Over enkele uren vertrek ik weer naar Antwerpen voor mijn maandelijks radioprogramma. Alleen al het idee naar mijn geliefde geboortestad terug te keren stemt me vrolijk, ook al is ze zo erg besmet door het haat en negativisme predikende Vlaams Blok (waar niemand enig belang bij heeft). Die politieke situatie wil ik vandaag echter vergeten. Ik word er enkele uren lang mijn andere, opgewekte zelf, dat van dj op radio centraal, en ontmoet nog een keer mijn goede vrienden.
De schrik om bij terugkeer ’s avonds laat op de trein beroofd te worden zit er wel in, maar ik probeer er zo weinig mogelijk aan te denken. Ik ben wel alert. Wantrouwen heeft zich meester van me gemaakt. Je moet altijd op je zaken letten. Mijn identiteitskaart kan niet worden gestolen, want die heb ik nog niet. Ik neem ook zo weinig mogelijk mee. Een iPod kan niet meer, dat is veel te gevaarlijk. Ik heb het niet over schrik om overvallen te worden in Antwerpen. De fascisten zijn niet gevaarlijk op dat vlak, voorlopig toch nog niet. Ik heb het over de schrik bij mijn terugkeer in Brussel; de stations Brussel-Noord, Brussel-Centraal en Brussel-Zuid. Alledrie spuuglelijke stations overigens, maar ook die wil ik buiten beschouwing laten. In ieder geval is het een herademing in Antwerpen Centraal aan te komen. Die grote open hal is voor mij een symbool van gastvrijheid. Het is alsof de stad mij met open armen ontvangt.
Vandaag is mijn programma gewijd aan het thema werk en jobs. Doordat ik een voorkeur heb voor Amerikaanse populaire muziek (country, blues, r&b, soul, folk, enzovoort) zijn de beroepen ook nogal Amerikaans geaard. Wat betekent voor de doorsnee Europeaan een ‘state trooper’, een ‘brakeman’, ‘pick a bale of cotton’, een ‘moonshiner ‘of de ‘new york mining disaster 1941’? Sommigen kennen dat allemaal wel, door de muziek, of dankzij de film, maar het maakt mij niet uit. Ik wil gewoon een goed en goed samenhangend programma maken. Anderen zullen wel aandacht besteden aan typisch Europese, Belgische en Vlaamse verschijnselen. Ik ben zeer sterk gehecht aan de Europese cultuur (Parijs, Wenen, Berlijn), maar naast die Europese Dr. Jekyll ben ik ook een Amerikaanse Mr. Hyde; mijn ziel vloeit over van de americana, ook al verafschuwt zelfs de Mr. Hyde in mij de Amerikaanse president en zijn trawanten. Americana is de cultuur van de ‘gewone’ Amerikaanse mensen, bijna allemaal immigranten. Van al deze mensen hebben er maar weinig voor Bush gestemd. Klootzakken vind je natuurlijk overal, net zo goed in de Verenigde Staten als bij ons. Maar ik houd met hart en ziel van al die hybride muziekvormen die de Amerikaanse bevolking in haar korte geschiedenis heeft voortgebracht. Exemplarisch is de muziek van Bob Dylan, die eigenlijk een synthese is van al die verschillende vormen. Zijn Modern Times brengt dat hybride weer voortreffelijk ten gehore.
In Budapest hoorde ik nogmaals hoe Béla Bartok zijn composities baseerde op de volksmuziek van zijn land, van Transsylvanië, maar ook van Turkije (waar hij opnames maakte). Het maakt niet uit welke muziek een muzikant speelt, zegt Bartok, alleen moet hij het kunnen en het goed doen, anders brengt hij er niets van terecht, niet in de ‘klassieke’ muziek en niet in de ‘volksmuziek’. Zelf maak ik niet eens dat onderscheid. Is het nodig, moeten we categoriseren, hiërarchieën aanbrengen om de werkelijkheid te begrijpen? Of moeten we ons net tegen dergelijk indelingen – het hokjesdenken – verzetten? Stof om over na te denken, maar niet nu, want ik ben gehaast, ik zie de treinbestuurder al aanstalten maken om te vertrekken.
Foto: Béla Bartok
HOOCHIEKOOCHIE 
ik las dit vanmiddag en kom nu even terug om je een goede en veilige reis te wensen.
Geniet van je programma en van je vrienden, Martin. En doe de groeten aan Antwerpen van me, wil je?
LikeLike
Ooit lopen we mekaar eens op het lijf in één van die lelijke stations van Brussel en dan ga ik je een persoonlijke escorte bezorgen, doctor R&R.
mv
LikeLike
misschien hokjes als bescherming? tegen invloeden van buitenaf?
mmmmm. Etcetera, hier en straks.
ik luister naar muziek, leerde veel dank zij jou, maar herinner me ook Vivaldi en Ravel; redenen genoeg om ook daar verder op te bouwen. Muziek en de verhalen.
Ja, Bartok, een lang verhaal van mensen, denk ik; ik ken hem amper, dus niet. En ik ken geen woord Hongaars. Heb ik dat nodig om zijn verhalen te begrijpen? Ja, een beetje wel, vermoed ik.
Etcetera. Dag Martin. Fijne zondag verder.
LikeLike
‘leerde veel’, schreef ik.
ik bedoel in feite: veel, maar slechts een fractie.
LikeLike
Deze stad is inderdaad heerlijk. Gelukkig woon ik er :-).
Waarom heb je ze verlaten?
Jammer dat ik je radioprogramma heb gemist (ik woon zelfs zozeer in de Stad dat ik het kan onvangen ;-), het thema leek me leuk. Is er geen heruitzending ’s nachts of zo?
LikeLike
ester: ik heb die mooie stad verlaten omdat zowel mijn gezellin als ikzelf in brussel werkten. we kregen een mooi en ruim appartement aangeboden waar we (destijds) bijzonder weinig huur voor moesten betalen. in die periode begon het vlaams blok aan zijn opmars (zwarte zondag). het was tijd om de stad te verlaten, vond ik.
mijn programma is niet opgenomen, denk ik, dus de kans dat het zal heruitgezonden worden is zeer klein. in ieder geval bedankt voor je interesse.
evy: bedoel je dan dat je weinig van me leerde? grapje… bedankt voor alle lovende woorden.
marlon: als we mekaar tegen het lijf lopen moeten we elkaar nog herkennen ook, en je weet dat ik daar niet zo goed in ben. als het zou gebeuren, weet het mij dan te zeggen.
LikeLike
evy, ik ken evenmin hongaars, alleen ja en neen, maar die woorden van bartok stonden in het engels vertaald op de muren van het museum geschreven. zou dat een voltijdse job zijn, uitspraken van beroemdheden op museummuren schrijven?
je kon ook opnames beluisteren die bartok o.m. in turkije heeft gemaakt.
LikeLike
ik hou zelf niet van antwerpen (geen sympathie), maar empathie is genoeg. onbekend is onbemind, zo’n beetje. met excuses. ik ben gent in hart en nieren. ik hou wel van het dwaallicht, maar ik weet niet waar werd gedwaald. hoewel, martin, gelijk heb je om de oude benaming te gebruiken. want enig belang is er niet. maar cities where people with beautiful writings come from, can’t be all that bad. vooroordelen, awoe!
LikeLike