Uit mijn dagboek.
Over ‘De Kalkfabriek’ van Thomas Bernhard. Hoewel deze roman mij aanvankelijk irriteerde, ben ik op den duur toch onder de indruk geraakt van zijn bijzondere stijl, van zijn heel eigen stem. Een boek over stilte en geluid – rumoer, lawaai. Over alles wat we horen op de wijze van het niet te horen (door saturatie) en alles wat we niet horen op de wijze van het te horen (door angst of stress). Er bestaat geen echte stilte.
Hoofdpersonage Konrad slaagt er niet in zijn studie over het gehoor op papier te zetten. Allerlei buitenissige omwegen zijn nodig om erover te spreken / schrijven. De omweg als enige toegangsweg. De onmogelijkheid van de verwoording brengt onrust te weeg zowel bij Konrad als bij de lezer. Heel frustrerend dat een werk van twintig jaar – zo lang werkt hij al aan de studie – niet veruitwendigd kan worden.
“De studie opschrijven, gewoon opschrijven, dacht hij steeds, die gedachte was het, de studie gewoon opschrijven, gaan zitten en de studie opschrijven, die volkomen bezit had genomen van zijn bestaan, niet meer de gedachte aan die studie, alleen maar de gedachte de studie op te schrijven, van het ene moment op het andere de studie op te schrijven; hoe meer hij echter van die gedachte bezeten was, des te onmogelijker werd het voor hem de studie op te schrijven.”
Thomas Bernhard, De Kalkfabriek, pagina 69.
Antwerps dagboek, 16 december 1980
Ω
*In de late jaren tachtig zou Thomas Bernhard een van mijn favoriete toneelauteurs worden, met stukken als ‘De macht der gewoonte’, ‘Het jachtgezelschap’ en ‘Ritter, Dene, Voss’.
HOOCHIEKOOCHIE 