In boeken, films, toneelstukken, ga ik zelden of nooit op zoek naar structuren. Ik laat me liever meeslepen door het narratieve, en betoveren door woorden, zinnen, beelden; af en toe zie ik een symbool en blijf dan even stilstaan bij de betekenis. Maar meestal glijd ik over de oppervlakte verder. Ik houd van originele uitdrukkingen en ‘echte’ dialogen. Ik houd van films waar (bijna) niets in gebeurt; een mooi voorbeeld is In The Mood For Love van Wong Kar Wai. Natuurlijk gebeuren er wel allerlei dingen in die film, maar ik bedoel: er wordt niet geschoten, gevochten, gemoord, men loopt niet met grote machinegeweren rond, er verschijnen geen groene monsters, niets van dat alles. En ik kan dat allemaal missen. De films van Rohmer zijn ook een mooi voorbeeld. Daar wordt vooral in gepraat, en, vaak via de woorden, verleid. La collectioneuse, Le genou de Claire. Of de vele uren durende films van Jacques Rivette, zoals La belle noiseuse, over een schilder en zijn model. De schilder blijft aan de oppervlakte van zijn model, haar huid, haar ogen. Ja, haar ogen, de ogen van Emmanuelle Béart, een van de mooiste vrouwen van de wereld.
Ja, ik blijf ook graag aan de oppervlakte. Ik ben geen intellectueel, wel een moreel mens. Ik denk en handel intuïtief. Ik hoef niet diep te graven om te weten wanneer iets verkeerd is, wanneer een mens slecht is. Is het een zesde zintuig? Alleszins weet ik meestal van een moreel slechte mens dat hij een moreel slechte mens is. Aan een kunstwerk zie ik ook vaak of het echt is of fake, zonder er eerst over te lezen. Het is wel prettig om er achteraf wat over te lezen. Om te vernemen wat ik nu eigenlijk heb gezien. Wat betekenden die rozen op de achtergrond, of die dode vogel op de voorgrond? Maar ik moet die betekenissen niet noodzakelijk allemaal kennen om van een werk te kunnen genieten. Ik ben geen intellectueel, ook al staat mijn kamer vol boeken en liggen ze nu al in stapels op de vloer en op de tafeltjes. Ik lees die boeken ook wel, maar louter voor het plezier van de tekst, voor het genot. Wijzer word ik er niet van, geloof ik. Ik blijf altijd dezelfde naïeve dromer. I don’t want to lose that teenage feeling. Het enthousiasme moet blijven, als dat er niet meer is, hoeft het voor mij niet meer. Ach, ik zal wel een hedonist zijn. Zou ik dat erg moeten vinden?
Ik houd ook zo van stemmen. Stemmen van actrices en acteurs in films. Delphine Seyrig in Le jardin qui bascule, die van Sami Frey in dezelfde film, de stemmen van Caroll Baker en Jean Simmons in The Big Country, de stem van Jean-Pierre Léaud in de Antoine Doinel-films van Truffaut. De stem van Arletty in Les Enfants du Paradis. De stem van Isabelle Huppert in La pianiste (en in alle andere films waar ze in meespeelt). De stem van Bruno Ganz in Der Amerikanische Freund. De stem van Willem Dafoe in Light Sleeper. De kinderstem van Brandon DeWilde in Shane. (Brandon DeWilde was later een goede vriend van Gram Parsons, en stierf net zoals zijn vriend op jonge leeftijd, zij het in zijn geval niet van de drugs maar in een auto-ongeval). Marlon Brando’s stem in Last Tango In Paris, in On The Waterfront. Sissy Spaceks verhalende stem in Badlands, die van Linda Manz in Days Of Heaven. Wat zou er met Linda Manz gebeurd zijn? Nooit meer iets van gehoord. Sam Shepard – in Days Of Heaven een man van weinig woorden – leeft alleszins nog. Hij speelt zelfs mee op de nieuwe cd van Patti Smith, nog zon’ bijzondere stem. Ja, natuurlijk ook de stemmen van zangers en zangeressen. De stem van Bob Dylan in Just Like Tom Thumb’s Blues. Die van Kris Kristofferson in Me And Bobbie McGee. De stemmen van The Be Good Tanyas. De stem van Chan Marshall. De stem van Eleni Mandell, de mooie stem van Françoise Hardy. De stem van Aretha Franklin in Try Matty’s, die van Billie Holiday in I Cover The Waterfront. De fictieve stemmen van Tess, Madame Bovary en Anna Karenina. De goddelijke stem van Teresa Salgueiro. Goddelijk bij wijze van spreken. Duizenden stemmen, miljoenen stemmen. Een oneindig aards en hemels koor dat over de aardse en hemelse liefde zingt en over een eeuwigdurend Pasen, een eeuwigdurende Summer of Love.
Waw. Wat een subliem mooie foto.
Over films waar niets in gebeurt gesproken… , teder bovendien, schitterende kleuren, indringend en toch lief, en voorzien van een soundtrack met zelfgemaakte instrumenten en een eerlijke meisjesstem… ; ken je “The Sweet Hereafter”?
LikeLike
eva, bedoel je de film van atom egoyan, met sarah polley? heel mooie, en droeve film. maar misschien bedoel je de band van jesse sykes (jesse sykes & the sweet hereafter)? indien niet, jesse sykes is een jonge vrouw, met een nogal jongensachtige stem, ook heel mooi en heel droef.
het instrument is het lichaam.
de foto van isabelle huppert vind ik ook buitengewoon. ja, natuurlijk. de oppervlakte bij uitstek.
LikeLike
ik kom je groeten, als zijnde 1 van de miljoenen. Dag Martin.
LikeLike
Ik bedoelde inderdaad de film. Maar de CD van Sykes ga ik ook eens opzoeken in de bib. Je omschrijving alleen al spreekt me aan.
LikeLike
In films en literatuur wordt op subtiele wijze aan de consument duidelijk gemaakt wat en wie goed of kwaad is.
De moraal van de kijker of de lezer wordt gestuurd door de maker van het stuk.
In het echte leven is dat veel minder duidelijk.
Kunst kan daarom een vuil spel spelen met het ethisch bewustzijn van de mensen en wat mooi is lelijk maken en wat lelijk is mooi.
Wantrouw dus de kunst – nog veel meer dan de politiek!
LikeLike
Ja, in wantrouwen en paranoia zijn de katholieken altijd heel goed geweest, in het stichten van paranoïde en vervolgende, mensenverwoestende ordes. Dat was zeer duidelijke moraal. De moraal van foltering en brandstapel – en subtielere vormen van repressie.
Kijk, dit maakt me echt boos.
LikeLike
In de heidense Oudheid ging het er wel erger aan toe tijdens de christenvervolgingen.
En recente atheïstische regimes zoals de Volksrepubliek China gaan ook niet op zachtaardige wijze om met hun dissidenten.
Om maar te zwijgen van Stalin, Ceaucescu, …
En de seculiere Franse revolutie met het Terreurbewind van Robespierre: toen zijn op enkele jaar tijd meer dissidenten onder de guillotine gepasseerd dan tijdens de hele Inquisitie.
Als je me wil doen geloven dat seculiere bewindslieden humaner zijn en vooral vies van bloed aan hun handen, dan ben je toch wel een straffe revisionist. De holocaustontkenners zijn er niets mee in vergelijking.
Was het niet de christen Wesley en nog andere christenen die gepleit hebben voor de afschaffing van de slavernij?
LikeLike
Wantrrouw de kunst. Ik heb daar helemaal niets mee met zo’n zinnetje. Ik zou zeggen wantrouw uzelf en uw opinies!.Maar beter nog: vertrouw u zelf en er valt heel wat minder te wantrouwen.
LikeLike
Excuses voor de misspelling. Wel een mooi woord “vetrouw”.
LikeLike