WIE IS DAT TOCH WEER?

Waarom heb ik zo’n slecht geheugen voor namen en gezichten? Heb ik dat altijd gehad? Een poos geleden las ik erover in een roman van Patrick Modiano, maar ik heb de titel niet genoteerd. Het is best mogelijk dat het in een boek van Sebald was. In ‘De emigrés’? Misschien is mijn geheugen wat dat betreft zo slecht omdat mijn kinderjaren een periode waren van bijna voortdurend afscheid nemen. Tot mijn achtste bij mijn ouders op het schip. Mijn zes jaar oudere broer op een schippersschool in Brugge. In de havens waar we aanmeerden, Antwerpen, Eisden, Luik, Charleroi, maakte ik snel kennis met andere schipperskinderen, en dan speelden we samen cowboy en indiaan of andere spelletjes, maar dat was altijd maar voor één of twee dagen. Ik herinner me uit die periode nauwelijks iemand, behalve uiteraard mijn ouders en mijn grootmoeder, Honorine Costers. Vanaf mijn achtste verbleef ik, zoals ik hier al vaker beschreef, in een kinderkolonie in de bossen van Rekem: Kinderdorp Molenberg. Ik bleef daar met één andere jongen, die ik me als Serge herinner, geen gezicht, voor een langere periode, vier jaar, terwijl de andere kinderen na drie maanden alweer vertrokken. Nooit voldoende tijd om een echte vriendschap op te bouwen. Ik herinner me dat het afscheid nemen me in het begin erg bedroefde; ongetwijfeld had ik met sommige jongens of meisjes toch al een emotionele band gesmeed. Dan kwam hun vertrek hard aan. Ooit ben ik met mijn moeder in Antwerpen een van die jongens gaan bezoeken. Hij heette Eddie Begas. Een Grieks meisje waar ik verliefd op was, en ik meen dat het wederzijds was, herinner ik mij ook. Zij heette Veronica Satory. Of was het Santorini? Van haar heb ik een foto en zij komt regelmatig terug in mijn teksten en mijn dromen. Al de anderen, meer dan vijfhonderd kinderen schat ik, ben ik vergeten.

Maar ook van de meeste van mijn familieleden ben ik vergeten hoe ze eruit zagen. Ik herinner me Barbarella, Edmond Dantès alias De Graaf van Monte Cristo en Laarmans beter dan veel van mijn tantes en ooms en neven en nichten. Terwijl er van Edmond Dantès en Laarmans natuurlijk geen afbeeldingen bestaan. Van D’Artagnan ook niet, en die herinner ik mij nog het best van al. Van die fictieve personages heb ik mij mentale beelden gevormd. Kennelijk blijven de mentale beelden van fictieve helden beter in het geheugen hangen, in dat van mij althans, dan die van echte mensen. Het is ook goed mogelijk dat echte personen over wie me verhalen verteld zijn maar die ik zelden of nooit heb ontmoet me beter bijgebleven zijn dan degenen die ik echt heb gekend. Sommige van mijn familieleden, veel zijn het er sowieso niet, zijn inderdaad een fictief leven gaan leiden. Van schimmen heb ik gaandeweg interessante, enigszins tragische helden gemaakt: mijn tante Georgette, mijn neef Louis, mijn oom Frans, mijn grootmoeder Honorine Costers. Allemaal van moederskant. Langs vaderskant heb ik geen enkele held gevonden. Hadden ze het bouwmateriaal niet in zich, of was ik er vanwege een onbekende emotionele remming niet toe in staat?

Mogelijk lijkt dit allemaal niet zo erg, maar het is het wel. Mensen die ik al meermaals ontmoet heb niet herkennen is een serieuze handicap. Ik wil liefst van al geen onbeschofte indruk maken, maar ten gevolge van dit gebrek kom ik waarschijnlijk wel zo over. Op straat wil ik voorbijgangers graag groeten, maar ik wil ook weer niet als een idioot bekeken worden en dan loop ik maar door. En dan heb ik achteraf spijt, en soms schuldgevoelens.

Auteur: Martin Pulaski

Dichter, schrijver, blogger, filosoof, DJ. Liefde voor steden, literatuur, muziek, film, kunsten, nachtleven. Radioprogramma ‘Zéro de conduite’ op Radio Centraal Antwerpen 106.7 fm en streaming. Toon alle berichten van Martin Pulaski