1971: INDIANEN EN OUTLAWS

Opgedragen aan Roen Hetzwoen.

Om mijn lijst van uitverkoren elpees van 1971 wat context te geven laat ik eerst enkele vermeldenswaardige historische en autobiografische gebeurtenissen de revue passeren.
Alan Shepard maakt een wandeling op de maan. Dat avontuur lijkt nog maar weinig aardbewoners te interesseren. Igor Stravinski overlijdt. Brussel wordt onder de voet gelopen door boze boeren. Er breekt een oorlog uit tussen India en Pakistan. Het vroegere Oost-Pakistan wordt onafhankelijk en krijgt de naam Bangla Desh. Greenpeace wordt opgericht.  Congo heet voortaan Zaïre – tot het weer Congo wordt. Pablo Neruda, dichter van Canto General, ontvangt de Nobelprijs voor literatuur. Op 3 juli wordt Jim Morrison in Parijs dood aangetroffen in zijn badkuip. Na een periode van verdriet om het vroegtijdig overlijden van de geliefde zanger krijg ik last van een nieuwe fobie: de angst om te sterven in een ligbad.

Voor mezelf en mijn toenmalige vrouw was 26 mei de mooiste en gelukzaligste dag van heel dat jaar:  in hospitaal Solbosch in Elsene werd ons eerste en enige kind geboren, een zoontje. Wij gaven hem een ‘muzikale’ en voor die tijd in onze streken ongewone voornaam. Om nu mogelijk niet meer zo duidelijke redenen waren we fans van zowel Jesse Ed Davis als van Jesse Winchester. Jesse Ed Davis, een supergitarist, was een Kiowa Indiaan, wat in die tijd betekende dat hij door velen – the silent majority – als een outsider werd beschouwd. Hij had Taj Mahal [1] begeleid op diens debuut en eind 1970 was zijn eerste eigen album uitgekomen. In die eerste maanden van 1971 leek Jesse Davis! geen afscheid te willen nemen van mijn platenspeler. Euforisch werd ik vooral van Every Night Is Saturday Night, melancholisch van Rock ‘n’ Roll Gypsies, een nummer van Roger Tillison. Alleen al de hoes kon ik urenlang als in een roes zitten bestuderen. Ik was echter niet alleen een fan van Jesse Ed Davis, ik was ook sterk begaan met het lot van de Amerikaanse Indianen. Het boek Bury My Heart at Wounded Knee: An Indian History of the American West (1970) [2] van Dee Brown had op mij diepe indruk gemaakt. Ook de film Soldier Blue (1970) van Ralph Nelson [3] maakte duidelijk dat wat de Verenigde Staten in Vietnam uitvraten in het verlengde lag van de systematische uitroeiing van de oorspronkelijke bewoners van hun ‘eigen land’. De titelsong was van de Amerikaans-Indiaanse singer-songwriter en activiste Buffy Saint-Marie.

Sitting Bull

Jesse Winchester, geboren in Louisiana en opgegroeid in Tennessee, was in 1967 om aan de militaire dienst en de oorlog in Vietnam te ontsnappen naar Canada gevlucht. In 1970 was op het Bearsville-label zijn schitterende debuutplaat uitgekomen. Daarop werd hij begeleid door Robbie Robertson en Levon Helm van the Band, in die dagen een van drie of vier groepen waar ik het meest naar opkeek. Luister een keer naar Payday, Biloxi, The Brand New Tennessee Waltz, Yankee Lady en Black Dog, stuk voor stuk tijdloze songs.
En dan was er nog de brutale westernheld Jesse James. Net als Bob Dylan in zijn John Wesley Harding had ik een nogal geïdealiseerd beeld van revolverhelden uit de Far West. Jesse James was niet echt een koelbloedige moordenaar, vond ik. Immers, hij stal van de rijken en gaf het geld aan de armen.

Jesse was a man, a friend to the poor,
He’d never rob a mother or a child,
There never was a man with the law in his hand,
That could take Jesse James alive.

Zo klonk het in het de oude folksong Jesse James, die we kenden in de versie van Woody Guthrie. Hij kwam ook al ter sprake in Bob Dylans Outlaw Blues: Well, I might look like Robert Ford / But I feel just like a Jesse James. Robert Ford was de verrader die Jesse James in de rug schoot.

Jesse James

Zelf was ik ook graag een outlaw geweest. Maar ik was na een jaar rondhangen in de Brusselse urban jungle, onder meer als barman in De Dolle Mol, toen nog op de Kaasmarkt,  toch al een beetje op het rechte pad geraakt: op het einde van de zomer van 1971 schreven wij, zowel mijn vrouw als ikzelf, ons in voor de kandidatuur filosofie aan VUB. Wat ik naast de gebruikelijke filosofische werken bestudeerde was voornamelijk de tegencultuur: op die manier was ik dan toch nog een beetje een outlaw.

We hadden dat zalige jaar veel tijd voor muziek, maar weinig geld voor platen. Voorlopig bleven we nog arme schooiers met vage toekomstplannen. Tot onze vrienden rekenden we geen Jesse James-achtige rovers en weldoeners. Wel hadden we nu studiebeurzen en kindergeld en vrienden die net als wij ook platen kochten, vaak tweedehands, op het Vossenplein of in de koopjesbakken van de vele platenwinkels die Brussel toen nog rijk was. In heel wat van die winkels werkte personeel dat geen flauw idee had van de waarde van de platen die er werden aangeboden. Zeker niet van wat underground, alternatief, progressief werd genoemd. Dat soort albums belandde al heel snel in die koopjesbakken.

Tussen het schrijven van deze tekst en het maken van de onderstaande lange lijst door lees ik wat in Sandro Veronesi’s nieuwe roman, De Kolibrie. Op pagina 98-99 ligt Marco Carrera, het hoofdpersonage, op zijn bed te luisteren naar David Crosby’s Laughing, het laatste nummer van kant 1 van diens debuut, If I Could Only Remember My Name. De naald blijft dreigend in de laatste groef krassen. Laat dat nu toevallig of niet een van de mooiste songs van 1971 zijn.
Met de meeste albums in de lijst ben ik al een halve eeuw vertrouwd, andere heb ik pas later ontdekt en leren waarderen. Ik heb geen elpees geselecteerd die me niets zeggen of nooit heb gehoord.

1. Sticky Fingers – The Rolling Stones
2. Tapestry – Carole King
3. Who’s Next – The Who
4. If I Could Only Remember My Name – David Crosby
5. Tupelo Honey – Van Morrison
6. Surf’s Up – The Beach Boys
7. 20 Granite Creek – Moby Grape
8. Blue – Joni Mitchell
9. Stephen Stills 2 – Stephen Stills
10. John Prine – John Prine
11. Crazy Horse – Crazy Horse
12. Naturally – J.J. Cale
13. The Return Of Doug Saldaña – Sir Douglas Quintet
14. There’s A Riot Goin’ On – Sly And The Family Stone
15. White Light – Gene Clark
16. Flying Burrito Brothers – The Flying Burrito Brothers
17. L.A. Woman – The Doors
18. Cahoots – The Band
19. Pearl – Janis Joplin
20. Quicksilver – Quicksilver Messenger Service
21. New Riders Of The Purple Sage – New Riders Of The Purple Sage
22. Smash Your Head Against The Wall – John Entwistle
23. Roots – Curtis Mayfield
24. The Low Spark of High Heeled Boys – Traffic
25. Rainbow Bridge / The Cry of Love – Jimi Hendrix
26. Judee Sill – Judee Sill
27. Tony Joe White – Tony Joe White
28. Byrdmaniax / Farther Along – The Byrds
29. Lost In The Ozone – Commander Cody & His Lost Planet Airmen
30. Anticipation – Carly Simon
31. At Fillmore East – The Allman Brothers Band
32. Imagine – John Lennon
33. Muswell Hillbillies – The Kinks
34. Hunky Dory – David Bowie
35. Grin – Grin
36. Boz Scaggs & Band / Moments – Boz Scaggs
37. Brain Capers / Wildlife – Mott The Hoople
38. Little Feat – Little Feat
39. Songs For Beginners – Graham Nash
40. Bonnie Raitt – Bonnie Raitt
41. In My Own Time – Karen Dalton
42. Getting Ready – Freddie King
43. Here Comes The Sun – Nina Simone
44. What’s Going On – Marvin Gaye
45. Al Green Gets Next to You – Al Green
46. She Used To Wanna Be A Ballerina – Buffy Sainte-Marie
47. La Question – Françoise Hardy
48. Ram – Paul and Linda McCartney
49. Nilsson Schmilsson – Nilsson
50. Every Picture Tells A Story – Rod Stewart
51. Rudy The Fifth – Rick Nelson
52. Leon Russell And The Shelter People – Leon Russell
53. Anne Briggs / The Time Has Come – Anne Briggs
54. Linda Ronstadt – Linda Ronstadt
55. Link Wray – Link Wray
56. Aretha Live at Fillmore West – Aretha Franklin
57. 4 Way Street – Crosby, Stills, Nash & Young
58. Long Player – Faces
59. Can I Have My Money Back? – Gerry Rafferty
60. Bark – Jefferson Airplane
61. Led Zeppelin IV – Led Zeppelin
62. Delta Momma Blues – Townes Van Zandt
63. Bryter Layter – Nick Drake
64. ‘Frisco Mabel Joy – Mickey Newbury
65. Live In Cook County Jail – B.B. King
66. The Sun, Moon And Herbs – Dr. John
67. Motel Shot – Delaney & Bonnie
68. Deliverin’ / From The Inside – Poco
69. If You Saw Thro’ My Eyes – Ian Matthews
70. Doctor Hook – Dr. Hook And The Medicine Show
71. Histoire De Melody Nelson – Serge Gainsbourg
72. “Polnareff’s” – Michel Polnareff
73. Journey In Satchidananda – Alice Coltrane
74. Part Time Love – Ann Peebles
75. Elvis Country (I’m 10,000 Years Old) – Elvis Presley
76. The Silver Tongued Devil And I – Kris Kristofferson
77. Gonna Take A Miracle – Laura Nyro & Labelle
78. All Day Music – War
79. One Year – Colin Blunstone
80. The Concert For Bangladesh – George Harrison & Friends
81. The North Star Grassman And The Ravens – Sandy Denny
82. Shaft – Isaac Hayes
83. Patchwork – Bobbie Gentry
84. Songs For The Gentle Man – Bridget St. John
85. America – John Fahey
86. Mudlark – Leo Kottke
87. Wrecked Again – Michael Chapman
88. Bird On A Wire – Tim Hardin
89. 200 Motels – The Mothers Of Invention
90. Nevada Fighter – Michael Nesmith & The First National Band
91. Performance: Rockin’ The Fillmore – Humble Pie
92. Rock On – Humble Pie
93. Hooker ‘N Heat – John Lee Hooker & Canned Heat
94. Rosemary Lane – Bert Jansch
95. From A Whisper To A Scream – Esther Phillips
96. Live In Paris / ‘Nuff Said- Ike & Tina Turner
97. Merry Clayton – Merry Clayton
98. Sunfighter – Paul Kantner & Grace Slick
99. Papa John Creach – Papa John Creach
100. Rita Coolidge – Rita Coolidge

Robert Ford

[1] Zijn echte naam was Henry Saint Clair Fredericks. Henry bewonderde Gandhi en was gefascineerd door Indië, vandaar het pseudoniem. Het debuut van Taj Mahal verscheen in 1968 op Columbia. De band is te zien in de film The Rolling Stones Rock and Roll Circus. Jesse Ed Davis speelde ook nog op The Natch’l Blues (1968) en Giant Step (1969).

[2] The book expresses details of the history of American expansionism from a point of view that is critical of its effects on the Native Americans. Brown describes Native Americans’ displacement through forced relocations and years of warfare waged by the United States federal government. The government’s dealings are portrayed as a continuing effort to destroy the culture, religion, and way of life of Native American peoples. (Wikipedia)

[3] For Nelson’s portrayal of the boys in blue as blood crazed maniacs, who blow children’s brains out and women, shattered for ever one of America’s most enduring movie myths – that of the cavalry as good guys riding to the rescue – and rendered Soldier Blue one of the most radical films in the history of American cinema. P. B. Hurst, The Most Savage Film: Soldier Blue, Cinematic Violence and the Horrors of War, 2008

Auteur: Martin Pulaski

Dichter, schrijver, blogger, DJ, sensitivist. Stadsleven, literatuur, muziek, film, kunsten. Radioprogramma ‘Zéro de conduite’ op Radio Centraal Antwerpen 106.7 fm en streaming. Toon alle berichten van Martin Pulaski