Gisteravond voor het slapengaan luisterde ik nog even naar ‘Sings the Delta’ van Iris DeMent. Ik was verbluft. De plaat ligt hier al een tweetal jaren – aangeschaft ergens in 2012 – en nu pas hoor ik wat een schitterende verzameling songs dat is. Honderd procent oprechte muziek, spiritueel en lichamelijk tegelijk, gezongen met passie én berusting in het lot, met compassie, met mededogen. In de teksten veel aandacht voor waar mensen vandaan komen, voor het land en het landschap, voor de eenvoudige dingen van het leven, voor wat de mensen ermee doe, voor de manieren waarop ze vechten tegen hun lot, hoe ze weigeren erin te berusten. Ze zingt over god, een belangrijk personage in het Zuiden van de Verenigde Staten; hoe begrijpelijk maar ook dwaas het is te bidden. Begrijpelijk omdat de mensen daar opgegroeid zijn in dat geloof en omdat ze vaak eenzaam zijn en zich met hun zorgen en spijt vaak tot niemand anders kunnen richten. Dwaas omdat hij toch niet luistert en van zich laten horen doet hij evenmin.
Iris DeMent verwijst naar de negro spiritual ‘I shall not be moved’: “Like a tree planted by the water, I shall not be moved.” Op de hoes prijkt een foto, gemaakt door haar dochter Dasha, waarop twee cipressen midden in de rivier staan. Tussen de twee bomen door loopt de grens tussen de staten Missouri en Arkansas. De vader van Iris DeMent is van Missouri afkomstig en wel van het eilandje in de rivier dat je achter op de foto ziet. Haar moeder komt uit Arkansas, net niet zichtbaar op de foto. Op de andere beelden ziet Iris Dement er vermoeid uit en in zekere zin even verweerd als de witte houten deur waar ze met de rug tegen leunt. Al is ze nog niet zo oud. Ze zit op een houten vloer, niet aantrekkelijk, onderhevig aan de zwaartekracht en je ziet dat de hitte haar het bewegen bemoeilijkt. Ze heeft een soort witte trouwjurk aan, maar van ‘normale’ lengte, en helemaal nieuw is hij niet. De blik in haar ogen heeft iets verslagens, haar mondhoeken iets verbitterds, maar in haar wat omhooggestoken rechterbovenarm met de vingers die haar kaak lichtjes raken zie ik, hoewel de elleboog op haar linkerknie steunt, trots en bevalligheid. Iris DeMent is een aantrekkelijke onaantrekkelijke vrouw. Zoals ze daar zit, sloom, met een schoen uitgeschopt, ziet ze er sexy uit. Al die eigenschappen zijn ook aanwezig in haar stem, in de manier waarop ze zingt. En de band die haar begeleidt voelt haar zo goed aan dat je niet anders kan dan besluiten dat die begaafde muzikanten haar beste vrienden zijn.