Dank zij de politie en de Amerikaanse Justice for All is hij vandaag wellicht de beroemdste man en zijn het zijn films die het meest worden bekeken. Dat is de goede kant van de zaak, maar de slechte kant is dat Roman Polanski nog maar een keer moet afzien, na de Holocaust, na Charles Mansons absurd geweld, na de ballingschap ten gevolge van de toenmalige (jaren 1960-1970) hypocriete moraal. In ons land zijn er onder meer Hugo Claus, Herman J. Claeys en Jef Geeraerts ‘slachtoffer’ van geweest. Maar de toenmalige hypocriete moraal is er kennelijk nog altijd, en mogelijk nog hardnekkiger, nog vicieuzer. Roman Polanski had meer dan dertig jaar geleden seks met een minderjarig meisje. Ik wil dat niet meteen verdedigen maar evenmin veroordelen, gewoonweg omdat ik er niet bij was en omdat ik weet dat een meisje van dertien seksueel volwassen kan zijn. Polanski zag (en ziet waarschijnlijk nog steeds) graag mooie, jonge meisjes, en hij had een buitengewoon goede smaak: Françoise Dorléac, Cathérine Deneuve, Sharon Tate, Nastassjia Kinksi – om de bekendste ‘veroveringen’ te noemen. Is daar iets mis mee? Dan moet je mij ook opsluiten. En veel andere mannen en vrouwen en jongens en meisjes. Dan moet je zeker Nabokovs ‘Lolita’ verbranden (als dat nog niet is gebeurd) en dan moet je vooral de porno-industrie aanpakken. Drie klikken met de muis en ik zit middenin een fistfuck-situatie, die ik niet echt wil zien. Maar kijk ik dan naar dat gedoe? Even misschien, uit nieuwsgierigheid, maar dan zoek ik verder, naar iets wat me wel interesseert of opwindt. Ik laat het aan de verbeelding van de lezer over wat dat dan wel mag wezen. Toch mogen ze van mij zoveel fistfucken als ze willen, zolang het maar niet onder dwang gebeurt.
Ik schrijf hier niet zomaar over Roman Polanski. Het is meestal niet mijn gewoonte ‘hot items’ te becommentariëren. Maar dit is een ander geval. Ik heb me lang in zekere zin met de Poolse regisseur geïdentificeerd. Mijn aangenomen naam lijkt niet toevallig op die van hem: het was een bewuste keuze. Ik heb zijn films voor het eerst op de filmschool in Brussel gezien, kortfilms, zoals ‘Amsterdam’, ‘De dikke en de dunne’, ‘Twee mannen met een kast’ en langspeelfilms zoals ‘Het mes in het water’, ‘Cul de Sac’, en ‘Repulsion’. Ik vond het stuk voor stuk meesterwerken. Daar kwam nog bij dat mijn toenmalige vriend en medestudent, Guillaume Bijl, me elke keer als hij me zag begroette met de woorden, “Hé, Polanski, hoe gaat het met je?”. Waarschijnlijk leek ik een beetje op de regisseur (maar ik was wel een stuk jonger, en had veel minder succes bij de mooiste meisjes). Na mijn studies bleef ik Roman Polanski volgen – en ik bleef zijn werk buitengewoon vinden; films zoals ‘Rosemary’s Baby’, ‘Che?’, ‘Chinatown’, ‘Le locataire’ (waar hij zelf prachtig in acteert), ‘Tess’, ‘Death And The Maiden’, etcetera. Niet stuk voor stuk meesterwerken, maar bijna altijd beter dan het werk van zijn tijdgenoten en van zijn epigonen.
Roman Polanski is ouder nu, kwetsbaarder. Hem opsluiten is een gevaarlijke zaak. Als hij dagen, weken tussen criminelen zit, eenzaam in een cel, dan gaat hij er ongetwijfeld aan ten onder. En de kans is groot dat ik dan niet veel later een in memoriam zal moeten schrijven – en ik had me voorgenomen dat niet meer te doen. Laat om die laatste, maar vooral om alle andere hier opgesomde redenen en argumenten Roman Polanski meteen weer vrij. De man heeft in zijn leven al voldoende afgezien. Laat Roman Polanski vrij!
HOOCHIEKOOCHIE 
Naar mijn mening ga je hier, al dan niet verblind door je bewondering voor ’s mans oeuvre, wel erg kort door de bocht.
Laat ons wel wezen: dat oeuvre, of de ellende die Polanski voorafgaand aan zijn misdrijf heeft meegemaakt, zijn geen van beiden een excuus voor wat hij gedaan heeft.
Best mogelijk dat er meisjes bestaan van dertien die seksueel volwassen zijn. Ik ken ze niet. Maar zelfs als dat het geval was, dan kon de grote regisseur dit niet weten – hij kon het misschien wel vermoeden, maar op wat was dat vermoeden dan gebaseerd? Op wat hij zag? Op een diepgaand voorafgaandelijk gesprek? Op een psychologisch rapport?
Polanski heeft zich indertijd vergrepen aan een minderjarige, punt. De precieze, eventueel verzachtende omstandigheden moesten in die tijd (niet nu) beoordeeld worden door een rechter of jury. Wie Lolita verbrandt moet geïnterneerd worden, maar een real life Humbert Humbert ook.
Het fistfucken op zich is dan ook niet relevant, als de persoon die ontvangt uit volle overtuiging een vuist in zijn hol krijgt. Het punt is, een meisje van dertien kan (toegegeven, slechts in de overgrote meerderheid van de gevallen) die volle overtuiging niet vormen. Daarom zijn er grenzen gesteld.
Er is niks mis met het houden van jonge vrouwen, wel met het betasten van minderjarige meisjes. Dat de heersende moraal in dejaren zeventig het niet zo nauw nam met grenzen, pleit je held niet vrij: van een man van dat niveau mag je wel verwachten dat hij het oordeel des onderscheids bezit. (opnieuw: van een dertienjarig meisje niet).
Natuurlijk is het belachelijk dat Polanski nu, meer dan dertig jaar na de feiten, gearresteerd wordt. Het principe van de verjaring is net als dat van de seksuele meerderjarigheid een hoog goed. Natuurlijk getuigt de hele affaire van een wraakroepende hypocrisie. Maar dat is een ander verhaal. Me dunkt dat de doosnee sex offender op een stuk minder begrip had kunnen rekenen.
LikeGeliked door 1 persoon
Met die laatste zin ben ik het eens. Ik zou de persoon niet hebben gekend en bijgevolg niet over hem of haar geschreven.
Overigens is mijn tekst genuanceerder dan jij aangeeft: “Ik wil dat niet meteen verdedigen maar evenmin veroordelen, gewoonweg omdat ik er niet bij was en omdat ik weet dat een meisje van dertien seksueel volwassen kan zijn. ”
Het is toch duidelijk dat ik zijn gedrag niet goedkeur noch afkeur en ik zeg net zo goed dat een meisje van dertien seksueel volwassen KAN zijn. Dat laatste heeft veel te maken met de cultuur, de religie, de maatschapppijstructuur, de tijd, etcetera.
Ik schreef deze tekst wellicht te snel. Waar het bij mij op aankwam was dat je een man van 75 of daaromtrent niet mag opsluiten vanwege ‘feiten’ die al lang verjaard zijn, en waarbij het ‘slachtoffer’ de klacht al lang geleden heeft ingetrokken. Overigens dacht ik dat het meisje een klacht had ingediend onder druk van haar ouders, met als onuitgesproken bedoeling er veel geld aan te verdienen. Van dat laatste ben ik niet meer zeker, het is te lang geleden, en ik heb niet meer alle documenten geraadpleegd.
Laat me echter duidelijk zijn: deze tekst is geen pleidooi voor het verkrachten van minderjarigen. Dit is geen pleidooi voor verkrachting tout court. Het gaat om mededogen met een oudere man, die ons zoveel heeft gegeven, en die misschien af en toe een fout heeft gemaakt. Maar wie werpt dan de eerste steen?
LikeLike
We zijn het eigenlijk dus gewoon eens. Fijn! Maar vergeef me als ik zeg dat je reactie een stuk duidelijker is dan je oorspronkelijke tekst.
Groeten, nicolas
LikeGeliked door 1 persoon
HOe moeten we ons dat voorstellen: seks hebben? Hebben we niet allemaal een geslacht? Vrijen, geslachtsgemeenschap, zijn dat niet de juiste woorden om te verwijzen naar wat gebeurd is tussen Polanski en mejuffrouw hoe heet ze ook weer? Vuistneuken Martin, zo zou je best omschrijven wat je ziet na driek klikken.
Al bij al raak je ergens de ware toedracht: het was de ouders van dat meisje om geld te doen.
Nu het bankgeheim in Zwitserland relatief is geworden, is het land ook niet langer neutraal tegenover Grote Broer. Dat is op zich ook al verontrustend.
LikeGeliked door 1 persoon
Inderdaad, Marc, je slaat de nagel op de kop. Overigens weet ik niet of ze echt wel geslachtsgemeenschap hebben gehad, met andere woorden of ze geneukt hebben. Misschien hebben ze gewoon wat ‘gestoeid’. Ach, het is te lang geleden om er mij nog langer druk over te maken.
Die Grote Broer, dat is pas een echt ‘hot item’ (en, ja, beangstigend).
Nicolas, ik ben blij dat we het met elkaar eens zijn. Maar wat in mijn reactie staat, staat ook in het oorspronkelijke stuk, zij het misschien minder doordacht (vanwege de snelheid, zoals ik al zei). Nog een fijne avond.
LikeLike