Lee Morgan – Search For The New Land – Lee Morgan

Opposites – The Last Poets – This is Madness – Pudim

Passions Of A Man – Charles Mingus – Oh Yeah – Charles Mingus

Berg: Lyric Suite – 3. Allegro Misterioso – Kronos Quartet & Dawn Upshaw – Berg: Lyric Suite – Alban Berg

Take Care In Your Dreams – Tindersticks – No Treasure But Hope – Neil Fraser/Robert McKinna/David Boulter/Stuart Staples

Zopf: Giles Farnaby’s Dream – Penguin Cafe Orchestra – Music From The Penguin Cafe – Farnaby

The Singing Bridge Of Memphis, Tennessee – John Fahey – Best Of The Vanguard Years – Unknown

Axis Bent – Ryley Walker – Course In Fable – Ryley Walker

Circuit Rider – Steve Gunn – Other You – Steve Gunn

Mother I’ve Taken LSD – The Flaming Lips – American Head – The Flaming Lips

The Happy End (The Drunk Room) – Mercury Rev – Deserter’s Songs – Grasshopper/Jonathan Donahue

Sexy Sadie – The Beatles – The Beatles (White Album)- Lennon-McCartney

Hold On [Ultimate Mix] – John Lennon – Plastic Ono Band – John Lennon/Yoko Ono

Forever – The Beach Boys – Feel Flows: The Sunflower & Surf’s Up Sessions 1969-1971 – Dennis Wilson/Greg Jacobson

The Gypsy Faerie Queen – Marianne Faithfull – Negative Capability – Marianne Faithfull/Nick Cave

Nibelungen – Nico – The Marble Index [Bonus Tracks] – Nico

Memories of Paris: President Y is still stable – John Cale – Le Vent de la Nuit (Bande Originale du Film) – John Cale

A Child Should Be A Fish – Leo Kottke – Ice Water – Leo Kottke

Stranger Passing By – Michael Chapman – Deal Gone Down – Michael Chapman

Fine Horseman – Anne Briggs – The Time Has Come – L. Knight

Many Happy Returns – Bridget St John – Ask Me No Questions – Bridget St John

Jump Baby Jump – Pentangle – Solomon’s Seal [2017 Remaster] – Jansch/Renbourn/Thompson/Cox/McShee

Samenstelling en research: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: VAN GEBOORTE TOT DOOD

Nanci Griffith, 2004. Foto: Julie Jacobson.

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Verruim je geest en stem af op Radio Centraal 106.7 fm. Waarom zou je hem blijven vernauwen? Het motto van deze show is: Blood spilled out from the hole in your heart / Over the strings of your guitar / The worn down places in the wood / That once made you feel so good.
Je kan dit programma via streaming beluisteren. (En hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers).

Voor vanavond selecteerde ik een reeks songs die uitzonderlijke momenten in het leven als onderwerp hebben. Dat gaat van geboorte tot dood, met daartussenin de kinder- en adolescentietijd, school, verliefdheid, rebellie, geweld en oorlog, huwelijk, conflict en echtscheiding, alcoholisme, gevangenis, herinneringen en epifanieën, ouderdom en – onrechtstreeks – de troost van kunst (waaronder deze songs zelf), religie en filosofie. Vreemd genoeg zag ik achteraf, toen het al te laat was, dat ik werken en reizen niet had opgenomen in mijn overzicht van belangrijke levensmomenten. Mogelijk omdat ik nooit echt graag heb gewerkt om in mijn levensonderhoud te voorzien? André Breton wist al dat het echte leven elders was (dan op de werkplek).
Met veel tegenzin heb ik een groot aantal mooie en relevante songs moeten weglaten. Ik noem er enkele: My Old School, Steely Dan; From Hank to Hendrix, Neil Young; Starting a New Life, Van Morrison; Young and Innocent Days, the Kinks; L’enfance (The Double Life Of Veronique), Zbigniew Preisner; Death of a Salesman, Low; Teenage Lobotomy, the Ramones; A Life (1895 – 1915), Mark Hollis; Life and Times on the Beach, David Kauffman & Eric Caboor; Rehab, Amy Winehouse; Country Death Song, Violent Femmes; Just Like Tom Thumb’s Blues en Boots of Spanish Leather, Bob Dylan; Life Will Pass You By, Kaleidoscope en The Last Rose of Summer van Tom Waits.
Maar ook ver weg van de graanetende mensen moet je keuzes maken. En gedane zaken nemen geen keer.

Deze aflevering van Zéro de conduite draag ik op aan Nanci Griffith, Don Everly, Charlie Watts en de vrouwen en kinderen van Afghanistan.

Veel luisterplezier.

Born Under A Bad Sign – Albert King – The Very Best Of Albert King – William Bell/Booker T. Jones

Child Of Mine – Carole King – Writer – Carole King

My Only Child – Nico – Desertshore – Nico

Whenever A Teenager Cries – The Jeans – Laurie Records Story Vol 3 – Ernie Maresca

I’m Not Angry – The Everly Brothers – The Golden Hits Of The Everly Brothers – Jimmy Howard

School Day (Ring Ring Goes The Bell) – Chuck Berry – Gold: Chuck Berry – Chuck Berry

The Biggest Night Of Her Life – Harpers Bizarre – Anything Goes – Randy Newman

Sugar Mountain – Neil Young – Decade – Neil Young

Love At The Five & Dime – Nanci Griffith – The Last Of The True Believers – Nanci Griffith

Pictures Of Lily – The Who – Thirty Years Of Maximum R&B – Pete Townshend

Me And Julio Down By The Schoolyard – Paul Simon – Paul Simon – Paul Simon

Teenage Kicks – The Undertones – An Anthology – John O’Neill

Spanish Bombs – The Clash – London Calling – Joe Strummer/Mick Jones

Children Of The Revolution – Kirsty MacColl – Electric Landlady – Kirsty MacColl

In Germany Before The War – Randy Newman – Little Criminals – Randy Newman

There Is A War – Leonard Cohen – New Skin For The Old Ceremony – Leonard Cohen

Seasons Come, Seasons Go – Bobbie Gentry – The Girl From Chickasaw County: The Complete Capitol Masters – Bobbie Gentry

Single Girl, Married Girl – The Carter Family – Can the Circle Be Unbroken – A. P. Carter

Old Wedding Song – Muzsikás – Blues For Transylvania – Arranged by Sándor Csoóri

Wedding Dress – Pentangle – Reflection [2017 Remaster] – Traditional arranged by Jakcie McShee/Bert Jansch/John Renbourn/Danny Thompson/Terry Cox

Suspicious Minds – Elvis Presley – From Elvis In Memphis – Mark James

D-I-V-O-R-C-E – Tammy Wynette – D-I-V-O-R-C-E – Bobby Braddock/Curly Putman

Prison Grove – Warren Zevon – The Wind – Zevon/Calderon

Cattle And Cane – The Go-Betweens – 1978 – 1990 – Robert Forster/Grant McLennan

Goin’ Back – The Byrds – The Notorious Byrd Brothers – Carole King/Gerry Goffin

I’ll Remember – The Kinks – Face To Face – Ray Davies

Summer’s Almost Gone – The Doors – Waiting For The Sun – The Doors

Thirty Summers – Cowboy Junkies – The Caution Horses – Michael Timmins

Drunken Angel – Lucinda Williams – Car Wheels On A Gravel Road – Lucinda Williams

Where Will I Be – Emmylou Harris – Wrecking Ball – Daniel Lanois

Will The Wolf Survive? – Los Lobos – How Will The Wolf Survive? – David Hidalgo/Louie Perez

100 Years Ago – The Rolling Stones – Goats Head Soup – Mick Jagger/Keith Richards

‘Til I Die – The Beach Boys – Surf’s Up – Brian Wilson

Death Is Not the End – Bob Dylan – Down In The Groove (Remastered) – Bob Dylan

Death Of Queen Jane – Bascom Lamar Lunsford – Ballads, Banjo Tunes, And Sacred Songs Of Western North Carolina – Arranged By Bascom Lamar Lunsford

Samenstelling en research: Martin Pulaski

CONVERSATIE OVER DRANK, DRUGS EN STILETTO’S

[Nachten aan de Kant 44]

Alles is wat het lijkt; zo lijkt het althans. Of toch niet?

In een restaurant op wandelafstand van Hôtel de Lisbonne eten we couscous royal, enigszins exotisch en betaalbaar. Het is echter vooral dorst wat we hebben. De eerste karaf koele rosé is sneller leeg dan het heeft geduurd om ze te vullen. Na een dag van grotendeels kijken naar steden en landschappen en veel zwijgen raken we nu aan de praat. We zijn dan wel weg uit Antwerpen, Antwerpen is nog niet weg uit ons.

Dat ik de voorbije weken overdreven heb met drinken en feesten, zeg ik. Al waren de nachten bij Ercola, in de Mok en Cinderella’s Ballroom opwindend, ze waren ook nefast voor zowel mijn lichamelijke als geestelijke gezondheid. Het zijn feesten van vreugde en pijn, zegt Senga. Bij Ercola heb ik me zo kunnen uitleven, ik kon maar niet stoppen met dansen. Ik moet mijn leven veranderen, zeg ik. Als dat nog mogelijk is, zegt Senga. We kunnen toch niet de weg opgaan van Gabriella en zeker niet van Jacques, zeg ik. Ja, het gaat duidelijk weer de verkeerde kant op met ze, zegt Senga. De dagen dat Jacques er was hebben we bijna niet meer met elkaar gesproken. Ze hebben waarschijnlijk al die tijd aan de morfine gezeten. Mogelijk is het maar een korte terugval. Wat was het akelig stil in hun kamer, zeg ik. Maar nu zijn ze misschien al in Arcachon. Ze zouden van daaruit een voetreis naar Biarritz maken. Hopelijk zal die onderdompeling in de natuur, of wat er nog van rest, hun goed doen. Wat ze vooral nodig hebben is rust. Tweehonderd kilometer stappen, dat zou ik ook wel willen, zeg ik. Helemaal tot aan de Spaanse grens en met rechts van ons de Golf van Biskaje om ons te verfrissen. Echt, met die zware rugzakken van ons, vraagt Senga.

Zouden we nog een halve liter rosé bestellen, stelt Senga voor. Waarom ook niet, zeg ik. Hij is lekker en ons budget kan het wel aan. Maar toch, al dat drinken, opper ik. De voorbije dagen hebben we het ook weer zo bont gemaakt, met al die vrienden van ons. Die avond voor we naar de Kant zijn gegaan hebben we met Gabriella wel een hele fles Jack Daniels leeggedronken. Jacques was er nog niet, dan is Gabriella heel wat avontuurlijker en spraakzamer, zegt Senga. Al blijft ze altijd een sfinx. En dan nog met de taxi naar de stad en daar de hele nacht margarita’s gedronken, zeg ik. Mogelijk heeft Gabriella minder last van katers dan wij, met die morfine, zeg Senga. Een dag eerder had ik dan ook nog eens met Ria in de Mok bier zitten drinken en joints roken. Ik geloof dat Ria alleen maar pils drinkt. Zoals Guillaume. Zeker geen sterkedrank. Ik weet zelfs niet meer waarover ik met Ria allemaal heb gepraat. Van alles over mij zeker, nu ik er een keer niet bij was, zegt Senga. Dan alvast niets slechts, Senga. Ik was die dag zo gelukkig met die twee elpees die je voor me had gekocht. Rust Never Sleeps is voor mij nu al een van de allermooiste platen van Neil Young. Je weet toch dat ik heb zitten wenen bij Pocahontas. Zo aangrijpend is dat nummer. En dat ik The Basement Tapes nu weer kan beluisteren, Going to Acapulco, Tiny Montgomery en de rest. Wat was er toch ook alweer met dat eerste exemplaar gebeurd, vraagt Senga. Dat ligt nog bij Peter Dekkers, samen met die mooie grote editie van Un coup de dés jamais n’abolira le hasard. Hij heeft me toen zijn Born To Run uitgeleend. Ik kende Bruce Springsteen helemaal niet, alleen de naam. Je hield niet van zijn naam, dat weet ik nog, zegt Senga. Springsteen, dat is toch geen naam voor een artiest, zei je. Ach, die vooroordelen altijd, zeg ik. Zo heb ik er in overvloed. Senga, ik ben zo blij met die platen. Ik kon gewoonweg niet leven zonder die Basement Tapes. En met Rust Never Sleeps zal hetzelfde gebeuren. Pocahontas en Powderfinger zijn nu al hoogtepunten in het werk van Neil Young. Jammer dat we Peter nooit meer hebben teruggezien sinds we uit Brussel vertrokken zijn, zegt Senga. Zoveel vrienden hebben we daar achtergelaten. Ja, maar we hebben er nu andere bijgekregen. En veel van de oude vrienden zien we wel nog. Gisteren nog Willy Boy en Giuseppe en Paul Walman. Hebben we echt een halve bak tripel leeggedronken, vraagt Senga. En een hele bak Stella, zeg ik. Het was een uitbundige avond, zegt Senga. Altijd met vrienden, zeg ik. En het mooist van al is dat Giuseppe het poesje heeft meegenomen. Je was echt wanhopig, niet? Ik had mij er zo aan gehecht, dat weet je, Martin. Ik heb er nachten niet van kunnen slapen. Wat moest er met dat hulpeloze wezentje gebeuren? We konden het toch niet naar de dierenbescherming brengen om het te laten afmaken? Niemand wilde dat poesje, als dat niet erg is. Het was ziek en misschien wel blind, zeg ik. Wie wil er nu zo’n gebrekkig diertje? Ik geloof dat het mijn moederlijke instincten waren, zegt Senga. Maar het poesje wilde zelfs niet drinken. Waarom hebben we het eigenlijk geen naam gegeven?

Ik begin behoorlijk dronken te worden van al die rosé, zeg ik. Zouden we niet beter gaan slapen? Dan kunnen we morgen nog wat van Parijs zien. Laten we het Pocahontas noemen, zegt Senga. Ik hoop dat Giuseppe Pocahontas goed verzorgt, zeg ik. Ik vertrouw hem niet helemaal, zegt Senga. Hij heeft soms iets wreeds in zijn blik. Die nochtans overwegend teder en zachtaardig is. Ik heb ook iets wreeds, zeg ik. Met mij moet niet gesold worden. Ik kan gevaarlijk zijn. Ik had een Charlie Starkweather kunnen worden.
Ik dacht eraan hoe waanzinnig het was geweest om voor we op reis vertrokken nog gauw naar de wapenwinkel op het Astridplein te lopen en daar twee stiletto’s te kopen, een zwart exemplaar voor Senga, een groen wat groter exemplaar voor mezelf. Waanzinnig ja, maar ik vond het wel heerlijk om mijn stiletto open te klikken, opnieuw en opnieuw. Een oefening voor je weet maar nooit. Toen ik nog een puber was had ik ook zo’n knipmes gehad. Ik dacht toen dat ik in de wieg was gelegd om misdadiger te worden. Maar opeens hoorde ik al die liedjes op de radio, Eve of Destruction, The Times They Are a-Changin’, I Got You Babe, je weet wel. Een bewijs voor de transformatieve kracht van muziek. Pop heeft van een rebel zonder reden een opstandeling met een reden gemaakt. Wederopstanding, het leidmotief van mijn leven. Anastasis. Maar nu opnieuw met een knipmes op zak.

IN MEMORIAM DON EVERLY

Op 21 augustus, de verjaardag van Agnes, overleed Don Everly.

Wat ik op 7 januari 2014 na de dood van Phil Everly schreef, geldt net zo goed voor zijn broer Don. In mijn verbeelding waren de broers één onafscheidelijk geheel. Ik denk dat ik hun platen meer heb beluisterd dan die van om het welke andere popartiest of band (met waarschijnlijk een drietal uitzonderingen, Bob Dylan, the Rolling Stones en Neil Young).

Don en Phil Everly zijn voor mij altijd de voortreffelijkste broers geweest, hun samenzang was de mooiste samenzang en benaderde perfectie. Hun stemmen waren harmonieuzer nog dan die van de andere zingende broers, de Louvins, de Stanleys, en intenser dan die van the Hollies, the Searchers en the Beatles (zij het dat hun songs wat minder ingenieus zijn dan die van Lennon en McCartney, hoewel hun reguliere songschrijversduo Felice en Boudleaux Bryant ook niet mag onderschat worden). Daar kwam nog bij dat the Everly Brothers op al hun platen werden begeleid door werkelijk eersterangs sessiemuzikanten. Zij gaven hun songs een rock-‘n’-roll sound.

Hun invloed op zowat iedereen die van enige muzikale (en vocale) betekenis is in de geschiedenis van de popmuziek kan niet genoeg worden benadrukt.

ZERO DE CONDUITE: INSECTEN

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 fm en verruim je geest. Waarom zou je hem blijven vernauwen? Het motto van deze show is: The caterpillar hood / Won’t cover the head of you / Know you should / Be home in bed.
Je kan dit programma via streaming beluisteren. (En hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers).

Mocht ik mij alle insecten uit mijn jeugd herinneren, en alle voorvallen die ermee verband houden, en die op papier zetten, met vanzelfsprekend heel wat zijsprongen en meanderende associaties, dan zou ik al gauw voldoende materiaal hebben voor een boek, bestaande uit meerdere delen; een boek dat vast een ware bestseller zou worden. Maar ik begin er niet aan. Ik ben liever een krekel en zing – niet bepaald toonvast – mee met de songs die ik hier heb verzameld. Overigens heb ik nu ik oud en nog steeds niet wijs ben niet veel meer over insecten te vertellen. Het zijn kleine diertjes die wel eens hinderlijk kunnen zijn, die me soms flink doen schrikken – en hun aantal is groot. Veel meer valt er wat mij betreft over insecten niet te melden. Ik ben Jean-Henri Fabre niet. Ik laat dan liever de insectenkenners Tom Waits en Kathleen Brennan aan het woord: hun song Army Ants is werkelijk subliem:

“The Whirligig Beetles are wary and fast with an organ to detect the ripples
The Arachnid Moths lay their eggs inside other insects along the borders of fields
Or roads in clusters of white cocoons
The Ribbed Pine Borer is a longhorn beetle
Their antennas are half the length of their body and they feed on dead red pine
Robber Flies, with their immobile heads, inject a paralyzing fluid into their prey
That they snatch from life in mid-air
The Snow Flea’s mode of locomotion, strange and odd
With a spiny tail mechanism with hooks and a protracted tube from the abdomen
To enable moisture absorption
The female Praying Mantis devours the male while they are mating.
The male sometimes continues copulating even after the female has bitten off his head
And part of his upper torso
Every night wasps bite into the stem of a plant, lock their mandibles into position
Stretch out at right angles to the stem and, with legs dangling, they fall asleep
If one places a minute amount of liquor on a scorpion
It will instantly go mad and sting itself to death
The Bombardier Beetle, when disturbed
Defends itself by emitting a series of explosions
Sometimes setting off four or five reports in succession
The noises sound like miniature popgun blasts
And are accompanied by a cloud of reddish-coloured, vile-smelling fluid
It is commonly known that ants keep slaves
Certain species, the so-called Sanguinary Ants in particular
Will raid the nests of other ant tribes and kill the queen and then kidnap many of the workers
The workers are brought back to the captor’s hive where they are coerced into performing menial tasks
And as we discussed last semester, the Army Ants will leave nothing but your bones
Perhaps you’ve encountered some of these insects in your communities
Displaying both their predatory and defense characteristics
While imbedded within the walls of flesh and passing for
What is most commonly recognized
As human.”

Daaraan kan ik geen gebenedijd woord meer toevoegen. Veel luisterplezier!

Bugs – Bobbie Gentry – Ode To Billie Joe – Bobbie Gentry

Junebug Waltz – Hurray For The Riff Raff – Hurray for the Riff Raff – Alynda Lee Segarra

The Bed Bug Song – Brownie – Soul Jazz Records Presents: Calypso: Musical Poetry In The Caribbean 1955-69 – Richards

Os Grilos (Crickets Sing For Anamaria) – Marcos Valle – The Bossa Nova Exciting Jazz Samba Rhythms, Vol. 2 – Marcos Valle/Paulo Sérgio Valle

My Cricket – Leon Russell – Carney – Leon Russell

Day Of The Locusts – Bob Dylan – New Morning – B. Dylan

A Worm Is At Work – Slapp Happy & Henry Cow – Desperate Straights – Blegvad/Moore

Diet Of Worms – This Heat – This Heat – This Heat

Hey Worm! – “Little” Jimmy Dickens – Early Rock ‘n’ Roll And Rockabilly – Allison

Fly Trouble – Hank Williams – I’m Satisfied With You – Biggs/ Rose/Wilds

Human Fly – Cramps – Off The Bone – The Cramps

The Spider And The Fly – The Rolling Stones – Out Of Our Heads [USA] – Mick Jagger/Keith Richards

Flyswatter – Eels – Daisies Of The Galaxy – E

Fly On The Wall – XTC – English Settlement – Colin Moulding

I Am the Fly – Wire – Chairs Missing – Lewis/Newman

Ant Man Bee – Captain Beefheart & The Magic Band – Trout Mask Replica – Don Van Vliet

Army Ants – Tom Waits – Orphans: Brawlers, Bawlers & Bastards – Tom Waits – Kathleen Brennan

I Got Ants In My Pants – James Brown – Star Time – James Brown

The Caterpillar Crawl – The Strangers – Golden Age of American Rock & Roll – Vol 7 – Joel Hill/Ron Lynch

Caterpillars – The Handsome Family – Wilderness – Brett & Rennie Sparks

Mosquito Dance – Béla Bartók – 44 Duets For Violins On The Nyckelharpa – Béla Bartók

I’m Nature’s Mosquito – Jonathan Richman & The Modern Lovers – Home Of The Hits: The Best Of Jonathan Richman & The Modern Lovers – Jonathan Richman

Here Come The Fleas – White Noise – An Electric Storm – Vorhaus/McDonald

Maggots – Kendra Smith – Five Ways of Disappearing – Kendra Smith

Insecticide – Frank Tovey (Aka Fad Gadget) – The Fad Gadget Singles – Fad Gadget

Boris The Spider – The Who – A Quick One, While He’s Away – John Entwhistle

Black Widow Spider – Dr. John – Babylon – Dr. John Creaux

My Tiny Butterfly – Moondog – Moondog 2 – L. Hardin

Butterfly Dance – Kevin Ayers – Shooting At The Moon – Kevin Ayers

The Butterfly Collector – The Jam – The Jam Collection – Paul Weller

Butterfly Mornings – Hope Sandoval & The Warm Inventions – Bavarian Fruit Bread – Richard Gillis

Southern Butterfly – Tim Hardin – Bird On The Wire – Tim Hardin

Butterfly – Scott Walker – Scott 3 – S. Engel

Lady Bird – Nancy Sinatra & Lee Hazlewood – Nancy Sinatra & Lee Hazlewood – Lee Hazlewood

Firefly – American Music Club – California – Mark Eitzel

Dragonfly – Shack – Waterpistol – Michael Head

Muzzle Of Bees – Wilco – A Ghost is Born – Wilco

Outro With Bees (Reprise) – Neko Case – Blacklisted – Neko Case

The Predatory Wasp Of The Palisades Is Out To Get Us! – Sufjan Stevens – Come On Feel The Illinoise! – Sufjan Stevens

Research & samenstelling: Martin Pulaski

EEN SIAMESE KAT

[NACHTEN AAN DE KANT 41]

Waar waren we ook alweer gebleven? In de beste tijd en in de slechtste tijd, in de mooiste stad en in de lelijkste stad, met de liefste vrouwen en de meeste verachtelijke, met de voortreffelijkste vriend en de minst betrouwbare. Het was aan de vooravond van een reis naar de Camargue, meer bepaald naar een bedevaartsoord van de zigeuners, Saintes-Maries-de-la-Mer. Al zou hun trip geen bedevaart worden.
Keren we na dit lange oponthoud terug naar die stad aan de stroom en naar dat jaar, keren we terug naar de Nachten met een droom? In dromen krijgt de werkelijkheid andere, mogelijk wel duidelijkere contouren. Het kan gebeuren dat de dromer verneemt hoe het nu echt zat met zijn verleden en wat hem verder in dit ondermaanse nog zoal te wachten staat.

Ik zie Martin de trappen aflopen naar de Pussycat, een obscure nachtclub in een vochtige kelder. Er is een party van bijzondere en ook wel onaangename zaken aan de gang. In het clair-obscur herkent Martin enkele vrienden en kennissen. In een hoekje zit een groepje Engelsen met akoestische gitaren uit Nazareth in Pennsylvania; mannen met baarden. Ze spelen hun idee van een cover van Lucifer Sam, een wonderlijke song die Martin en mij al in 1967 wist te betoveren.

Na een lang gesprek kan Rina mijn oude vriend zo ver krijgen dat hij met haar naar bed gaat. Het voorwerp waarnaar die daad is genoemd staat in het midden van een klein vertrek dat deel uitmaakt van de club. Martin voelt zich wat ongemakkelijk omdat hij niet weet wat Rina precies van hem verwacht. Maar de gedachte dat hij met haar gaat vrijen, dat zij hier zo helemaal naakt en wellustig bij hem ligt, zij aan de linkerkant, hij aan de rechterkant, windt hem op. Zeker het gevaarlijke van die situatie geeft hem een kick; dat om het even wie hier zomaar kan binnenstappen, zelfs Sandra. Rina giechelt en schijnt te genieten. In haar blik iets triomfantelijks. Ze heeft een overwinning behaald. Tell mama what you need, gilt ze niet al te luid. Hij komt klaar, maar veel stelt het niet voor. Hij heeft zin in meer. Rina ook, zegt ze. Ze spreken af: om zo laat in café X, op een paar minuten van de Pussycat.

Het verdomde feestje loopt ten einde. Alleen de Engelsen zitten nog in hun hoek Lucifer Sam ten gehore te brengen. Sandra heeft al haar kleren uitgetrokken. Bijna helemaal naakt ligt ze op een laag tafeltje in een andere hoek van de club. Alleen haar slipje heeft ze nog om haar knieën, haar benen zijn een beetje gespreid. Om het even wie mag haar nemen, roept ze met woede in haar stem. Martin kan de pot op. Ik wil je niet meer, brult ze. Hoor je dat, ik wil je niet meer.

Wat een ellende dat mijn vriend zijn schoenen niet terugvindt. Op blote voeten moet hij zich op de vuile, glibberige vloer wagen. Overal liggen glasscherven en ander afval. Erger nog is dat hij blootsvoets onmogelijk naar dat café X kan lopen. Een portier is naar hem toe gekomen; het is genoeg geweest met dat psychodrama van hem en Sandra en Rina. Ze moeten eruit en vlug wat. Martin probeert Sandra haar slipje weer aan te trekken en slaat haar één of ander kledingstuk om en zo vluchten ze naar buiten, de warme zomernacht in.

De volgende dag (of enkele dagen later). Sandra kan hem niets maar dan ook helemaal niets vergeven. Ik voel niets meer voor je, zegt ze. Zij gaat nu schilderen bij mijnheer Z. Natuurlijk is Martin jaloers, of ze nu schildert of komedie speelt of nog iets anders doet. Ze kijkt hem uitdagend aan als ze het over dat schilderen bij die Mijnheer Z heeft. Al gauw moet hij toegeven dat ze echt schildert: hij ziet het met zijn eigen ogen. Ze werkt aan een doek van ongeveer 1,50 op 2 meter, met olieverf, alles nagenoeg zo zwart als een winternacht. Ontwaart hij in dat donker geen twee contouren van lichamen, een links en een rechts?
Als Sandra die avond thuiskomt, vraagt hij hoe dat nu zit met dat doek. Welk doek? vraagt Sandra. Dat zwarte schilderij, zegt hij. Ze weet niet waarover hij het heeft. Of doet alsof? Martin heeft me al zo vaak verteld hoe goed Sandra kan liegen. Komediespelen noemt hij dat liever.

Die vrijdag gaat Martin nog eens een kijkje nemen in de studio van mijnheer Z, gelegen in de Offerandestraat, waar ooit cinema Festa was gevestigd. In de jaren vijftig zag ik er samen met mijn ouders westerns en oorlogsfilms. Later werd de cinema gebruikt als atelier voor het vervaardigen van calicots. [1] Hij ziet de Meester en zijn leerling voor een grote, langwerpige tafel staan, Z links, Sandra rechts. En inderdaad zijn ze ook nu druk in de weer. Maar van het zwarte doek geen spoor. Wel is Sandra aan het werken aan een aquarel, niet groter dan 27 op 36 centimeter. Het is een portret van Gabriella, haar hoofd afgebeeld in een mandorla. In de vier hoeken heeft Martins geliefde waar je meestal de evangelisten aantreft vier kleine zwarte kittens geschilderd.

[1] Calicots “zijn de grote geschilderde borden aan de gevel of inkompartij van de bioscoop, waarmee de lopende films werden aangekondigd. Deze calicots werden vervaardigd op doek of panelen en steeds overschilderd, waardoor er weinig originele bewaard bleven. Voor het vervaardigen van de doeken projecteerde men een beeld op het te schilderen doek of paneel. Een oude bioscoopzaal beschikte over de mogelijkheid tot projecteren van een beeld en kreeg daarom een tweede leven als atelierruimte voor het vervaardigen van calicots.” Ann Malliet

De Festa werd ontworpen door architect Leopold Van Den Broeck.

Foto’s: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: DUISTER

Figure du monstre qui désole le Gevaudan.

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM en verruim je geest. Vernauwen mag ook. Het motto van deze show is: I’ve been down on the bottom of a world full of lies / I ain’t looking for nothing in anyone’s eyes / Sometimes my burden seems more than I can bear.
Je kan dit programma via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers.

“Halverwege onze levensreis
bevond ik me in een somber woud,
want ik was afgedwaald van het rechte pad.”

Zo begint De Goddelijke Komedie van Dante, de grote Italiaanse dichter uit de 13^de eeuw. De vertaling van deze versregels is van Jules Grandgagnage. Ik weet niet of ik van het rechte pad ben afgeweken maar ik ben al een heel eind verder gekomen op mijn levensreis dan de verteller in De Goddelijke Komedie. Vandaag zou een donker woud me vast bevallen, zeker een waar zoveel gebeurt als in het gedicht van Dante, en waar op het einde zoveel sterren fonkelen en liefde het hele universum doet bewegen. Hier in mijn straat gebeurt maar weinig. Aan de overkant woonde ooit een dichter, Maurice Carême. Zijn huis is nu een museum maar ik zie er nooit iemand binnengaan of buitenkomen. Nee, veel gebeurt hier niet. Gelukkig hebben we talloze werelden in boeken, films en muziek.

Niet met Vergilius maar met songschrijvers en muzikanten als gids gaan we vanavond op zijn minst twee uur lang de duisternis in. Mochten we verdwalen kan het heel wat langer worden. Tijd is relatief.

Vaak is duisternis onheilspellend en lonkt er als de nacht gevallen is overal gevaar. Voor je het weet zit je in de val. Gisteren – of was het eergisteren – werd in het dorp hiernaast nog een man vermoord. Zijn moeder zwaar toegetakeld. Inbrekers van de kwalijke soort. Maar tijdens een wandeling in het Ten Bospark lachte een hoogzwangere vrouw me toe, al was dat op een zonovergoten middag.

Voor duisternis hoef je niet naar buiten en ze is er ook zonder geteisem en geboefte. Je kan thuisblijven met alle lichten aan maar in je hoofd alleen maar donkere gedachten.

Echter, niet alle duister is schrikwekkend. In het donker fonkelen de lichten van lust en liefde. Lange zomernachten vol genot waar geen einde aan komt. Tijd is relatief.

Veel schaduw en duisternis werd op muziek gezet. Dit is er een bescheiden keuze uit. Veel luisterplezier.

Wait Until Dark Scott Walker – Scott 2 – Henry Mancini – 1968

Dark Lolita – Angelo Badalamenti & Kinny Landrum – Wild At Heart – Badalamenti – 1990

Dark Days – Stuart Staples – Lucky Dog Recordings 03-04 -Staples – 2005

The Dark Is Rising – Mercury Rev – All Is Dream – Donahue/Mackowiak/Mercel – 2001

Dark Neon – Wilco – Alpha Mike Foxtrot: Rare Tracks 1994 – 2014 – Jeff Tweedy – 2014

Home After Dark – Dan Stuart – Can o’ Worms – Dan Stuart – 1995

By The Rivers Dark – Leonard Cohen – Ten New Songs – Cohen/Robinson – 2001

The Darker Days Of Me & Him – PJ Harvey – Uh Huh Her – PJ Harvey – 2004

My Dark Ages – Pere Ubu – Datapanik in the Year Zero – 1975-1977 -Ravenstine/Thomas/Krauss/Herman/Maimone – 1996

No Dark Things – Echo & The Bunnymen – Heaven Up Here – McCulloch/Pattinson/de Freitas/Sergeant – 1981

A Forest – The Cure – Seventeen Seconds – Tolhurst/Hartley/Smith/Gallup – 1980

Darklands – The Jesus & Mary Chain – Darklands – William Reid – 1987

Heart Of Darkness – Sparklehorse – Vivadixiesubmarinetransmissionplot – Linkous – 1995

Long Black Veil – Nick Cave & The Bad Seeds – Kicking Against The Pricks – Danny Del-Marjohn Wilkins – 1986

Big Black Mariah – Tom Waits – Rain Dogs – Tom Waits – 1985

Not Dark Yet – Bob Dylan – Time Out Of Mind – Dylan – 1997

I See A Darkness – Bonnie “Prince” Billy – I See A Darkness – Oldham – 1998

Dark Road – Richard Hawley – Lady’s Bridge – Richard Hawley – 2007

Deep Dark Hole – Los Lobos – The Neighborhood – Hidalgo/Perez – 1990

Alone In The Dark – John Hiatt – Bring The Family – John Hiatt – 1987

Dark Night – The Blasters – Testament: The Complete Slash Recordings – Dave Alvin – 1985

Dark Water – Rainer & Das Combo – Barefoot Rock With … – Ptacek – 1994

My Daddy Walked In Darkness – Gil Bateman – Instant Garage – Hoyt Axton – 1966

Dark Was The Night – Ry Cooder – Paris, Texas – Blind Willie Johnson, arr. Cooder – 1985

Dark Night Blues – Blind Willie McTell – R. Crumb’s Heroes Of Blues, Jazz & Country – Gary Atkinson/Blind Willie McTell – 1927

Black Cat Blues – John Lee Hooker – Saga Blues: Blues From the Motor City – B. Besman/John Lee Hooker – 1949

Dark and Dreary – Elmore James & His Broom Dusters – Blues After Hours – Josea – 1960

The Man In The Long Black Coat – Mark Lanegan – I’m Not There – Dylan – 2007

Dark Turn Of Mind – Gillian Welch – The Harrow & The Harvest – Rawlings/Welch – 2011

When It’s Dark – Yo La Tengo – Popular Songs – Yo La Tengo – 2009

Be Dark Night – Phosphorescent – Pride – Matthew Houck – 2007

Why Spend a Dark Night With Me? – Moondog – Moondog 2 – L. Hardin – 1970

Nawoord:

Waarom geen Darkness on the Edge of Town van Bruce Springsteen, terwijl dat toch een song is die altijd al mijn hart sneller deed kloppen? Het antwoord is simpel: ik houd al lang niet meer van het gedrum van Max Weinberg. En waarom dan geen Black Angel’s Death Song van the Velvet Underground? Ik zou het niet weten.

Samenstelling en research: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: ELEKTRONISCHE POP

Suicide

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM en verruim je geest. Het motto van deze show is: Ooh, it’s so good, it’s so good / It’s so good, it’s so good / It’s so good / Ooh, I’m in love, I’m in love / I’m in love, I’m in love / I’m in love.
Je kan dit programma via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers

Vanavond begeef ik me op een terrein waar ik al geruime tijd niet zo vertrouwd meer mee ben: dat van de elektronische popmuziek. Het wordt geen historisch of chronologisch overzicht van dat genre, maar er komen wel baanbrekers als Kraftwerk, Neu!, Brian Eno, Tangerine Dream en Frank Tovey (alias Fad Gadget) aan bod. Lange tijd liet deze muziekvorm, en zeker de Duitse variant, de zogeheten krautrock, me onverschillig. Omstreeks 1977 veranderde die houding. Ik was opgehouden met Humo te lezen en ook Rolling Stone gaf ik almaar minder aandacht. Met name Humo heeft in de eerste helft van de jaren zeventig een nefaste invloed gehad op veel Nederlandstalige popliefhebbers. Een heel rijke en vernieuwende stroming in de eigentijdse muziek werd genegeerd; soms kwamen bands en muzikanten wel ter sprake maar werd er neerbuigend over geschreven. Ook ik onderging die invloed. Het komt eropaan schrijvers en recensenten te zoeken (en vinden) die je wereld openen in plaats van hem te sluiten. In New Musical Express – en later in The Face – vond ik er zo een aantal. Vanaf 1977 kon ik de kwaliteit van sommige ‘synthesizerplaten’ hoe dan ook niet langer ontkennen. Synthpop en elektronische muziek werden opwindende alternatieven voor het geluid van de inmiddels vastgeroeste rockensembles (hoewel die zelf vaak gebruik maakten van synthesizers). Het debuut van de groep Suicide, verschenen in 1977, was een baanbreker. De plaat had op mij ongeveer hetzelfde effect als een decennium eerder White Light/White Heat van the Velvet Underground. Natuurlijk was er dat jaar ook Donna Summer’s I Feel Love, met de producers Pete Bellotte en Giorgio Moroder: drie cruciale figuren. Mogelijk gaven bij mij David Bowie en Brian Eno de doorslag om het genre werkelijk opwindend te gaan vinden. “Heroes” blijft een van de geweldigste singles ooit. Ook Brian Eno’s elpee Before and After Science blijft tot op heden een hoogtepunt van muzikale inventiviteit en sublieme melancholie. Hetzelfde geldt voor Fear of Music en Remain In Light van Talking Heads.

Al gauw kon je de synthesizer niet meer wegdenken uit de alternatieve pop. Niet op de radio en niet op de dansvloer. Jammer dat de zo belangrijke Duitse pioniers als Neu! en Kraftwerk van mij nog altijd niet de aandacht kregen die ze verdienden. Even jammer is het dat ik ergens midden de jaren tachtig opnieuw Humo begon te lezen. In die periode kwam ik in de ban van Amerikaanse gitaarbands als R.E.M., Green On Red, Dream Syndicate en Rain Parade. Opnieuw kregen de synthesizer en de drummachine een slechte naam. En zo herhaalde de geschiedenis zich. Opnieuw wendde ik me tot scribenten die mijn smaak bevestigden in plaats van op zoek te gaan naar schrijvers met een open geest. Het leven is een en al herhaling. Elke dag is het weer Groundhog Day. Overigens kwam die verdomde synthpop me inmiddels de strot uit. Human League, Soft Cell, Depeche Mode en Spandau Ballet konden me gestolen worden. Maar zo ging ook de onderstroom van dat verhaal voor mij verloren.

Niet alle voor vanavond geselecteerde songs zijn zuiver elektronisch, in sommige gevallen gaat het om mengvormen, zoals bij Prince, Snatch, Grace Jones en Pink Floyd. Sommige artiesten, zoals Talking Heads, Gary Numan en Wendy Carlos kunnen tot mijn spijt niet aan bod komen. In een volgende aflevering dan maar?

Veel luisterplezier!

Donna Summer & Giorgio Moroder

The Man-Machine – Kraftwerk – The Man Machine – Hütter/Karl Bartos/Ralf Hütter

20 Jazz Funk Greats – Throbbing Gristle – 20 Jazz Funk Greats – Throbbing Gristle

Wurlitzer Jukebox – Young Marble Giants – Colossal Youth – Stuart Moxham

Whirly-Bird – Silver Apples – Silver Apples – Simeon/Stanley

The Topless Dancers Of Corfu – Dick Hyman – Moog – The Electric Eclectics Of Dick Hyman – Dick Hyman

In Heaven (Lady In The Radiator Song) – David Lynch & Alan R Splet – Eraserhead Original Soundtrack – Lynch/Ivers

Uncertain Smile – The The – 45 Rpm – Matt Johnson

Bird Of Beauty – Stevie Wonder – Fulfillingness’ First Finale – Stevie Wonder

Let’s Go Crazy – Prince and the Revolution – The Very Best Of Prince – Prince

I Feel Love – Donna Summer – Endless Summer – Bellotte/Moroder/Summer

Cheree – Suicide – First Album – Rev/Vega

Der Mussolini – Deutsch Amerikanische Freundschaft ‎- Alles ist Gut – Delgado/Lopez/Gorl

A Touch Of Evil – Cabaret Voltaire – Red Mecca – Watson/Kirk/Mallinder

Sequent C – Tangerine Dream – Phaedra – Peter Baumann

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is residents2.jpg

The Residents

Don’t Turn The Light On, Leave Me Alone – Can – Soundtracks – Damo Suzuki

Neuschnee – Neu! – Neu! 2 – Klaus Dinger/Michael Rother

Back To Nature – Frank Tovey (Aka Fad Gadget) – The Fad Gadget Singles – Frank Tovey

Eyes In The Center – Chrome – Red Exposure – Damon Edge/Helios Creed

Information Rain – Judy Nylon & Crucial – Pal Judy – Judy Nylon

Dead Heat – Snatch – Snatch – Nylon/Palladin

Pull Up To The Bumper – Grace Jones – Private Life: The Compass Point Sessions – Grace Jones/Dano Mano/Sly Dunbar/Robbie Shakespeare

Newtown – The Slits – Cut – Arianne Foster/Paloma Romero/Tessa Pollitt/Viviane Albertine

Histoire à suivre – The Honeymoon Killers – Les Tueurs de la Lune de Miel – Vromman

Heisse Lippen – Cluster – Zuckerzeit – Roedelius

Die Bunge – Cluster & Eno – Cluster & Eno – Eno/Moebius/Roedelius

Kurt’s Rejoinder – Brian Eno – Before And After Science – Brian Eno

V-2 Schneider – David Bowie – “Heroes” – Bowie

Nightclubbing – Iggy Pop – The Idiot – Iggy Pop

Mongoloid – Devo – Q: Are We Not Men? A: We Are Devo – Gerald V. Casale

Great Balls of Fire – The Flying Lizards – Top Ten – Hammer/Blackwell

Teddy Bear – The Residents – Our Tired, Our Poor, Our Huddled Masses – Bernie Lowe/Kal Mann/Elvis Presley

Ohrwurm – Harmonia – Musik Von Harmonia – Moebius/Roedelius/Rother

Obscured by Clouds – Pink Floyd – Obscured by Clouds – Gilmour/Waters

Judy Nylon

Samenstelling, research en montage: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: GHOSTS

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM en verruim je geest. Het motto van deze show is: I’m strapped to this fucking twin bed / And I won’t get any cookies or tea / Till I stop quoting Nietzsche / And brush my teeth and comb my hair.
Je kunt dit programma via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers.

Vanavond verschijnen de geesten. Als wij het zelf al niet geworden zijn na een jaar in afzondering, onze aandacht grotendeels gericht op twijgjes, postbodes, de lucht en vogelgezang, worden we het op deze dag, op 1 mei 2021: geesten. Mooi toch dat we geesten worden die liederen over geesten beluisteren, niet? Twee uur lang laten we onze van hunkeren en smachten vermoeide lichamen links liggen (of rechts) en doen we alsof we uit niets anders bestaan dan licht en ether.

De songs die de revue zullen passeren roepen inderdaad allerlei soorten geesten op. Geesten te paard, geesten op het strand, geesten in spooktreinen, zwervende geesten, hongerige geesten en heilige geesten. Het minste wat je over deze songs kunt zeggen is dat ze bezield zijn, of in ieder geval dat hun makers dat waren. Zonder bezielde muzikanten geen muzikale geesten, en onbezielde luisteraars dreigen geen noot te zullen horen. Om dit in eenvoudige bewoordingen samen te vatten: er is musica humana nodig om musica instrumentalis te kunnen horen.

Veel luisterplezier en veel geestdrift gewenst, beste geesten van 1 mei!

Opgedragen aan Gene Taylor, overleden op 20 februari 2021.

Spirit Ditch – Sparklehorse – Vivadixiesubmarinetransmissionplot – Mark Linkous (de allerliefste geest)

My Ghost – The Handsome Family – Through The Trees – Brett Sparks/Rennie Sparks

Your Ghost – Kristin Hersh – Hips And Makers – Kristin Hersh

The Ghost On The Shore – Lord Huron – Lonsome Dreams – Lord Huron

Ghost Tropic – Songs: Ohia – Ghost Tropic – Alasdair Roberts/Jason Molina/Mike Mogis/Shane Aspegren

Ghosts – Fred Frith – Guitar Solos – Fred Frith

Ambush/Banquo’s Ghost – Third Ear Band – Music From Macbeth – Bridges/Sweeney/Buckmaster/Minns

Ghosts – Sam Amidon – The Following Mountain – Sam Amidon

Ghost of a Horse – Emily Jane White – Victorian America – Emily Jane White

Chasing Ghosts – Steve Von Till – A Life Unto Itself – Steve Von Till

Ghosts – Clint Mansell & Kronos Quartet – Requiem For A Dream – Clint Mansell

Ghost Of The Monks – William Penn & The Quakers – The Hush Records Story – Gunther

New Ghosts – Albert Ayler – New Grass – Mary Parks

Ghost Town – The Specials – Singles – Jerry Dammers

Ghost Rider – Suicide – First Album – Martin Rev/Alan Vega

Dead Souls – Joy Division – Permanent – Joy Division

Ghost Highway – Mazzy Star – She Hangs Brightly – David Roback

Ghost On The Highway – The Gun Club – Fire Of Love – Jeffrey Lee Pierce

Ghost Band – Green On Red – The Killer Inside Me – Cacavas/Waterson/Stuart/Prophet

Ghost On The Road – Guadalcanal Diary – Walking In The Shadow Of The Big Man – Jeff Walls

Ghosts Of Hallelujah – The Gourds – Ghosts Of Hallelujah – Kevin Russell/Jimmy Smith

Hungry Ghost – Hurray For The Riff Raff – The Navigator – Alynda Segarra

Holy Ghost – Low – The Invisible Way – Alan Sparhawk/Steve Garrington

Ghosts in My Heart – Mariee Sioux – Gift for the End – Mariee Sioux

Ghost Woman Blues – The Low Anthem – Smart Flesh – George Carter

Ghost of David – Damien Jurado – Ghost of David – Damien Jurado

The Ghost Of The Girl In The Well – Willard Grant Conspiracy – Regard The End – Robert Fisher

Ghost-Town Of My Brain – Jim White – No Such Place – Jim White

The Ghost And The Black Hat – Go-Betweens – Liberty Belle And The Black Diamond Express – Grant McLennan/Robert Forster

The Ghost Of You Walks – Richard Thompson – Action Packed: The Best Of The Capitol Years – Richard Thompson

Ghosts – Randy Newman – Guilty: 30 Years Of Randy Newman – Randy Newman

Paris 1919 – John Cale – Paris 1919 – John Cale

Ghost Train – Rickie Lee Jones – Duchess of Coolsville: An Anthology – Rickie Lee Jones

Spirits Drifting – Brian Eno – Another Green World – Brian Eno

Ghosts Of A Future Lost – Clint Mansell & Kronos Quartet – Requiem For A Dream – Clint Mansell

Research, samenstelling en montage: Martin Pulaski
Afbeeldingen: The Innocents (Jack Clayton); Carnival of Souls (Herk Harvey); Albert Ayler; Carnival of Souls.

ZERO DE CONDUITE: 1968 – TO KINGDOM COME

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM en verruim je geest. Het motto van deze show is: When I feel that the world’s too much for me / I think of the Big Sky and nothing matters much to me.
Je kunt dit programma via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers.

Je weet het. Mijn Agnes heeft een zware hartoperatie overleefd. Het spreekt vanzelf dat ik dat had gehoopt en verwacht, maar uiteindelijk was het op die verschrikkelijke 1^ste maart kantje boordje. Gelukkig is Agnes nu bij me in dat kleine koninkrijk van ons – waar we al dertig jaar in ballingschap leven – en herstelt ze snel. Overigens is er geen haast mee gemoeid. We hebben tijd. Er wordt niets van ons verwacht, we gaan nergens naartoe. Er is nergens iets te doen.

Ik ben nu mantelzorger. Dat woord kende ik wel, maar ik wist niet wat het inhield. Voor je hulpbehoevende geliefde zorgen is iets moois maar het gaat nu en dan ook met gevoelens van onmacht, tekortschieten, onzekerheid, gepaard. Soms voel je je zelf hulpbehoevend. Soms wil je alleen nog maar ontsnappen aan die verantwoordelijkheid. Komt daar nog bij dat ik altijd al een beetje heb willen ontsnappen, vooral aan werk, verplichtingen, verantwoordelijkheden maar ook aan onzin en onwetendheid, aan bedrog en valsheid, aan hypocrieten en praatjesmakers, aan de vaak harteloze en wrede wereld.

In deze in alle opzichten uiterst moeilijke tijd maak ik om te ontsnappen lijstjes. Als escapist ben ik op dit ogenblik tot niet veel meer in staat. Lijstjes maken is niets nieuws voor me, maar nu is het zo’n beetje een obsessie geworden. Ik maak lijstjes van de langspeelplaten die ik in dat of dat jaar memorabel vond. Zo heb ik er ook een voor het gezegende jaar 1968 gemaakt. Het is een hele lijst, hij raakt niet af, er komt geen eind aan. Mijn programma van vandaag bevat een selectie uit die lange, onaffe lijst. Soms denk ik dat 1968 het beste muzikale jaar is om in weg te vluchten. Het was op elk gebied een wonderjaar, dat zeker. Er leek een écht koninkrijk op komst, een waar iedereen gelijk zou zijn en niets verboden was en elke ziel een goede ziel en alles met alles in harmonie. Een droom om vooral vandaag te koesteren, want dat koninkrijk is verder weg dan ooit.
Veel luisterplezier!

To Kingdom Come – The Band – Music From Big Pink – Robbie Robertson

Everybody’s Got to Change Sometime – Taj Mahal – Taj Mahal – Sleepy John Estes

Sure ‘Nuff ‘N Yes I Do – Captain Beefheart & The Magic Band – Safe As Milk – Don Van Vliet/Herb Bermann

Love That Burns – Fleetwood Mac – Mr. Wonderful – Peter Green

No Expectations – The Rolling Stones – Beggars Banquet – Keith Richards/Mick Jagger

My Wild Love – The Doors – Waiting For The Sun – The Doors

Quicksilver Girl – The Steve Miller Band – Sailor – Steve Miller

I’ve Loved Her So Long – Neil Young – Neil Young – Neil Young

Four Days Gone – Buffalo Springfield – Last Time Around – Stephen Stills

The Radio Song – Dillard & Clark – The Fantastic Expedition Of Dillard & Clark – Bernie Leadon/Gene Clark

Draft Morning – The Byrds – The Notorious Byrd Brothers – Roger McGuinn/Chris Hillman/David Crosby

No One Is There – Nico – The Marble Index – Nico

Some Velvet Morning – Nancy Sinatra & Lee Hazelwood – Nancy & Lee – Lee Hazlewood

Bonnie And Clyde – Serge Gainsbourg, Brigitte Bardot & Michel Colombier et Son Orchestre – Bonnie And Clyde – Serge Gainsbourg

Life Will Pass You By – Kaleidoscope – A Beacon From Mars – C. Darrow

Shifting Sands – West Coast Pop Art Experimental Band – Part One (1967) – Baker Knight

Christine – J.K. & Co – Suddenly One Summer – Jay Kaye

Everything That Touches You – The Association – Birthday – Terry Kirkman

Friends – The Beach Boys – Friends – Brian Wilson/Carl Wilson/Dennis Wilson/Al Jardine

Big Sky – The Kinks – The Kinks Are The Village Green Preservation Society – Ray Davies

Cry Baby Cry – The Beatles – The Beatles (White Album) – Lennon/McCartney

Lonely Little Girl – The Mothers of Invention – We’re Only In It for the Money – Frank Zappa

Murder In My Heart For The Judge – Moby Grape – Wow – Jerry Miller/Don Stevenson

White Light/White Heat – The Velvet Underground – White Light / White Heat – Lou Reed

Misty Mountain – Silver Apples – Silver Apples – Simeon/Stanley

The Garden Of Earthly Delights – The United States Of America – The United States Of America – Joseph Byrd/Dorothy Moskowitz

America – Simon & Garfunkel – Bookends – Paul Simon

Bet No One Ever Hurt This Bad – Randy Newman – Creates Something New Under The Sun – Randy Newman

I Walk On Guilded Splinters – Dr. John – Gris Gris – Dr John Creaux/Mac Rebennack

In My Own Dream – Butterfield Blues Band – In My Own Dream – Paul Butterfield

You’ve Got My Mind Messed Up – James Carr – A Man Needs A Woman – O. McClinton

Chain Of Fools – Aretha Franklin – Lady Soul – Don Covay

Tell Mama – Etta James – Tell Mama – Marcus Daniel/Clarence Carter/Wilbur Terrell

Gypsy Eyes – The Jimi Hendrix Experience – Electric Ladyland – Jimi Hendrix

New Ghosts – Albert Ayler – New Grass – Mary Parks

Those Were The Days – Cream – Wheels Of Fire – Ginger Baker/Mike Taylor

Flower Punk – The Mothers of Invention – We’re Only In It for the Money – Frank Zappa

Samenstelling, research & montage: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: SLAPEN, DROMEN

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM en verander je leven. Het motto van deze show is : In the land of my dreams / You’re sweeter than ever before / In the land of my dreams / You love me so much more. Je kunt dit programma via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers.

Opgedragen aan Agnes Anquinet.

Vorige zaterdag, toen ik dit programma monteerde en een korte inleiding opnam, had ik er geen idee van hoe de zware hartoperatie van Agnes zou aflopen. We hadden allebei het volste vertrouwen in het medisch team van UZ Brussel, maar hadden toch ook twijfels. Je weet maar nooit wat er kan gebeuren in zo’n operatiekamer. In hoop en angst en nog een resem andere emoties heb ik deze lijst van songs over slapen en vooral dromen samengesteld. In mijn donkerste momenten dacht ik, stel dat Agnes het niet overleeft, dan… Ja, wat dan? Dat ze deze liedjes niet meer zou kunnen horen? Ga weg, zo narcistisch was ik nu ook weer niet. En zo belangrijk vond ik deze stukjes muziek nu ook weer niet. Ik zou het programma niet hebben laten uitzenden, dat spreekt vanzelf. Dieper ben ik op die mogelijkheid niet ingegaan: Agnes moest overleven. Ik stond geen ander vooruitzicht meer toe. Al leek het dan maandag wel allemaal verkeerd te gaan. Een uiterst problematische operatie, acht uur in de operatiekamer. Ondraaglijke spanning in mijn eigen hart (en niet alleen in dat van mij).
Maar dat was maandag. Inmiddels is het tij gekeerd en ziet de toekomst er bijna rooskleurig uit. Hoewel, rooskleurig? Wat heb je aan die bleekrode tint? Het komt erop neer dat Agnes weer thuis zal zijn en dat we samen nieuwe dromen zullen kunnen dromen. Ik twijfel er niet aan dat daar prettige en rijke en zelfs wilde dromen bij zullen zijn maar dat ook nachtmerries niet zullen ontbreken. De warmte voel je alleen maar als je weet dat er ook kou is. Of zoals Ismaël, de verteller in Herman Melvilles Moby Dick, het formuleert: “Temeer, zeg ik, want om echt van lichaamswarmte te genieten, moet een klein stukje van je koud zijn; iedere eigenschap in deze wereld is immers alleen wat het is uit contrast. Niets bestaat in zichzelf.” (Vertaling Barber van de Pol).
Het idee bij deze aflevering van Zéro de conduite was dat Agnes veel zou slapen en dromen in haar ziekenhuisbed. Dat ze geen pijn zou hebben. En dat ze dan na een week van diepe en pijnloze rust op een stralende lentedag zou ontwaken. Deze liedjes vervangen de dromen die ze in mijn verbeelding – in mijn verbeelding van voor de operatie – zou hebben. Natuurlijk is de realiteit altijd anders dan de voorstelling die je je ervan maakt. Soms is dat een goede zaak.

Veel luisterplezier.

Sleep – This Heat – Deceit – This Heat

I Go To Sleep – The Pretenders – Pretenders II – Ray Davies

I Can’t Sleep – Aziza Mustafà Zadeh ft. Toots Thielemans – Jazziza – Zadeh

Land Of My Dreams – Anna Domino – East and West – Aretha Franklin

The Dream’s Dream – Television – Adventure – Tom Verlaine

Tiny Children – The Teardrop Explodes – Wilder – Julian Cope

Chasing The Dream – Sunhouse – Crazy On The Weekend – Gavin Clarke

Dreams – Clint Mansell & Kronos Quartet – Requiem For A Dream – Clint Mansell

Am I Dreaming – Jane Canada – Break-A-Way: The Songs Of Jackie De Shannon 1961-1967 – Jackie De Shannon

Johnny Angel – Shelley Fabares – Les Hits 1962 Salut Les Copains – Lyn Duddy

Dreamin’ Of You – Noreen Corcoran – Phil’s Spectre II: Another Wall Of Soundalikes – Nino Tempo

Wonderful Land – The Shadows – Les Hits 1962 Salut Les Copains – Lordan

Tout est permis quand on rêve – Lilian Harvey & Henri Garat – Les plus belles chansons du cinéma – W. R. Heymann/A. Boyer/R. Bertram/J. Cis

Dreaming A Dream – Al Bowlly with Ray Noble & His Orchestra – Pennies From Heaven – R.P. Weston/B. Lee/J. Waller/J. Tunbridge

Girl Of My Dreams – Dizzy Gillespie feat. Stan Getz – Diz & Getz – Sunny Clapp

This Time The Dream’s On Me – Russ Freeman & Chet Baker – Chet Baker & Russ Freeman Quartet – Arlen/Mercer

Nightmare – Percy Mayfield – Poet Of The Blues – Percy Mayfield

Nightmare – Artie Shaw & His New Music – Pop Music: The Early Years 1890-1950 – Artie Shaw

‘Til The Following Night – Screaming Lord Sutch & The Savages – Joe Meek: The Alchemist Of Pop – Home Made Hits & Rarities 1959-1966 – Sutch

Night Of The Vampire – The Moontrekkers – Joe Meek: The Alchemist Of Pop – Home Made Hits & Rarities 1959-1966 – LePort

Alligator Wine – Screamin’ Jay Hawkins – The Leiber & Stoller Story – Volume 2 – On The Horizon 1956 – 1965 – Jerry Leiber/Mike Stoller

Make My Dreams Come True (take 2) – Elmore James & His Broom Dusters – Blues After Hours – Elmore James

Six Dreams – The Seeds – Pushin To Hard [The Best Of The Seeds] – Sky Saxon

Dream Within A Dream – Spirit – The Family That Plays Together – Jay Ferguson

Oh! Wot A Dream – Kevin Ayers – Bananamour – Kevin Ayers – Kevin Ayers

Gallery Of Dreams – Rosie & The Originals – Angel Baby Revisited – Unknown

Girl of My Dreams – Etta James – At Last! – Charles Clapp

Dreamer – Patti LaBelle & The Bluebelles – Sweet Inspirations: The Songs Of Dan Penn & Spooner Oldham – Dan Penn/Spooner Oldham

Circle Dream – 10,000 Maniacs – Our Time In Eden – Dennis Drew/Natalie Merchant

Series Of Dreams [Recorded New Orleans 3/23/89, Outtake From Oh Mercy] – Side Tracks – Bob Dylan

Take Care In Your Dreams – Tindersticks – No Treasure But Hope – Neil Fraser/Robert McKinna/David Boulter

Summer Of Their Dreams – Virgina Astley – From Gardens Where We Feel Secure – Virginia Astley

Reve – Françoise Hardy – La Question – Taiguara/Hardy

How Can We Hang On To A Dream – Tim Hardin – Tim Hardin 1 – Tim Hardin

The Dream Machine – John Zorn – Dreamachines – John Zorn

Please Don’t Wake Me – Cinderella – 2.Dimension Dolls, Beyond The Valley:Girls Will Be Girls –

Please wake up – Louie And The Lovers – The Complete Recordings – Louie Ortega

Samenstelling, research en montage: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: TELL IT TO YOUR HEART

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM en verander je leven. Het motto van deze show is : For so long I thought about it / And now I just can’t live without it / This beautiful image I have of you.
Je kunt dit programma ook via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers. Opgedragen aan Agnes Anquinet.

Vanavond is er ondanks mijn eerder gedane belofte geen derde aflevering van de reeks baanbrekers in populaire muziek. De realiteit heeft zich op de zo mogelijk hardste wijze aan ons privéleven opgedrongen. Mijn geliefde Agnes lijdt aan hartfalen en moet op 1 maart een zware operatie ondergaan. (Meer details daarover vind je in enkele vorige mededelingen.) Om die reden heb ik gekozen voor een ander soort songs. Liedjes die Agnes nauw aan het hart liggen, die volgens mij troost brengen en mogelijk op die manier een helende kracht hebben. Het zijn geen doodsliederen, verre van, want er is geen dood in zicht. Deze 36 songs – vrij willekeurig en intuïtief geselecteerd – zijn levensbevestigend. Veel van de liedjes kun je meezingen en op heel wat ervan kun je dansen. Agnes komt hier sterker uit, dat zeggen al onze vrienden en ik zeg het zelf ook. Ik weet het. Het zal goed aflopen, maar toch houden we ons spreekwoordelijke hart vast. Ondertussen hebben we als houvast muziek als die van vanavond, maar ook boeken, films en heel veel herinneringen aan een rijk leven samen en met onze vrienden. Dit programma is ook voor jullie, vrienden, die zo met dat verzwakte hart van Agnes begaan zijn.

Veel luisterplezier!

The Beat Goes On – Sonny & Cher – The Beat Goes On – Sonny Bono

Too Busy Thinkin’ About My Baby – Marvin Gaye – M.P.G. – N.Whitfield/J.Bradford

You’re My Remedy – The Marvelettes – The Definitive Collection – Smokey Robinson

A Love Like Yours (Don’t Come Knocking Everyday) – Martha Reeves & The Vandellas – Come And Get These Memories – Eddie Holland/Brian Holland/Lamont Dozier

Whole Lot Of Shakin´ In My Heart (Since I Met You) – Smokey Robinson & The Miracles – Away We A Go-Go – Smokey Robinson

That’s Where It’s At – Sam Cooke – The Man And His Music – J. W. Alexander/Sam Cooke

Ruler Of My Heart – Irma Thomas – Time Is On My Side – N. Neville

You, Baby – The Ronettes – Phil Spector – Back To Mono (1958-1969) [Disc 2] – P.Spector/B.Mann/C.Weil

Please Let Me Wonder – The Beach Boys – The Beach Boys Today! – Brian Wilson/Mike Love

I’m Only Sleeping – The Beatles – Revolver – Lennon/McCartney

Darlin’ Companion – The Lovin’ Spoonful – Hums Of The Lovin’ Spoonful – John Sebastian

She’s A Rainbow – The Rolling Stones – Their Satanic Majesties Request – Mick Jagger/Keith Richards

Little Wing – The Jimi Hendrix Experience – Axis: Bold As Love – Jimi Hendrix

Today – Jefferson Airplane – Surrealistic Pillow – Marty Balin/Paul Kantner

8:05 – Moby Grape – Moby Grape – D. Stevenson/J Miller

All Come To Meet Her – Skip Spence – Oar – Skip Spence

Time Is Passing – Pete Townshend – Who Came First – Pete Townshend

Andalucia – John Cale – Paris 1919 – John Cale

Little Sister – Nico – Chelsea Girl – John Cale/Lou Reed

Step Right Up – Anne Briggs – The Time Has Come – H. McCullough

Head And Heart – John Martyn – Bless The Weather – John Martyn

Chase The Blues Away – Tim Buckley – Blue Afternoon – Tim Buckley

Your Gentle Way Of Loving Me – The Byrds – Dr. Byrds & Mr. Hyde – F. Guilbeau/G. Paxton

If Not For You – Bob Dylan – New Morning – B. Dylan

Only Love Can Break Your Heart – Neil Young – After The Goldrush – Neil Young

Loretta – Townes Van Zandt – Flyin’ Shoes – Townes Van Zandt

A Song For You – Gram Parsons – GP – Gram Parsons

Secret Heart – Ron Sexsmith – Ron Sexsmith – Ron Sexsmith

Steal Your Love – Lucinda Williams – Essence – Lucinda Williams

She Is My Everything – John Prine – Fair And Square – John Prine

Heartache Spoken Here – Warren Zevon – Mr. Bad Example – Warren Zevon

A Matter Of Time – Los Lobos – How Will The Wolf Survive? – David Hidalgo/Louie Perez

Listen To Her Heart – Tom Petty & The Heartbreakers – You’re Gonna Get It! – Tom Petty

Tell It To Your Heart – Lou Reed – Mistrial – Lou Reed

Hold On, Hold On – Neko Case – Fox Confessor Brings The Flood – Neko Case

Glory – Television – Adventure – Tom Verlaine

Research, samenstelling en montage: Martin Pulaski

A LAST SALUTE TO PHIL SPECTOR

Goodbye Phil Spector. Once upon a time you used to be a pop genius. Once upon a time we loved your sound more than we loved our own heartbeat. Once upon a time, when “them British bad boys the Rolling Stones” called you uncle Phil. Once upon a time when the river was deep and the mountain was high. Once upon a time when Veronica sang Be My Baby and Walking in the Rain, when Darlene Love sang He’s a Rebel. Once upon a time when You’ve Lost That Lovin’ Feeling by the Righteous Brothers on the red and yellow Philles label was the best single ever made (Or was it Tina Turner’s River Deep, Mountain High, after all?). Once upon a time, when we were dreaming. Just before the long and winding nightmare began.

Ω

Ik moest deze korte tekst in het Engels schrijven.

DE VOLKOMEN BLEEKHEID VAN SNEEUW

DIE ZOMER zagen we Gabriella opfleuren. Senga en ik werkten inmiddels allebei bij de Filosofische Kring Aurora en hadden het behoorlijk druk met de redactie van het tijdschrift en het voorbereiden van literaire middagen en avonden. ’s Avonds aten we vaak met zijn drieën in de grote keuken beneden. Na de maaltijd voerden we gesprekken, een beetje zoals destijds in de Artanstraat in Schaarbeek, maar rustiger en redelijker. Soms las ik ontwerpen van teksten of gedichten voor. Ik haalde boeken uit de rekken, we lazen elkaar fragmenten voor van Knut Hamsun, Thomas De Quincey, Peter Handke en hele stukken uit De keisnijder van Fichtenwald van de toen bij ons bewonderde Nederlandse schrijver Louis Ferron.
We beluisterden de nieuwste elpees, voor zover ons budget ons de aankoop ervan toestond. Gelukkig was er ook nog de discotheek in de Lange Nieuwsstraat, die een voortreffelijk aanbod had. Gabriella bleef zoals in de Brusselse tijd van Nico en the Velvet Underground en van Patti Smiths Horses houden, wat niet vloekte met de punkrock en new wave en zelfs niet met albums als Darkness On The Edge Of Town, waar wij toen de voorkeur aan gaven. Geregeld hoorde je in het Dolfijnhuis de elpees Desertshore, met daarop aangrijpende nummers als My Only Child en Abschied, en The Marble Index [1], met No One Is There en Frozen Warnings. Na al die jaren bleef ik een pleitbezorger van de platen van Syd Barrett en Alexander Spence, waardoor wie bij ons geregeld op bezoek kwam vertrouwd werd met hun merkwaardige, hoogst originele songs.

Soms kwam Gabriella even in mijn werkkamer binnen om naar onze boeken te kijken. Op een dag trof ze in een stapeltje nieuwe aanwinsten in mijn kamer een Nederlandse vertaling van Moby Dick aan. Ze raakte gehecht aan de roman van Herman Melville, vooral aan het hoofdstuk over het witte van de walvis. Voor mij is dat een van de hoogtepunten uit de wereldliteratuur. Het was meer dan wat ook het witte van de walvis dat mij deed verbleken. Mogelijk herkende ze de bleekheid van haar eigen huid, met de volkomen blankheid van sneeuw, in die beschrijvingen. Hield ze ook niet zo van de laatste bladzijden van Edgar Allan Poes The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket?

Kort na Gabriella’s verhuizing naar de Dolfijnstraat waren we met zijn drieën in de Monty, een zaaltje op het Zuid, gaan kijken naar de thriller Looking for Mr. Goodbar van Richard Brooks, met Diane Keaton als Theresa Dunn, een borderline-lerares op zoek naar seksuele kicks. Dat was haast een net zo beklemmende belevenis, vooral het brutale einde, als het zien van Le locataire. Weer thuis vroeg ik me af of het een goed idee was geweest. Al kon ik de verbluffende acteerprestatie van Diane Keaton, de cinematografie van William Fraker en de nagenoeg perfecte soundtrack maar niet uit mijn hoofd zetten. Een meer bedwelmende en minder ontregelende ervaring was Bob Dylans film Renaldo and Clara. Voor Gabriella was het de eerste keer; ze was onder de indruk. Van de concertfragmenten bejubelde ze vooral de uitvoering van When I Paint My Masterpiece, mogelijk mede door de verwijzing in dat lied naar een verblijf van de verteller in Brussel. Van de fictieve scènes prefereerde ze die waarin de raadselachtige hoofdpersonages Renaldo, Clara en The Woman In White elkaar het leven moeilijk maakten. Na die filmmarathon keerden we naar huis terug om een hapje te eten en een tequila sunrise te drinken. Bob Dylan had ons dorst doen krijgen en onze levenslust aangewakkerd. Hoewel het al voorbij middernacht was wilden Senga en Gabriella toch nog de stad in. Zodoende namen we een taxi naar de Cinderella om ons met z’n drieën in de wereld van de punks onder te dompelen. Zodra Police and Thieves in de versie van the Clash weerklonk haastten we ons naar de dansvloer. Later, op adem komend aan de toog, trof ik Ria Pacquée daar aan. Ze zei dat er een party was in de King Kong en stelde voor om daar naartoe te gaan. Dat deden we. Maar wat in hemelsnaam deden we in de King Kong? Dansten we op tafels, vochten we met ingebeelde leeuwen, zongen we met zijn drieën of vieren People Get Ready?

Hoewel ik er toch geregeld binnenliep herinner ik me vandaag even weinig van de King Kong als van Louis Ferrons De keisnijder van Fichtenwald. Een psychiatrische instelling, sadistische nazi’s, Heinrich Von Kleist en zijn Penthesilea, dat is het ongeveer voor het boek van Ferron. Voor de King Kong zijn de herinneringsresten nog schaarser, een bal met Raymond van het Groenewoud, een optreden van Joy Division (waarover ik alleen maar iets las), een of andere toneelopvoering. Hoe zag de ruimte eruit, waren er meerdere zalen, moest je entree betalen, was er een balie? Welk publiek kwam er over de vloer? Vast niet hetzelfde als in Cinderella’s Ballroom. Onlangs zag ik een foto van Robert, de baas van die roemruchte club aan de Stadswaag. Niemand zou het in die tijd aangedurfd hebben hem baas te noemen. Op de foto staat hij achter de toog. Hij kijkt wat verrast, een beetje boos zo lijkt het wel. Links van hem een kleine witte ventilator, rechts een groen metalen kistje en wat elpees, waaronder Funhouse van the Stooges. Het leek een beeld uit een droom. Na veertig jaar heb ik mij van Robert en van de Cinderella een geheel andere voorstelling gemaakt. Ook mijn herinneringen aan Gabriella, hoe ze was, hoe ze bewoog, haar stemgeluid, zijn vervaagd. Wat maakt dat ik me nu afvraag of wat ik hier noteer niet eerder verzinsels zijn dan een weergave van werkelijk gebeurde voorvallen. Wat benijd ik schrijvers als Eric de Kuyper, met hun glasheldere herinneringen. Of zouden zij alleen maar goed onderlegd zijn in het verzinnen van allerlei geloofwaardige details? Beschikken zij over dagboeknotities waarin alles wat ze meemaakten haarfijn staat beschreven? In mijn dagboeken bijna niets van dat alles: het zijn grotendeels klachten over mijn gezondheid en notities over boeken en films en een aanzienlijk aantal herinneringen aan dromen.

Op een van die zomeravonden was er visite van Eddy D., de man van De man in de rups. We zaten net te luisteren naar Stateless, een elpee van Lene Lovich die ik van Senga cadeau had gekregen. Haar single Lucky Number was in die dagen een hit. Ik was een beetje bang dat het niet goed zou klikken tussen Gabriella en mijn vriend, omdat zij nogal asociaal was en soms verbaal agressief werd. Maar dat viel best mee, ook later in de rumoerige Cereus, waar L.S. nog even probeerde roet in het eten te gooien, wat hem niet lukte, omdat we ons niet lieten provoceren. Eddy luisterde met aandacht naar de meanderende invallen van Gabriella, woorden die meestal weinig met onze gespreksonderwerpen spoorden maar er op een moeilijk verklaarbare wijze toch bij aansloten. In mijn dagboek lees ik dat in onze conversatie sprake was van de fenomenen torus en tokamak.

Ik was tevreden. Senga en ik hadden de juiste beslissing genomen. Ook de avond van Walter Van Rooys tentoonstelling in het Pannenhuis was er een van plezier en euforie. Walter was opgetogen over de opkomst en de interesse, mijn vrienden waren in een opperbeste stemming. Samen met Guillaume Bijl en Ria Pacquée dronken we Duvels en discussieerden we over Diane Keaton, Truman Capote en In Cold Blood. We zongen mee met Lucky Number en I Think We’re Alone Now van Lene Lovich. Dat laatste was helemaal geen new wave maar een cover van een hippieliedje van Tommy James & the Shondells. In het Pannenhuis mocht dat nog: er waren geen vaste regels. Wel vonden Greta en Toulouse het prettig als je je rekening betaalde. Al vrij snel werd de sfeer diffuus en zaten we, samen met Gabriella’s zus Lena, die nu ook in Antwerpen woonde, in de Muze, daarna in de Mok – en opeens stond ik alleen aan de toog van de Kroeg, het bruine café op de hoek van de Wolstraat en het Conscienceplein waar ik in december 1968 de allereerste keer Beggars Banquet had gehoord, wat een haast mystieke ervaring was geweest.

Vroeg in de ochtend kwam ik thuis, flink beschonken. Plotsklaps hoorde ik een vreemd geschreeuw, van vogels dacht ik eerst, ik zag ze al voor me, grote witte vogels, hun vleugels wel een meter breed. Kwam het geluid echt wel van buiten, waar op dit uur al het zichtbare de bleekheid had van sneeuw? Nee, het geschreeuw steeg uit onze kleine kolenkelder op. Met een nieuwsgierigheid die mijn tegenzin overwon ging ik de trap af. Het was er donker en rook er naar schimmel en zwammen. De grond was bedekt met rottende planken. Het geschreeuw bleek uit de donkerste hoek te komen. Na wat wennen aan de duisternis kon ik vier piepkleine kittens ontwaren. Waar was de moederpoes naartoe?

[Nachten aan de kant 40. Juni-juli 1979]

[1] De titel is afkomstig uit het gedicht The Prelude van Williams Wordsworth:
And from my pillow, looking forth by light
Of moon or favoring stars, I could behold
The antechapel where the statue stood
Of Newton, with his prism and silent face,
The marble index of a mind forever
Voyaging through strange seas of thought, alone.

Foto’s: boven, Martin Pulaski; onder, Diane Keaton, fotograaf onbekend.

ZERO DE CONDUITE: BAANBREKERS AFLEVERING 2 – TRAILBLAZERS UK

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM verander je leven. Het motto van deze show is : Salamanda Palaganda, oh, Palamino Blue / Salamanda Palaganda, oh, June’s Buffalo too / In the Parisian zoo, zoo, zoo, zoo, zoo. Je kunt dit programma ook via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere excentrieke en wispelturige collega’s radiomakers.

Op deze tweede dag van 2021 breng ik een tweede deel van de reeks baanbrekers. Baanbrekers zijn pioniers, voortrekkers, wegbereiders, trailblazers. Het is mij voornamelijk te doen om songschrijvers, muzikanten, zangeressen en zangers die de popmuziek hebben veranderd, vernieuwd en verrijkt. In sommige gevallen hebben ze grenzen overschreden, maar ze kunnen ook in hun genre exemplarisch geweest zijn. Alle baanbrekers die vandaag aan bod komen, waren of zijn actief in het Verenigd Koninkrijk. Dat komt goed uit, dacht ik, nu dat Koninkrijk de Europese Unie definitief heeft verlaten. Het brexitmonster van de Tory Party en de tabloids heeft toegeslagen. Wat niets verandert aan mijn liefde voor dat land en voor sommige van zijn inwoners. Toegegeven, Scott Walker was geen Brit, maar zijn muziek is wél Brits (en Europees). Je zou zelfs kunnen beweren dat Scott, of noem hem gerust Noel Scott Engel, de Britse baanbreker par excellence was. Heeft iemand ooit meer plastische kitchen-sink songs geschreven dan hij? Raymond Douglas Davies komt in de buurt.
Met een beetje goede of slechte wil zou je ze deze wegbereiders en eilandbewoners excentrieken kunnen noemen. Zeker zijn ze anders dan de meeste doordeweekse popmuzikanten. Ze hebben een aparte stijl, hun teksten zijn nogal eens whimsy. Eigenaardig vind ik geen goed equivalent voor die typische uitdrukking. Soms zijn ze nadrukkelijk traditioneel, andere keren zetten ze de traditie op hun kop. Zelfs als ze door en door Amerikaanse blues spelen, klinkt daar nog hun Britishness in door. Er was een tijd dat nagenoeg elke jongere Brit wilde worden, of op zijn minst Engelsman. Wat een dwaze droom was dat. Je kunt geen Engelsman worden, en zeker geen Britse excentriek. Al blijft er het geval Scott Walker.

Voor vandaag koos ik overwegend songs uit de periode 1970-1975. De nadruk ligt op Britse folk, folkrock en progressieve pop. Bijna alle artiesten die aan bod komen hebben een niet te verwaarlozen rol gespeeld in de verruiming van het begrip popmuziek. Sommigen van hen zijn nog steeds even relevant als toen. De Britse popjournalist Nick Kent schreef ooit: “Kevin Ayers and Syd Barrett were the two most important people in British pop music. Everything that came after came from them.” Mogelijk overdreef hij wat. Want iets gelijkaardigs zou ook gezegd kunnen worden over Richard Thompson en Sandy Denny (Fairport Convention), Donovan, the Incredible String Band, Bert Jansch en John Renbourn (Pentangle), Nick Drake, Robert Wyatt (Soft Machine), Marianne Faithfull, Slapp Happy, Fred Frith (Henry Cow en Slapp Happy), John Cale en vele anderen.
Veel luisterplezier!

Long Gone Midnight – John Mayall ft. Mick Taylor – Blues From Laurel Canyon – John Mayall

Trying So Hard To Forget – Fleetwood Mac ft. Peter Green – Mr. Wonderful – Green/Adams

Lying In The Sunshine – Free ft. Paul Rodgers, Paul Kossoff – Free (Remastered) – Fraser/Kossof

Yesterday And Today – Yes ft. Jon Anderson, Peter Banks – Yes (First album, 1969) – Anderson

A Half Sunday Homage To A Whole Leonardo Da Vinci (Without Words By Richard Brautigan) – Mike Cooper – Trout Steel – Mike Cooper

Book Song – Fairport Convention ft. Ian Matthews – What We Did on Our Holidays – Richard Thompson, Ian Matthews

Bushes And Briars – Sandy Denny ft. Richard Thompson, Sneaky Pete Kleinow – Sandy – Sandy Denny

When I Get To The Border – Richard & Linda Thompson – Richard and Linda Thompson – I Want To See The Bright Lights Tonight – Richard Thompson

Feeling All The Saturday – Roy Harper – Flat Baroque and Berserk – H. Ash. Producer – Peter Jenner

No Good Trying – Syd Barrett ft. Robert Wyatt & Hugh Hopper, Soft Machine – The Madcap Laughs – Syd Barrett

Salamanda Palaganda – Tyrannosaurus Rex ft. Marc Bolan, Steve Peregrine Took – Prophet, Seers & Sages The Angels Of The Ages – Marc Bolan. Producer – Tony Visconti

Song Of The Naturalist’s Wife – Donovan ft. Tony Carr – A Gift From A Flower To A Garden – Donovan Leitch Producer – Mickey Most

The Water Song – Incredible String Band ft. Robin Williamson & Mike Heron – The Hangman’s Beautiful Daughter – Robin Williamson. Producer – Joe Boyd

Rainmaker – Michael Chapman ft. Danny Thompson – Rainmaker – Michael Chapman. Producer – Gus Dudgeon

Fat Man – Jethro Tull ft. Ian Anderson, Martin Barre, Clive Bunker – Stand Up – Ian Anderson

Want To Be With You – Bridget St John – Jumble Queen – Bridget St.John

The Time Has Come – Pentangle ft. Jacqui McShee, John Renbourn, Bert Jansch, Danny Thompson, Terry Cox – Topic: The Real Sound Of Folk Music – Ann Briggs

Come Sing Me A Happy Song To Prove We Can All Get Along The Lumpy Bumpy Long And Dusty Road – Bert Jansch ft. Terry Cox, Danny Thompson – Birthday Blues – Bert Jansch. Producer – Shell Talmy

The Garden Of Jane Delawney – Trees – The Garden Of Jane Delawney – T. Boshell. Vocaliste – Celia Humphris

Place To Be – Nick Drake – Pink Moon – Nick Drake. Producer – Joe Boyd

Let The Good Things Come – John Martyn ft. Danny Thompson, Richard Thompson, Beverley Martyn – Bless The Weather – John Martyn.

Charlemagne – John Cale ft. Stan Szeleste, Garland Jeffreys – Vintage Violence – John Cale

Why Are We Sleeping? – Soft Machine – The Soft Machine Volume One – Kevin Ayers,/Mike Ratledge/Robert Wyatt. Producer – Tom Wilson, Chas Chandler

Song For Insane Times – Kevin Ayers ft. Hugh Hopper, Mike Ratledge – Joy Of A Toy – Kevin Ayers – Producer – Peter Jenner, Kevin Ayers

Optimism – Lady June (a.k.a. June Campbell Cramer) ft. Brian Eno – Lady Junes Linguistic Leprosy – June Campbell Cramer

Kooks – David Bowie ft. Rick Wakeman, Trevor Bolder – Hunky Dory – David Bowie. Arranger – Mick Ronson; Producer – Ken Scott

Chords Of Fame – Marianne Faithfull – Rich Kid Blues – Phil Ochs. Producer – Mike Leander

Duchess – Scott Walker – Scott 4 (1969) – Noel Scott Engel. Engel. Producer – John Franz

Grey Lagoons – Roxy Music – For Your Pleasure – Bryan Ferry. Cover model – Amanda Lear. Art Direction – Nicholas De Ville

Big Day – Phil Manzanera ft. Brian Eno – Diamond Head – Eno/Manzanera. Engineer – Rhett Davies

On Some Faraway Beach – Brian Eno ft. Busta Cherry Jones, Andy Mackay – Here Come The Warm Jets – Brian Eno

Song for Che – Robert Wyatt ft. Gary Windo, Nisar Ahmad Khan – Ruth Is Stranger Than Richard – Charlie Haden. Cover Art – Alfreda Benga

Desperate Straights – Slapp Happy & Henry Cow ft. Anthony Moore, Chris Cutler – Desperate Straights – Moore. Cover Art – Peter Blegvad

She’s Bought A Hat Like Princess Marina – The Kinks – Arthur: Or The Decline And Fall Of The British Empire – Ray Davies. Greil Marcus (Rolling Stone) noemde deze conceptelpee de beste van 1969.

Hunting Tigers Out In “Indiah” – Bonzo Dog Doo-Dah Band – Tadpoles – Hargreaves/Damerell/Evans. Producer – Gus Dudgeon

Research & samenstelling: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: BAANBREKERS 1

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM: uniek in een universum met een schrikbarende toename van het aantal zwarte gaten. Het motto van deze show is : Now, the bee takes his honey, then he sets the flower free.
Je kunt dit programma ook via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere radiomakers.

Vandaag begint hier een nieuwe reeks die ik baanbrekers heb gedoopt. Baanbrekers zijn pioniers, voortrekkers, wegbereiders, in het Engels trailblazers. Het gaat voornamelijk om songschrijvers, zangeressen en zangers die de populaire muziek hebben veranderd, vernieuwd en verrijkt. In sommige gevallen hebben ze grenzen overschreden, maar ze kunnen ook in hun genre exemplarisch geweest zijn. Mogelijk vonden ze het concept genre zelfs lachwekkend.
Ja, het is me te doen om uitzonderlijke en voorbeeldige artiesten, sommige ervan wereldberoemd geworden andere slechts bij een klein publiek van aficionado’s bekend. Dit eerste deel beslaat de periode van circa 1920 tot 1970. Vandaag komen eerder bekende en zelfs beroemde artiesten aan bod, hoewel ze dat in hun eigen tijd en zeker in hun beginperiode niet waren. De negentienjarige Roy Orbison over een optreden van Elvis Presley in Odessa, Texas in 1955: “His energy was incredible, his instinct was just amazing. … I just didn’t know what to make of it. There was just no reference point in the culture to compare it.” Wat niet betekent dat alles wat Elvis deed volstrekt nieuw was, maar met zijn interpretatie van blues, rhythm-and-blues, bluegrass en country was hij wél een baanbreker. Wat Little Richard en Chuck Berry hadden gedaan voor zwarte rock-’n roll bracht Elvis vanaf 1955 onder de aandacht van voornamelijk blanke jongeren, eerst in Amerika, later over de hele wereld. Zonder de originele sound af te zwakken of te zuiveren.

Zoals bijna altijd in Zéro de conduite, en vroeger in Shangri-La, gaat mijn aandacht vooral naar Amerikaanse en Britse popmuziek. Het toeval heeft me in de vroege jaren zestig in die richting gestuurd. Hoewel het niet alleen om toeval maar net zo goed om economische wetmatigheden gaat (de constructie van de jeugdcultuur), die ik liefst van al zoveel mogelijk vergeet. Lang niet alle genres en alle vernieuwers komen vandaag al aan bod. Voor deze eerste aflevering koos ik nummers van baanbrekers uit blues, western swing, country, bluegrass, rhythm-and-blues, folk, rock-‘n-roll, dansrages (twist), harmonieuze pop, Phil Spector sound, folkrock, blanke blues en psychedelica. Artiesten uit gospel, soul, funk, prog en hardrock, jazzrock en fusion, ska en reggae, elektronica en elektropop, krautrock, punkrock en post-punk, singer-songwriters en verhalenvertellers, worden in volgende afleveringen belicht. Uiteraard is het onrechtvaardig om van elke artiest maar één nummer te laten horen. Figuren als Brian Wilson, Ry Cooder, Kurt Weill, Willie Nelson, Loretta Lynn, Bob Dylan, Bessie Smith, Lou Reed en John Cale verdienen op zijn minst twee uur. Maar goed. Beschouw dit dan maar als een summiere en compacte anthologie, maar dan wel met liefde gemaakt.

Veel luisterplezier!

Come On In My Kitchen – Robert Johnson – King of the Delta Blues Singers – Robert Johnson

Gallis Pole – Lead Belly – In The Shadow Of The Gallows Pole – Leadbelly/Traditional

Black Mountain Blues – Bessie Smith – The Essential Bessie Smith – H. Cole

Body & Soul – Billie Holiday & Her Orchestra – Lady Day: The Best Of Billie Holiday – F. Eyton/R. Sour/J. Green/Heyman

Pirate Jenny – The Threepenny Opera Original Broadway Cast Feat. Lotte Lenya – September Songs: Music Of Kurt Weill – Kurt Weill/Bertolt Brecht

Never No More Hard Time Blues – Bob Wills & His Texas Playboys – Bob Wills & His Texas Playboys – Jimmie Rodgers

My Rough And Rowdy Ways – Jimmie Rodgers – On The Way Up, 1929 – Rodgers, McWilliams

I Can’t Get You Off Of My Mind – Hank Williams – I’m Satisfied With You – Hank Williams

I’m Sittin’ On Top Of The World – Bill Monroe & His Blue Grass Boys – Anthology – Ray Henderson/Aden G. Lewis/Joe Young/Samuel M. Lewis

Blowin’ Down This Road (I Ain’t Going To Be Treated This Way) – Woody Guthrie – Dust Bowl Ballads – Lee Hays

The Great Atomic Power – The Louvin Brothers – The Louvin Brothers (Ira And Charles) – Bain/C. Louvin/I. Louvin

Since You Broke My Heart – The Everly Brothers – The Fabulous Style Of The Everly Brothers – Don Everly

Coal Miner’s Daughter – Loretta Lynn – Coal Miner’s Daughter – Loretta Lynn

Crazy – Patsy Cline – Sweet Dreams: Her Complete Decca Masters (1960-1963) – Willie Nelson

Last Night When We Were Young – Frank Sinatra – In The Wee Small Hours – Harold Arlen/Edgar Yip Harburg

I’m Left, You’re Right, She’s Gone – Elvis Presley – Sunrise – Elvis Presley – Stan Kesler/William Taylor

Brown Eyed Handsome Man (Single Version) – Chuck Berry – Gold: Chuck Berry – Chuck Berry

Long Tall Sally – Little Richard – Here’s Little Richard – Robert Blackwell/Enotris Johnson/Richard Penniman

Hey Good Lookin’ – Bo Diddley – The Story Of Bo Diddley: The Very Best Of Bo Diddley – Chuck Berry

W-O-M-A-N – Etta James – Miss Etta James – Rogers/Malloy/Mitchell

I Believe To My Soul – Ray Charles – Definitive Ray Charles – Ray Charles

Maybe The Last Time – James Brown – Star Time – Ted Wright

The Twist – Hank Ballard – Hank Ballard’s Biggest Hits – Hank Ballard

I Saw Her Standing There – The Beatles – Please Please Me – Lennon/McCartney

Is This What I Get For Loving You? – The Ronettes featuring Veronica – The Best of the Ronettes– Phil Spector/Gerry Goffin/Carole King

Don’t Worry Baby – The Beach Boys – Shut Down Vol. 2 – Brian Wilson/Roger Christian

She Belongs to Me [mono version] – Bob Dylan – Bringing It All Back Home – Bob Dylan

My Back Pages – The Byrds – Younger Than Yesterday – Bob Dylan

The Train Kept A-Rollin’ – The Yardbirds – Ultimate! – Howie Kay/Sydney Nathan/Tiny Bradshaw

Strange Brew – Cream – Disraeli Gears – Eric Clapton/Gail Collins/Felix Pappalardi

Walkin’ Blues – Butterfield Blues Band – East-West – Robert Johnson

Jesus On The Mainline – Ry Cooder – Paradise And Lunch – Traditional arr. Ry Cooder

Statesboro Blues – Taj Mahal – Taj Mahal – W. McTell

Ant Man Bee – Captain Beefheart & The Magic Band – Trout Mask Replica – Don Van Vliet

Why Don’tcha Do Me Right? – Frank Zappa & The Mothers Of Invention – Absolutely Free – Frank Zappa

White Light/White Heat – The Velvet Underground – White Light / White Heat – Lou Reed

Astronomy Domine – Pink Floyd – The Piper At The Gates Of Dawn – Syd Barrett

Long Hot Summer Night – The Jimi Hendrix Experience – Electric Ladyland – Jimi Hendrix

Stray Cat Blues – The Rolling Stones – Get Yer Ya-Ya’s Out! – The Rolling Stones In Concert – Mick Jagger/Keith Richards

All Come To Meet Her – Skip Spence – Oar – Skip Spence

Deze afbeelding heeft een leeg alt-atribuut; de bestandsnaam is bodiddley2.jpg

Research en samenstelling: Martin Pulaski

TWEEDE BRIEF AAN EEN VERRE VRIENDIN

[Nachten aan de Kant 34. Juni 1979]

Lieve vriendin,

Nu ik toch de moed en energie heb gehad om je te schrijven ga ik er nog even mee door. Nu hoop ik maar dat je mij niet te opdringerig vindt, met die overvloed aan woorden zo opeens. Ik had het erover dat mijn brieven van weleer niet altijd even verheven waren, dat ik net zo goed over alledaagse dingen schreef. “Almaar iets verstandigs geeft hoofdpijn”, schreef Mozart al in een brief aan zijn nichtje Maria Anna Thekla [1]. Nu zijn zowel de gebeurtenissen in de grote wereld als de banale voorvallen van alledag uit mijn mededelingen verdwenen. Niet alleen uit de paragrafen in die vorige brief aan jou, maar uit ongeveer alles wat ik schrijf. Ik vraag me af hoe dat komt. Want nu ik er even bij stilsta besef ik dat de realiteit toch nog in velerlei vormen bij me naar binnen blijft stromen: ik lees kranten en tijdschriften, ik zie films, af en toe is er bij vrienden een televisieavond, ik ga naar de bibliotheek, en ik praat veel met vrienden. Mogelijk gaan die gesprekken, meestal op café, te weinig over wat de wereld vandaag beweegt, over feiten en feitjes, mogelijk houd ik me te weinig bezig met wat small talk wordt genoemd. Overigens heb ik daar nooit aanleg voor gehad. Ongetwijfeld heeft de tijd – twaalf jaar – dat ik in een internaat zat opgesloten daarin een rol gespeeld. Je kent zeker het verhaal van mijn vier jaar ‘gevangenschap in het Rekemse bos’, die uiterst traumatische ervaring die me nog steeds de adem kan benemen.

Je weet dat ik meer een luisteraar ben dan een prater. Dat is zeker zo in een grotere groep maar ook in de vriendenkring. De gesproken taal stelt mij altijd weer op de proef. Vaak liggen de woorden op mijn tong, ik kan hun vertrouwde smaak haast proeven, maar mijn stembanden weigeren te gaan trillen. Pas veel later, als ik weer thuis ben en er niets meer aan heb, vind ik de juiste uitdrukkingen. Dronkenschap kan soms een bevrijding zijn; bepaalde remmingen vallen dan weg, het spreken gaat opeens vlotter. Ik vertel je niets nieuws. Hoewel er tijdens de dronkenschap een zekere luciditeit blijft bestaan wordt de horizon er toch door vernauwd, en vaak herinner je je achteraf nog maar zo weinig van het gesprek, hoe waardevol het ook mag geweest zijn. Het is een spreken zonder schaduw, zonder scherptediepte, zonder perspectief.

Onze goede vriend Paul Rigaumont, met wie ik nu elke dag samenwerk bij Aurora, liet me werk zien van een uitzonderlijk schilder, Vladimir Velikovic, geboren in 1936 in Joegoslavië. Ik las dat hij net als de schilder die ik het meest bewonder, Francis Bacon, gebruik maakt van fotografie, film en televisie. In foto’s is de bewegende realiteit tot stilstand gekomen. In film komen mensen en voorwerpen – en de natuur – in beweging. Het fotografisch onderzoek naar beweging van Eadweard Muybridge heeft een beslissende invloed gehad op zowel Velikovic als Francis Bacon. Je bent vertrouwd met zijn immens werk Animal Locomotion: an Electro-Photographic Investigation of Connective Phases of Animal Movements. Thema’s die bij Velikovic vaak voorkomen: de vogelverschrikker, de hond, de vogels, de ratten (meervoud), de doos. Volgens Velikovic is het hem niet om freudiaanse symboliek te doen. De ratten bijvoorbeeld overleven alles, zij zijn de laatste acteurs in het ultieme spel. Het fin de partie van Hamm, Clov, Nagg en Nell. Velikovic: “Wanneer ik honden schilder, maak ik zelfportretten. Maar de rat is voor mij de andere.” Je zou bijgevolg kunnen zeggen: de hel dat zijn de ratten. Hoe existentialistisch allemaal! Zou ik niet eens een essay over die Velikovic schrijven? Achteraf beschouwd vind ik mijn stuk Het wereldbeeld van Francis Bacon niet zo geslaagd: het is te subjectief, het gaat meer over mezelf dan over de twee Francis Bacons. Voor Velikovic zou ik me concentreren op het werk, zonder al te veel uit het eigen leven gegrepen associaties. Ik wil de beelden aan het woord laten.

Lieve vriendin, vorige nacht brak hier een hevig onweer los. Ik zal nog niet helemaal wakker geweest zijn toen ik dacht dat het echte eindspel was begonnen, de ultieme alles vernietigende oorlog. Eens helemaal wakker voelde ik een verlammende angst, die ik maar moeilijk van me af kon schudden. Was het een voorgevoel? Want met zoveel nucleaire wapens in de wereld zal het er ooit toch wel eens van komen. De kans is groot dat wij dat nog zullen meemaken. Gelukkig vatte ik al gauw weer de slaap en begon te dromen. Ik moest een voordracht geven over mijn tekst Stasis. Wat betekende die tekst, wat bedoelde ik ermee, wie zag ik als mijn lezers? Ik zat daar erg verveeld mee, daar ik er geen flauw benul van had wat ik zou moeten vertellen. Bovendien had ik nog maar weinig tijd om me erop voor te bereiden. Een secretaresse met een vlinderbrilletje op zei me dat de bijeenkomst in Londen zou plaatsvinden. Senga en ik zouden er 16 dagen moeten blijven, wat ons 140.000 frank zou kosten. Dat konden wij natuurlijk niet betalen. Daar vinden jullie wel iets op, zei de secretaresse, Londen biedt veel mogelijkheden. Je zou er kunnen optreden, je hoeft maar drie akkoorden te kennen en zangtalent is ook al niet vereist. Mevrouw zou topless kunnen performen, succes verzekerd. Ik kreeg dorst van het idee. De secretaresse, nu zonder bril en voor de rest alleen nog maar schoenen aan, reikte me een fles Spa Reine aan. Rechtstreeks van de Koninginnebron, zei ze. Of heb je liever Barisart? Het is al goed, zei ik. Op het etiket las ik: David Bowie is dood. De laatste jaren leidde de Londense zanger een teruggetrokken bestaan. Een slepende ziekte is de starman fataal geworden. Omringd door een kleine schare vrienden is hij vredig ingeslapen. Ik was ontzet. Een van mijn laatste helden, dood! Ik bevond me nu alleen in een slecht verlichte kamer. (Ik gebruik het woord ‘nu’ maar eigenlijk is er geen tijdsverloop in een droom. Of toch wel?) Er was niemand om me te troosten, om me te zeggen dat het niets was, een boze droom, niet meer dan dat. Ik besefte dat David Bowie overleed op de dag dat mijn voordracht in Londen was gepland.
Je begrijpt hoe blij ik was toen ik ontwaakte en besefte dat David Bowie daar in Berlijn bij de muur volop van het leven aan het genieten was en samen met Brian Eno onvergetelijke songs aan het opnemen was.

Het zij zo en het ga je goed!

[1] W.A. Mozart, Brieven; gekozen, ingeleid en becommentarieerd door Wolfgang Hildesheimer. Vertaling: R.R. Somann en H.W. Schwab