Categorie: Media

BEDACHTZAME VERSPREKINGEN

De dagen hangen aan elkaar met de lijm van de eentonigheid. De wereld is uit zijn voegen; rampspoed, ongenoegen, woede alom. Toch zit ik maar wat voor mij uit te staren, ternauwernood bij iets betrokken, uitgeteld, van het warme leven uitgesloten. Weinig langspeelplaten worden uit hun hoezen gehaald, weinig boeken uitgelezen, geplande teksten blijven ongeschreven. Alleen in een al aan de randen afgesleten scherf van het verleden leef ik in woorden soms wat op, in het gezelschap van een goede vriend, hij die in de herfst van 1991 uit het leven stapte. Van hemzelf, de man, blijft weinig meer over dan de overwoekerde herinneringen die ik aan hem heb en enkele boeken – verzamelingen van ooit onsterfelijke dichters, een encyclopedie van onzichtbare films – die hij me schonk. De gulle, onvervangbare vriend. Vaak denk ik nu aan Coming Down Again van the Rolling Stones, opnieuw zo toepasselijk geworden:

Coming down again, coming down again
Where are all my friends?

Soms ben ik nog boos. Zoals maandag en dinsdag over het misdadige taalgebruik van Vlaamse politici, niet die ene, meerdere. Ik uitte mijn ongenoegen op facebook en wens die weloverwogen boze woorden hier niet te herhalen. Mijn protest kreeg bijval, maar wat had ik anders verwacht? De meeste van mijn facebookcontacten (en al mijn vrienden, hoe ver weg ook) zijn beschaafde mensen. Hopelijk zijn die onzichtbare, met rede begiftigde zielen, dat zelfs allemaal. Toch zie ik ook bij sommigen in dat algoritmische universum redenen tot ongerustheid. Ik zie onder hen de wanhoop en uitzichtloosheid toenemen. Verontrustend is dat sommigen in fanatici veranderen. Zo is er een kunstenares die elke dag opnieuw beweert dat het levens verwoestende virus – 200.000 doden in de VS, 10.000 in ons land – niets bedreigends heeft, waarvoor ze uit een groot aantal onbetrouwbare bronnen ‘bewijsmateriaal’ aanvoert. Zo zijn er meer en hun aantal lijkt toe te nemen. Zelfs Van Morrison, van wie ooit werd gedacht dat hij een visionair was, is toegetreden tot de Confederacy of Dunces, om het zo oneerbiedig met die woorden van John Kennedy Toole uit te drukken. Zal ik haar, de kunstenares, ontvrienden? Ik bewonder haar werk al zo lang. De boeken met reproducties van haar schilderijen liggen en staan hier binnen handbereik. Je ontvriendt niet iemand die anders denkt, dat weet ik. Maar is het wel denken wat mensen als zij doen, of is het fanatisme, mogelijk ingegeven door angst of existentiële onzekerheid?

Soms ben ik nog bedroefd. Als ik van oude vrienden maandenlang niets hoor. Maar dan vraag ik me meteen af of ik zelf wel een levensteken geef. De sociale media hebben wat mij betreft het briefschrijven onmogelijk gemaakt. Dat was al begonnen met e-mail, maar lange tijd ben ik toch in die vorm brieven blijven schrijven, ben ik blijven doen alsof het brieven waren. Ik dacht modern en zelfs postmodern te zijn en tegelijk de stijlen en gebruiken van de negentiende eeuw – en antieker – te continueren. Soms ben ik ook bedroefd omdat ik degenen die ik niet hoor zelfs niet zie. Dat geeft mij het gevoel dat ik al niet meer besta. Op zes maanden tijd heb ik één keer mijn zoon gezien. Buitenshuis, omdat mijn huisarts dat adviseerde. Af en toe praat ik even met de buren van hiernaast, als ze hier voor de deur staan met wat boodschappen voor ons, water en bier. Een keer zaten we een middag bij hen in de tuin, te converseren en wijn te drinken, op voldoende afstand, op onze hoede. Met mijn vrouw voer ik natuurlijk ook nog gesprekken. Maar die gaan bijvoorbeeld over dat ik niemand meer zie en met niemand meer praat, dat de wereld uit zijn voegen is. Vervolgens laat ik haar Coming Down Again horen.

Soms ben ik nog ontzet. De toestand in de Verenigde Staten is explosief. In mijn jeugd en ook later was the Big Country het land van mijn dromen. Toen ik in de eerste helft van de jaren negentig eindelijk met de Greyhound door Amerika kon gaan reizen ging een lang gekoesterde wens in vervulling. Elke straat, elk dorp, elke grootstad, elke staat en alle woorden die mij tegemoet kwamen en alle muziek in alle bars en clubs en platenwinkels – alles daar wond mij op en veroverde mijn hart. Nu blijft van die gigantische betovering weinig over. Sinds de tiran Trump met zijn hart van geld is opgedoken, maar eigenlijk al langer, is het een land waar ik bang voor ben. Het lijkt op een instortend rijk, ten prooi gevallen aan waanzin en zelfvernietiging, maar nog steeds gevaarlijk vanwege zijn leger, zijn nucleaire wapens.

Soms ben ik nog bezorgd. In Europa staat de enige politieke leider waar ik vertrouwen in had op het punt te vertrekken. Angela Merkel heeft er alles voor gedaan om ons met elkaar en met de rest van de wereld te verzoenen; vooral met degenen die in angst voor geweld en oorlog en in armoede naar hier komen, omdat ze denken dat het hier beter is. Ze is daar zo te zien niet in geslaagd. Zal iemand als Ursula von der Leyen zich even sterk tonen, zal zij ons weer verenigen? Zal zij een politicus met een menselijk gelaat zijn? Ze lijkt me een moedige en doortastende vrouw, maar de vijanden van de rede staan al klaar om uit hun duister moeras tevoorschijn te treden, met hun irrationele slogans en hun haatvolle monden, met hun voor het hanteren van wapens afgerichte handen.

Wou je mij iets zeggen, iets schrijven? Heb je mij iets te vertellen? Is dit leven nog de moeite waard om te leven? Is het verkeerd te denken dat de jongeren ons hebben opgegeven? Dat ze niet langer, zoals wij in het verleden deden, te rade willen gaan bij oudere, door ervaring wijzer geworden vrouwen en mannen? Dat ze ons liever kwijt dan rijk zijn? Vergis ik mij? Waarom hoor ik je stem niet? Ben je met verstomming geslagen of ben je even sprakeloos als ik? Leef je net zoals ik alleen nog maar in het verleden, in een klein deeltje daarvan, in die korte tijdspanne waarvan je denkt dat je toen alles had wat je nodig had en al de rest, auto’s en huizen en reizen naar exotische stranden en steden, overbodig was? Ik weet het niet. Ik weet niet wat we nog zijn en waar we nog zijn en waar we naartoe gaan.

*
Foto: Agnes Anquinet

EEN BEELD VAN RICHARD HAMILTON (IN 1979)






[NACHTEN AAN DE KANT 24]

Richard Hamilton was de interessantste en boeiendste popartkunstenaar. Dat stelde ik vast in februari 1979 op het Antwerpse festival Film International (een samenwerkingsverband met Film International Rotterdam) tijdens het zien van een uitstekende documentaire van James Scott over het werk van de Britse kunstenaar. Die film van ongeveer twintig minuten veranderde mijn kijk op popart en op Richard Hamilton. [1]

Tot dan bewonderde ik van alle popartiesten Andy Warhol het meest, wat vermoedelijk meer te maken had met zijn imago dan met zijn werk. Warhol en zijn entourage blijven fascinerende, kleurrijke figuren, al is van alles wat daaruit is voortgekomen het album The Velvet Underground & Nico (1967) mogelijk het enige artefact van blijvende waarde.

Opeens besefte ik dat Richard Hamiltons werk, te beginnen met ‘Just what makes today’s homes so different, so appealing?’ (1956), minder tijdsgebonden is dan dat van de meeste andere popartkunstenaars. [2] Opvallend is Hamiltons preoccupatie met film, filmbeeld en tijd. Je zou kunnen zeggen dat zijn oeuvre – zoals dat van veel kunstenaars – tijdsgebonden is, maar tegelijk zie je dat de maker ervan de tijd wil doen stilstaan. Hij behandelt heel specifieke momenten uit de populaire cultuur (reclame, nieuwsbeelden, Hollywoodfilms, popmuziek) op zo’n manier dat ze tot stilstand komen en zo in hun eigen vacuüm het voortschrijden van de tijd weerstaan. Het materiaal dat hij in die werken gebruikt, nogal wat plastic, is evenwel erg vergankelijk.

In de film van James Scott zie je een animatie van ‘Just what makes today’s homes so different, so appealing?’. Daarin wordt op de ambiguïteit van de perceptie gewezen, nog een interessant aspect van zijn oeuvre. Een ander fragment in de documentaire gaat dieper in op het mogelijk bekendste werk van Hamilton: zijn behandeling van het nieuws over de arrestatie wegens drugsbezit van Keith Richards, Mick Jagger en kunsthandelaar Robert Fraser. Iedereen kent wel dat beeld waarop Mick Jagger en Robert Fraser gehandboeid in een politiewagen werden afgebeeld. Een mooie illustratie van hoe een schijnbaar fait divers als kunstwerk de tand des tijds heeft doorstaan, terwijl het in een krantenknipsel niet meer lijkt dan een curiosum.
Verder komt Richard Hamiltons fascinatie voor Hollywood aan bod, aan de hand van zijn commentaar bij een scène uit de film Shockproof (1949) van Douglas Sirk. Beelden uit die film gebruikte hij als bronmateriaal voor zijn werken Interiors I + II. De zelfmoord van Marilyn Monroe is een ander voorbeeld. Nieuwsbeelden en krantenartikelen uit die tijd geven de tragische filmster in geen geval een aura van eeuwigheid en doen zelfs de tragiek van haar dood teniet. Ze tonen evenmin de gelaagdheid van het beeld van haar roem en de dood die daarmee samenhangt.

Een volstrekt ambigu werk van Richard Hamilton is zijn ontwerp voor de hoes van The Beatles (the White Album, 1968). Wat betekent toch die witte hoes en wat maakt ze zo anders, zo aantrekkelijk? Wat is het verband met de muziek die daarin verpakt zit en met het fenomeen the Beatles? [3] Is het mogelijk dat dit zijn meest tijdloze kunstwerk zal blijven, zoals dat voor Andy Warhol de hoes met de banaan is? Dat durf ik te betwijfelen.


[1] Een verzoek: lees dit stuk alsof het in 1979 werd geschreven.
[2] Al moet ik toegeven dat ik vrouwelijke kunstenaars als Pauline Boty en Evelyne Axell nog niet kende.
[3] Over die witte hoes: “Ringo Starr‘s personal copy of the Beatles‘ The White Album, numbered No.0000001, sold for a world record $790,000 Saturday at the Julien’s Live auction of instruments and items from Starr and wife Barbara Bach’s estate.” Aldus Rolling Stone van 5 december 2015.
Zie in verband met popmuziek ook Richard Hamiltons invloed op Roxy Music, met name op Bryan Ferry die, evenals diens artistiek medewerker Nicholas de Ville, van Richard Hamilton les kreeg: “Which living person do you most admire, and why? Richard Hamilton – as my teacher at college, he greatly influenced my ways of seeing art and the world.” Aldus Bryan Ferry in The Guardian van 23 oktober 2010.

ZERO DE CONDUITE: DOUG SAHM’S JUKEBOX



Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM: uniek in een universum met een schrikbarende toename van het aantal zwarte gaten. Het motto van deze show is you just can’t live in Texas if you don’t have a lot of soul.
Je kunt dit programma ook via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere radiomakers.

Vanavond gaan we luisteren naar de jukebox van Doug Sahm. Het worden twee uur van het voortreffelijkste wat de Amerikaanse populaire muziek vanaf het midden van de vorige eeuw heeft voortgebracht. Doug Sahm is een man die ik al meer dan een halve eeuw bewonder en vereer, als muzikant, als songschrijver, als zanger,  als muziekarcheoloog, als mens. Daarom vond ik het de hoogste tijd om een aflevering van dit programma aan hem te wijden. Aan bod komen een aantal van de mooiste songs van Doug Sahm en van zijn band the Sir Douglas Quintet en daarnaast een selectie van liedjes die de zanger-songschrijver-muzikant nauw aan het hart lagen. De meeste daarvan heeft hij zelf gecoverd, solo of met the Sir Douglas Quintet en the Texas Tornados. De nadruk ligt op muziek uit Texas, de staat waar Doug Sahm vandaan kwam. In 2018 schreef ik een stuk over hem in een reeks over elpees die een blijvende invloed op mijn leven hebben gehad: herinneringen aan Sir Douglas Quintet en Mendocino. Veel luisterplezier!

Mendocino – Sir Douglas Quintet – Mendocino

She’s About A Mover – Sir Douglas Quintet – Nuggets: Original Artyfacts From The First Psychedelic Era, Vol. 3

96 Tears – ? & The Mysterians – 96 Tears

You’re Gonna Miss Me – 13th Floor Elevators – The Psychedelic Sounds of the 13th Floor Elevators

Green River – Creedence Clearwater Revival – Green River 40th Anniversary Edition

Catch The Man On The Rise – Sir Douglas Quintet – 1+1+1=4

(Is Anybody Going To) San Antone – Doug Sahm – Doug Sahm and Band

Wallflower [Alternate Version] – Bob Dylan – Another Self Portrait (1969-1971): The Bootleg Series, Vol. 10

Tomorrow Just Might Change – Louie And The Lovers – The Complete Recordings

Wasted Days, Wasted Nights – Sir Douglas Quintet – The Return Of Doug Saldana

I Won’t Cry – Johnny Adams – I Won’t Cry

Talk To Me, Talk To Me – Little Willie John – The King Sessions 1958-1960

What’s Your Name – Don & Juan – Golden Age Of American Rock & Roll – Vol 5

Bad Boy – The Jive Bombers – Golden Age Of American Rock & Roll – Vol 5

Buzz Buzz Buzz – Hollywood Flames – Golden Age Of American Rock & Roll – Vol 2

Susie-Q – Dale Hawkins – Oh! Suzy-Q

Linda Lu – Ray Sharpe – Gonna Let It Go This Time

The Gypsy – Sir Douglas Quintet – The Return Of Doug Saldana

Papa Ain’t Salty – T-Bone Walker – T-Bone Blues

Something To Remember You By – Guitar Slim – Sufferin’ Mind

Reconsider Baby – Lowell Fulson – The Complete Chess Masters

I’m A Fool To Care – Joe Barry – The Golden Age Of American Rock & Roll – Vol 9

Mathilda – Jerry Lee Lewis – Killer: The Mercury Years, Vol. 1 (1963-1968)

She’s Huggin You, But She’s Looking At Me – Sir Douglas Quintet – The Return Of Doug Saldana

Sugar Bee – Cleveland Crochet – The  Goldband Records Story

Colinda (1963) – Rod Bernard – Swamp Rock`n`Roller

Blues Stay Away From Me (Take 1) – The Delmore Brothers – Fifty Miles To Travel

The Image Of Me – The Country Rockers – It Came From Memphis: The Legendary Sounds Of Memphis

Poison Love – Johnny And Jack – Nashville Classics: The 50’s

They’ll Never Take Her Love From Me – Hank Williams – Long Gone Lonesome Blues: August 1949 – December 1950

Faded Love – Bob Wills & His Texas Playboys – Bob Wills & His Texas Playboys

Me And Paul – Willie Nelson – Legend: The Best Of Willie Nelson

Be Real – Sir Douglas Quintet – 1+1+1=4

Give Back The Key To My Heart – Uncle Tupelo ft. Doug Sahm – Anodyne

Anselma – Los Lobos – …And A Time To Dance

Nitty Gritty – Doug Sahm – Doug Sahm and Friends: Best of Doug Sahm’s Atlantic Sessions

She Never Spoke Spanish To Me – The Texas Tornados – Texas Tornados

Siete Notas De Amor – Freddy Fender – La Musica De Baldemar Huerta

Nuevo Laredo – Sir Douglas Quintet – Together After Five

Dynamite Woman – Sir Douglas Quintet – Together After Five

At The Crossroads – Sir Douglas Quintet – Mendocino

Volver, Volver – Ry Cooder ft. Flaco Jimenez – Show Time

Research & samenstelling: Martin Pulaski

LOOKING FOR MS. AND MR. GOODBAR

Buster-Keaton-Marion-Mack-The-General

[NACHTEN AAN DE KANT 21]

WERELDVREEMDE LIJST VAN MERKWAARDIGE GEBEURTENISSEN IN HET JAAR 1979. 1ste deel: 1 januari tot 30 juni.

““’He could not live with himself.’ It was just a phrase, but an exact one. Under the pressure of Power, the self cracks and splits. The public coward lives with the private hero. Or vice versa. Or, more usually, the public coward lives with the private coward. But that was too simple: the idea of a man split into two by a dividing axe. Better: a man crushed into a hundred pieces of rubble, vainly trying to remember how they – he – had once fitted together.”
Julian Barnes, The Noise of Time

Om mijn terugblik op onze eerste jaren in Antwerpen en vooral op de nachtelijke zijde daarvan meer samenhang en context te geven volgt hier (en in de volgende afleveringen) een beknopte opsomming van relatieve hoogtepunten van 1979 – die ook in dit geval dieptepunten konden zijn. Ik probeer de aandacht vooral op het Pannenhuis te richten maar net als voor 1978 moeten sommige voorvallen bij ons thuis of op andere plaatsen ook worden vermeld. Vergeet daarbij niet dat er geen nacht is zonder dag en dat alle herinneringen tegelijk waarheid en verzinsel zijn. Wat jij zegt had ik zelf net zo goed kunnen zeggen, en vice versa.

4 1 1979 Huiselijke taferelen in het Dolfijnhuis. Op droog zaad. Robert Falcon Scott.

7 1 1979  Ziekte van Senga. Bezoek van moeder, Guillaume Bijl en Anton. Een nacht in café De Gnoe.

12 1 1979 Opening in het Pannenhuis van de tentoonstelling Termen, werk van Leo Steculorum. Gesprek met Paul Rigaumont over kunst en kunstkritiek. Ontmoeting met Wout Vercammen.

17 1 1979 Met Guy Bleus naar Quick en Pannenhuis. Gesprekken met Luc Van Tendeloo en Ria Pacquée over Jabberwocky en Aguirre, der Zorn Gottes. Een droom over een hels concert en Geheime Agenten.

24 1 1979 Opgeklaarde hemel. Project van de Filosofische Kring Aurora goedgekeurd voor het Bijzonder Tijdelijke Kader. Kleuren tegen die bleierne Zeit.

29 1 1979 Laatste nieuws (over amokmakers): John Travolta, Patricia Hearst, Brenda Spencer. Stijl. Droom van Marina di Pisa.

8 2 1979 Dwepers. Bij Wim Meewis de zachtmoedige schrijver. Café Tivo. Een nacht in de kroegen met Giuseppe. Warren Oates, Monte Hellman en Sam Peckinpah. Millie Perkins. Ervaring van stilstand en het opene in het Stadspark.

monte_hellman_Shooting_07_blu-ray_

14 2 1979 De dood van Jean Renoir. Lectuur van Nietzsches De vrolijke wetenschap en van Die Blendung (Het Martyrium) van Elias Canetti.

17 2 1919 Kunstfilms van James Scott. Over popartkunstenaar Richard Hamilton.

19 2 1919 Droom van een tentoonstelling in het Pannenhuis: EAT ART.

22 2 1979 Met Giuseppe naar Sisters van Brian DePalma. Giuseppe’s fascinatie voor horror. Giuseppe leest voor uit Charles Bukowski’s The Days Run Like Horses Over The Hill.

26 2 1979 Mijn broer François en mijn schoonzus Astrid zeggen de scheepvaart vaarwel en openen café Derby in Hoeselt. Jukeboxmuziek. Dansen op Do Ya Think I’m Sexy van Rod Stewart.

28 2 1979 Bij Pax Christi voor een job. Wat is polemologie? Wandeling in oude Antwerpse straatjes. De schoonheid van straatnamen.

2 3 1979 In Cartoons The General van Buster Keaton. Nacht in het Pannenhuis met Chantal Strubbe, Renée Strubbe, Gazoe en Guillaume Bijl. Maria Mentens vertelt me uitgebreid over haar vader, de mensch Michel Mentens. Ongewild parasitisme.

6 3 1979 Bezoek van mijn vriend uit Sint-Joost, Paul Luyten. Paul woont nu in Gent en runt een boekwinkel (Walry). VDB is formateur en heeft een Plan. Aan de Franse grens lopen massa’s varkens op straat. Voyager 1 bereikt Jupiter.

11 3 1979 Televisieavond bij Guillaume en Renée. Bruce Springsteen live: Eddy Merckx/Fausto Coppi van rock & roll. La Notte van Michelangelo Antonioni. Problemen van de hedendaagse literatuur.

23 3 1979 Shoppen met stijl. Regenjassen van De Wolmolen. Met Paul Luyten naar de film Sybil van Daniel Petrie. In het Pannenhuis en Gard Sivik.

1979-1980-aurora 5 001

27 3 1979 In het Pannenhuis tentoonstelling/performance van Guy Bleus: Diploma’s/Smell Art/Mail Art. Diploma’s te koop.

2 4 1979 Een vervelend misverstand. Mislukte voordracht over Dantes Paradijs. Een probleem genaamd ironie.

4 4 1979 Tentoonstelling Frans Gentils in Pannenhuis. Rhythm & Blues Party. Dans als ziekte en als doodsverlangen. Marcia Trionfale van Marco Bellocchio.

24 4 1979 Opening van Guillaume Bijls tentoonstelling ‘Autorijschool Z’ in Galerij Z. Met Senga, Bie DM en Giuseppe. In St-Katelijne Vest geknield en gebeden voor het beeld van Jezus Christus.

25 4 1979 Televisieavond bij Guillaume Bijl en Renée Strubbe. Patti Smith in Rockpalast: hogepriesteres van rock & roll. So You Want To Be a Rock and Roll Star?

01  Rock ‘n’ Roll Star
02  Hymn
03  Rock ‘n’ Roll Nigger
04  Privilege
05  Dancing Barefoot
06  Redondo Beach
07  25th Floor
08  Revenge
09  Wave
10  Pumpin’ My Heart
11  7 Ways Of Going
12  Because The Night
13  Frederic
14  Jailhouse Rock
15  Gloria
16  My Generation

28 4 1979 Met Giuseppe in café Pallieter op het Mechelseplein. Gesprek over muziek en literatuur, Sartre, schrijven onder invloed van amfetamine. In het Pannenhuis ruzie met Job.

8 5 1979 Paul Rigaumont toont me werk van een uitzonderlijk schilder, Vladimir Veličković, geboren in 1936 in Joegoslavië (nu Servië). Margaret Thatcher is de eerste vrouwelijke premier van Groot-Brittannië.

Vladimir VELIKOVIC2

10 5 1979 De dood van Louis Paul Boon.

16 5 1979 Gedachten over punk, onverschilligheid en gemeenschap. Eenzaamheid als wapen. Nog meer  Vrolijke Wetenschap.

17 5 1979 Achterhaald radicalisme van enkele kameraden. Schranderheid die domheid blijkt te zijn.

20 5 1979 Moeilijkheden met conversatie en het formuleren van ideeën.

23 5 1979 Droom over de dood van David Bowie.

30 5 1979  Genereuze vrienden – Nieuw Vlaams Tijdschrift – Wim Meewis revisited.

1 6 1979 Enkele woorden over Ezra Pound. Mijn verhaal ‘Een brief lezen in de metro’ gepubliceerd in NVT.

11 6 1979 De blijde intrede van Bie De Meulenaere.

12 6 1979 Over boeken en schoenen.

15 6  Met Senga en Bie naar Looking for Mister Goodbar van Richard Brooks. Paul Rigaumont begint met olieverf op groot doek te schilderen. Zelfmoord van Jean-Louis Bory.

21 6 1979 Dood van Nicholas Ray. Verhalen van Eddy Devos uitgegeven door Aurora. Gedichten van Tonko Brem alias Antoon Van den Braembussche.

27 6 1979 Met Senga en Bie DM naar Dylans Renaldo en Clara (opnieuw).

29 6 1979 Opening van tentoonstelling van Walter Van Rooy in Pannenhuis. Met Bie en haar zus Leen in het Pannenhuis, de Muze, de Mok en de Kroeg. Poesjes ontdekt in de kelder van het Dolfijnhuis.

goodbar2

 

POP 1980: EXTASE, ANGST EN BEVEN

lydialunch1

Op de voor mij belangrijkste gebeurtenissen van 1980 kom ik later nog uitgebreid terug. Goed voor mij was dat ik eindelijk opnieuw betaald werk had. Ook voor Senga was dat zo. Toch speelde ons privéleven zich nog grotendeels in het nachtelijke Antwerpen af. Een levenswijze in de marge, ongezond en soms gevaarlijk. Tot onze grote spijt werd het mooie huis in de Dolfijnstraat verkocht. Onnadenkend verhuisden we naar een klein dakappartement (twee kamers) in de Lamorinièrestraat. In de zomer was het er snikheet, in de winter niet warmer dan 16 graden. Als ik zat te schrijven verwarmde ik mijn voeten met een broodrooster. Er was maar plaats voor één eenpersoonsbed. De tequila smaakte er geweldig.

De beste elpee van 1980, London Calling van the Clash, staat niet in de lijst: ze is eind 1979 uitgekomen. Een concert van Captain Beefheart in Brussel dat jaar zal me altijd bijblijven. Sound Affects van the Jam kon me elke dag weer blij maken. The Psychedelic Furs waren helemaal niet psychedelisch, maar hun muziek was anders dan die van de rest, ook al kon je er de invloeden meteen uithalen. Richard Butler en zijn kompanen hadden een geheim ontsluierd dat niemand voor hen gehoord had. Wie zal zeggen wat het was? Herinnert iemand zich nog Blue Angel? De zangeres van de band was Cyndi Lauper, bijgenaamd De Stem.

2020-08-17-elpees 008

  1. Get Happy!! – Elvis Costello & the Attractions
  2. Closer – Joy Division
  3. Scary Monsters (And Super Creeps) – David Bowie
  4. Remain in Light – Talking Heads
  5. Doc At The Radar Station – Captain Beefheart
  6. Common One – Van Morrison
  7. Second Album – Suicide
  8. The River – Bruce Springsteen
  9. Sound Affects – The Jam
  10. Le Chat Bleu – Mink DeVille
  11. Boys Don’t Cry /Seventeen Seconds – The Cure
  12. The Psychedelic Furs – The Psychedelic Furs
  13. Emotional Rescue – Rolling Stones
  14. Sandinista! – The Clash
  15. The Up Escalator – Graham Parker & The Rumour
  16. Queen Of Siam – Lydia Lunch
  17. Hypnotized – The Undertones
  18. Gaucho – Steely Dan
  19. End Of The Century – The Ramones
  20. Heartattack And Vine – Tom Waits
  21. Pretenders – Pretenders
  22. Alan Vega – Alan Vega
  23. The Art of Walking – Pere Ubu
  24. Fireside Favourites – Fad Gadget
  25. Blue Angel – Blue Angel
  26. I Just Can’t Stop It – The Beat
  27. T.T. – Fela Kuti & Africa 70
  28. Defunkt – Defunkt
  29. Hawks & Doves – Neil Young
  30. Stand in the Fire / Bad Luck Streak In Dancing School – Warren Zevon
  31. Colossal Youth – Young Marble Giants
  32. The Correct Use Of Soap – Magazine
  33. Are You Glad To Be In America? – James Blood Ulmer
  34. Arc Of A Diver – Steve Winwood
  35. Crocodiles – Echo & The Bunnymen
  36. Kilimanjaro – The Teardrop Explodes
  37. The Return Of The Durutti Column – The Durutti Column
  38. Warm Leatherette – Grace Jones
  39. Ambient 2: The Plateaux Of Mirror – Harold Budd & Brian Eno
  40. Kaleidoscope – Siouxsie And The Banshees

2020-08-17-elpees 012

Ook boeiende elpees uit 1980: The New Age Steppers – New Age Steppers, Storm Windows – John Prine, Paris Au Printemps – Public Image Ltd., American Music – The Blasters, Diana – Diana Ross, Flesh And Blood – Roxy Music, Jane From Occupied Europe – Swell Maps, Back To The Barrooms – Merle Haggard, The Monkey Puzzle -The Saints, Bass Culture – Linton Kwesi Johnson, Love Zombies – The Monochrome Set, Hell Of A Spell – Doug Sahm, Pauline Murray And The Invisible Girls, Crawfish Fiesta – Professor Longhair, Fourth World, Vol. 1: Possible Musics – Jon Hassell & Brian Eno, Lio – Lio, Truth Decay – T-Bone Burnett, Songs The Lord Taught Us – The Cramps, Saved – Bob Dylan, AutoAmerican – Blondie, Off The Coast Of Me – Kid Creole And The Coconuts, The Long Riders (Original Sound Track) – Ry Cooder, Roses In The Snow – Emmylou Harris, Growing Up In Public – Lou Reed, Jeopardy – The Sound, Too Much Pressure – The Selecter, Borderline – Ry Cooder, Red Exposure – Chrome

bowie

ZERO DE CONDUITE: GOOD TIMES

marthavandellas (2)

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM: uniek in een universum met een schrikbarende toename van het aantal zwarte gaten. Het motto van deze show is walk in silence / don’t walk away in silence (Atmosphere).
Je kunt dit programma ook via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere radiomakers.

pparnold

Vorige maand hielden de vogels ons gezelschap, vandaag blijven we op de begane grond. Het is zaterdag, midzomer: stel je een club voor, een plek waar gedanst wordt. De songs die ik heb gekozen zijn voor de DJ die daar draait en voor de dansers.

Om deze selectie te maken heb ik me laten leiden door woorden van Sam Cooke uit zijn Good Times: It might be one o’clock and it might be three / Time don’t mean that much to me / I haven’t felt this good since I don’t know when / And I might not feel this good again. Je zou dat kunnen vertalen als pluk de dag.
Dat soort Good Times, ook wel levenslust genoemd, trof ik onder meer aan in rhythm and blues, soul en motown, sixties pop, afrobeat, samba en bossa nova, cubaanse twang, jazz en funk. En ik heb – voor een keer – niet eens lang moeten zoeken.

Deze aflevering van Zéro de conduite is opnieuw op voorhand opgenomen. Met dit vervloekte virus kunnen we niet voorzichtig genoeg zijn. En stel je voor dat alle daytrippers die gisteren het station van Oostende onveilig maakten vandaag naar Antwerpen trekken… Ingeblikt is niet hetzelfde als vers, maar het is een valabel alternatief. Wel jammer dat je mijn zachte stem moet missen, maar later zal ik mijn schade inhalen, al komt er stilaan wat sleet op.

In werkelijkheid is het nog vroeg voor de dansvloer, maar stel je gewoon voor dat het al middernacht is, dat lukt wel. Kijk, er is nog plaats om te dansen en de muziek is groovy. So, come on baby, let the good times roll. Verzorg je goed en blijf gezond.

marthavandellas2

At The Club – Ray Charles – At the Club – Mayfield – 3:00

Open Up The Back Door – Hank Ballard & the Midnighters – Volume 2 – Baker – 2:58

Come On (Let the Good Times Roll) – Freddie King – Burglar – Earl King/Johnson – 3:30

Comin’ To Bring You Some Soul – Sam Baker – The Soul Of The Memphis Boys – Charles Whitworth/Sam Baker/Alton Miller – 3:07

Stupidity – Solomon Burke – Home In Your Heart: The Best Of Solomon Burke – Burke – 1:56

Good Times – Aretha Franklin – I Never Loved A Man The Way I Loved You – Sam Cooke – 2:10

Please Do Something – Don Covay – See Saw –  Don Covay, Ronnie Miller – 2:52

Teasin’ You – Willy DeVille – Victory Mixture –  Earl King – 3:10

Squeeze Her, Tease Her (But Love Her) – Jackie Wilson – The Very Best Of Jackie Wilson – J. Wilson/A. Tucker – 1:59

I Can’t Help Myself (Sugar Pie, Honey Bunch) – Four Tops – Greatest Hits – Holland/Dozier/Holland – 2:47

Whole Lot Of Shakin’ In My Heart (Since I Met You) – Smokey Robinson & The Miracles – Anthology – Frank Wilson – 2:45

Live Wire – Martha Reeves & The Vandellas – The Definitive Collection – Lamont Dozier/Brian Holland/Eddie Holland – 2:37

Strange I Know – The Marvelettes – Anthology – Lamont Dozier/Brian Holland/Freddie Gorman – 2:22

Cloud Nine – Rosie & The Originals – Angel Baby Revisited – Rosalie Hamlin – 2:21

Dancing In The Street – The Mamas & The Papas – All The Leaves Are Brown: The Golden Era Collection – Ivy Joe Hunter/William Mickey Stevenson/Marvin Gaye – 3:49

(If You Think You’re) Groovy – P.P. Arnold & the Small Faces – The First Lady Of Immediate – Marriot/Lane – 2:57

You Need Loving – The Small Faces – Small Faces (1966) – Steve Marriott – 4:01

Waltz For Lumumba – The Spencer Davis Group – Eight Gigs A Week: The Steve Winwood Years – Steve Winwood – 4:19

When I See That Girl Of Mine – The Kinks – The Kink Kontroversy – Ray Davies – 2:13

We’ll Play House – The Pretty Things – Get The Picture? – Alder/Taylor/May/Gandy – 2:33

My Obsession – The Rolling Stones – Between The Buttons – Jagger/Richards – 3:18

Think – Chris Farlowe – Chris Farlowe’s Greatest Hits – Jagger/Richards – 3:32

Satisfaction – Manfred Mann – Soul Of Mann – Jagger/Richards – 2:57

Satisfy You – The Seeds – Pushin To Hard – Jan Savage/Sky Saxon – 2:05

Livin’ In The Sunlight, Lovin’ In The Moonlight – Tiny Tim – God Bless Tiny Tim – Sherman/Lewis – 2:15

Love Is The Answer – Van Dyke Parks – Clang Of The Yankee Reaper – F. Williams – 3:28

Lover’s Mambo – Mulatu Astatqé – Afro-Latin Soul Vol, 1-2 –  Astaqé – 2:17

defunkt

The Face I Love – Chris Montez – The Bossa Nova Exciting Jazz Samba Rhythms – Vol. 1 – C. Pingarilho/R. Gilbert/M. Valle – 2:02

Groovy samba – Cannonball Adderley & the Bossa Rio Sextet featuring Sergio Mendes – The Bossa Nova Exciting Jazz Samba Rhythms, Vol. 4 – Sergio Mendes – 5:05

Oui Parle Français – Compay Segundo – Las Flores De La Vida – Francisco Repilado Muñoz – 2:30

Los Twangueros – Ry Cooder & Manuel Galban – Mambo Sinuendo – Arsenio Rodríguez – 4:42

With A Girl Like Mimi – Kid Creole & The Coconuts – Classic Kid Creole & The Coconuts – Darnéll – 3:32

Mission Impossible – Lizzy Mercier Descloux – Press Color – Schifrin – 2:33

Pull Up To The Bumper – Grace Jones – Private Life: The Compass Point Sessions – Grace Jones/Dano Mano/Sly Dunbar/Robbie Shakespeare – 4:35

In The Good Times – Defunkt – Defunkt – Defunkt/Gat/Bowie – 4:32

I Got A Thing, You Got A Thing, Everybody’s Got A Thing – Funkadelic – Funkadelic – C. Haskins – 3:57

Dirty – Earth Wind & Fire – The Eternal Dance – White – 3:49

Tonight I Shall Sleep With A Smile On My Face – Stan Getz – Getz / Gilberto #2: Recorded Live At Carnegie Hall – Getz/Gilberto – 2:49

mulatu-astatke-the-father-of-ethiopian-jazzdsc5203-mulatu-alexis-maryon

Samenstelling en research: Martin Pulaski
Foto Mulatu Astatké van Alexis Maryon. Foto Martha & the Vandellas: en PP Arnold fotograaf onbekend.

 

1977: KENTERING OF REVOLUTIE?

punkelpees 011

1977 was – in de woorden van Van Morrison – ‘a period of transition’. Maar meer nog was dat jaar een nieuw begin: in popmuziek en populaire cultuur vond een soort van revolutie plaats. Al is revolutie een groot en vaak misbruikt woord. Zeker veranderde er nogal wat ten goede, ook in mijn eigen leven. Na acht jaar verblijf in Brussel verhuisde ik naar mijn geboortestad Antwerpen om daar samen met mijn geliefde op zoek te gaan naar iets nieuws, al wisten we nog niet goed wat dat nieuwe dan wel zou wezen. Tegelijk ging het om een lokroep van de oude wereld, de mij zo vertrouwde wereldhaven en de weidse Schelde. Ik was net geen 27 maar het leek of ik al een half leven achter de rug had. Toen we die zomer ‘ons’ huis in de Dolfijnstraat aan het schilderen waren hoorde ik opeens opnieuw echte rock and roll. Om ons tijdens die werken van wat arbeidsvreugde te voorzien luisterden we naar een krakkemikkige transistorradio, ongeveer hetzelfde model als waarop ik in 1965 voor het eerst Like a Rolling Stone, Come See About Me en I Got You Baby had gehoord.
Zoals ik al eerder schreef had ik de voorbije jaren recente popmuziek grotendeels de rug toegekeerd. Dat was niet alleen een gevolg van tijdgebrek of van teveel andere interesses. Ik was niet de enige die vond dat er in rock en pop nog maar weinig spirit, rebellie en avontuur te vinden was. Het is mogelijk dat andere muziekliefhebbers wel iets avontuurlijks hoorden in wat voor ons bombast, egocentrisme en algemene uitverkoop was. Wat was er gebeurd met de opwinding van het prille begin, van de energie van singles op Specialty, Sun, Atlantic, King en andere kleine platenlabels? Waar hoorden we nog sporen van de primal scream Little Richard, van de opstandige blue jean baby Gene Vincent, van de duivelse orkaan Jerry Lee Lewis, van de spitsvondige verteller Chuck Berry, van de nerveuze en gevaarlijke Eddie Cochran, van de zachtere en melodieuze Buddy Holly, van de dynamiteuses Big Mama Thornton, Wanda Jackson en Brenda Lee, van de honingzoete fat man uit New Orleans Fats Domino – en van de synthese die Elvis Presley [1] van dat alles aan de wereld schonk? Bovendien leek er een einde gekomen te zijn aan de bewustzijnsverruimende experimenten die de tweede helft van de jaren zestig zo bijzonder maakten.

Punk was het korte en bondige antwoord. Punk rock greep terug naar de garagerock van de sixties (zoals te horen op de hier al genoemde dubbele verzamelaar Nuggets: Original Artyfacts From The First Psychedelic Era 1965-1968, in 1972 samengesteld door Lenny Kaye), en naar de beginperiode van bands als the Kinks, the Who en the Pretty Things. Jaren later zag de historicus Greil Marcus het verband tussen punk en de situationistische beweging van Guy Debord, een revolutionaire groep van kunstenaars, schrijvers en filosofen die zich in de jaren vijftig en zestig tegen de spektakelmaatschappij verzette [2]. Punk was opnieuw drie akkoorden en de waarheid en ‘this machine kills fascists’. Tegelijk was het meer dan dat – en zelfs minder: DIY, twee akkoorden, helemaal geen akkoorden, anarchisme, nihilisme, geschreeuw en geblaf. Punk was leven tegen de dood van het conformisme. De rebelse jukebox werd heruitgevonden. Je hoorde en zag opnieuw de aantrekkingskracht van neonlichten, donkere steegjes, gevaarlijke wijken, perverse seks, drugs, de schittering van de grote stad.

Naast punk was er nog een tweede antwoord op de vraag naar avontuur en vernieuwing. Dat was die van het experiment met geluid, van onderzoek in de opnamestudio’s, van elektronica, van dub. Een van de grootmeesters wat dat betreft was de bescheiden Brian Eno, met zijn oblique strategy en zijn ambient sounds. (Uiteraard waren er meer studio wizards dan alleen Eno.) Voeg daar kunstenaars / muzikanten met een open geest aan toe, waarbij we meteen aan iemand als David Bowie denken, en je hebt een heel bijzonder klinkend antwoord dat vandaag nog steeds nazindert.

Samen met punk braken bij ons de toen nog als exotisch ervaren ritmes van ska, reggae en afrobeat door. Het werd één enorm opwindende mengelmoes van klanken in ‘onze’ Cinderella’s Ballroom in Antwerpen en in heel wat andere clubs in dit kleine land van hartstochtelijke muziekminnaars, waar elke vreemde en bizarre klank welkom was en het eigene zo vaak van ver kwam.

19 1

96 2

Over wat in 1977 in mijn privéleven gebeurde heb ik in het verleden al heel wat geschreven. Het is onnodig om dat hier nog eens over te doen. Mocht je er toch in geïnteresseerd zijn, lees dan In de rand van het verlangen, De jaren zeventig in Antwerpen en de reeks over het Pannenhuis in Antwerpen.

  1. Low / ‘Heroes’ – David Bowie
  2. Marquee Moon – Television
  3. Rocket to Russia / Leave Home – Ramones
  4. Cabretta – Mink DeVille
  5. Before and After Science – Brian Eno
  6. My Aim Is True – Elvis Costello
  7. The Clash – The Clash
  8. Talking Heads 77 – Talking Heads
  9. Suicide – Suicide
  10. The Idiot / Lust For Life – Iggy Pop
  11. Never Mind The Bollocks, Here’s The Sex Pistols – The Sex Pistols
  12. Blank Generation – Richard Hell & The Voidoids
  13. Plastic Letters – Blondie
  14. Rattus Norvegicus / No More Heroes – The Stranglers
  15. Robert Gordon With Link Wray – Robert Gordon & Link Wray
  16. Stick To Me – Graham Parker & The Rumour
  17. A Period of Transition – Van Morrison
  18. Little Criminals – Randy Newman
  19. Foreign Affairs – Tom Waits
  20. Sleepwalker – The Kinks
  21. Aja – Steely Dan
  22. Rock ‘N’ Roll With The Modern Lovers – Jonathan Richman & The Modern Lovers
  23. In The City /This Is The Modern World – The Jam
  24. Sorrow Tears and Blood – Fela Kuti
  25. Police & Thieves – Junior Murvin
  26. Just A Story From America – Elliott Murphy
  27. Hard Again – Muddy Waters
  28. Pacific Ocean Blue – Dennis Wilson
  29. Live At The Old Quarter, Houston, Texas – Townes Van Zandt
  30. The Belle Album – Al Green
  31. American Stars & Bars – Neil Young
  32. Don Juan’s Reckless Daughter – Joni Mitchell
  33. Get It – Dave Edmunds
  34. Rick Danko – Rick Danko
  35. Two Sides To Every Story – Gene Clark
  36. Steve Winwood – Steve Winwood
  37. Running On Empty – Jackson Browne
  38. Young Loud And Snotty – The Dead Boys
  39. Pink Flag – Wire
  40. Two Sevens Clash – Culture

punkelpees 008

Voor 1977 heb ik geprobeerd een lijst samen te stellen met de oren van toen. Ik heb de vernieuwende albums die dat jaar zijn uitgekomen een ereplaats gegeven omdat ze voor mij op dat ogenblik een revelatie waren. Heel wat van die baanbrekende elpees vind ik nu nog steeds prima, andere klinken gedateerd, sommige beluister ik nooit meer. Never Mind The Bollocks, Here’s The Sex Pistols is van dat laatste een mooi voorbeeld. John Lydon kan ik al lang niet meer uitstaan. Mogelijk is die afkeer begonnen na The Flowers of Romance van Public Image Limited. Sid Vicious heeft mij nooit kunnen bekoren, ik vond hem eerder een sukkel (loser is een te mooi woord), iemand die hulp nodig had. In mijn eerdere versie van deze lijst – gemaakt voor Roen Hetzwoen – had ik the Sex Pistols weggelaten. Maar achteraf vond ik dat onterecht. In 1977 was de groep van Malcolm McLaren voor ons enorm opwindend, zeker singles als Anarchy in the UK, God Save the Queen en Submission maakten ons vrolijk! Zodoende staat Bollocks nu op de plaats die die – inmiddels onschadelijk gemaakte – tijdbom verdient. Maar denk nu niet dat ik thuis alleen nog maar punkplaten draaide. Het is best mogelijk dat mijn favoriete elpee van 1977 Pet Sounds was. Zeker hield ik ook veel van het debuut van Rick Danko, van A Period of Transition (Flamingos Fly, Heavy Connection), van Sleepwalker, van het solodebuut van Steve Winwood (Midland Maniac, Vacant Chair). Sommige van de in de lijst opgenomen elpees, onder meer die van Townes Van Zandt en Al Green, heb ik pas later ‘ontdekt’.

punkelpees 006
[1] Elvis Presley overleed op 16 augustus 1977.

[2] Greil Marcus, Lipstick Traces. A Secret History of the Twentieth Century, 1989

 

 

 

 

ZERO DE CONDUITE: VOGELS

songtoaseagull

Zéro de conduite is een themaprogramma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Stem af op Radio Centraal 106.7 FM: uniek in een universum met een schrikbarende toename van het aantal zwarte gaten. Het motto van deze show is walk in silence / don’t walk away in silence (Atmosphere).
Je kunt dit programma ook via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere radiomakers.

Vorige maand probeerden we ons dansend op allerlei variaties op de boogie uit de modder los te wrikken. Mogelijk zijn onze schoenen nog blijven steken. Dat zou niet eens zo slecht zijn, want vandaag zoeken we het hogerop, we gaan de lucht in, de vogels tegemoet.

Zelf heb ik nog steeds een beetje het gevoel dat dit de eindtijd is, maar als ik het nieuws lees, hoor of zie merk ik daar nog maar weinig van: alles begint er weer normaal uit te zien. Begint weer te lijken op wat naar wat normaal werd genoemd voor de corona-tijd maar dat toen al niet meer was. Waarom schrikken wij er zo voor terug om de wereld ten goede te veranderen? Ik verlang nu al terug naar de stilte, naar de tijd van de vogels. Vandaar misschien de keuze voor dit thema, al kan ik dat niet met zekerheid zeggen. Net als inspiratie worden die thema’s door een onbekende kracht aangereikt.

Net als in poëzie zijn vogels sinds mensenheugenis een dankbaar onderwerp in alle muziekvormen. De vogel zal wel een van de meest gebruikte metaforen zijn, ook in popmuziek. Daardoor kwam het dat ik op korte tijd ongeveer tien uur songs over vogels bij elkaar had gesprokkeld. Daaruit een keuze maken is lastig. Ik heb de neiging naar een aantal muzikale helden terug te grijpen. Al gauw zit ik dan met een lijst waarop Elvis, Aretha Franklin, Bob Dylan, Howlin’ Wolf, Hank Williams, Jimi Hendrix, Etta James, Billie Holiday, the Kinks, Link Wray en Emmylou Harris netjes onder elkaar staan. Tegen die neiging tot vastroesten moet ik me verzetten. Ik heb het nog een keer geprobeerd. Maar hoe kun je een boeiend programma samenstellen met vogelliedjes zonder Bob Dylans You’re a Big Girl Now, Leonard Cohens Bird on the Wire, Birds van Neil Young en een of ander versie van Coo Coo Bird? Maar zoals je hieronder kunt lezen zitten er ook minder voor de hand liggende songs in deze vogel-aflevering. Misschien ga je er op den duur niet van vliegen maar dat je gaat zweven behoort tot de mogelijkheden. En ook dat een diepe rust je ten deel zal vallen.

Veel luisterplezier, en ik luister met jullie mee, ik zit namelijk nog altijd thuis, want met zo’n masker op valt moeilijk te praten.

Detroit_Free_Press_Sun__Feb_12__1967_

Birds – Neil Young – After The Goldrush – Neil Young – 2:33

Night Birds – Ryan Adams – 29 – Ryan Adams  – 3:51

When The Eagle Flies – Traffic – When The Eagle Flies – Capaldi/Winwood – 4:24

Silver Raven – Gene Clark – No Other – Gene Clark – 4:54

Melodies From A Bird In Flyght (For Clarence) – Gene Parsons – Melodies – Camille Parsons/Gene Parsons – 4:08

As The Crow Flies – Tony Joe White – The Train I’m On – Tony Joe White – 3:50

You’re a Big Girl Now – Bob Dylan – Blood On The Tracks – Bob Dylan – 4:35

Bird On The Wire – Leonard Cohen – Songs From A Room – Leonard Cohen – 3:29

Sing Little Bird Sing – The Left Banke – There’s Gonna Be A Storm: The Complete Recordings 1966-1969 – Thomas Feher – 3:12

Little Bird – The Beach Boys – Friends – Dennis Wilson/Stephen John Kalinich – 2:00

Song To A Seagull – Joni Mitchell – Song To A Seagull – Joni Mitchell – 3:52

Die Krähe – Christa Ludwig, James Levine – Winterreise, Op. 89, D 911 – 15  – Franz Schubert – 1:40

The Nightingale – Angelo Badalamenti – Soundtrack From Twin Peaks – Angelo Badalamenti – 4:56

Nightingale – Low – C’mon – Sparhawk/Parker – 4:56

Blue Bird – Hope Sandoval & The Warm Inventions – Through The Devil Softly – Hope Sandoval – 5:12

King Of Birds – R.E.M. – Document – Bill Berry/Peter Buck/Mike Mills/Michael Stipe – 4:10

Old Crow – The Walkabouts – Setting the Woods on Fire – The Walkabouts – 4:26

Humming Bird – Victoria Williams – Musings Of A Creek Dipper – Victoria Williams – 3:15

Maybe Sparrow – Neko Case – Fox Confessor Brings The Flood – Neko Case – 2:38

Seagulls – PJ Harvey – Uh Huh Her – PJ Harvey – 1:11

Hundreds Of Sparrows – Sparklehorse – Good Morning Spider – Mark Linkous- 2:27

Crow – Mount Eerie – A Crow Looked at Me – Phil Elvrum – 2:21

The Littlest Birds – The Be Good Tanyas – Blue Horse – Barrett/Holland/Parton – 4:07

Mosquito Hawks – Meg Baird – Don’t Weigh Down The Light – Meg Baird – 3:22

The Magpie – Donovan – A Gift From A Flower To A Garden – Donovan Leitch – 1:31

Bird Song – Bert Jansch – Rosemary Lane – Bert Jansch – 2:57

The Coo-Coo Bird – Doc Watson & Clarence Ashley – Smithsonian Folkways: American Roots Collection – Doc Watson/Clarence Ashley – 2:36

Little Turtle Dove – Bascom Lamar Lunsford – Ballads, Banjo Tunes, And Sacred Songs Of Western North Carolina – Arr. By Bascom Lamar Lunsford – 2:55

The White Dove – The Stanley Brothers – The Complete Columbia Stanley Brothers (1949-1952) – Carter Stanley/Ralph Stanley – 3:14

Texas Eagle – Steve Earle & The Del McCoury Band – The Mountain – Steve Earle – 3:28

Fallen Eagle – Stephen Stills – Manassas – Stills – 2:05

Little Sparrows – The Handsome Family – Honey Moon –  Brett & Rennie Sparks- 3:09

Little Bird – Emmylou Harris – Stumble Into Grace – Emmylou Harris – 3:15

Wings Of A Dove – Nanci Griffith – Other Voices, Too (A Trip Back To Bountiful) – Bob Ferguson – 2:52

Fish And Bird – Tom Waits – Alice – Tom Waits/Kathleen Brennan – 4:00

The Dove – Brian Eno – More Music For Films – Brian Eno – 1:26

♣

Research, samenstelling en vogels: Martin Pulaski

handsome family

Vogel: [dier met vleugels] {oudnederlands vogal ca. 1100, middelnederlands vogel} bekend uit het oudste Nederlandse zinnetje hebban olla vogala nestas hagunnan/hinase hi(c) (e)nda thu [alle vogels zijn met hun nesten begonnen, behalve ik en jij], oudsaksisch fugal, oudhoogduits fogal, oudfries fugel, oudengels fugol, oudnoors fugl, gotisch fugls; etymologie onduidelijk, maar verband met vliegen ligt voor de hand.
♣
Genesis 2:20, ‘En de mens gaf namen aan al het vee, aan het gevogelte des hemels en aan al het gedierte des velds, maar voor zichzelf vond hij geen hulp, die bij hem paste’

DAVID EUGENE EDWARDS, PREACHER

16horsepower

Toen ik het debuut van Sixteen Horsepower, Sackcloth ‘N’ Ashes, voor het eerst hoorde – ik geloof in 1996 – was ik diep onder de indruk. Alles aan die muziek leek bezeten, maar vooral de stem van de zanger (of was hij dan toch een predikant?) was doordrongen van het heilige vuur, al had zij, zo vond ik, ook een duivelse kant. Een kunstenaar moet niet alleen converseren met engelen maar ook met duivels, zei William Blake al.

David Eugene Edwards, de zanger in kwestie, riep bij mij meteen herinneringen op aan Hazel “Haze” Motes (rol van Brad Dourif), de ietwat groteske jonge predikant van the Church of Truth Without Christ in de film Wise Blood van John Huston. Die is op zijn beurt gebaseerd op de gelijknamige roman van Flannery O’Connor, een meesterwerk in de southern gothic stijl. Zo zou je de songs van David Eugene ook kunnen noemen: southern gothic. Zowel het boek als de film behoren tot de kunstwerken die er voor mij nog altijd echt toe doen.

Aan die fascinatie van mij voor Edwards zangstijl en songschrijftalent is nooit erg veel veranderd. Maar op alles komt sleet, een mens blijft zoeken en in dat zoeken zit altijd een verlangen naar het nieuwe. Onze consumptiemaatschappij zwengelt dat verlangen dan ook nog eens aan. Elke dag, week, maand worden we overstelpt met tientallen recensies van platen, de ene wordt al genialer genoemd dan de andere. Iets wat van vorig jaar is bestaat vaak al niet meer. Sommigen beweren dan weer dat vroeger alles beter was. Vanzelfsprekend zijn niet alle recensenten en muziekjournalisten zo kortzichtig. Je treft in hun rangen engelen en duivels aan en alles daartussenin.
Die hang naar het nieuwe heeft als consequentie dat nogal wat albums in je rek blijven staan, soms voor altijd het zwijgen opgelegd. Voor mij is dat met haast alle platen van zowel 16 Horsepower als Wovenhand zo gegaan. Alleen werd er af en toe nog eens een nummer uit geselecteerd als het paste in een thema van Zéro de conduite. Dat draaide ik dan voor of na – bijvoorbeeld – iets van the Gun Club of PJ Harvey. Overigens heb ik de band van Jeffrey Lee Pierce, en zeker hun eerste albums, Fire of Love en Miami, altijd beter gevonden dan die van David Eugene Edwards. Waarmee ik de eerste regel van de Martin Pulaski Muziek Club overtreed: vergelijk nooit de ene artiest met de andere.

In 2002 zag ik in De Bottelarij, het tijdelijk onderkomen van de KVS in Molenbeek, de onvergetelijke voorstelling Blush van Ultima Vez/Wim Vandekeybus, met bezwerende muzikale begeleiding door de zingende  en musicerende preacher. Vandaar dat het gelijknamige album mijn lijstje van beste David Eugene Edward-albums heeft gehaald. Ook de rest van mijn keuze heeft vermoedelijk met nostalgie te maken. Of ik sommige van deze albums ooit nog in hun geheel zal beluisteren betwijfel ik, of het zou Secret South moeten zijn, omdat ik die onvoldoende ken. De platen van 16 Horsepower en Wovenhand zijn voor mij op dit ogenblik wat te intens, te pathetisch soms. Het heilige vuur kan ook rustig branden. Zelfs zonder geluid. Maar het zou kunnen dat ik er over een maand of wat weer anders over denk.

Selectie van de Martin Pulaski Muziek Club

  1. Low Estate – 16 Horsepower
  2. Sackcloth ’n Ashes – 16 Horsepower
  3. Folklore – 16 Horsepower
  4. Blush – Wovenhand
  5. Wovenhand – Wovenhand

Bonus

Consider the Birds  – Wovenhand. Vanwege de mooie hoes, ook al ontworpen door David Eugene Edwards.
Short Stories – Lilium. Met Pascal Humbert en Jean-Yves Tola. Onderschat album.

ZERO DE CONDUITE: BOOGIE IN THE MUD

howlin-wolf

Zéro de conduite is een (meestal) thematisch programma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Een muzikaal evenement van ongeëvenaarde kwaliteit! Stem af op Radio Centraal 106.7 FM: uniek in het zich steeds verder uitdijende universum. Het motto van deze show is atmosphère, ma chère.

Je kunt dit programma ook via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere radiomakers.

De toestand schijnt niet langer hopeloos te zijn, integendeel, we mogen weer hopen op een grandioze toekomst. Cafés, restaurants, de parels van de Belgische Kust, de glooiende heuvels van de Ardennen en wijzelf, gekleed naar de laatste mode, zijn er klaar voor. Blinkende bussen en treinen staan ons ongeduldig op te wachten in de grandioos gerenoveerde stations, zelfs dat van Vilvoorde, om ons naar al die oorden van verrukking te vervoeren. In de winkels liggen luxeartikelen te wachten om te voldoen aan de kracht van ons kopen. Wacht eens even… Is het dat wat we willen? Willen we opnieuw dat zielloos leven, in afwachting van de dood? Is dat alles?

Meer dan me lief is denk ik aan de titel van een boek van Slavoj Zizek, Living in the End Times, en aan Richard Powers, die in zijn magistrale roman Orfeo (2014) de pandemie die we nu meemaken al voorspelde.

Hopen en kopen volstaan voor mij niet. Ik wil waken over wat nog overblijft van mijn gezondheid en indien ik toch ziek zou worden de anderen daarvoor behoeden. Voorlopig maak ik nog geen gebruik van het openbaar vervoer en een auto heb ik nooit willen hebben. Nochtans zou ik heel graag nog eens in Antwerpen in de straten verdwalen, en terugkeren naar de oude vertrouwde studio van deze unieke radio, waar ik nu weer niet aanwezig ben. Want ook dit programma heb ik vooraf ingeblikt.

(Hopen en kopen volstaan denk ik voor niemand. Het leven dat we leidden voor de pandemie was weinig of niets waard. Is nu niet het moment gekomen om ons leven te veranderen?)

Maakten we vorige maand een muzikale reis naar vreemde planeten en verre sterren dan staan we nu met onze voeten stevig op de grond. Onze muzikale voeten dan toch. Onze orfeïsche voeten. Maar dan ook weer niet zo stevig dat we ze niet kunnen bewegen. Voor muzikale voeten is bewegen zelfs een vereiste. Wat heb je aan boogie in the mud als je je voeten niet kunt bewegen?

Een echt thema is er vanavond niet, tenzij een genre ook een thema mag zijn: boogie, boogiewoogie, rhythm and blues, rock and roll en soul. Aangevuld met muziek van enkele Indianen. Dansmuziek. In die twee uur durende jam zitten ook momenten van hulde aan Little Richard, Phil May van the Pretty Things en Moon Martin, onder meer schrijver van Mink DeVille’s Cadillac Walk. En er wordt aan modder gedacht, voldoende modder om een Olympisch Zwembad mee te vullen. Geniet ervan!

pretty-things (2)

Crazy Mixed Up World – Little Walter – Blues With A Feeling – Willie Dixon

Rockin’ Daddy – Howlin’ Wolf – His Best, Vol. 2 – Chester Burnett

Bad Boogie (aka Lightnin’ Don’t Feel Well) – Lightnin’ Hopkins – Ace Story Vol 2 – Dwight

Boogie In The Mud – Danny James – The  Goldband Records Story – S.J. Simien

Boogie Woman – John Lee Hooker – Jealous – John Lee Hooker

Till The Hands Fall Off The Clock – Los Lobos – El Cancionero: Mas Y Mas (1987 – 1992) – David Hidalgo/Louis Perez

Clip Joint Rhumba – Ry Cooder – Johnny Handsome [Soundtrack] – Ry Cooder

Stop The Clock – The Blasters – The Blasters – Ehret/Robertson

They Call Me Rockin’ – Tail Gators – Swamp Rock – Semien Solieau

Alligator Man – Alex Chilton – Like Flies On Sherbert – F. Chance/J. Neumann

Casino Boogie – The Rolling Stones – Exile On Main Street – Keith Richards/Mick Jagger

Dropout Boogie – Captain Beefheart & The Magic Band – Safe As Milk – Don Van Vliet/Herb Bermann

The Cuckoo – Taj Mahal – The Natch’l Blues – Traditional

Red Dirt Boogie, Brother – Jesse Ed Davis – Ululu – Jesse Ed Davis

Doctor Boogie – The Flamin’ Groovies – Teenage Head – Cyril Jordan, Ron Loney

Cadillac Walk  – Mink De Ville – Cabretta – John David ‘Moon’ Martin

Boogie Woogie Country Girl – Bob Dylan – Till The Night Is Gone: A Tribute To Doc Pomus – Doc Pomus

Boogie Woogie Country Man – Jerry Lee Lewis – Killer: The Mercury Years,  Vol. III (1973-1977) – Troy Seals

Slippin’ And Slidin’ – Johnny Winter – Second Winter – Edwin Bocage/James Smith/Albert Collins/Richard Penniman

Rockin’ With The King (with Little Richard) – Canned Heat – Historical Figures and Ancient Heads – Richard Wayne Penniman/Skip Taylor

Can’t Believe You Wanna Leave – Little Richard – Here’s Little Richard – Lloyd Price

Medley: Rip It Up/Ready Teddy – John Lennon – Rock ‘N’ Roll – Blackwell/Marascalco

Good Golly Miss Molly – Creedence Clearwater Revival – Bayou Country – Marascalco

It’s My Life – The Animals – The Complete Animals – Atkins/D’Errico

Daddy Rolling Stone [Alternate Version] – The Who – My Generation – Otis Blackwell

Buzz The Jerk – The Pretty Things – Get The Picture? – Taylor/May

The Shadow Knows – Link Wray – Law Of The Jungle – Link Wray

Buttercup – Bob Luman – Let’s Think About Livin’: The 1957-1962 Rockin’ Honky Tonk Recordings – Hargrave/Roberts

Trouble Bound – Billy Lee Riley – Red Hot – Riley

Rock ‘n’ Roll Ruby – Warren Smith – Real Raw Rockabilly – Cash

You’re Late Miss Kate – Jimmy Dee & The Offbeats – Dot Rock’N’Roll – Fore/ Hitzfeld

Much Later – Jackie Brenston With Ike Turner’s Kings Of Rhythm – R&B Hipshakers Vol. 3 – Just A Little Bit Of The Jumpin’ Bean – Ike Turner

Too Much Rockin’ – Tiny Lewis – Rockin’ From Coast To Coast Volume 1 – Mauro/Munnerlyn/Leonetti

Rockin Pneumonia & the Boogie Woogie Flu – Huey “Piano” Smith – Ace Story Vol 1 – Smith/Vincent

Betty and Dupree – Chuck Willis – Rockin’ With the Sheik of the Blues. The Okeh and Atlantic Recordings – Chuck Willis

Send Me Some Loving – Solomon Burke – Home In Your Heart: The Best Of Solomon Burke  – Marascalco/Price

Greenwood, Mississippi – Little Richard – The Fame Studio Story 1961-1973: Home Of The Muscle Shoals Sound – Travis Wammack/Albert Lowe

The Weight – Aretha Franklin – This Girl’s In Love With You – Robbie Robertson

Funky Fever – Clarence Carter – The Fame Singles Volume 1: 1966-70 – Clarence Carter/ Joe Wilson/ Marcus Daniel/ Rick Hall

Try (Just A Litte Bit Harder) – Lorraine Ellison – Stay With Me – C. Taylor/J.Ragovoy

842-3089 (Call My Name) – Etta James – Call My Name – Foster/Higgins/Dollison

It Hurts So Good – Millie Jackson – It Hurts So Good – Phillip Mitchell

los-lobos

Research en samenstelling: Martin Pulaski

1968: PROEVEN VAN VRIJHEID

hangman1

Waarom sloeg ik 1968, voorlopig dan toch, over? Was het een te moeilijke opdracht? Voelde ik opeens weer het immense gewicht van dat memorabele jaar? Een paradoxaal gewicht – omdat veel van wat zich in onze nog korte levens voordeed zo vederlicht leek – dat woog op elk facet van de toenmalige samenleving,  die op het punt stond een global village te worden, of dat al was? Het gewicht van de opstanden, rebellies, revoltes, censuur en repressie. Het gewicht van de veranderingen in stijl, mode, muziek, kunst, literatuur, film, seksuele normen, enzovoort.
In mijn stukje over de betere muziekalbums van ’69 verwees ik wel naar twee boeken over 1968 en ik had er heel wat meer kunnen noemen, maar dat was niet nodig: je hebt maar enkele minuten nodig om een behoorlijke literatuurlijst te vinden. Het boek De jaren zestig van Geert Buelens alleen al bevat een bladzijdenlange bibliografie, zij het over het hele decennium.

Mogelijk was er ook schaamte gemoeid met die sprong in de tijd, al zal het dan zeker onbewuste schaamte geweest zijn. Ik was namelijk helemaal vergeten dat ik op 25 januari 1968 mee ben gaan betogen voor Leuven Vlaams. Inderdaad iets om je voor te schamen. In het euforisch tienerdagboek dat ik dat jaar bijhield lees ik dat er zo’n drieduizend leerlingen deelnamen, van zowat alle Tongerse scholen. Het is heel goed mogelijk dat de schooldirecties ons aanspoorden om mee te doen, maar dat weet ik niet zeker. Ongetwijfeld was het een politieke kwestie, een belangenkwestie ook. Ik was naïef en had beter moeten weten: mijn vader, meestal een stille man, had zich voor een keer duidelijk uitgesproken over de opkomende Volksunie. Dat waren allemaal zwarten, waarschuwde hij. Je mag dat soort mensen niet vertrouwen. Voor mij had die partij, denk ik, een jong en fris imago. Hoe het ook zij, die dag geloofde ik in die belachelijke slogan. Walen buiten, noteerde ik hysterisch. Wij internen waren verplicht om om vier uur weer op school te zijn. Maar mijn vrienden en ik hadden van de vrijheid geproefd – niet die van een bevrijd Leuven, maar van een bevrijd Leven – en gaven die niet zomaar op. Luc, Jan, Godelieve, Ivo, Anita, lees ik in mijn dagboek, begaven ons na afloop van de betoging eerst naar de boetiek King & Queen, ons toenmalig hoofdkwartier, en gingen dan nog een gin fizz drinken en wat dansen in de Baccara. Uiteraard werden we ’s anderendaags bij de prefect op het matje geroepen.
Op 29 januari ben ik samen met mijn vriend Jan en vijf leerlingen van een paar andere scholen weer gaan betogen. Zeven jongens in de straten van Tongeren voor Leuven Vlaams… Ik zal wel overtuigd geweest zijn van de juistheid van deze zaak. Tegelijk ben ik er zeker van dat het mij vooral om de kick van de vrijheid te doen was. Na die 29 januari is er in mijn notities geen sprake meer van Leuven Vlaams en Walen Buiten. Het gaat dan bijna alleen nog maar over popgroepen, over ons tijdschrift Testament, over een toneelstuk dat ik aan het schrijven was, soms over de lessen Nederlands en Engels. De Nederlandse televisie, onderdeel van die global village, was mijn redding, stel ik nu vast. Ik was zeer onder de indruk van Simon Vinkenoog, Robert Rauschenberg en Salvador Dali, die in dat voorjaar de revue passeerden. Een andere reddingsboei was de literatuur. Dat kan ik niet voldoende benadrukken. De notities van na mijn Leuven Vlaams-escapade gaan dan een hele tijd over het verdriet om het verlies van mijn eerste Ware Liefde, de mooie, blonde José-Anne, die ik Josy noemde, zoals in de song van Donovan. (Nog een spoor van mijn anti-Waalse gevoelens van toen?).  José-Annes ouders hadden hun dochter gedwongen om met mij te breken. Een dochter van apothekers met een schipperszoon, langharig tuig dan nog, wat denk je wel. Zo was het leven in Tongeren in 1968. Er was evenwel nog een tweede leven, in Neerharen, met andere vriendinnen en vrienden: Martin en Jean en vooral Anita (een andere Anita dan die hierboven) en haar zus Linda, waar ik meer verliefd op was dan op Anita, maar Linda was al verloofd en Anita hield van mij. Soms waren er nog Sylvia en Yvonne. Namen waarvan ik mij de erbij horende gezichten niet meer herinneren kan.  Die bucolische kant van mijn gespleten adolescente leven laat ik hier buiten beschouwing. In de dorpen waren, denk ik, de jaren zestig nog niet begonnen. Het leek er meer op The Last Picture Show en American Graffiti, maar dan op de fiets in plaats van in de auto.
Zowel in de wereld van de stad als die van het dorp vond ik troost in liedjes, opnieuw en opnieuw.

Omdat 1968 in elk opzicht zo uitzonderlijk was heb ik er niet aan kunnen weerstaan om een lange lijst te maken. Er zijn dat jaar massa’s gedenkwaardige langspeelplaten uitgekomen; sommige zijn mijlpalen geworden, aan de tijd onttrokken artefacten.

godblesstinytim

  1. White Light / White Heat – Velvet Underground
  2. The Notorious Byrd Brothers / Sweetheart of the Rodeo – The Byrds
  3. Beggars Banquet – The Rolling Stones
  4. Electric Ladyland – Jimi Hendrix Experience
  5. Astral Weeks – Van Morrison
  6. Music from Big Pink – The Band
  7. Gris-Gris – Dr. John, The Night Tripper
  8. The Hangman’s Beautiful Daughter – The Incredible String Band
  9. We’re Only In It For The Money / Cruising With Ruben And The Jets – The Mothers Of Invention
  10. A Saucerful of Secrets – Pink Floyd
  11. Waiting for the Sun – The Doors
  12. The Beatles (“The White Album”) – The Beatles
  13. The Kinks Are The Village Green Preservation Society – The Kinks
  14. Traffic – Traffic
  15. Wheels Of Fire – Cream
  16. The Fantastic Expedition of Dillard & Clark – Dillard & Clark
  17. Wow – Moby Grape
  18. Crown of Creation – Jefferson Airplane
  19. Cheap Thrills – Big Brother and the Holding Company
  20. Supersession – Mike Bloomfield, Al Kooper, Steve Stills
  21. Friends – The Beach Boys
  22. Randy Newman (Creates Something New Under the Sun) – Randy Newman
  23. Lady Soul – Aretha Franklin
  24. S.F. Sorrow – The Pretty Things
  25. Nico – The Marble Index
  26. Song Cycle – Van Dyke Parks
  27. Last Time Around – Buffalo Springfield
  28. Introspect – Joe South
  29. Nancy & Lee – Nancy Sinatra & Lee Hazlewood
  30. Blues From Laurel Canyon – John Mayall
  31. This Is My Country – The Impressions
  32. Taj Mahal – Taj Mahal
  33. Roots – The Everly Brothers
  34. Neil Young – Neil Young
  35. Balaklava – Pearls Before Swine
  36. Ogdens’ Nut Gone Flake – The Small Faces
  37. Everything Playing – The Lovin’ Spoonful
  38. The Soft Machine – The Soft Machine
  39. God Bless Tiny Tim / Tiny Tim’s 2nd Album – Tiny Tim
  40. Suddenly One Summer – J.K. & Co.
  41. H.P. Lovecraft II – H. P. Lovecraft
  42. The Hurdy Gurdy Man – Donovan
  43. The United States of America – The United States of America
  44. New Grass – Albert Ayler
  45. Tell Mama – Etta James
  46. Dance to the Music – Sly & the Family Stone
  47. Odessey and Oracle – The Zombies
  48. Vincebus Eruptum – Blue Cheer
  49. Comment Te Dire Adieu?- Françoise Hardy
  50. Sailor / Children of the Future – Steve Miller Band
  51. In My Own Dream – The Paul Butterfield Blues Band
  52. Spirit / The Family That Plays Together – Spirit
  53. A Beacon From Mars – Kaleidoscope
  54. Picknick – Boudewijn de Groot
  55. Live Wire / Blues Power – Albert King
  56. Who Knows Where The Time Goes – Judy Collins
  57. This Was – Jethro Tull
  58. Boogie With Canned Heat – Canned Heat
  59. Eli and the Thirteenth Confession – Laura Nyro
  60. Peter Green’s Fleetwood Mac / Mr. Wonderful – Fleetwood Mac
  61. CQ – The Outsiders
  62. Jacques Dutronc – Jacques Dutronc
  63. Initials B.B. – Serge Gainsbourg
  64. The Move – The Move
  65. Bradley’s Barn – The Beau Brummels
  66. Head – The Monkees
  67. Who’s Making Love? – Johnnie Taylor
  68. Bookends – Simon & Garfunkel
  69. Silver Apples – Silver Apples
  70. Sweet Child – Pentangle
  71. Volume 3: A Child’s Guide To Good And Evil -The West Coast Pop Art Experimental Band
  72. The Doughnut In Granny’s Greenhouse – The Bonzo Dog Band
  73. Idea / Horizontal – Bee Gees
  74. I’m Gonna Be A Country Girl Again – Buffy Sainte-Marie
  75. The Delta Sweete – Bobbie Gentry
  76. Love Is All Around – The Troggs
  77. Love Is – Eric Burdon & The Animals
  78. Bonnie And Clyde – Brigitte Bardot & Serge Gainsbourg
  79. A Long Time Comin’ / An American Music Band – The Electric Flag
  80. The Secret Life Of Harper’s Bizarre – Harpers Bizarre
  81. The Voice Of The Turtle – John Fahey
  82. Rainbow – Bobby Callender
  83. Another Place Another Time – Jerry Lee Lewis
  84. A Man Needs A Woman – James Carr
  85. The Further Adventures Of Charles Westover – Del Shannon
  86. Insect Trust – Insect Trust
  87. It Crawled Into My Hand, Honest – The Fugs
  88. Tim Hardin 3: Live In Concert – Tim Hardin
  89. Harlequin Melodies – Mickey Newbury
  90. D-I-V-O-R-C-E – Tammy Wynette
  91. Together – Country Joe And The Fish
  92. Blues Helping – Love Sculpture
  93. Flash – Moving Sidewalks
  94. Tape From California – Phil Ochs
  95. Birthday – The Association
  96. Did She Mention My Name / Back Here on Earth – Gordon Lightfoot
  97. Dino Valente – Dino Valente
  98. Stoned Soul Picnic – Roy Ayers
  99. I’m Going Back To The Country Where They Don’t Burn The Buildings Down – Juke Boy Bonner
  100. John Green – St. John Green

1968-carnaval-3b

POP 1967: GROOVY

king&queen (3) tongeren1967

1967 was, wat de hele wijde wereld nu wel weet, het jaar van flower power en van wat de ‘summer of love’ wordt genoemd. In het midden van dat jaar werd ik zeventien. Zoals ongeveer alles in die tijd veranderde mijn leven razendsnel. Wilde ik tot voor kort nog leider van een jongerenbende worden, wat ik zelfs een beetje was geweest, ontpopte ik mij nu in een mum van tijd tot dichter en liefdeskind. Van een potentiële Arthur ‘Cody’ Jarrett (“Made it, Ma! Top of the world!”) [1] naar een ware beat-jongen, als het ware voor POP in de wieg gelegd. Jan Depooter, Luc Verjans, Henry Janssen en Guy Bleus, mijn vrienden in het internaat in Tongeren,  hadden samen met mij de magie die dat jaar in de lucht hing aangevoeld en waren er bezeten van geraakt.

“If you believe in magic, come along with me / We’ll dance until morning ‘til there’s just you and me”, had John Sebastian van The Lovin’ Spoonful in 1965 gezongen. Twee jaar later kon je moeilijk anders dan geloven in die magie, in een caleidoscoop  van wijnkleurige bloemen, geurige kruiden, oranje hemels, elektrische bananen, frêle dromerige meisjes, ongeziene juwelen en love-ins. [2] Je moest wel beamen dat liefde van een hogere orde is dan oorlog. Moest je dat? Natuurlijk niet. Het lijkt wel vergeten dat de meerderheid van de jongeren van toen helemaal niet in dergelijke idealen en in verandering geloofde. Zij die dat niet deden waren wat de Nederlandse protestzanger Armand het klootjesvolk noemde. Dat jaar werd de tot dan nog latente tegenstelling wij-zij manifest.

Alsof het psychedelische bloemen waren of magische paddenstoelen die we zomaar konden plukken waren er overal om ons heen opeens elpees die in geluid, woord en beeld de magische boodschap verkondigden. Langspeelplaten werden op ons losgelaten en ze brachten ons in verrukking. Ons Tongers groepje ging zich Sunshine World noemen. We begonnen met een provo-achtig tijdschrift dat eerst Testament heette, later Subterranean. (Trouwe lezers van hoochiekoochie kennen deze kleine geschiedenis al).
De magische elpees maakten helaas deel uit van de echte wereld waar voorlopig nog zaken werden gedaan en niets gratis was. Elk van ons afzonderlijk kon onmogelijk al die mooie platen aanschaffen, dus maakten we keuzes. Als jij Mr. Fantasy koopt en jij Surrealistic Pillow dan ik Bee Gees 1st, enz. We bestelden heel wat van onze albums via een leerling wiens pa beroepsmilitair was in Duitsland. Hoe heette hij ook alweer? Ik geloof dat platen in de BSD, wat de tiende provincie van België werd genoemd, ongeveer de helft goedkoper waren dan in het vaderland. Op die manier kwam ons groepje in het bezit van bijna alle langspeelplaten die later zo belangrijk zijn geworden. In de kelder van het Atheneum hielden we tijdens de ‘speeltijd’ luistersessies. Lichamelijke opvoeding hoefde voor mij niet meer. Dat was te militaristisch. Ik luisterde dan naar platen of werkte aan een experimenteel toneelstuk. We werden lekker high van al die muziek uit de hogere sferen, zonder drugs of wat dan ook. We stegen supersonisch op, tot hoog boven de wolken, reisden naar Jupiter en Pluto en vooral Venus, maar bleven weg van de donkere kant van de maan. Waar wij kwamen was geen sterveling ooit geweest. Het was een mooie droom, waaruit we maar niet wilden ontwaken. Maar ook hier was er weer de rumoerige realiteit, er waren grenzen, er waren normen, er was fatsoen. Dat lange haar moest geknipt.

In die droom beleefde ik een tweede droom: Jazz Bilzen, het eerste popfestival waar ik bij aanwezig was. Voor de eerste keer zag ik een buitenlandse beatgroep optreden, Procol Harum, die een hit had met A Whiter Shade Of Pale. Nu is dat natuurlijk een fait divers, maar toen was het iets waar je extatisch van werd. Zeker als je er de sfeer van flower power bij denkt. Louis Neefs, die voor de Belgische televisie werkte, zag me daar met een groepje vrienden op de grond zitten, met bloemen in mijn haren en op mijn saffraankleurig fluwelen jasje vastgespeld, en zal gedacht hebben, merkwaardige snuiter, goed voor een babbeltje. Dit is hier allemaal fantastisch, zei ik, want hier gebeurt anders nooit iets. En het moet maar eens gedaan zijn met die oorlog in Vietnam en met alle andere oorlogen. Het is tijd voor eeuwigdurende vrede. Toen het interview werd uitgezonden, in het programma Tienerklanken, zat ik alweer op internaat. Tienerklanken, zei de studiemeester? Niets van. Hier wordt alleen naar voetbal gekeken.

Informatie over nieuwe platen was nauwelijks te vinden. De Vlaamse kranten leken van het bestaan van popmuziek niet af te weten. Alleen het tijdschrift voor radio en televisie Humo was een beetje op de hoogte. In Nederland was het stukken beter. Daar had je Muziek Express, Teenbeat, Tiq en vooral Hitweek, dat al gauw onze muziekbijbel werd. Hitweek, later omgedoopt tot Aloha, zocht de underground op en wij gingen mee met die verwante droomreizigers. Zo ontstond de beruchte tegencultuur. (Ik sla enkele stappen over. Het moet vlug gaan. Er zijn andere tijden gekomen, man.)
We bleven van revoluties en bevrijding dromen. Alles moest radicaal veranderen. We werden bozer en bozer en riepen met luide stem Up against the wall, motherfuckers, ook al wisten we niet wie de echte Motherfuckers waren en zelfs niet dat ze bestonden. Iedereen weet hoe uit die woede en razernij terreur is ontstaan. Er zijn duizenden boeken over geschreven, dat van Geert Buelens [3] alleen al telt duizend bladzijden. Heb je het gelezen? Alles staat erin, tot in de kleinste details, met massa’s lijstjes erbij.

Ik besef dat ik ondertussen ben teruggekeerd van die reis naar de sterren, het is al bijna Watergate, en dan moeten Reagan en Thatcher en het neokapitalisme nog komen. Nee, laten we nog even in het jaar van de liefde verwijlen, wild en jong en groovy. “Do you believe in Magic? It’s like telling a stranger about rock and roll…”

7

  1. Are You Experienced? – Jimi Hendrix Experience
  2. John Wesley Harding – Bob Dylan
  3. The Piper at the Gates of Dawn – Pink Floyd
  4. The Velvet Underground & Nico – The Velvet Underground & Nico
  5. Absolutely Free – The Mothers of Invention
  6. Bee Gees 1st – Bee Gees
  7. The Who Sell Out – The Who
  8. I Never Loved a Man the Way I Love You – Aretha Franklin
  9. Between the Buttons – The Rolling Stones
  10. Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band – The Beatles
  11. Younger Than Yesterday – The Byrds
  12. Forever Changes – Love
  13. Moby Grape – Moby Grape
  14. Buffalo Springfield Again – Buffalo Springfield
  15. Their Satanic Majesties Request – Rolling Stones
  16. Safe As Milk – Captain Beefheart & His Magic Band
  17. Outsiders – The Outsiders
  18. Chelsea Girl – Nico
  19. Disraeli Gears – Cream
  20. Something Else – The Kinks
  21. One Nation Underground – Pearls Before Swine
  22. Surrealistic Pillow – Jefferson Airplane
  23. The Doors / Strange Days – The Doors
  24. Smiley Smile – The Beach Boys
  25. Mr. Fantasy – Traffic
  26. Procol Harum – Procol Harum
  27. Mellow Yellow – Donovan
  28. Electric Music for the Mind and Body – Country Joe and the Fish
  29. Goodbye and Hello – Tim Buckley
  30. Tim Hardin 2 – Tim Hardin
  31. The Resurrection Of Pigboy Crabshaw – Butterfield Blues Band
  32. Songs of Leonard Cohen – Leonard Cohen
  33. Song Cycle – Van Dyke Parks
  34. Feelin’ Groovy – Harpers Bizarre
  35. The Time Has Come – Chamber Brothers
  36. Ode to Billie Joe – Bobby Gentry
  37. Trogglodynamite – The Troggs
  38. The Blues Alone – John Mayall & The Bluesbreakers
  39. Tim Rose – Tim Rose
  40. You’re A Big Boy Now – The Lovin’ Spoonful

♣

[1] Arthur ‘Cody’ Jarrett is het hoofdpersonage uit de misdaadfilm White Heat (1949) van Raoul Walsh. “Made it, Ma! Top of the world!” is de uitroep van Cody net voor zijn tragische dood.
[2] The Byrds maken er een mooie opsomming van in Renaissance Fair, terug te vinden op het album Younger Than Yesterday, 1967.
[3] Do You Believe in Magic, The Lovin’ Spoonful, op hun gelijknamige elpee uit 1965.
[4] Geert Buelens, De jaren zestig, Een cultuurgeschiedenis, 2018. 1024 pagina’s.

♣

Foto’s: Boven: In de King & Queen in Tongeren, meisje van de King & Queen, Luc Verjans, ik, Jan Depooter; Onder: Jan Depooter en ik.

EEN AANGENAAM TIJDVERDRIJF

IMG_20200409_112112-anderlecht

Waar houd ik van? Wat is me het liefst? Dat verschilt van jaar tot jaar, van dag tot dag, zelfs van uur tot uur. Zoals Johnny Winter houd ik soms van alles, soms van niets. [1] Daarom is het nogal absurd om de (pop)muziek die mijn voorkeur geniet in lijsten onder te brengen en op die manier het ene album, de ene artiest, zoveel waarde toe te kennen en de andere zoveel.

Nu is het ongeveer iets dergelijks wat ik de voorbije twee maanden (of hoe lang duurt het al?) – op vraag van mijn vriend en muziekminnaar Roen Hetzwoen en uit behoefte aan enige orde en duidelijkheid in mijn leven – heb gedaan. Het was, en blijft nog even, een mooi tijdverdrijf. Zo’n lijstje is geen Dafalgan noch een pepmiddel, maar het proces, het maken, heeft me goed gedaan. Soms voelde ik de adrenaline stromen. Ik meen dat de verteller in Lou Reeds Kicks al een moord moet plegen om iets dergelijks te voelen. Dan toch liever een lekkere opsomming.

Ik kon me al een hele tijd moeilijk concentreren waardoor lezen en schrijven quasi onmogelijk werden. Dat was al het geval na mijn ziekte in december maar is verergerd als gevolg van de pandemie. Als ik niet kan lezen en schrijven ben ik ongelukkig. Het gebeurt wel vaker dat ik het gevoel heb te verstikken in de dagelijkse herhaling, het altijd maar opnieuw moeten beginnen. In het verleden maakte ik dan een reis, om mijn hoofd leeg te maken en weer te vullen met nieuwe ervaringen, geluiden, landschappen, beelden van mensen onderweg. Wat nu zoals je weet onmogelijk is.
Bezig zijn met muziek en met deze lijstjes bood me, een beetje als reizen, een mogelijkheid om te ontsnappen, om niet de godganse dag aan dat virus, aan besmetting, aan ziekte en dood te denken. Om al die vormen van voorzichtigheid, al die nieuwe leefregels waar we ons moeten aan houden uit respect voor onszelf en voor elkaar, enkele uren per dag te vergeten.

Mijn bedoeling was niet om bij die lijstjes voor Roen veel uitleg te schrijven. Aanvankelijk hield ik het ook zo, gaf ik alleen een opsomming van wat ik van bijvoorbeeld R.E.M. of Marianne Faithfull de beste albums vind. Gaandeweg vond ik dat dat niet volstond, dat er wat commentaar nodig was. Nog later ben ik op het idee gekomen om die stukjes uit te werken voor hoochiekoochie. Ook Roen was van mening dat ik dat moest doen. Als ze hier – vanaf morgen – verschijnen is dat mede te danken aan zijn toewijding en overtuigingskracht.

Het was me vaak een genoegen om lijstjes van andere vrienden van Roen – duidelijk stuk voor stuk melomanen – te bestuderen en hun verhalen over deze of gene elpee, dit of dat concert te lezen. Ik besef dat we veel gemeenschappelijk hebben, hoe verschillend we ook mogen zijn in smaak en karakter. Ik heb veel bijgeleerd en vooral heb ik zin gekregen om muziek die ik nog niet ken te gaan ontdekken.

De cursiefjes en anekdotes die ik als uitleg bij mijn lijstjes heb geschreven zijn in tegenstelling tot sommige van mijn literaire teksten niet voor de eeuwigheid gemaakt. Soms echter is een dag een eeuwigheid.

[Morgen de eerste lijst: de beste albums van 1967.]

♣

[1] Op Johnny Winters elpee Second Winter staat een nummer dat I Love Everybody en een dat I Hate Everybody heet.

Foto:  Een coronawandeling in Anderlecht. MP, 9 april 2020,

ZERO DE CONDUITE – FANTASTIC VOYAGE

sneeuw

Zéro de conduite is een (meestal) thematisch programma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Een muzikaal evenement van ongeëvenaarde kwaliteit! Stem af op Radio Centraal 106.7 FM: uniek in het zich steeds verder uitdijende universum. Het motto van de show is atmosphère, zoals uitgesproken door Arletty in Hôtel du Nord, de meesterlijke film van Marcel Carné.

Je kunt dit programma ook via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere radiomakers.

Là, tout n’est qu’ordre et beauté,
Luxe, calme et volupté.
Charles Baudelaire, L’Invitation au Voyage

Alles wat in deze moéilijke tijd gebeurt is uitzonderlijk, ook weer deze aflevering van Zéro de conduite, die ik hier thuis op voorhand monteerde. Het is de eerste keer dat ik iets dergelijks doe. Vorige maand heeft Jay Van Loon dat werk gedaan en ook deze keer heb ik van hem veel hulp gekregen om de computerprogramma’s die ik hiervoor nodig had onder de knie te krijgen. Omdat ik toch nog altijd een beetje een amateur ben is er vandaag ook alleen maar muziek te horen, zonder uitleg. Luisteraars die op zoek zijn naar informatie kunnen op mijn blog, hier dus, terecht. Het voordeel van deze beperking is dat ik met alleen maar muziek, zonder gesproken onderbrekingen, een mooie sfeer kan opbouwen. Of dat hoop ik althans.

Maar wat is nu het thema? Omdat we allemaal nog in deze verduivelde universele lockdown zitten dacht ik aan muziek als middel om te ontsnappen. Ik ben altijd al een beetje een escapist geweest. Toen ik besefte dat wij in lange tijd nergens meer naartoe zouden kunnen gaan, zelfs niet naar een theatervoorstelling van Mrs Dalloway hier in Brussel en zeker niet naar Radio Centraal in het verre Antwerpen, postte ik als troostprijs op facebook The Inner Light van the Beatles, een esoterisch lied van de hand van George Harrison.  “Without looking out of my window / I could know the ways of heaven / The farther one travels / The less one knows” zingt George daarin. De daaropvolgende weken zag ik tientallen covers van dat lied op Instagram verschijnen. Wat mooi, dacht ik eerst, maar op den duur ging het mij al gauw vervelen en vergat ik die hele geschiedenis. Toch is het thema waar ik nu voor koos van dezelfde aard.

We gaan in onze verbeelding en met de hulp van inventieve muzikanten en componisten, waaronder Kraftwerk, Pharoah Sanders, Gabor Szabo en Patti Smith, het hele universum bereizen. Hopelijk wordt het een onvergetelijke trip, een voyage waar we met heimwee aan zullen terugdenken als deze nare periode achter de rug is.

Veel luisterplezier!

water

Fantastic Voyage – Lodger – David Bowie – Brian Eno

Space – The Sorcerer – Gabor Szabo – Gabor Szabo

Tarkovsky (The Second Stop Is Jupiter) – Banga – Patti Smith – Sun Ra/Patti Smith

Journey in Satchindananda – The Third Mind (First Edition) – The Third Mind – Alice Coltrane

To Travel The Path Unknown – Commune – Goat – Goat

Juju Space Jazz – Nerve Net – Brian Eno – Brian Eno

Spacelab – The Man Machine – Kraftwerk – Hütter/Karl Bartos

Planet Claire – Time Capsule – The B-52’s – Fred Schneider/Keith Strickland

Eyes On Mars – Red Exposure – Chrome – Damon Edge & Helios Creed

Mars – Television – Television – Television – Tom Verlaine

Animal Space / Spacier – Return of the Giant Slits – The Slits – The Slits

Astral Traveling – Thembi – Pharoah Sanders – Lonnie Liston Smith

I am the Cosmos – Blood – This Mortal Coil – Chris Bell

Stars – New Favorite – Alison Krauss & Union Station – Dan Fogelberg

Vein Of Stars – At War With The Mystics – The Flaming Lips – Wayne Coyne/Steven Drozd/Michael Ivins/Dave Fridmann/Greg Kurstin

A Thousand Stars – You Better Move On – Arthur Alexander – Gene Pearson

I’ve Told Every Little Star – Early Girls, Vol. 1: Popsicles & Icicles – Linda Scott – Hammerstein-Kern

Stars Fell On Alabama – The Sound – Toots Thielemans – Hines

Stargazer – Stargazer – Shelagh McDonald – Shelagh McDonald

Space Girl – Rocket Along – Shirley Collins – Unknown

No Stars – Twin Peaks: Music From The Limited Event Series – Rebekah Del Rio – David Lynch/John Neff/Rebekah Del Rio

Lonely Planet Boy – New York Dolls – New York Dolls – JoHansen

Planet Queen – Electric Warrior – T.Rex – Marc Bolan

Big Eyed Beans From Venus – Clear Spot – Captain Beefheart & The Magic Band – Don Van Vliet

Following The North Star – Freedom Highway – Rhiannon Giddens – Rhiannon Giddens

Stars Of Leo – Hold Time – M. Ward – M. Ward

The Stars Shine In The Sky Tonight – Blinking Lights And Other Revelations – Eels – Jim Lang

Across The Universe – Past Masters, Vol. 2 – The Beatles – Lennon/McCartney

sunset
Research, samenstelling, montage en foto’s: Martin Pulaski

ZERO DE CONDUITE: ALL IN YOUR MIND

porto november 2012 (2)

Zéro de conduite is een (meestal) thematisch programma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Een muzikaal evenement van ongeëvenaarde kwaliteit! Stem af op Radio Centraal 106.7 FM: uniek in het zich steeds verder uitdijende universum. Het motto is atmosphère, zoals uitgesproken door Arletty in Hôtel du Nord, de meesterlijke film van Marcel Carné.
Je kunt Zéro via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere radiomakers.

Alles wat in deze uiterst moeilijke tijd gebeurt is uitzonderlijk, ook deze aflevering van Zéro de conduite, die vanwege de gekende voorzorgsmaatregelen op voorhand werd ingeblikt. Omdat mijn kennis van programma’s voor montage van muziek en stem en dergelijke eerder beperkt is, krijg je vandaag alleen maar songs te horen, non-stop, geen uitleg erbij. Wie meer over de liedjes en de performers wil weten, kan natuurlijk hier terecht. Het onderliggende thema vanavond is melancholie. Ik heb al lang het gevoel dat melancholische muziek troost biedt. Vermoedelijk ben ik niet de enige die daar zo over denkt en de muziek op die manier ervaart. Als ik klassieke muziek zou draaien, zou ik voor Gustav Mahlers Kindertotenlieder gaan, in het geval van jazz zou ik voor Kind of Blue van Miles Davis kiezen. Maar ook al ben ik geen schoenmaker blijf ik toch bij mijn leest: bij wat ik bij gebrek aan een betere uitdrukking populaire muziek noem.

In zekere zin is het thema dus troost. Weemoed, verdriet, de nabijheid van de dood – maar dan in muziek omgezet, in kunst gesublimeerd. Ik wil echt wel benadrukken dat wij ons niet overgeven aan mistroostigheid en al zeker niet dat wij plezier beleven aan de kwellingen, het verdriet en de pijn van andere mensen. Het feit dat op een empathische manier over pijn en verdriet wordt gezongen, dat lijden sublieme muziek wordt, daar gaat het om. Dat is iets magisch.

Zowat alle liedjes die vanavond de revue passeren bezitten de kracht om ons de ellende waarin we ons bevinden al is het maar voor even te helpen vergeten. Een mooi voorbeeld is I Feel Too Young To Die uit The Carlton Chronicles van South San Gabriel, de band van Will Johnson. Alle songs op die elpee zijn geschreven vanuit het standpunt van de kat Carlton. Ze zijn stuk voor stuk aangrijpend, ze maken je zeker wel verdrietig maar doen ook goed omdat je terwijl je luistert het verdriet van Carlton kunt voelen en het voor een deel van hem overnemen. Je voelt mededogen. De melancholie en het verdriet van anderen meebeleven en begrijpen, geeft je een positief gevoel. In de versie van Sea of Heartbreak door Rainer Ptacek willen we geloven dat als hij zingt: Oh what I’d give just to sail back to shore / Back to your arms once more dat het hem zal lukken. Het verdriet is zo groot dat het niet anders kan dan dat er een groot geluk op zal volgen. De smeekbede Polly Come Home van Robert Plant en Alison Krauss (oorspronkelijk een song van Gene Clark) is zo aangrijpend dat je erop vertrouwt dat Polly terug zal keren.

The River van Brian Eno en John Cale heeft een beetje een omgekeerd effect. Het nummer straalt zoveel gelukzaligheid uit dat je er tranen van in de ogen kunt krijgen. Geluk kan iets droevigs hebben, kan een vorm van melancholie zijn. De rivier is in deze song een pastorale plek, maar in werkelijkheid is ze is net zo goed een oord van tragische gebeurtenissen. Elke zijde heeft een keerzijde en er zijn altijd schakeringen. Dat geldt net zo goed voor melancholie en troost, verdriet en geluk.

Deze aflevering van Zéro de conduite is opgedragen aan David Roback, die op 24 februari overleed. Als hommage lassen we enkele songs in van bands waar hij een rol in speelde, waaronder Rain Parade, Opal en Mazzy Star.

Met veel dank aan Jay Van Loon, zonder wiens hulp dit programma niet tot stand had kunnen komen. Veel luisterplezier!

jewish school for girls in auguststrasse - all the girls were killed by the nazis - berlin september 2015

All In Your Mind – Beck – Sea Change – Beck – 3:06

I See A Darkness – Bonnie “Prince” Billy – I See A Darkness – Will Oldham – 4:50

I Feel Too Young to Die – South San Gabriel – The Carlton Chronicles: Not Until the Operation’s Through – Will Johnson – 4:57

At My Window Sad And Lonely – Billy Bragg & Wilco – Mermaid Avenue – Wilco, Woody Guthrie – 3:28

Miss The Mississippi And You – Sid Selvidge – The Cold Of The Morning – B. Haley – 3:13

Black Eyed Dog – Nick Drake – Made To Love Magic – Nick Drake – 3:35

Something On Your Mind – Karen Dalton – In My Own Time – Dino Valenti – 3:23

When The Sun Comes Up – Bert Jansch and Beth Orton – The Black Swan – Bert Jansch – 3:54

Carolyn’s Song – The Rain Parade – Emergency Third Rail Power Trip – David Roback – 4:05

Holocaust – Kendra Smith ft Steven & David Roback – Rainy Day – Alex Chilton – 3:56

Fell From The Sun – (Opal) – Early Recordings – Kendra Smith – 4:37

Disappear – Mazzy Star – Among My Swan – Hope Sandoval and David Roback – 4:05

Still – Great Lake Swimmers – Lost Channels – Tony Dekker – 2:51

Sea Of Heartbreak – Rainer Ptacek With Joey Burns & John Convertino – Roll Back The Years – Don Gibson – 4:20

Polly Come Home – Robert Plant & Alison Krauss – Raising Sand – Gene Clark – 5:39

The River – Brian Eno & John Cale – Wrong Way Up – Eno, Brian & Cale, John – 4:20

Down Where The Valleys Are Low – Judee Sill – Heart Food – Judee Sill – 3:52

Tennessee Blues – Bobby Charles – Bobby Charles – Bobby Charles  – 5:01

Just Someone I Used To Know – Emmylou Harris – Thirteen – Jack Clement – 3:01

Long Time Gone – The Everly Brothers – Songs Our Daddy Taught Us – Trad. arr. Frank Hartford – 2:27

Time Changes Everything – Bill Monroe & His Blue Grass Boys – Anthology – Tommy Duncan – 2:15

Alone And Forsaken – Hank Williams – Alone and Forsaken – Hank Williams – 2:01

Old Joe’s Dulcimer – Richard Farina & Eric Von Schmidt – Farina & Von Schmidt –  – 2:58

Tell Old Bill – Dave Van Ronk – Down In Washington Square: The Smithsonian Folkways Collection– Williams C. Mitchell – 4:31

Waiting Around To Die – Townes Van Zandt – Townes Van Zandt – Townes Van Zandt – 2:43

Train Leaves Here This Morning – Dillard & Clark – The Fantastic Expedition Of Dillard & Clark – Bernie Leadon, Gene Clark – 3:52

Guilty – Bonnie Raitt – Bonnie Raitt Collection – Randy Newman – 3:00

I Think It’s Going To Rain Today – Judy Collins – In My Life – Randy Newman – 2:52

Sail Away – Randy Newman – Sail Away – 1972 – Randy Newman – 2:52

All I Think About Is You – Nilsson – Knnillssonn – Harry Nilsson – 4:05

À quoi ça sert? – Françoise Hardy – Comment Te Dire Adieu ? – Françoise Hardy – 3:31

Leaving Song – Meg Baird – Don’t Weigh Down The Light – Meg Baird – 1:03

Leavin’ – Shelby Lynne – I Am Shelby Lynne – Shelby Lynne – 3:12

keats house2

Research & samenstelling: Martin Pulaski
Foto’s:  Melancholie in Porto, Berlijn en London (Keats House)

NACHTMERRIE EN MUZIEK

dylan-parijs

Bob Dylan lijkt in zijn nieuw werk, Murder Most Foul, muziek als een mogelijkheid te zien om uit de nachtmerrie van de recente geschiedenis te kunnen ontwaken. Die hypothese roept bij mij nogal wat denkbeelden en associaties op. Ik laat ze hier als toevallig opgeraapte steentjes en schelpen op dit geschreven pad neervallen, als een Klein Duimpje verloren gelopen in de bloedhete straten van Laredo. Of was het Nuevo Laredo? Een Klein Duimpje onderhevig aan de blues.

In een nachtmerrie kijken duizenden toe op een tragische gebeurtenis, maar geen stervende ziel ziet iets. Alleman, Jan zonder Vrees, Judge Priest, Julia Dixon en Rhett Butler waren erbij; ze stonden dicht bij het podium, maar niemand onder hen ving van wat dan ook een glimp op. Het leek of deze toeschouwers – en wij met zijn allen, die het van ver maar op de voet volgden – blind geboren waren. In zekere zin doofstom. Niet moeilijk om zo je weg te verliezen. Te verdwalen, strompelend van paradijs naar hel, als in de nachtmerrie van een kamer vol donkere spiegels.

Uit enkele akkoorden en een eenvoudige melodie komen handen tevoorschijn; het zijn die van John, Paul, George en Ringo. Kijk hoe ze je nu vasthouden, meisje, hoe ze je de zo gemiste warmte schenken. Komm gib mir, gib mir. Een lang ogenblik lang omhelzen de vier jongens je. Nee, niet zijzelf, hun stemmen doen dat.

Een heel eind daarvandaan, in het verre Amerika, waar de paarden in onze dromen veel ruimte vinden voor hun galop, verandert een akelige lange zwarte limousine in een troostende melodie, vanuit de ziel in de richting van de hemel gezongen. Het geluid van de fatale schoten op de president wordt een zotte dans van Junior Walker & the All Stars. Shoot ‘em ‘fore he run now do the jerk baby do the jerk now. Vrijheid is niet langer iets om na te streven, als het dat al ooit was. Vrijheid is bedrog, mijn zoon. De enige echte vrijheid is de dood, verklaart Bob Dylan in zijn lied. Dat wisten de joden in de concentratiekampen maar al te goed. Rook naar de hemel. Another word for nothing left to lose, jongen.

De dag dat John Fitzgerald Kennedy stierf overleed ook de New Frontier. Talking stopped, someone shouted, what / I ran out to the street. Wat kun je in deze nachtmerrie nog doen voor je land? Heb je nog wel een land? Tenzij een land van duizend deuntjes en duizend dansen. Het land dat Patti Smith al bezong toen zij nog maar een wat schriele rijzende ster was. Het zorgeloze land dat Christophe Kenner in New Orleans aan de vooravond van de koningsmoord bedacht. New Orleans, het enige koninkrijk dat de Amerika heeft gekend, met de Zulu King dansend in de straten genaamd St. Claude en Dumaine, met de Voodoo Queen Marie Laveau en met de lekkere Lady Marmalade. Getcha, getcha ya, ya, da, da. Getcha, getcha ya, ya, here. Het land waar je in goede en kwade dagen over de grond rolt van het lachen. New Orleans, een heel ander rijk dan dat van de eenzame ster en de onheilspellende olievelden. Waar Lyndon B. Johnson het daglicht en JFK de ultieme duisternis zag. Waar Bob Wills nog steeds de koning is.

Met kleine Susanna in de cinema genaamd Texas Theatre in Dallas vind je maar tijdelijk vermaak. Het is niet veel meer dan een vlucht in een camera obscura, zoals die van Lee Harvey Oswald. Wat je nodig hebt zijn liedjes, gekke liedjes, mooie liedjes, wonderlijke liedjes. Ook al duren ze niet lang. Kijk maar naar het levenslied genaamd Patsy Cline. Een korte wandeling na middernacht, een beetje gek gedoe, maar de ochtend haalt ze niet. Buddy Holly, Otis Redding, zovele anderen. Ze halen de dageraad niet. Zij brachten soelaas maar redden het zelf niet. Jimi Hendrix, Duane Allman, Janis Joplin, Alan Wilson. Je kent de namen. Mozart, Schubert. Brandon DeWilde, die van Shane, vriend van de cowboy engel Gram Parsons. Luister nog een keer naar In My Hour Of Darkness.
Tommy is doof, stom en blind. Hij hoort je niet en ziet je niet. Nog zo een. Een andere koningin, mishandeld, niet uit New Orleans afkomstig, zit aan de acid. Haar door Pete Towshend aangereikt. De man in de witte katoenen overall, uitvinder van muzikaal gestotter, erfgenaam van de vuilnismannen, van surfende vogels. Het zijn maar woorden, mijn vriend, wees gerust. Het is nog altijd geen echte muziek. Nu hoor je opeens het wild geraas van Shots, opnieuw en opnieuw, in een oud lied van Neil Young. De aarde is nu bijna een wilde hemel. Bif Bang Pow!

Niemand bevindt zich ver van het graf. Het einde is altijd in zicht. Veel verder dan zes mijl is het niet. Zo dacht Hank Williams erover. Misschien nog een geluk dat een dode Kennedy geen gedachten heeft. Als hij die toch had, zouden het er wellicht over vers fruit en rotte groenten zijn, wormen, pulpfictie.

Wat dacht je van de dithyramben van Nietzsche, van zijn antichrist, zijn Dionysos, zijn geboorte van de tragedie uit de geest van de muziek? Hem is het niet om de zuivere schoonheid te doen maar om kunst die onthult. Zie je de naakte waarheid? Onmogelijk, dat kan niet. Nu gaat alles zo hard trillen dat het zwart voor de ogen wordt. Zie je Nietzsches Mansion on the Hill? Je hebt niet goed gekeken. Het is een gesticht in Bazel. Hoor je de leugens die zijn zuster Elisabeth over hem vertelt? Luister er niet naar. Luister naar zijn muziek. Hoe hij zijn piano te lijf gaat. Het lijkt wel John Cale, John Cage, John Lennon, een Beatle. Heeft een piano een lijf? Een lijf dat met zijn zwarte en witte vingers naar de eeuwigheid reikt.

Mooie liedjes duren niet lang? Bob Dylan denkt daar, geloof ik, anders over. De moderne ridder Wolfman Jack, de Ideale DJ, wijst de weg. Elke single die hij zinderend en sidderend de aardedonkere of vollemaanverlichte nacht instuurt biedt troost. Zelfs het eenvoudigste akkoord heft de tijd op en schudt het hart wakker.

In Junior Parker’s Mystery Train zien we nog steeds de betreurde doden zitten; zie je ze naar ons wuiven, Martin Luther King, Robert Kennedy, Malcolm X, Curtis Mayfield, Frances Farmer, Sister Rosetta Tharpe en Casey Jones? Er zitten nog veel meer reizigers in deze trein. Hobo’s, zwervers, swingende troubadours, componisten, parels van zangeressen, prinselijke zangers, muzikanten, hun koffertjes vol tekstvellen en partituren, vol demo’s en dromen. De mysterieuze trein die we zo goed herkennen is de trein van de lust die eeuwigheid wil. Kopen we een kaartje om daarmee samen aan deze nachtmerrie te ontkomen?

jimmorrison-graf

Foto’s: Martin Pulaski, Parijs. Boven: Bob Dylan, onder Jim Morrisons graf.

ZERO DE CONDUITE: BEAUTIFUL THINGS

Zéro de conduite is een sfeervol, (meestal) thematisch programma gewijd aan pop/cultuur op Radio Centraal in Antwerpen. Elke eerste zaterdag van de maand, van 6 tot 8 uur ’s avonds. Een muzikaal evenement van ongeëvenaarde kwaliteit! Stem af op Radio Centraal 106.7 FM: uniek in het zich steeds verder uitdijende universum.
Je kunt Zéro via streaming beluisteren. Hier vind je meer informatie over Radio Centraal en andere radiomakers.

Ik was niet meer in Antwerpen sinds 2 november vorig jaar. Dat was voor een aflevering van Zéro de conduite die ‘something’s wrong’ heette. Songs over wat verkeerd, onbetrouwbaar, misdadig is. De daaropvolgende weken heb ik hard gewerkt aan mijn reeks over het nachtleven in Antwerpen in de periode 1978-1982 (ongeveer). In december ben ik ziek geworden. Daarna heb ik een maand doorgebracht op een eiland, in het zonnige dorp Valle Gran Rey, voornamelijk om er te genezen.
Nu probeer ik alles wat verkeerd gaat te vergeten. Wat moeilijk is, zeker als je nog maar pas Geert Maks ‘Grote verwachtingen. In Europa 1999-2019’ hebt gelezen. Gaat in Europa en in de hele wereld niet ongeveer alles verkeerd? Niet alles. Niet het verzet daartegen, en de liefde en de vriendschap en de schoonheid. Laat dat laatste nu net het thema van deze aflevering van Zéro de conduite wezen! Ook dat thema heeft met het verkeerde te maken. Als de politieke en zakelijke wereld gaat bepalen wat schoonheid is dan is het onze opdracht om dat soort mensen van repliek te dienen. Als zij kunstenaars, en dan nog vooral de meest kritische onder hen, monddood willen maken, onder meer door geleidelijk aan subsidies af te schaffen, als zij zelfs de openbare omroep aan hun doctrines willen doen gehoorzamen, dan is het des meer onze opdracht om ons daartegen te verzetten.
Die overweging was de aanzet voor dit programma. Sommige politici pretenderen te weten wat schoonheid is. Hun namen wil ik hier niet eens noemen. Zelf weet ik helemaal niet wat schoonheid dan wel is, al heb ik er veel over gelezen en heb ik in mijn leven en in de vele steden en dorpen die ik bezocht veel schoonheid gezien. Het is mogelijk dat schoonheid is wat schoonheid is. Vanavond laat ik het aan songschrijvers, zangeressen, zangers, bands, muzikanten over om het erover te hebben. Wat niet wil zeggen dat buiten die muzikale wereld, en buiten wat deze mensen erover te vertellen hebben geen schoonheid bestaat. André Bretons ‘Nadja’ eindigt met deze enigszins raadselachtige woorden: “La beauté sera CONVULSIVE ou sera pas.” Dat zijn woorden die te denken geven. Niet voor niets citeerde een jonge Patti Smith ze op haar tweede elpee, Radio Ethiopia. Mogelijk bestaat er een verband tussen schoonheid en raadselachtigheid. Schoonheid heeft iets heftigs, zelfs als ze ingetogen, als ze stil is. In een(voorlopig) lelijke en slechte wereld is schoonheid een vorm van verzet.

Veel luisterplezier.

fallingdownamountain

All The Beautiful Things – Eels – Hombre Lobo – E aka Mark Everett – 2:22

The Sleeping Beauty – American Music Club – The Golden Age – Mark Eitzel – 3:58

We Die And See Beauty Reign – Isobel Campbell & Mark Lanegan – Hawk –  Isobel Campbell, Jim McCulloch – 2:56

Dive for the Pearl – Steve Gunn & Black Twig Pickers – Seasonal Hire – Mike Gangloff – 5:51

Hesitating Beauty – Billy Bragg & Wilco – Mermaid Avenue – Woody Guthrie – 3:06

My My, Hey Hey (Out Of The Blue) – Neil Young & Crazy Horse – Rust Never Sleeps – Neil Young – 3:48

Beautiful Change – The Innocence Mission – Befriended – Karen Peris – 2:58

Beautiful Dress – Marlon Williams – Make Way For Love – Marlon Williams – 3:31

Story Of An Artist – M. Ward – The Late Great Daniel Johnston: Discovered Covered – Daniel Johnston – 4:20

A Beautiful Thing – The Handsome Family – In The Air – Brett & Rennie Sparks – 3:37

Feeling Of Beauty – Tift Merritt – Traveling Alone – Tift Merritt – 4:02

All This Useless Beauty – Elvis Costello & The Attractions – All This Useless Beauty – Elvis Costello – 4:40

Fatally Beautiful – T-Bone Burnett – Proof Through The Night – T-Bone Burnett – 4:33

Beautiful Feeling – PJ Harvey – Stories From The City, Stories From The Sea – PJ Harvey – 4:00

Keep You Beautiful – Tindersticks – Falling Down A Mountain – Stuart A. Staples – 3:22

Beauty Lies In The Eye – Sonic Youth – Sister – Thurston Moore, Steve Shelley, Lee Ranaldo – 2:20

Beauty Trip – Television – Television –Tom Verlaine/Television – 4:23

What Goes On – The Velvet Underground – The Velvet Underground [“The Val Valentin Mix”] – Lou Reed – 4:54

Real Cool Time – The Stooges – The Stooges – Iggy Pop – 2:33

Beauty Queen – Roxy Music – For Your Pleasure – Bryan Ferry – 4:41

Beauty And The Beast – David Bowie – “Heroes” – Bowie – 3:36

Sadly Beautiful – The Replacements – All Shook Down – Paul Westerberg – 3:16

Nightswimming – R.E.M. – Automatic For The People – Bill Berry, Michael Stipe, Mike Mills, Peter Buck – 4:18

Golden Hair [Instrumental] – Syd Barrett – The Best Of Syd Barrett: Wouldn’t You Miss Me? – Syd Barrett, James Joyce – 1:50

Pretty Little Dreamer – Grey De Lisle – The Graceful Ghost –  – 2:03

Heaven – The Rolling Stones – Tattoo You – Mick Jagger, Keith Richards – 4:22

The Beauty Of The Time – The Steve Miller Band – Children Of The Future – Steve Miller – 5:24

Beautiful Is Beautiful – Moby Grape – Truly Fine Citizen – T. Dell’ara – 2:33

Country Air – The Beach Boys – Wild Honey – Brian Wilson, Mike Love – 2:22

A Beautiful Morning – The Rascals – The Very Best Of The Rascals – Brigati, Cavaliere – 2:36


Bonus Tracks (zelf beluisteren)

Itchycoo Park – The Small Faces – The Autumn Stone – Steve Marriott – 2:54

Watch The Sunrise – Big Star – #1 Record – Chris Bell, Alex Chilton – 3:45

Eleuthera – Michael Chapman – True North –  Michael Chapman – 2:50

Beautiful And Blue – Badfinger – Magic Christian Music – Tom Evans  – 2:43

Beautiful Love – Julian Cope – Peggy Suicide – Julian Cope – 3:14

Beautiful – Shack – H.M.S. Fable – John Head – 3:22

Beauty Mark – Charlotte Gainsbourg – 5:55 –  – Jarvis Cocker, Jean-Benoît Dunckel, Neil Hannon, Nicolas Godin- 3:09

Something More Beautiful – Beth Orton – Sugaring Season – Beth Orton – 3:28

Beautiful Friend – The Deslondes – Hurry Home – Cameron Snyder, Dan Cutler, John James Tourville, Riley Downing, Sam Doores – 2:59

∞

Research, samenstelling en presentatie: Martin Pulaski
DJ: Sofie Sap

NACHTEN AAN DE KANT 12: MARGOT VANDERSTRAETEN

lamorinièrestraat (2)

Hoe graag had ik gisteravond niet zelf met Margot Vanderstraeten zitten praten. Hoewel Thomas Vanderveken een intelligente en hoffelijke gesprekspartner is, was ik toch wat jaloers. Of was ik dat net omdat hij die kwaliteiten bez ikit? Ik had daar niet alleen zo graag met haar zitten converseren vanwege haar stralende glimlach, haar welbespraaktheid, haar vurige rode jurk. Nee, ik heb zo mijn heel bijzondere redenen – die pas gaandeweg tijdens het kijken naar Alleen Elvis blijft bestaan aan het licht zijn gekomen.

Een man die ouder wordt heeft wel eens met verwardheid te kampen, niet alle informatie dringt nog even goed tot hem door, wat wereldvreemdheid tot gevolg heeft – en zijn geheugen wordt slechter. Ik ben zo’n ouder wordende man. Je moet me maar aanvaarden zoals ik ben. De ellende is dat ik dat zelf ook moet doen. Nu ik erover nadenk besef ik dat ik altijd wereldvreemd ben geweest; zelfs als ik denk het reilen en zeilen van de wereld en de mensen te kennen ben ik dat nog. Een dromer en een vreemde in de vertrouwde wereld; een andere voor de onbekende anderen. Maar is niet iedereen op die manier wereldvreemd? You know how it feels, you understand / What it is to be a stranger / In this unfriendly land, zingt Bobby Bland, maar de blues waar die regels vandaan komen, Lead Me On, heeft andere, pijnlijkere connotaties dan alleen maar die van de zorgen die het ouder worden met zich meebrengen.

Over Margot Vanderstraeten zou ik het hebben. Op 14 november kreeg ik van mijn vriendin Deborah via Messenger een berichtje naar aanleiding van mijn reeks over het Pannenhuis en het nachtleven in Antwerpen in de periode van punk, post-punk en new wave. Vermoedelijk had ze gelezen dat ik de naam niet kende van het restaurant op het Hendrik Conscienceplein waar vroeger het Pannenhuis onderdak had. Ik vernam dat Louis De Vries de motor achter het café was geweest, dat het restaurant BOHM en berkel heet, wat ik een rare naam vond, en dat het wordt opengehouden door een zekere Margot Vanderstraeten en haar man. Deborah raadde me aan om er eens een keer voor een hapje of een drankje langs te gaan. Nu ik zo was ondergedompeld in de geschiedenis van het Pannenhuis was dat interessante informatie. Ik wist dat ik de naam Margot Vanderstraeten al eerder had gehoord, maar meer dan iets vaags riep hij niet op. Had ze geen programma op Radio Centraal, of was ze een schrijfster? Nee, ik zal haar verwarren met Griet Op de Beeck, dacht ik. Voor mij blijft een griet een vis maar in Antwerpen is het een vrouw, dat deelde ik al eens mee. Margot, Margot, Margot… Voorlopig liet ik haar rusten ergens in een donker hoekje onder mijn hersenpan. Zodra haar bedje was gespreid ging ik door met mijn dagtaak.

MARGUERITE YOURCENAR

Vanavond krijgt Alleen Elvis blijft bestaan een gast die een fragment met Bernard Pivot heeft gekozen, zei Agnes die soms Senga heet, gisteren tijdens de lunch zomaar opeens. Daar keken wij toch altijd naar vanaf dat wij ons eerste tv-toestel hadden, niet? Jazeker, zei ik, dat was in de Lamorinièrestraat. Ik herinner me dat nog alsof het gisteren was. Apostrophes heette dat onvolprezen boekenprogramma. Maar wat een ellendige tijd was dat. Alleen misdaadromans, sommige muziek en televisieprogramma’s brachten enig soelaas in dat appartement. En wijn, zei Agnes. Vergeet de seks niet, zei ik. Ik woonde ook wel graag zo midden in de Joodse gemeenschap, zei Agnes. Ja, zei ik, dat gaf je soms het gevoel ver weg in een andere cultuur ondergedompeld te zijn. Met zo’n gast zou Alleen Elvis blijft bestaan wel eens interessant kunnen worden, ging ik verder, weet je wie het is? Dat heb ik niet verstaan, zei Agnes. Ik zal eens in Focus kijken, zei ik, als het daar al in staat, ze zijn nogal karig met hun informatie. Het is Margot Vanderstraeten, ken jij die, vroeg ik. Nee, zei Agnes. Ik ook niet, maar de naam zegt me wel iets. Ze heeft een boek geschreven dat Mazzel Tov heet. Nu herinner ik me dat ik haar een keer op televisie heb gezien. Een boeiende vrouw, meen ik mij te herinneren. Maar waarom heb ik dat boek dan niet gelezen?

Tijd voor Alleen Elvis blijft bestaan en Margot Vanderstraeten. Charmante, intelligente vrouw, welbespraakt, in het rood, de kleur van mijn hart. Ik val in herhaling. Ze komt uit Zonhoven in Limburg en groeide op in de buurt van een cité. Die rijke microkosmos van arme immigranten uit Italië, Griekenland, Polen, Spanje, Marokko, de meesten van hen mijnwerkers. Dat was een eerste herkenningspunt: ik ben vertrouwd met een vergelijkbare omgeving in Eisden-cité, waar ik twee jaar op internaat heb doorgebracht. Ook ik heb in de klas gezeten met kinderen van mijnwerkers, hun ouders Italianen, Polen en Grieken. De periode daar heeft mijn horizon verruimd: geen wereldvreemdheid maar wereldopenheid is daar mijn deel geworden. Margot Vanderstraeten is al op jonge leeftijd op internaat Dostojewski en andere klassieke auteurs gaan lezen. Een tweede herkenningspunt. We begrepen lang niet alle betekenislagen van boeken als De gebroeders Karamazov, maar de lectuur ervan stimuleerde ons om op verkenning te gaan in de taal. We werden verliefd op onze taal, het Nederlands. Margot Vanderstraeten ging in Antwerpen wonen, in de Joodse wijk. Ik schreef al dat het niet gemakkelijk is om aanvaard te worden in de stad aan de Schelde. Om meer kansen te krijgen om in die proef te slagen kun je proberen je het Antwerpse dialect eigen te maken. Je kunt ook iets helemaal anders doen: Margot Vanderstraeten ging haar mooie Nederlandse taal cultiveren. Nog een herkenningspunt, al is mij dat lang niet zo goed gelukt.

eisden schippersschool

Pas op het einde van de talkshow, na een clip over meesterkok Jiri Ono, dringt het tot me door dat Margot Vanderstraeten de vrouw is waar Deborah me over heeft gemaild. Ik verneem dat zij en haar man het restaurant uitbaten in het pand waar vroeger het Pannenhuis was. Dat het BOHM en berkel heet.
Wat is er zo merkwaardig aan dit verhaal? Agnes en ik hebben in de vroege jaren tachtig, toen we trouwe kijkers waren van Apostrophes van Bernard Pivot en van het nooit overtroffen filmprogramma Cinéma Cinémas van Claude Ventura en Anne Andreu [1], gebabysit voor Deborah. Enkele jaren eerder verscheen op een avond in het Pannenhuis voor onze ogen voor het eerst Deborah’s moeder. Didi want zo heet zij was inderdaad een verschijning. Ik geloof dat wij allebei meteen verliefd op haar werden, al kan ik wat dat betreft alleen voor mezelf spreken. Zelfs al hadden wij reeds heel wat tegendraadse en non-conformistische meisjes en jongens gezien waren we diep onder de indruk. Geen van ons beiden durfde Didi aan te spreken, zo van slag waren we. Pas een hele tijd later, toen bleek dat Didi net als ik een programma maakte bij Radio Centraal, heeft Agnes in café Tom Tom contact met haar gezocht. We werden goede vrienden en dat zijn we gebleven.

1983oostduinkerke1983-1

Uit de Joodse buurt zijn we in 1991 vertrokken. Guillaume Bijl en Renée Strubbe woonden toen al lang niet meer in de Lange Leemstraat. Ik was blij dat ik weg was uit Antwerpen en vooral uit de Lamorinièrestraat, waar niet één boom groeide. Toch mis ik sommige dingen. Op vrijdagavond, de vooravond van de sabbat (erew sjabbat), als ik van het station van Berchem naar huis liep, vroeg een nieuwe bewoner van het appartement van Guillaume en Renée me soms om in de keuken het vuur uit- of aan te komen steken. Dan herkende ik niets meer van de plek waar ik zoveel mooie avonden met mijn vrienden had doorgebracht. Ondanks de droefheid die me daarbij overviel vond ik het toch een hele eer om – als buitenstaander – een minuutje bij die eeuwenoude Joodse plechtigheid aanwezig te mogen zijn.

lagereschool1

[1] En 1982, Pierre Desgraupes, alors directeur des programmes d’Antenne 2, décide de lancer une nouvelle émission consacrée au cinéma. Désireux de proposer un concept novateur, il confie le projet à Michel Boujut et lui donne une liberté totale. Ce dernier fait appel au réalisateur Claude Ventura et à la journaliste Anne Andreu.
En résulte une émission au style unique, à la mise en scène singulière, composée d’un assemblage hétéroclite de séquences et d’interviews intimistes qui n’hésite pas à laisser la place au silence. Il s’en dégage souvent un sentiment nostalgique, voire mélancolique.
La formule étant devenue dépassée pour les critères de l’époque, la diffusion devient de plus en plus erratique, jusqu’à son arrêt total en novembre 1991 après un ultime numéro consacré à Alfred Hitchcock.

∞

Afbeeldingen: Lamorinièrestraat, Antwerpen; Marguerite Yourcenar; Home voor Schipperskinderen, Eisden cité; Met Senga en Harobed in Oostduinkerke, 1983 (?); Lagere School, Eisden cité, cica 1962.

NACHTEN AAN DE KANT (10): BLOED

marc+ik-1974

Eind januari 1978. Marc Didden staat onaangekondigd voor de deur, wat niet ongewoon was: bijna niemand van ons had in die tijd telefoon. Toch was ik verrast, vooral omdat we elkaar al lange tijd niet meer hadden gezien. Ooit waren we de beste vrienden: we zaten middagen lang over muziek te praten en jasmijnthee te drinken, gingen samen naar concerten in Théâtre 140 en Vorst Nationaal, zongen liedjes van the Kinks, the Rolling Stones en Creedence Clearwater Revival wandelend in het Zoniënwoud. Nu staat Marc, ondertussen een gerespecteerd popjournalist, in mijn werkkamer met uitzicht op de winterse Zurenborgse tuintjes, nog wit van de nachtelijke vorst. Mooie kamer heb je hier, zegt hij. En waar ben je zoal mee bezig? Ik blijf het antwoord schuldig. Wat ik doe kan ik moeilijk in woorden vatten. Het is allemaal één lang onderzoek, één lang experiment, één lange droom van proza en poëzie. Met cesuren van dansen en alcohol, met uppers voor de concentratie en downers om te kunnen slapen. Hoe leg ik dat uit aan mijn oude vriend? Dit ontregelend werken op weg naar een uitweg uit het labyrint? De mythe van Theseus en Ariadne? Nee, dat is te hoogdravend. Te weinig Bo Diddley en Chubby Checker, te weinig Keep On Chooglin’.
Later zitten we op de begane grond in de immense, betegelde keuken die tegelijk ook living en dansvloer is. Deze ruimte is niet onderkelderd: je mag er met je voeten stampen en springen, dat maakt allemaal niet uit. Uit de luidsprekers Mink DeVille’s eerste langspeelplaat, Cabretta. De muziek van Willy DeVille en zijn band is zowel verleden als toekomst. Het is geen punk, het is geen new wave, maar het is zeker niet het gnoomachtig gepriegel van bands als Yes en Emerson, Lake & Palmer. Mink DeVille is rock-‘n’-roll van nu, soul van nu, rhythm and blues van nu. Hoor je die sound, Marc, dat is het werk van de onovertroffen Jack Nitzsche. Marc kent Jack Nitzsche nog van weleer, van de Phil Spector sound, van Crazy Horse. Hij was de man achter het betoverend mooie arrangement van Neil Young’s Expecting To Fly, terug te vinden op Buffalo Springfield Again. We praten over Talking Heads, Blondie, Sex Pistols, the Clash, wat we als hoopgevende ontwikkelingen in de popmuziek beschouwen. Ken je the Stranglers, vraag ik hem. Nee, zet eens op, zegt hij. Met songs als Hanging Around, Peaches en (Get A) Grip (On Yourself) vond ik Rattus Norvegicus toen geweldig. Sindsdien is mijn liefde voor dat album bekoeld. Ondertussen drinken Marc en ik Southern Comfort. Marc heeft me op een keer in een van de vele flatjes waar hij kortstondig verbleef van die zoete drank uit Louisiana laten proeven: ik was meteen verkocht. Wat hebben we toch veel van elkaar geleerd, het meeste toen we nog studenten waren aan de filmschool. Je hebt niet echt veel tijd nodig om je leven te veranderen, in goede of in slechte richting.

1978-1980-AURORA 1 001 (2) renee strubbe

Een dag later heb ik met mijn moeder Scrabble gespeeld. Ik ben nog gauw een spel gaan kopen in de boekwinkel op de Dageraadplaats. Terwijl we daar geconcentreerd zaten te spelen, de van Dale bij de hand, stonden Guillaume en Renée opeens in de kamer. Senga, die niet graag speelt, had hen binnengelaten. Als Guillaume er is lijkt de reusachtige ruimte minder groot. Hij heeft présence, zal ik maar zeggen. Guillaume is haast meteen familiair met mijn moeder. Moeders laten hem niet onberoerd. Hij is niet zo’n wereldvreemde kunstenaar, iemand die zich superieur voelt aan gewone mensen. Hij is zelf een gewone mens en tegelijk ook heel ongewoon. Hij neemt de mensen zoals ze zijn en behandelt iedereen gelijk. Zo werd het stilaan donker.

Als ik worstel met mijn ideeën en denkbeelden, als ik mijn gedachten niet goed uitgedrukt krijg, zie ik soms plotsklaps Maldoror, het personage uit Lautréamont’s De zangen van Maldoror, voor me. Om middernacht duikt ergens in Parijs, aan de Bastille of de Madeleine, opeens een omnibus op. Het lijkt alsof hij van onder de grond tevoorschijn komt. Er zitten mensen bovenop met onbeweeglijke ogen als dode vissen. De omnibus, die zich haast om de eindhalte te bereiken, verslindt de afstand en ratelt over keien. Hij snelt voort. Maar hardnekkig achtervolgt hem een vormloze massa, te midden van wolken stof. Ik houd zo van die tekst, van zijn ritme, zijn beweging. Soms maakt hij me woedend, want staat hij daar niet te schitteren als wat? Als een perfecte metafoor van mijn, van onze machteloosheid? Die van ons allen hier aanwezig, wij die met onze bijna dode vissenogen door het lot worden meegesleept.

Een week later zitten we in de Lange Leemstraat in het appartement van Renée en Guillaume te praten en te drinken, één oog op de televisie gericht, soms twee ogen. Of acht. Sommigen noemen het de treurbuis, maar voor ons, Senga en mij, is het een magische doos: wij zullen ons pas in 1984, het jaar van Big Brother een toestel aanschaffen. Ook vanavond projecteert Guillaume weer enkele van zijn home movies. Na die goed gevulde en gemoedelijke avond wandel ik met Senga naar Cinderella’s Ballroom. Ik schrijf zoveel liever Cinderella’s Ballroom dan Cinderella, ook al moet ik er meer toetsen voor aanslaan en wordt zo de mogelijkheid groter om meer typefouten te maken. Om over de slijtage van het klavier van mijn laptop nog maar te zwijgen.

In Cinderella’s Ballroom tref ik opnieuw Marc, nu samen met zijn vriendin Denise. Hij bekijkt me nogal argwanend, vind ik. Wat doet hij hier? Waarom blijft hij niet in Brussel? Dit is toch ons territorium? Wij zijn die mensen met de bijna dode vissenogen. Ach, jongen toch, je wordt nu toch wel wat paranoïde. Dat zullen die pillen zijn. Rustig maar. We hebben allemaal van die ogen.
Een uur of zo later zie ik Luc Deleu een drankje bestellen. Dat is wel heel vreemd. Toen ik nog in Brussel woonde met mijn gezinnetje en filosofie studeerde was hij een goede vriend. Wat ziet hij er slecht uit. Vissenogen zo dood als een pier. Een schim van zijn vroegere zelf. Maar dat zal ook wel een vertekening zijn. Wat is er toch met me aan de hand? Te veel met mijn neus in moeilijke boeken gezeten en dan ook nog eens dat gezwoeg aan Stasis, die supermoeilijke tekst. Giuseppe blijft maar herhalen dat ik eenvoudiger moet schrijven. Met van die ingewikkelde teksten zal ik nooit succes hebben, zegt hij keer op keer. Je moet zo schrijven dat gewone mensen je ook kunnen lezen. Maar ik ga er tegen wil en dank mee door [1]. Luc Deleu is bij het leger. Dat verklaart veel over zijn uiterlijk. Waarom is hij geen gewetensbezwaarde? We moeten brullen om ons verstaanbaar te maken. De platen die Maryse draait brengen je in een roes maar maken verbale communicatie onmogelijk. Je komt hier niet om te praten. Bovendien lijkt het erop dat Luc en ik al vreemden voor elkaar zijn geworden. En waar zijn Marc en Denise nu? Al vertrokken, zegt Senga.

Op de dansvloer breekt een gevecht uit. Senga en ik moeten ingrijpen. Een punk is een andere punk aan het wurgen. Ondanks de luide muziek hoor ik de fijne botjes in zijn strot al kraken. Ik ga naar de twee jongens toe en probeer de wurger weg te trekken. De andere punks, allemaal in zwart leer (ik in wit pak in Firenze in de lente van 1976 ‘gekregen’ van een New Yorkse advocaat), gaan even opzij staan [2]. Maar dat duurt niet lang. Oppassen nu, of ik krijg zelf klop. In een oogwenk zijn er wel tien punks slaags geraakt. Rip him to shreds. Ze slaan elkaar in het gezicht. Het bloed spat tegen de vuile muren. Het is zo erg dat Maryse zelfs de muziek afzet. Vijf seconden ongeveer, waarna het helse ballet opnieuw in beweging komt. De omnibus ratelt voort over de keien, achtervolgd door een vormloze massa die nu opeens geluid voortbrengt, ik hoor duidelijk twee woorden: NO FUTURE.

lautreamont

[1] Tot ongeveer 1984. Dan wordt het op literair gebied enkele jaren heel stil, maar dat is een andere geschiedenis.
[2] Punk is een geestesgesteldheid, meer dan een imago. Je hoeft geen uniform te dragen om toch punk te zijn. Punks zijn individualistisch, niet communistisch, geen massamensen. The New York Dolls waren punks zonder zich in leer te hullen. Er zijn heel wat voorbeelden, ik ga ze hier niet opsommen. Alleen Blondie nog even noemen.

Afbeeldingen: Met Marc Didden in Oostduinkerke, 1974; Renée Strubbe; Isidore Ducasse alias Comte de Lautréamont.

NACHTEN IN HET PANNENHUIS 5: KICKS AGAINST THE PRICKS

1979-1980-aurora 13 001 (2)

Voor ik meer verhalen vertel over het Pannenhuis en de mensen die ik er ontmoette wil ik een idee geven van wat het jaar 1978 voor mij in petto had. Tweede en laatste deel van een lijst ‘hoogte- en dieptepunten’. Armoede, vriendschap, extase, rock-‘n-roll, letteren en filosofie.

3 6 1978 In de Ommeganckstraat voordracht van mijn tekst ‘Paradijsvogels en poëzie’. Voorgelezen samen met  Senga, Paul Rigaumont en Ginette.  Senga leest Lucebert heel mooi voor, Ginette deelt voorwerpen uit: een baksteen, een banaan, een kroontjespen, enzovoort. Cake gekregen van Rita B., een fles wijn van professor Flam. ’s Avonds in de straten gedanst.

8 6 1978 Darkness on the Edge of Town van Bruce Springsteen blijkt een meesterwerk. De teksten zijn korte verhalen, scenario’s voor ‘films noirs’.

16 6 1978 We helpen Ginette met haar verhuis naar de Dolfijnstraat. Daarna met Guillaume en Renée (en wie nog?) naar Brussel voor Suicide en Elvis Costello & the Attractions. Waarom wordt Alan Vega, zanger van Suicide, de microfoon uit de handen gerukt? Het optreden van Elvis Costello & the Attractions is kort en vijandig. Het publiek is razend, terecht vinden wij. Hardhandig optreden van de security. Er breken rellen uit. Het gaat er hard aan toe. Senga houdt me stevig vast, zodat ik niet mee ga vechten tegen die bruten van de ‘veiligheid’.

1978-1980-AURORA 15 DROMEN 001_editedb

Setlist Suicide
Ghost Rider /  Rocket U.S.A. / Cheree / Dance / Frankie Teardrop
(Voortijdig afgebroken, na boegeroep van het publiek. Waarom, want Suicide is geweldig? Later op cd uitgebracht als ‘23 minutes over Brussels’.)

Setlist Elvis Costello & the Attractions
Mystery Dance / Lip Service /  (The Angels Wanna Wear My) Red Shoes /Less Than Zero / This Year’s Girl  (Vanwege de chaos niet helemaal zeker van de volgorde en de songs.)

17 6 1978 Summer Party in de Dolfijnstraat. Gedanst op platen van the Stranglers, Sex Pistols en de rock-‘n-roll van Guy Bleus. Ik steek een poster van Lenin in brand: no more heroes anymore. Een performance? Het geluid van gebroken glas tegen een tegeltjesmuur. Niet kunnen verdragen dat iedereen naar huis gaat, dat het afgelopen is, dat we alleen achterblijven. Verlatingsangst.

bob dylan 23 juni 1978_3

23 6 1978 Bob Dylan in het Feijenoord Stadion in Rotterdam. De eerste keer dat we hem live zien. Met Leo en Flor. Leo had toen nog een auto. Flor is in 2015 overleden. Op weg naar Rotterdam roken we één jointje. Eerst Champion Jack Dupree en Eric Clapton en dan Bob Dylan. Regen en wind. Bob Dylan als een verbeten Casanova door engelachtige musici van Memling omringd. De muziek stijgt op, mathematisch precies, uit een afgrond van verloren jaren. De verloren zoon is teruggekeerd.

Setlist Bob Dylan
A Hard Rain’s A-Gonna Fall / Love Her With a Feelin’ / Baby, Stop Crying / Mr. Tambourine Man / Shelter From the Storm / Love Minus Zero/No Limit / Tangled Up in Blue / Ballad of a Thin Man / Maggie’s Farm / I Don’t Believe You (She Acts Like We Never Have Met) / Like a Rolling Stone / I Shall Be Released / Going, Going, Gone / Rainy Day Women #12 & 35 / One of Us Must Know (Sooner or Later) / You’re a Big Girl Now / One More Cup of Coffee (Valley Below) / Blowin’ in the Wind / I Want You / Señor (Tales of Yankee Power) /Masters of War / Just Like a Woman / Don’t Think Twice, It’s All Right / All Along the Watchtower / All I Really Want to Do / It’s Alright, Ma (I’m Only Bleeding) / Forever Young / I’ll Be Your Baby Tonight / The Times They Are A-Changin’

Christus_met_zingende_en_musicerende_engelen,_Hans_Memling,_(1483-1494),_Koninklijk_Museum_voor_Schone_Kunsten_Antwerpen,_778

5 7 1978 Diner voor onze vrienden en buren Jules en Rita. Samen zeven flessen wijn leeggedronken. We praten voornamelijk over Samuel Beckett, het concert van Bob Dylan en ik draai platen van Ray Charles.

7 7 1978 Senga en ik spelen ganzenspel. We drinken te veel Old Granddad. Senga moet overgeven.

11 7 1978 Ivo Michiels (scenario) en André Delvaux (regie) draaien een film in onze straat: Een vrouw tussen hond en wolf, met Marie-Christine Barrault en Rutger Hauer. Delvaux en Michiels staan voor onze deur. Van Ivo Michiels heb ik acht jaar geleden les gehad, scenarioschrijven. Cameraman, scriptgirls, jeeps, tanks, allemaal in onze straat. Soldaten en bevrijde Belgen alom.

10 8 1978 Bij Guillaume en Renée maken we nu echt kennis met Ludo Mich en zijn vriendin. Documentaire over Martin Scorsese. De regisseur spat bijna uit elkaar van energie, emoties, hij is een spraakwaterval. Waar heb ik nog zo iemand gezien en gehoord? Gebruikt hij drugs, amfetamine, cocaïne?

11 8 1978 Met Senga naar The Last Waltz van Martin Scorsese (ik was al met Jos geweest).
De eerste geslaagde film over rock-‘n-roll. De muzikanten zijn stuk voor stuk grandioos – en duidelijk onder invloed. Neil Young ziet eruit als een vampier.

15 8 1978 Mogelijk eerste keer in Pannenhuis (met Guy Bleus?)

22 9 1978 Naar party in Studio Herman Teirlinck met Jos D. en zijn lief Hilde Van Mieghem. Ik voelde me eerst geremd en depressief. Het dansen op platen van John Cale, Patti Smith en Tom Verlaine heeft mij er bovenop geholpen. Gedanst tot iedereen naar huis was, dan wij ook naar huis, te voet.

23 9 1978  Naar Pannenhuis voor kunstmanifestatie Goddog. Anti-kunstenaars uit de wijdere buurt, punks, gekken, losers, outsiders presenteren hun ‘werk’. Het spreekt mij allemaal erg aan. Omdat ik deze mensen nauwelijks ken voel ik er mij wat onwennig bij. Maar ik hou van hun stijl, hun excentriciteit, de manier waarop ze de mode binnenstebuiten keren, hun anarchisme en non-conformisme.  Mijn sympathie ging altijd al naar mensen die hun waanzin durven tonen en weigeren deel uit te maken van wat we nog altijd het systeem noemen. I prefer not to. Eigenlijk gebeurde er niet veel. Het belangrijkste was dat iedereen er was. God-Dog is een mooi vormgegeven tijdschrift, waar geloof ik Dominique Grégoire, Ria Pacqueé en Yvette aan hebben meegewerkt. Alles met wijn overgoten.

27 9 1978 Ik weeg nog 55 kilogram.

5 10 1978 Ginette gaat weg bij ons. Vandaag wordt er verhuisd. Met Jos aan een toneelstuk begonnen dat Barman, Barmaid heet. Onafgewerkt gebleven. Er komt een paradijsvogel in voor en Mozarts Strijkkwartet nr. 14 in G, KV 387.

10 10 1978 Ik heb geen geld om het honorarium van mijn longarts, dokter Clerckx, te betalen. Hij vindt het niet erg. Bovendien geeft zijn secretaresse me zomaar 200 frank om antibiotica te kunnen kopen.

21 10 1978 Alleen naar de kroegen, op zoek naar Jos. Ik vind hem in de Gnoe. Hij zegt dat hij ziek is, zijn oog is ontstoken, hij draagt een zonnebril. Molenwiekt met zijn armen. Met hem naar het Pannenhuis, waar hij zich bitsig en agressief gedraagt. Ik lees er in Rolling Stone over de dood van Keith Moon.  Om 7 uur naar huis. Intense ervaring van het ochtendlicht in oktober.

27 10 1978 Voordracht van de filosoof Michel Serres: Les confessions de Jean-Jacques Rousseau. Paul Rigaumont vraagt zich af of Serres geen geconstrueerde naam is: twee keer RES, een keer omgekeerd.

10 11 1978 In Pannenhuis opening van tentoonstelling van Guillaume Bijl. Daarna een party met veel wijn, whisky en tequila. Lang gesprek met Jan Ceuleers. Black-out.

27 11 78 Toen ik vanuit de trein van Hasselt naar Antwerpen de kerktoren van Tienen zag, viel de tijd opeens stil. De trein en de reizigers waren er niet meer. Er was iets anders in de plaats gekomen, iets wat je niet kunt benoemen. Je zou van een diepe ervaring kunnen spreken, van een revelatie. Maar dat zegt niets omdat het aan de lezer niets meedeelt over de aard van de ervaring.

1 12 1978 Vandaag is de eerste editie van De Morgen verschenen, een nieuwe poging tot een Vlaamse linkse krant. Ondanks het slordig taalgebruik, de drukfouten, de “progressieve” spelling, ben ik toch tevreden dat de krant er is. Na vele jaren zag ik mijn oude vriend Luc Deleu terug. Hij was net terug uit Nepal. Leopold Flam zegt dat Aurora iets moet worden als de George-Kreis, de groep rond de dichter Stefan George. Meent hij dat? Dat was een elitaire kring van apolitieke dichters, kunstenaars en filosofen. In geen geval wil ik lid blijven van een groep fossielen. We moeten bijgevolg verhinderen dat de filosofische kring Aurora zo’n troep wordt.

31 12 1978 Barre kou en veel sneeuw. Bij Renée en Guillaume om Van Kooten en De Bie te zien. Daarna samen naar de punky reggae party van Jacques Chapon, in de Harmoniestraat. Reggae en tequila en iedereen is er, behalve Jos, die huivert van party’s. Al gauw ziek geworden, maar toch nog naar de Gnoe. Chantal en Gazoe brengen ons naar huis. Ik ga op de keukenvloer liggen en daar blijf ik tot een heel stuk in het nieuwe jaar.

Wailers be there
The Dammed, The Jam, The Clash
Maytals will be there
Doctor Feelgood too, ooh
No boring old farts, no boring old farts, no boring old farts
Will be there
No boring old farts, no boring old farts, no boring old farts
Will be there
And it’s a punky reggae party
And it’s tonight
Punky reggae party
And it’s alright
Bob Marley, Punky Reggae Party

door francois 1977

Afbeeldingen: Jos en ik in Antwerpen, 1979; Senga & ik; Bob Dylan in concert in Rotterdam, 1978; Hans Memling, Christus met zingende en musicerende engelen;  M.P. in zijn werkkamer in de Dolfijnstraat, omstreeks 1978, foto door mijn broer François Brouns.