Een fascinerend boek over Guy Debord – door Andy Merrifield – zet mij nog maar eens aan het nadenken over het verband tussen alcohol en schrijven. In veel gevallen lijkt het wel of het bij de edele schrijfkunst om een transsubstantiatie gaat, niet van wijn in bloed, maar van wijn en andere alcoholhoudende dranken in inkt. Ik denk nu aan schrijvers, doordat er in die biografie nogal wat worden genoemd, maar zeer waarschijnlijk gaat het net zo goed op voor andere kunstbeoefenaars. Het grote voorbeeld van de schrijver-alcoholicus is natuurlijk Malcolm Lowry, die minstens evenveel dronk als zijn mytische personage uit Under The Volcano, de consul Geoffrey Firmin.
Ik wil niet alweer een lijstje maken, maar kan toch niet aan de verleiding weerstaan een aantal namen te noemen. Het zijn namen die op mij een onverklaarbare aantrekkingskracht hebben. Onverklaarbaar omdat er tijdens mijn kinderenjaren nooit over schrijvers werd gesproken, tenzij misschien over Hendrik Conscience en Lode Zielens (maar dat waren geen zatlappen, neem ik aan). Ook op de middelbare school werd er weinig aandacht geschonken aan schrijvers: de fragmenten die we te lezen kregen waren ‘leerstof’, zoals de formules in algebra en analytische meetkunde en de voortplanting van de regenworm dat waren. Nu valt het mij bij het schrijven altijd zwaar om geen namen te noemen. Ik denk dat ik meer namen ken dan woorden. Als ik wat zou oefenen zou ik zinnen kunnen maken met alleen maar namen. De aantrekkingskracht van namen kan ik niet verklaren, maar de interesse voor schrijvers die de donkere kanten van het leven opzoeken (en dat gaat vaak gepaard met alcohol en drugs) is bij mij begonnen met een artikel over Edgar Allan Poe in de jeugdencyclopedie ‘Zoek het eens op’. (Ik heb nu heel sterk het gevoel dat ik dit hier al eens een keer heb verteld.) Ik was ongeveer dertien toen ik Tales Of Mystery And Imagination las (in Nederlandse vertaling). Kennelijk dronk Poe niet echt heel veel, maar kon hij geen drank verdragen. Wat later kwam Dylan Thomas in mijn leven, die ik dank zij Bob Dylan leerde kennen. Over Bob Dylan weten we weinig, maar velen beweren dat hij zijn ooit zo expressieve stem naar de verdoemenis heeft gezopen. Ooit hoorde ik Richard Burton, een notoire dronkaard, Under Milkwood voorlezen. Prachtige stem. Als ik me niet vergis was het ook zijn stem die fragmenten uit Under The Volcano ten gehore bracht in een documentaire over Malcolm Lowry. Dylan Thomas dronk zich dood in een New Yorkse bar. Fernando Pessoa, een van de grootste dichters uit de 20ste eeuw stierf van een stukgedronken lever. F. Scott Fitzgerald was een alcoholist. Ook hij kon volgens zijn biografen slecht tegen de drank. Hemingway kon er wel goed tegen, maar schoot zich toch maar een kogel door de kop toen hij ten gevolge van het vele zuipen in Parijs en alle andere swingende steden van de wereld begon af te takelen. Richard Brautigan volgde het voorbeeld van zijn meester. Als Alfred Jarry geen geld had voor wijn of absinthe dronk hij zijn inktpot leeg. (Hoe goedkoop was die inkt dan?) Zijn eten ving hij in de Seine. Onlangs maakte Hunter Thompson er wegens verregaande aftakeling een eind aan. Ik kan nog wel een tijdje doorgaan, maar mijn geduld is op. Ik wil dit stukje beëindigen met degene waarmee het allemaal begonnen is, de leider en bezieler van de Internationale Situationniste, de grote filosoof en filmaker en revolutionair: Guy Debord. Guy Debord schoot zich een kogel door het hart. Waarom toch?
HOOCHIEKOOCHIE 
soms, heel soms, en een heel klein beetje, overlappen onze lijstjes. Zo nu met Dylan Thomas.
Ze overlappen vooral niet, denk ik, omdat ik veel minder gelezen heb dan jij. En omdat ik vaak niet wist wat ik moest lezen. Nu kies ik. Uitgekozen lezen. Heel fijn is dat.
Ik stel me vaak vragen over schrijven en drinken, of over kunstenaars en drinken.
Vooral omdat een vriend, aan wie ik enorm veel geschreven heb, op een bepaald ogenblik me, heel voorzichtig, de vraag stelde: ‘Drink jij niet wat veel?’
Die vraag heeft me uitermate pijn gedaan, omdat hij, waarschijnlijk heel vaak, bij het lezen van mijn vele zinnen, zichzelf voorhield dat ik geschreven had ‘onder invloed’. Wat niet het geval was. Absoluut niet. Tenzij heel zelden, en dan nooit overdreven. Dus dat deed pijn.
Bovendien vermeld ik dat dan ook, als ik gedronken heb, zoals ik deed in mijn blogpost, die over oesters ‘waar champagne bijhoort’.
Soms vraag ik me af hoe ik zou schrijven als ik wél, met regelmaat, te veel zou drinken.
De kans dat ik, wat drinken betreft, mijn boekje te buiten ga, is relatief klein (denk ik, hoop ik). Mijn vader vergalde ons leven door te veel te drinken. Ik heb altijd een levend voorbeeld gezien van datgene wat (te veel) alcohol kan doen met een hoofd. En ik heb daartegen heel sterk gerevolteerd, in mijn jonge jaren.
etc etc.
(ik kreeg vandaag een exemplaar toegestuurd van ‘De Revisor’, zomereditie over Whitman. Vanmiddag bekeek ik de post. Ik was superblij; lectuur, ter gelegenheid van die Nederlandstalige vertaling. Wordt mee gekoesterd, en gelezen, uiteraard, maar dat kan wachten).
Net een brief, deze reactie. En ik kan nog verder, over wat ik denk, over die kogel, maar dat kan nog, later.
LikeLike
Misschien dachten ze via drugs of alcohol het voelen op kunnen te roepen? Misschien waren ze dat wel ergens kwijtgeraakt, of vonden ze het, eenvoudig niet meer terug….
Voelen, is dat niet zoals een drug: je wil altijd maar meer?
Of, omgekeerd, vlucht naar drugs of alcohol, net om de zwaarte van soms te veel voelen niet meer te hoeven voelen?
en dan die kogel…
etc etc, maar dat is voor ooit eens later.
LikeLike
soms heeft een mens de behoefte om de tijd wat anders te doen verlopen, hem even stil te zetten en hem te bekijken als een kind … denk ik … nog een mooi jaar ook martin, eentje waarin je kan genieten van al die goeie schrijvers …
LikeLike