RITME VAN DE ZIEL

Komen wij niet met z’n allen uit Afrika? Zit Afrika niet in ons genetisch systeem? Net als de Spanjaarden, de Italianen en alle Zuiderse volkeren worden ook wij om twee uur ’s middags moe en zouden we dan liefst van al een dutje doen, tot ongeveer vier uur. Maar doorgaans mag dat niet, vanwege de arbeidsethiek (die wij van de protestantse Angelsaksen hebben overgenomen) en de almachtige God die toekijkt (of alleszins toekeek toen die ethiek tot stand is gekomen).

Ja, wij zijn ‘primitieve’ mensen, die graag grooven op primitieve ritmes. Wat de katholieken de ziel hebben genoemd is gewoon dat orgaan dat gevoelig is voor die ‘primitieve’ ritmes, en melodieën. Noem het volksmuziek, etnische funk, shake, be bop of wat je maar wilt. Je krijgt warme rillingen en voelt trillingen – die vanuit de ziel opstijgen – als je het geluid van een accordeon hoort, of van een digeridoo, of van een viool. Dat primitieve komt tot leven in blues, flamenco, jazz, rock & roll, maar net zo goed in de muziek van Bartok en Liszt. Het is aanwezig in soul, disco, rock & roll en hip hop. Het zit in de jams van free jazz en in de raps die je al lang niet meer in de gore buurten hoort. Het zit zelfs in de schijnheiligste country & western en in de buitengewoon swingende Super Rail Band du Mali. Zet alsjeblieft die puur cerebrale westerse klankexperimenten niet op een altaarstuk. Er is niets mis mee, maar luister ook naar de muziek van de ziel, ’s nachts als de rede even in slaap ligt op de sofa. Luister naar het ritme en het lied. Goya zei dat de slaap van de rede monsters voortbrengt, maar misschien was hij alleen maar bang voor het donker, voor de nacht: dan verschijnt Dionysus en zijn wild dansend gevolg.

“Het woordenboek der muziek is er nog niet, er is zelfs geen begin mee gemaakt; alleen bij toeval worden de melodische figuren ontdekt die zeggen: ik ben kwaad, of ik houd van u, met hun nuances. De componist komt alleen op die melodische figuren wanneer zij hem worden ingegeven door de aanwezigheid van hartstocht in zijn eigen hart, of door zijn herinnering daaraan. Mensen die de beste jaren van hun jeugd gebruiken om te studeren in plaats van om te voelen kunnen geen kunstenaars zijn, niets is zo simpel als dat.”
Stendhal in ‘Over de liefde’

Auteur: Martin Pulaski

Dichter, schrijver, blogger, filosoof, DJ. Liefde voor steden, literatuur, muziek, film, kunsten, nachtleven. Radioprogramma ‘Zéro de conduite’ op Radio Centraal Antwerpen 106.7 fm en streaming.

%d bloggers liken dit: