DE STAND DER DINGEN / IN MIJN HOOFD

Michel Serrault is overleden. Hij behoorde niet tot de acteurs ‘van’ wie ik alle films wilde zien. Hier wil ik meteen aan toevoegen dat ik niet houd van de uitdrukking ‘een film van’ gevolgd door de naam van een acteur of actrice. Voor mij is een film, zeker op creatief gebied, het werk van de scenarioschrijver, de regisseur en de directeur van de fotografie. Acteurs zijn veeleer uitvoerders. Daarmee wil ik niet zeggen dat ik acteurs minderwaardig vind. De geregelde lezer van hoochiekoochie weet dat het tegendeel waar is. Michel Serrault hoorde niet tot mijn ‘helden’, maar vaak vond ik hem echt goed, ook in kleinere rollen. Meteen schieten deze films me te binnen:   Préparez vos mouchoirs, Buffet froid, de onvergetelijke misdaadfilm Mortelle randonnée van Claude Miller. Heel goed was ook Les fantômes du chapelier, naar een roman van Georges Simenon.

Leterme wordt terecht niet aanvaard door de Franstalige media. Ik hoop dat hij evenmin aanvaard wordt door de Waalse en Brusselse bevolking. Ik begrijp niet dat Nederlandstaligen een dorpspoliticus van derde categorie wel als federaal premier kunnen accepteren. Als ik de man hoor praten krijgt mijn huid meteen een gelige kleur – en de zonnebank is zo ongezond. Alleen al zijn ‘biechtstoel’ vult me met hevige angst en walging. Ik heb tijdens mijn kinderjaren voldoende biechtstoelen gezien voor zeven levens die geheel in het teken staan van psychotherapie. Een goede leerschool voor Leterme zou zijn, lees In Europa van Geert Mak, en maak zelf ook eens diezelfde reis. Zie wat het nationalisme heeft aangericht. Zie de tragedies. Zie de massagraven. De hele NVA mag voor mijn part met hem meereizen.

Ik heb pijn aan de ogen, kan moeilijk lezen en schrijven. Mijn hoofd zit propvol Berlijnse beelden. Zou dat de oorzaak zijn? Maar ik denk toch ook aan Neil Young die al een paar dagen slecht zag, naar de dokter ging en een gezwel in de hersenen bleek te hebben. Gelukkig is het allemaal nog goed gekomen en brengt hij nu eindelijk stukjes uit zijn archief uit.

Paling in het groen heb ik gegeten in Weert, in de buurt van Buitenland. Dat schijnt een dorp te zijn. Eerst het lelijke Vlaamse landschap doorkruist, tot aan de Schelde. Daar is het wel bijzonder mooi, een zo goed als ongeschonden landschap. Ik schrijf dit neer zoals het komt. Concentratiestoornissen staan mij niet toe om eerst te denken, een vorm te bedenken en dan te schrijven. Die stoornissen zullen wel samenhangen met dat slecht zien. Of met The European Son, waar ik nu naar luister. Shouldn’t there be some kind of structure?  Ik ben niet bij machte om structuur aan te brengen. Denk aan de free jazz-improvisaties van Ornette Coleman. Er ontstaat vanzelf structuur, thema’s dringen onwillekeurig je tekst binnen. Er valt niet te ontsnappen aan de orde van de taal. Of is het de taal van de orde? Samen met mijn levensgezellin zat ik achter in de auto en we reden en reden Scheldewaarts. Onze vriendin Rita achter het stuur, naast haar Jules met de wegenkaart van België bij de hand. In een droom liet ik mijn vrouw in de steek voor een veel jongere vrouw, die ik nooit had gezien. Ik moest pakken, maar ik had zoveel bagage! Mijn koffers waren er te klein voor. Ik stelde mijn reis uit en miste de trein. Wie was dan toch die nieuwe, mooie, jonge geliefde? Een Berlijnse die ik in mijn hotel aan het ontbijt had gezien, misschien?

Gisteravond voor het slapengaan las ik nog wat in Hotel Savoy van Joseph Roth. Er zou wel eens verband kunnen bestaan tussen de droom hierboven en dat wonderlijke boek. Niet met Zomergasten, waar ik zeer gefascineerd drie uur lang naar heb zitten kijken. Een gesprek tussen Joris Luyendijk, een perfecte gastheer, en zijn gast, de Maastrichtse advocaat Bram Moszkowicz. Het is vandaag verre van mijn bedoeling om dat gesprek uit de doeken te doen. Wat mij vooral opviel was het respect van Joris Luyendijk voor Moszkowicz. Nooit werd de advocaat onderbroken, zelfs niet als hij zat te aarzelen of even zweeg. Er werden bijzonder weinig fragmenten getoond, ook dat viel op. Het programma had wel iets van Shoa, zonder – natuurlijk – zo vreselijk aangrijpend te zijn.

In Berlijn had ik drie boeken bij en vier gidsen, maar ik heb niets gelezen, alleen in de gidsen wat. Berlijn, Berlijn, Berlijn. De Auguststrasse, de Oranienburgerstrasse, de Sophieenstrasse. Ja, ja, ik wil echt wel terug. Binnenkort vertel ik er nog wat meer over. Ik zou het over de tentoonstelling kunnen hebben die in het Hamburger Bahnhof liep, met als thema Schmerz / Pain. Na vier uur ben ik er, ten prooi gevallen aan zeker zeven nieuwe ziektes, buitengevlucht. Naar café Oranium en het Krusovice-bier en mijn Duitse vrienden.

Afbeelding: Berlijn, 2007, Martin Pulaski

Auteur: Martin Pulaski

Dichter, schrijver, blogger, filosoof, DJ. Liefde voor steden, literatuur, muziek, film, kunsten, nachtleven. Radioprogramma ‘Zéro de conduite’ op Radio Centraal Antwerpen 106.7 fm en streaming. Toon alle berichten van Martin Pulaski